Alþýðublaðið - 01.04.1922, Blaðsíða 2

*
arar ráðabreytni sé sú, að enskir
botnvörpungar er stunda fiski-
veiðar við ísland, sæti ómjúkri
meðferð þar.
Ríkii og Jslanisbanki.
Jón Baldvinsson flytur á Alþingi
svofelda tillögu til þingsálykiunar
um að skora á ríkisstjórnina að
hefja skaðabótamál gegn íslands
banka.
Neðri deild Atþingis ályktar að
skora á ríkisstjómina að heíja
skaðabótamál gegn íslandsbanka
fyrir lánstraustsspjöll og tjón, sem
telja má að landið hafi beðið af
ógætílegri fjármáiastarfsemi bank-
ans á síðari árum.
Greinargerð:
Þar sem nú er komið upp úr
kafinu, að íslandsbánki muni, ef
til vill, geta fengið sér dæmdar
skaðabætur fyrir opinberar að
finslur og umtal um stjórn bank-
ans og fjármálastarfseuii hans,
virðist það ekki liggja íjarri, að
ríkissjóður hefji skaðabótamál gegn
bankanum, þar sem margir lands-
manna líta svo á, að bankinn hafi
með ráðstöfunum sfnum á seinni
árum bakað landinu stórtjón og
haft lamandi áhrif á lánstraust
iandsins: og eigi tninni Ijkur til
að landið fái dæmdar skaðabætur
sér til hánda frá bankanum en
bankinn frá öðrum
Kaupmál eru alstaðar í heimin-
um einna þýðingarmesti þátturinn
i lífsbaráttu þióðanna, vegna þess,
að úrieljt þeirra máta markar skeið-
flötinn, sem verkalýðnum í kapi-
talisku þjóðfélagi er ætlað að
rehna eftir, eða með öðrum orð-
um, hækkar eða iækkar þann
varnargarð sem fjöldinn hefir að
flýa að í baráttunni við atvinnu
leysið og þess afleiðingar, sem
pyngja peningamannsins skapar
heiminum. Einn slikur alvöruþátt
ur stendnr fyrir dyrum hjá verka-
lýð þessa bæjar om þessi tnáa-
ALÞYÐUBLAÐIÐ
aðamót, og er of þýðingarmikið
atriðí til þe*s að hægt sé að
ganga fram hjá því hugsunarlaut.
Útlit ungdómsins hérna í bæn
um ber þess futlkomlega vott, að
verkamannahúsfeður hafa ekki get
að fullnægt brýnustu þörfnm heim
ilis síns, með pví dagkaupi sem
nii er, af þvf útgerðarmean, eða
aðrir atvinnurekendur, sjá ófsjón
um ýfir velmegun íjöldans 111 og
hugsa sér að taka hér duglega í
taumana, með þvi að færa laun
verkamanna niður eftir eigin vild,
hefir það vitanlega ekki aðra þýð
ingu en þá, að þær litlu umbætur
sem verkalýðurinn hefir með sam
tökum sínunu náð, fœrast aftur
ábak um óákveðin tíma, skarð
hrökkur í varnargarðinn og mara
auðvaldsins, fátæktin, legst fastara
að hálsi þér verkamaður, og
hvernig stendur þú þá að vfgi
f baráttunni fyrir tilveru þinni
i framtfQinni? Nei, verkalýðurinn
hefir alls ekki ástæður tii þess að
færa kröfur sfnar niður, þrátt fyrir
það þótt einstaka vörutegundir,
eins og t. d. kol, sem almenning-
ur notar tiltölulega Iftið, hafi
lækkað f verði, á meðan húsatcig
an, sem er þingsti gjaidliður fá-
tækrar verkamannafjjölskyldu, er
haldið i eigingjömum hksbraskara-
klóm, eins og raun er á að á sér
viða stað hér í bænum.
Atviánurekendur virðast ekki
hafa mikta tiifinningu fyrir því,
þótt verkamenn verði vegna fá-
tæktar, að ganga til vinnu sinnar
f skjóllitlum, rifnum og bættum
görmum, eða álfta þeir góðu
menn sð hina raunveruiegi fram
leiðandi, verkslýðurinn, hafi ekki
jafn mikinn rétt til þess, að ganga
f htýjum þrifaiegum klæðum og
peir, sem enn þá eru látnir hirða
arðinn af svitadropum almennings?
Þær raddir hafa enn fremur
heyrst úr herbúðum útgérðamanna,
að „við bindum þá bara togarana
hér við garðinn, ef þessi verka
lýður vill nokkuð vera að gera
sig stóran", þetta er ein af þeim
fárántegustu grýlum, sem sigrandi
mönnum hættir við að slá framan
f andstæðinga sfna, „já, við gerum
þá bara þetta eða hitt, ef þið
viljið ekki láta undan", en ætli
það kæmi ekki óþæitega við
pyngju þeirra sjálfra, ef togararn-
ir væru tjóðraðir hér við garðinn
á miðri vertið? Auk þess mnndi
slíkt athæfi aðeins hjálpa okkur
jafnaðarmönnum tii þess að aá
þvf marki sem við berjumst að,
pjóðnýtingu togaranna, og þannig
verka í gagnstæða att við það
sem þessir mannvinir hafa ætl&ð.
Atvinnurekendur v»ða þvf hér
sem oltar algerðan reyk, sem get-
ur orðið þeim sjálfum óþægitegur,
þvi að verkalýðurinn mun nú sýna
útgerðamönnum fram á, að hann
hefir bæði mátt og vit til pess„
að standa á móti öllum kúgunar-
tilraunum auðvaldsins.
Armóður.
Kobba-vísur-
Jakob Dagsson heitir maður,
sem f vetur skrifaði svo „krass-
andi“ skammagrein f „Mogga" um
Alþýðublaðið, að ritstjóranum of-
bauð, og feldi hann úr henni það
Ijótasta, var þó greinin sannur
„Moggamatur" fyrir þvf. Jakob
þessi skrifáði sig álþýðumann.
Jakob á nú heima á ísafirði, en
sveitfestu á hann f Saurbæjar-
hreppi f Dalasýslu. Hann er gam-
ail reynsluhermaður, og komst
vfst aldrei lengra, f hjálpræðisher-
þjónuatunni, og munu sumir telja
það hernum til gildis. Nokkrar
llkur eru tii þess að Jakob muni
telja sig fæddan hermann, því nú
leikur orð i, að hann sé kominn
í aðra herþjónustu. Athvarf óg
skjól sitt hefir hann hjá hinum
svonefndu „S&meinuðu" á ísafirði
og er sagt að nú f vetur hafi hann
ferðast um Vestfirði og prédikað
hina sönnu jafnaðarstefnu Ásgeirs-
verzlananna gömlu, en bölvað öll-
um „boisivisma" alþýðuhreyfingar-
innar og - Aiþýðuflokksins Fékk
þar auðvaldið hæfan málsvara.
Út af grein J. D. og ferðalagi
orkti verkamaður þar véstra þess-
ar vísur:
Kobba-vísur.
Aldrei heflr eignast slfkan
alþýðan, sem reið á vaðið,
kæran hefir hver sinn Hkan
Kobbi D.ígfi og Morgunblaðið.
Má ei nefna móðursjúkan
mun þá landið smiltun hlaðið
senda úr landi sóttarpúkan
sonur Dags og Morgunblaðið.