Alþýðublaðið - 23.01.1996, Blaðsíða 8

* *
\\mVFIU7
4 - 8 farþega og hjólastólabílar
5 88 55 22
Þriðjudagur 23. janúar 1996
MÐUBIM9
12. tölublað - 77. árgangur
Verð í lausasölu kr. 150 m/vsk
■ Vestur á Seltjarnarnesi verður ellefu manna heimili leyst upp innan tíðar.
Hrafn Jökulsson heimsótti Bjarg í gær og spjallaði við heimilismenn
Ætli þeir raði okkur ekki
á deildirnar inná Kleppi
Vestur á Seltjamamesi, þarsem heitir
Bjarg við Skólabraut, er vistlegt ellefu
manna heimili. Einn hefur búið þar í 25
ár, annar í 23. Meðaldvalartími er tólf
ár. Allir heimilismenn, að einum und-
anskildum, em með geðklofa. Hjálp-
ræðisherinn hefur rekið Bjarg í 28 ár,
eða síðan samningur var gerður milli
hersins og Kleppspitala í maí 1968.
Ríkisspítalar greiða 5300 króna dag-
gjald með hveijum sjúklingi, en Hjálp-
ræðisherinn leggur til húsnæði. Til-
kostnaður ríkisins vegna heimilis-
manna á Bjargi er langtum lægri en til
dæmis á geðdeildum Ríkisspítalana.
Það kom þessvegna einsog þmma úr
heiðskím lofti þegar tilkynnt var að
samningi við Hjálpræðisherinn yrði
sagt upp. Heimilismenn á Bjargi þurfa
að fá einhversstaðar inni og þannig er
ekki verið að spara krónu, reyndar
þvert á móti. Alþýðublaðsmenn fóm í
heimsókn að Bjargi í gær. Rannveig
Höskuldsdóttir forstöðukona sýndi
okkur heimilið og kynnti okkur fyrir
heimilismönnum.
• Magnús hefur búið á Bjargi í níu ár.
Hann er ekki ósvipaður Jesú í gömlu
Biblíusögunum: góðlegt yfirbragð, al-
skegg, axlarsítt hár. Herbergið er lítið
en snyrtilegt. Rúm, stóll, skápur,
hljómborð og bókahillur. Ég renni aug-
um yfir kilina: heildarsafn Þórbergs,
þjóðsögur, fslandssaga, Ólafur Jóhann
Sigurðsson, Gunnar Gunnarsson, Einar
Benediktsson, Bólu-Hjálmar, Þorgils
gjallandi.
Hver er svo eftirlætishöfundurinn?
spyrég.
Bólu-Hjálmar, segir Magnús. Og Ól-
afur Jóhann Sigurðsson.
Við spjöllum saman um bækur og
tónlist, og Magnús segir mér að hann
eigi sex hljóðfæri. Hann er samt hóg-
værðin uppmáluð og vill ekki gera
mikið úr kunnáttu sinni.
Ég spyr hvað honum finnist um yfir-
vofandi lokun Bjargs.
„Hvað geta þeir gert við okkur? Ætli
þeir raði okkur ekki á deildimar inná
Kleppi. Ég hef verið á Kleppi. Ef ég fer
þangað verð ég að geyma mest af bók-
unum mínum útí bæ. Og ég fæ ekki að
leika á hljóðfærin mín þar,“ segir
Magnús. Hann horfir á bækumar og
hljóðfærin einsog gamla vini sína.
Það er líka beinh'nis óhagkvæmt að
leysa heimilið upp, segir hann. Vistun
annarsstaðar kostar meira. Og hann
langar lítið að búa einhversstaðar einn í
herbergi. Treystir sér eiginlega ekki til
þess. Hann kann tölfræðina utanað:
hvað það kostar að reka Bjarg og hvað
það myndi kosta ef vistmennimir yrðu
fluttir á geðdeildir á Kleppi eða Land-
spítala.
„Kannski gætu sumir búið einir, ég
veit það ekki. Hérna fær maður að
borða. Hér er öryggi.“ Hann segir að
sumir heimilismanna hafi fengið
áhyggjur þegar þeir heyrðu í útvarpinu
að niðurskurðarhnífnum væri beint að
heimili þeirra. Samt er greinilegt að
hann trúir því ekki að innan tíðar verði
þetta vinalega heimili á Seltjamamesi
lagt niður, og heimilisfólkinu ráðstafað
í allar áttir. „Vonandi skrifar þú eitt-
hvað um hvað það er gott að búa
héma,“ segir hann þegar við kveðj-
umst.
• Rögnvaldur er „dekurbarnið" á
Bjargi, segir Rannveig forstöðukona
mér. Hann er yngstur heimilismanna,
28 ára, og hefur búið á Bjargi í sex ár.
„Manstu hvemig þú varst þegar þú
komst fyrst,“ segir Rannveig. „Talaðir
ekki við neinn. Nema sjálfan þig. Og
gast ekki einu sinni farið útí sjoppu.“
Rögnvaldur man eftir því. Það var
þá. Nú stundar hann nám í Námsflokk-
um Reykjavíkur, á góðri leið með að
klára grunnskólapróf; tekur þátt í
íþróttum og fór tvisvar til útlanda á síð-
asta ári. Hann segir mér að við séum
skyldir; annaðhvort í fjórða eða fimmta
lið. Að austan. Það kemur uppúr dúm-
um að Bubbi Morthens, Davíð Odds-
son og Ingibjörg Sólrún em líka skyld
honum. Rögnvaldur fylgist grannt með
ættfræðidálki DV. Hann er steinhættur
að tala bara við sjálfan sig. Hann veit
hinsvegar ekki hvað framtíðin ber í
skauti sér og vill sem minnst um það
tala.
• Á efstu hæð hitti ég Ingólf. Hann er
tekinn að reskjast og hefur búið í 25 ár
á Bjargi. Rannveig segir að hann sé
aðmírállinn á staðnum. Bækur á ýms-
um tungumálum þekja heilan vegg.
Ingólfur segir mér að herbergisfélagi
hans hafi átt flestar bækumar, en hann
er dáinn.
„Aðmírállinn" var menntaskóla-
kennari og Rannveig segir að hann
gæti vel kennt hinum háu herrum sem
ætla að leggja niður Bjarg undirstöðu-
atriði í stærðfræði.
„Eru þeir búnir að segja upp samn-
ingnum?" segir Ingólfur.
,Já,“ segir Rannveig. „Þeir em búnir
að því.“
„Þá verður að gera annan samning,"
segir Ingólfur.
Rannveig er ekki viss um að málið
sé svo einfalt.
Ingólfur má ekki til þess hugsa að
Bjargi verði lokað. „Ég á peninga í
banka. Ég get hjálpað ykkur. Átta
inilljónir. Það má ekki loka heimilinu."
Hann liggur fyrir í hálfrökkvuðu her-
berginu þegar við kveðjumst. Hann er
sallarólegur. Handviss urn að nýr
samningur verði gerður. Ella er hann
reiðubúinn að leggja spariféð sitt af
mörkum.
• Hallbjöm er síðasti viðmælandi okk-
ar. Hann er 67 ára og hefur búið á
Bjargi í 28 ár. I herberginu em tvö rúm.
„Hallbjöm hefur lengi búið í tveggja
manna herbergi og þegar félagi hans dó
héldum við að hann myndi nú nota
tækifærið og fá að vera einn í her-
bergi,“ segir Rannveig. „Aldeilis ekki.
Hann vill ekki vera einn.“
„Ég er myrkfælinn," segir hann. „Ég
er hræddur við drauga."
Hallbjöm er áhyggjufullur yfir ffam-
tíð heimilisins. Hans bíður væntanlega
vist á elliheimili eða geðdeild.
Hann fór einu sinni á elliheimili en
staldraði ekki lengi við. „Mér leiðist
gamalt fólk,“ segir hann.
Talið beinist að málverkum sem
prýða veggina, og uppúr dúmum kem-
ur að Hallbjöm fæst bæði við myndlist
og skáldskap. Hann kveðst hafa gefið
út átta litlar ljóðabækur. Nei, hann á
því miður engin eintök. Hann segist
hafa farið á fombókasölu og gefið það
sem eftir var. „Mér gekk svo illa að
selja þetta,“ segir hann. Flest skáld
kannast við vandamálið.
0 Rannveig lóðsar okkur um húsið. I
einu herbergi er ofurlítill dýragarður.
Hamstur hamast í hlaupahjóli og tveir
páfagaukar sitja stóískir á rökstólum. Á
vegg í öðm herbergi hangir handskrif-
uð yfirlýsing. Hún er svona: „Ég hef
aldrei viljandi verið vondur við neinn
nema sjálfan mig.“