Alþýðublaðið - 08.10.1996, Blaðsíða 5

ÞRIÐJUDAGUR 8. OKTÓBER 1996
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
ra e n n i i n sJ

Þrír biskupar: Sigurbjörn Einarsson, Pétur Sigurgeirsson og Ólafur Skúlason.
■ Dr. Hjalti Hugason skrifar athyglisverða grein í nýjasta
Kirkjuritiö og hvetur kirkjunnar menn til að ræða hvaða kost-
um arftaki Olafs Skúlasonar þurfi að búa yfir. Hjalti segir ekki
tímabært að nefna nöfn eða hefja kosningabaráttu, mikilvæg-
ast sé að skilgreina hvernig biskup þurfi til að gegna embætt-
inu. Alþýðublaðið tók dr. Hjalta á orðinu, sló á þráðinn til nokk-
urra presta og spurði:
þurfum við?
„Biskup á að vera óaðfinnanlegur, einkvæntur,
bindindissamur, hóglátur, háttprúður, gestris-
inn, góður fræðari. Ekki drykkfelldur, ekki ofsa-
fenginn, heldur gæfur, ekki deilugjarn, ekki fé-
gjarn. Hann á að vera maður sem veitir góða
forstöðu heimili sínu og heldur börnum sínum í
hlýðni með allri siðprýði."
- I. Tímóteusarbréf, 3. kapítuli, 2.-4. vers
Séra Davíð Baldursson
prófastur á Eskifirði
í fylgd með Kristi
Ég vil s vara með orðum Sigur-
bjöms Einarssonar biskups. Hann
sagði eitt sinn að höfuðkrafan sem ætti
- að gera til biskups væri sú að hann
fylgdi Kristi.
Séra Gunnar Kristjánsson
á Reynivöllum
Alhliða
hæfileikamaður
Mér finnst að biskup þurfi að vera
alhliða hæfileikamaður. Andans mað-
ur. Hann þarf fyrst og fremst að vera
leiðtogi kirkjunnar og einnig andlegur
leiðtogi þjóðarinnar. Þess vegna þarf
hann að hafa bæði góða guðfræði-
þekkingu og reynslu ásamt góðri
þekkingu á íslenskri menningu.
Séra Guðjón Skarphéðinsson
á Staðastað
Biskupar skipta
sáralitlu máli
Ég hef svosem ekki aðrar hug-
myndir um það en þær sem koma
fram í Tímóteusarbréfmu:
„Það orð er satt, að sækist einhver
eftir biskupsstarfi, þá gimist hann fag-
urt hlutverk. Biskup á að vera óað-
fmnanlegur, einkvæntur, bindindis-
samur, hóglátur, háttprúður, gestris-
inn, góður fræðari. Ekki drykkfelldur,
ekki ofsafenginn, heldur gæfur, ekki
deilugjam, ekki fégjam. Hann á að
vera maður sem veitir góða forstöðu
heimili sínu og heldur bömum sínum í
hlýðni með allri siðprýði.“
Svo er rétt að minna á orð Páls:
„Hvemig má sá sem ekki hefur vit á
að veita heimili sínu forstöðu veita
söfnuði Guðs umsjón? Hann á ekki að
vera nýr í trúnni til þess að hann of-
metnist ekki og verði ekki fyrir sama
dómi og djöfullinn. Hann á ltka að
hafa góðan orðstír hjá þeim sem
standa fyrir utan til þess að hann verði
eigi fyrir álasi og lendi í tálsnöm djöf-
ulsins.“
Svona á biskupinn að vera. Að öðm
leyti er ég ósköp lítið fyrir biskupa. Ég
held að þeir skipti sáralitlu máli. Þeir
em bara prestar eins og við hinir.
Séra Solveig Lára Guðmunds-
dóttir á Seltjarnarnesi
Á að skapa
nýjar leiðir
Mér finnst biskup fyrst og fremst
þurfa að vera hugmyndarikur. Hann
þarf að geta skapað nýjar leiðir til þess
að kirkjan geti orðið, eins og hún var,
hluti af lífi fólks. Biskup þarf líka að
vera sálusorgari prestanna, þannig að
þar finni prestamir að þeir eigi athvarf
í erfiðum störfum sínum.
Séra Björn Jónsson á Akranesi
Maður margra
góðra eiginleika
Biskup þarf að vera gæddur mörg-
um góðum eiginleikum. Hann þarf að
vera gæddur kristilegri auðmýkt,
skilningsríkur, víðsýnn, hjartahlýr.
Gæddur sterkum persónuleika og
stjómsamur án þess þó að aðrir verði
þess varir. Höndlaður af Kristi, lifandi
í trúnni á hann. Hann á að vera sálu-
sorgari prestanna og annars kirkju-
starfsfólks. Hann á að leiðbeina þeim
af fóðurlegri umhyggju og kærleika.
Traustur og vel lærður guðfræðingur
þarf hann að vera. Prédikari sem
hlustað er á og tekið mark á og eftir
þeim boðskap farið sem hann flytur.
Fordæmi um góða biskupa: Gissur
Einarsson, Guðbrandur Þorláksson,
Brynjólfur Sveinsson, Jón Vídalín,
Pétur Pétursson, Sigurbjöm Einarsson.
Séra Egill Hallgrímsson
á Skagaströnd
Á að endurspegla
boðskapinn í lífi sínu
Hann þarf að vera andlegur leiðtogi
og vel gmndvallaður í kenningum
kirkjunnar. Það er ákaflega mikilvægt
að hann endurspegli boðskapinn, bæði
í persónu sinni og lífi. Ég vil fá ein-
stakling sem er biskup allra, en ekki
bara fárra útvalinna. Það verður að
vera biskup sem ætlar að efla hina eig-
inlegu biskupsþjónustu í landinu. En
það verður ekki gert nema biskup beiti
sér fyrir því að efla hlutverk og virkni
vígslubiskupa. ■
■ Þriðja hefti Tímarits Máls og menningar 1996 er ný-
komið út sneisafullt af fróðlegu efni. Kolbrún Berg-
þórsdóttiruádl tali af ritstjóranum Friðriki Rafnssyni
Draumatímaritið er
vitrænt og stríðið
Síflan þú tókst við ritstjóm Tíma-
rits mdls og menningar hefur
þafl fengið á sig evrópskan bke,
efnisvalið er ekki eins rígbundið við
menningarlíf á íslandi og áður.
Mér finnst mikilvægt að menning-
artímarit eins og Tímarit Máls og
menningar hleypi inn á síður sínar
þeim menningarstraumum sem leika
um Evrópu. ísland er ekki lengur ein-
anguð eyja og sú staðreynd endur-
speglast að sjálfsögðu í efnisvali tíma-
ritsins. Ég hef gert samninga við evr-
ópsk tímarit og þá aðallega frönsk og
spænsk. Eitt af þessum tímaritum er
franska tímaritið L’Attelier du Roman
sem hefur birt greinar úr TMM. I vet-
ur birtist í tímariti á Spáni grein eftir
Svein Einarsson og mónólógur eftir
Hrafnhildi Hagalín sem áður höfðu
birst í TMM. I framhaldi þessa sam-
starfs mun TMM birta spænskar
greinar. En þótt samvinnan hafi verið
mest við Frakkland og Spán þá ein-
skorðast hún ekki við þau lönd, nú er
ég til dæmis að vinna að því að treysta
böndin við Skandinavíu og á von á
efni þaðan.
ritstjóra Morgunblaðsins, en ég held
að flestir sem eru undir miðjum aldri
eigi erfitt með að hugsa í þessu
munstri. Fyrir bókmenntaáhugafólk er
þetta áhugavert viðtal við skáldið
Matthías þar sem rætt er um líf hans,
skáldskap og sjónarmið. Nýjasta heft-
ið hefur vakið feikna athygli vegna
viðtalsins, en fleira má nefna til dæm-
is grein Páls Valssonar um Jónas Hall-
grímsson þar sem hann varpar nýju
ljósi á þjóðskáldið. Svo ber Halldór
Guðmundsson saman Laxness og
Hamsun, pólitískar skoðanir þeirra og
skáldsagnaskrif.
I nýjasta heftinu er einnig splunku-
ný grein eftir Milan Kundera. Hver er
forsaga þess að hún barst þér svo
skjótt?
Þetta er formáli að bók um breska
málarann Francis Bacon sem kom út í
Frakklandi í júní síðastliðnum. En um
það leyti var opnuð yfirlitssýning á
verkum Bacon í Pompidou safninu í
París. í samningi Kundera og útgef-
andans er klásúla þess efnis að ekki
megi þýða formálann á önnur tungu-
mál fyrr en eftir nokkur ár. En af því
Meðan fólk hefur löngun til að hugsa um hlutina í samhengi þá verður
þörf fyrir menningartimarit, segir Friðrik Rafnsson sem ritstýrt hefur
Tímariti máls og menningar síðustu þrjú árin.
Nú virðist TMM vera að þróast í að
verða alhliða menningartímarit. Þar
ber mun meira á greinum um tónlist,
heimspeki og myndlist en áður var.
Það er mjög áhugavert að fylgjast
með menningarlífinu núna miðað við
það sem var fyrir kannski tuttugu ár-
um síðan. Það virðist vera miklu
meira samband milli listgreina en var.
Auðvitað er hryggsúlan í TMM bók-
menntir og skáldskapur, en raunvem-
leikinn í kringum okkur ber vott um
að skilrúmin og hólfin milli listgreina
hafa þynnst mjög mikið eða jafnvel
horfið alveg. Mér finnst eðlilegt að
tímaritið endurspegli þessa staðreynd.
Auðvitað vonar maður líka að með
þessum áherslum rati tímaritið til fleiri
lesenda. Tímarit Máls og menningar
er ætlað öllum þeim sem hafa áhuga á
því sem er að gerast í lista- og menn-
ingarlífi samtímans. Meðan fólk hefur
löngun til að hugsa um hlutina í sam-
hengi þá verður þörf fyrir menningar-
tímarit.
Einhver franskur ritstjóri sagði eitt
sinn að menningartímarit væru bráð-
nauðsynleg lýðræðinu og andlegu lífi
þjóða því þau fylltu upp í tómarúmið
milli yfirborðsmennsku skyndifjöl-
miðla og gettó háskólastofunnar þar
sem er farið hyldjúpt en kannski of te-
orískt og þurrlega ofan í hlutina.
Tímarit eins og TMM á að vera
hvort tveggja í senn aðgengilegt og
skemmtilegt, en einnig vitrænt og
helst svolítið stríðið. Að mínu mati
hefur draumatímaritið skothelt inni-
hald en um leið ofurlítið kæruleysis-
legt yfirbragð.
í nýjasta hefti tímaritsins er langt
og ítarlegt viðtal við Matthías Jó-
hannessen. Fyrir ekki ýkja mörgum
árum hefði verið útilokað að viðtal við
Matthías hefði ratað inn í TMM. Er
með þessu viðtali verið að innsigla
fullar sœttir í kalda stríði bókmennta-
heimsins?
Sjálfsagt sjá einhverjir þessi skila-
boð í viðtali við Matthías Jóhannessen
Kundera er mjög hlýtt til Islands sendi
hann okkur formálann með þeim
skilaboðum að Island væri á sérsamn-
ingi hjá sér og þess vegna hefði hann
fengið leyfi til að svindla ögn á samn-
ingnum.
Nú kemur í þinn hlut að velja og
hafna efhi í tímaritið. Hvaða viðmiðun
hefurðu þar til hliðsjónar?
Innsent efni er æði mikið og þá sér-
staklega ljóð. Það verður að segjast
eins og er að obbinn af ljóðunum er
endursendur. Meginkröfumar sem við
Ingibjörg Haraldsdóttir aðstoðarrit-
stjóri gerum til greina er að þær séu
læsilegar, aðgengilegar og þokkalega
skrifaðar, helst mjög vel. Við viljum
ekki þurrar fræðigreinar. En annars
byggist valið á smekk okkar sem ber-
um ábyrgð á tímaritinu, og við verð-
um að axla þá ábyrgð. Arlega skrifa
um tvö hundruð höfundar í tímaritið
og ég vona að þar sé um að ræða þver-
snið af því sem er hugsað og skáldað í
samtímanum
Verður þú eins og ritstjórar venju-
lega mjög glaður þegar svör berast
við greinum og stefiiir t harðar ritdeil-
ur?
Já, þá verð ég óskaplega glaður.
Það er líka efni sem lesendur gleðjast
yfir. Það er búin að vera ágætis rit-
deila milli Þorgeirs Þorgeirsonar og
Geirlaugs Magnússonar og £ nýjasta
heftinu svarar Einar Bragi Þorgeiri.
Það er ýmislegt annað í uppsiglingu
þannig að ég get lofað mönnum að
það verður haldið áfram að munn-
höggvast í tímaritinu á næstunni.
Nú ertu vœntanlega farinn að
leggja drög að nœsta hefti. Hvað
verður þar að finna ?
Þar verður meðal annars viðtal við
Sigfús Bjartmarsson skáld sem Krist-
ján B. Jónasson og Eiríkur Guð-
mundsson taka og Atli Harðarson
heimspekingur ritar heilmikla grein
um Platon og stjórnmálahugmyndir
hans. Eigum við ekki bara að láta hitt
koma í Ijós. ■