Morgunblaðið - 14.08.2003, Blaðsíða 8



1--1234 -15678$9 :$1;14 1$-8/&<1$!& 1$-8 6=14>1?@ 3&&54
 





 
   


 
 
    

   !
 "# $ %!  +&, +-&+ &. +&/ &
'8>&-86 &1>='4A8
+&0 +1&  + &  & 
&B415>54

 +& 
<1$!& 1$-8 &AC2DE1<>
Viðskiptabankarnir þrír, Ís-landsbanki, Landsbankinnog Kaupþing Búnaðar-banki, skiluðu samanlagt
6.690 milljóna króna hagnaði á
fyrri hluta ársins. Er þar um ríf-
lega 47% hagnaðaraukningu að
ræða miðað við fyrri hluta árs í
fyrra. Þá voru bankarnir fjórir,
þ.e. Kaupþing og Búnaðarbanki
tveir aðskildir bankar, og sam-
anlagður hagnaður þeirra fjög-
urra var 4.539 milljónir króna.
Hagnaðaraukning Kaupþings
Búnaðarbanka nemur 56% frá
fyrra ári, Íslandsbanki jók hagn-
að sinn um 46% og Landsbankinn
um 32%.
Kaupþing hagnast mest
Í krónum talið er hagnaður Kaup-
þings Búnaðarbanka mestur eða
tæpur 3,1 milljarður króna og er
nærri því að vera á við hagnað
beggja hinna bankanna. Rekstur
Íslandsbanka skilaði 2,4 milljörð-
um króna og Landsbankinn ríf-
lega 1,2 milljörðum.
Þrátt fyrir mikinn hagnað af
sameinuðu bönkunum Kaupþingi
Búnaðarbanka þá var tap af
rekstri Kaupþings á Norðurlönd-
um. Fram hefur komið að rekstur
erlendu eininganna gangi ekki að
óskum en ástandið sé sýnu verst í
Svíþjóð. Hagnaður bankans er
því fyrst og fremst af innlendum
markaði.
Afkoma Kaupþings Búnaðar-
banka er í nokkrum takti við
væntingar markaðarins, kannski
ívið hærri en ráð var fyrir gert.
Hins vegar, vegna mikilla breyt-
inga á rekstri bankans á undan-
förnum árum, s.s. samruna Kaup-
þings og Búnaðarbanka og
kaupin á JP Nordiska, er allur
samanburður á árangri bankans
frá einu tímabili til annars mjög
erfiður.
Afkoma Íslandsbanka var tals-
vert umfram væntingar markað-
arins og virðist reksturinn vera
að ná sífellt betra jafnvægi eftir
samrunann við FBA um árið.
Stöðugleiki virðist einkenna upp-
gjörið, arðsemin er góð og ekki
mikið sem kemur þar á óvart.
Landsbankinn er hins vegar að
ganga í gegnum nokkrar breyt-
ingar og uppgjörið ber þess vit-
anlega merki. Stóraukið framlag í
afskriftareikning útlána bankans
hefur vakið athygli en afkoman er
engu að síður góð.
Stóran hluta hagnaðar allra
bankanna má rekja til aukins
gengishagnaðar af annarri fjár-
málastarfsemi en hann nam sam-
anlagt rúmum 6,2 milljörðum
króna enda var verðþróun á
hlutabréfa- og skuldabréfamark-
aði mjög hagstæð í samanburði
við sama tíma í fyrra.
Kostnaðarhlutfall 51-64%
Talsverður munur er á kostnað-
arhlutfalli bankanna þriggja, þ.e.
hlutfalli rekstrargjalda af hrein-
um rekstrartekjum. Kostnaðar-
hlutfall Kaupþings Búnaðarbanka
var 64% á tímabilinu á meðan
kostnaðarhlutfall Landsbankans
lækkaði niður í 55% og kostnaðar-
hlutfall Íslandsbanka lækkaði í
51,4%. Forstjóri Íslandsbanka
sagði af þessu tilefni að mark-
miðið væri að hlutfallið væri und-
ir 50% en hagkvæmustu bankar
erlendis miðuðu við að hlutfallið
væri um og yfir 50%. Kaupþing
Búnaðarbanki er reyndar býsna
langt frá þessu en bankinn til-
kynnti að hlutfallið mundi fara
lækkandi þegar samlegðaráhrif
færu að skila sér af samrunanum.
Samsetning viðskiptavina
skýrir mun á vaxtamun
Vaxtamunur, þ.e. vaxtatekjur
sem hlutfall af meðalstöðu fjár-
magns, reyndist mestur hjá Ís-
landsbanka 3,1% en 2,75% hjá
Landsbanka og 2% hjá Kaupþingi
Búnaðarbanka. Varlega þarf þó
að fara í samanburð á vaxtamun
bankanna enda er samsetning
viðskipta hvers banka lykilatriði í
þessu sambandi. Þannig er vaxta-
munur viðskiptabanka, sem hefur
hátt hlutfall einstaklinga og
smærri fyrirtækja í viðskiptum,
líklegur til að vera hærri en
vaxtamunur fjárfestingarbanka,
sem á að mestu í viðskiptum við
stærri fyrirtæki eða hið opinbera.
Ennfremur hefur verðbólga mis-
munandi áhrif á vaxtamun hvers
banka. Þetta tvennt gæti a.m.k.
að hluta skýrt misháan vaxtamun
bankanna þriggja.
Langmest útlánaaukning
hjá Landsbanka
Athyglisvert er að útlán Lands-
bankans jukust um 23% frá ára-
mótum til júníloka á meðan útlán
Kaupþings Búnaðarbanka jukust
um 8,7% og útlán Íslandsbanka
um 8,3%. Að vísu má rekja tæpan
helming útlánaaukningar Lands-
bankans til kaupa bankans á dótt-
urfélagi Búnaðarbankans í Lúx-
emborg en aukningin er engu að
síður mest. Í lok fyrri árshelm-
ings námu samanlögð útlán bank-
anna 831 milljörðum króna. Þar
af var Kaupþing með 293 millj-
arða, Íslandsbanki með 274 millj-
arða og Landsbankinn með 264
milljarða.
Innlán jukust einnig mest hjá
Landsbankanum, eða um 19% frá
áramótum á meðan innlán Kaup-
þings jukust um 11,4% og Ís-
landsbanka um 7%. Ekki er full-
ljóst hverju þetta sætir en í
afkomutilkynningu frá Lands-
bankanum var lögð mikil áhersla
á að bankinn væri að stækka á
öllum sviðum!
Bankarnir hagnast
Innherji skrifar
Innherji@mbl.isDAGANA 14.–16. ágúst verður
haldin í sautjánda sinn norræn ráð-
stefna um rannsóknir í viðskipta-
fræði, að þessu sinni á vegum við-
skipta- og hagfræðideildar Háskóla
Íslands. Ráðstefnan er haldin í um-
boði félags fræðimanna og skóla á
Norðurlöndum, Nordisk Företags-
ekonomisk Förening, að því er fram
kemur í tilkynningu. Í undirbúnings-
nefnd sitja dr. Runólfur Smári Stein-
þórsson dósent, Gylfi Dalmann Að-
alsteinsson lektor og Margrét
Sigrún Sigurðardóttir verkefnis-
stjóri sem er ritari ráðstefnunnar.
Málstofur á ráðstefnunni eru 26
talsins. Þær stærstu fjalla um ný
sjónarhorn í stefnumótun, umbætur
í opinberum rekstri, einkum heil-
brigðisþjónustu, frumkvöðla og sam-
hengi þeirra, ábyrgð fyrirtækja og
nýjar leiðir í skipulagi fyrirtækja. Á
vefsetrinu www.nff2003.hi.is er að
finna nánari lýsingar á hverju þema.
Fjórir aðalfyrirlesarar verða á ráð-
stefnunni: Walter W. Powell, pró-
fessor við Stanford-háskóla og
SCANCOR, sem greinir frá því
hvernig hugmyndir ferðast um net,
Þráinn Eggertsson, prófessor við
HÍ, ræðir um vandamál þegar stofn-
anir eru færðar úr einu samhengi í
annað, Guje Sevón, prófessor við
Viðskiptaháskólann í Stokkhólmi,
segir frá rannsóknum á stjórnun og
skipulagsheildum á Norðurlöndun-
um og Helgi Þorláksson, prófessor í
sagnfræði við HÍ, fjallar um áhættu-
fælna víkinga og hyggst þannig
tengja viðskiptafræðina við norræna
forfeður.
„Þetta er í fyrsta sinn sem ráð-
stefnan er haldin á Íslandi og um 600
manns, fræðimenn frá Norðurlönd-
um og víðar, hafa skráð sig til þátt-
töku í ráðstefnunni. Ráðstefnan fer
fram í Aðalbyggingu Háskólans,
Odda, Lögbergi og Árnagarði,“ segir
í tilkynningu frá Háskóla Íslands.
Ráðstefnan hefst formlega kl. 16
fimmtudaginn 14. ágúst í Stóra sal
Háskólabíós þegar forseti Íslands,
hr. Ólafur Ragnar Grímsson, setur
ráðstefnuna.
Norræn ráðstefna
um viðskiptafræði
NFF haldin í Háskóla Íslands um næstu helgi
EVRÓPUSAMBANDIÐ og
Bandaríkin hafa náð samkomulagi
um sameiginlega afstöðu í samning-
um við þróunarríki um umdeildar
niðurgreiðslur til landbúnaðar. Sam-
kvæmt frétt AP-fréttastofunnar er
sala landbúnaðarafurða, höft og nið-
urgreiðslur á slíkum viðskiptum eitt
helsta atriðið sem skilur á milli ríkra
þjóða og fátækra í heiminum.
Engar tölur hafa verið nefndar í
sambandi við lækkun niður-
greiðslna.
Ólíkt eldri tillögum gengur sam-
komulagið styttra hvað varðar nið-
urfellingu niðugreiðslnanna, einkum
niðurgreiðslur sem vernda útflutn-
ing afurða að því er segir í fréttinni.
Bandaríkin og aðrir stórir útflytj-
endur landbúnaðarafurða, s.s. Kan-
ada og Ástralía, segja að niður-
greiðslur sem styðja við útflutning
sé það sem hafi hvað neikvæðust
áhrif á frjálsa verslun í heiminum.
ESB hefur hins vegar krafist þess
að áfram verði í lagi að niðurgreiða
útflutning að einhverju marki til að
styðja bændur í ríkjasambandinu og
til að viðhalda byggð í hinum dreifðu
byggðum ríkja sambandsins.
Sameiginleg sýn
Nýju samningsdrögin verða notuð
sem grunnur að samningaviðræðum
á ráðstefnu Heimsviðskiptastofnun-
arinnar, WTO, í Cancun í Mexíkó í
september þegar allar 146 aðildar-
þjóðirnar koma saman.
Talsmaður ESB, Eric Mamer,
hefur lýst samkomulaginu sem
„sameiginlegri sýn“, frekar en ná-
kvæmri áætlun.
Fyrri tilraunir ESB til að breyta
niðurgreiðslukerfi sínu hafa ávallt
mætt mikilli gagnrýni frá þróunar-
löndunum.
Fátækar þjóðir kvarta yfir tví-
skinnungi ESB og Bandaríkjanna.
Yfir þær flæði ódýrar niðurgreiddar
vörur, eins og niðurgreiddur evr-
ópskur sykur og amerískt korn, og á
meðan sé afurðum frá þróunarlönd-
unum haldið fyrir utan markaði ESB
og Bandaríkjanna með tollum og
kvótum.
Skattgreiðendur í ríkari löndum
heims eyða samanlagt um 300 millj-
örðum Bandaríkjadala á hverju ári í
styrki til bænda, samkvæmt frétt
AP-fréttastofunnar.
Samkomulag um
landbúnaðarstyrki
Reuters
Deilur um landbúnaðarmál eru helst taldar standa í vegi fyrir því að niðurstaða ná-
ist í Doha-samningalotunni um alþjóðaviðskipti.

Verður grafið undan/4
ÞÝSKA flugfélagið Lufthansa
kom sérfræðingum á óvart með því
að tilkynna að hagnaður hefði verið á
starfsemi félagsins á öðrum ársfjórð-
ungi. Afgangurinn nam 65 milljónum
evra, en búist hafði verið við 48 millj-
óna evra rekstrartapi á tímabilinu. Á
fyrsta fjórðungi nam tapið 415 millj-
ónum evra.
Afkomubatinn er að sögn vegna
aukinna aðhaldsaðgerða í rekstri, en
Wolfgang Mayrhuber, forstjóri fé-
lagsins, sagði í tilkynningu að þrátt
fyrir þessa niðurstöðu væri fyrir-
tækið ennþá „í varðstöðu“ þar sem
flugrekstur væri enn mjög erfiður í
heiminum. „Nú lítur út fyrir að það
versta sé yfirstaðið,“ sagði hann.
Óvæntur hagnaður
hjá Lufthansa
GILLETTE fyrirtækið, sem
framleiðir hina vinsælu þriggja
blaða rakvél Mach3, hefur höfðað
mál í Bandaríkunum á hendur
fyrirtækinu Energizer til að
koma í veg fyrir markaðs-
setningu þess á fjögurra blaða
rakvél sem fyrirtækið kallar
Quattro.
Gillette fullyrðir að Quattro,
sem á að fara á markað í næsta
mánuði, brjóti einkaleyfi Gillette
með því að nota sömu „fram-
sæknu“ hönnunina og Gillette
notar í Mach3 vél sinni, en Gill-
ette eyddi 750 milljónum dollara í
hönnun Mach3, eða sem sam-
svarar 60 milljörðum króna.
Gillette fer fram á að Energiz-
er verði bannað að setja Quattro
á markað og að greiddar verði
skaðabætur.
Energizer er samkvæmt tals-
manni Gillette, gagngert að
reyna að færa sér í nyt fram-
úrskarandi eiginleika Mach3, sem
er samkvæmt talsmanninum vin-
sælasta rakstursvara í heiminum
í dag.
Tekjur Gillette vegna sölu
Mach3 rakvélarinnar námu um
tveimur milljörðum Bandaríkja-
dala á síðasta ári. Gillette segir
Mach3 með sinni framsæknu
hönnun raka betur en aðrar sam-
bærilegar vörur með því að láta
hvert rakvélarblað skera smátt
og smátt af hverju skegghári.
Gillette er ráðandi í sölu rak-
vara í heiminum en sér nú fram á
vaxandi samkeppni frá Energizer
eftir að Energizer keypti vöru-
merki Shick Wilkinson Sword
fyrirtækisins.
Fyrr á þessu ári setti Energiz-
er á markaðinn þriggja blaða
rakvél fyrir konur sem notið hef-
ur vinsælda.
Gillette tilkynnti um 15% aukn-
ingu hagnaðar á öðrum fjórðungi
þessa árs, en sagði á sama tíma
að samkeppni við Energizer gæti
kostað fyrirtækið 5-7% hagnað á
hvern hlut á næsta ári.
Rakvélastríð í uppsiglingu