Vísir - 07.04.1981, Blaðsíða 8

8
visrn
Þriöjudagur 7. april 1981
VÍSIR
Cltgefandi: Reykjaprent h.f.
Ritstjóri: Ellert B. Schram.
Fréttastjóri: Sæmundur Guðvinsson. Fréttastjóri erlendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Árni Sigfússon,
Friða Astvaldsdóttir, Gylfi Kristjánsson, Herbert Guðmundsson, lllugi
Jökulsson, Jóhanna Sigþórsdóttir, Kristín Þorsteinsdóttir, Páll Magnús-
son, Sigurjón Valdimarsson, Sveinn Guðjónsson, Þórunn Gestsdóttir.
Blaðamaðurá Akureyri: Gisli Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Páls-
son, Sigmundur O. Steinarsson. Ljósmyndir: Emil Þór Sigurðsson,
Gunnar V. Andrésson. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson,
AAagnús Ölafsson. Safnvörður: Eiríkur Jónsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstióri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611, 7 línur.
Auglýsingarog skrifstofur: Síðumúla8. Símar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Áskriftargjald kr. 70 á mánuði innanlands og verð í lausasölu 4 krónur
eintakið.
Vísir er prentaður i Blaðaprenti, Síðumúla 14.
RÆÐk STEINGRIMS
Aðalfundur miðstjórnar Fram-
sóknarflokksins markar engin
tímamót nú frekar en áður.
Flokksbroddarnir koma sam-
an yfir eina helgi/ rétt til að
endurnýja umboð sín með lófa-
klappi og segja f lokknum frá því,
hvað forystan standi sig vel.
Ályktanir eru ekki annað en
óljóst bergmál af forskriftum
foringjanna. Þess vegna er
meira upp úr því leggjandi, hvað
forystumennirnir segja í upp-
hafi, frekar en hvað fundurinn
samþykkir í lokin.
I inngangsræðu sinni tjallaði
Steingrímur Hermannsson, for-
maður flokksins, mest um efna-
hagsmál eins og eðlilegt má telj-
ast. Hann minnti á þá stefnu-
mörkun ríkisstjórnarinnar að
koma verðbólgunni niður í 40% á
þessu ári, lét vel af aðgerðunum
það sem af er árinu, en taldi
ýmsar blikur á lofti og frekari
ráðstafanir óhjákvæmilegar.
Steingrímur vill láta binda
framfærsluvísitöluhækkun við
8% um næstu mánaðamót, jafn-
vel þótt hann óttist, að hún kunni
að verða eitthvað meiri. Stein-
grímur leggurtil, að það bil verði
brúað með lækkun á söluskatti og
vörugjaldi og frestun á opinber-
um framkvæmdum.
Þegar líða tekur á árið, vill
hann síðan auka niðurgreiðslur,
lækka vexti og draga úr verðbót-
um á laun. Ljóst er, að það vildi
Steingrímur gera strax, en
treystir sér ekki til atlögunnar,
svo skömmu eftir að launaverð-
bætur voru skertar 1. mars sl.
Jafnframt þessu telur formað-
urinn, að þegar verði að hefjast
handa á þessu ári, vegna efna-
hagsaðgerða á árinu 1982. Minn-
ist hann í því sambandi á niður-
talninguna, til málamynda að því
er virðist, enda er hún f yrir löngu
gleymd og grafin.
Þrennt vekur einkum athygli í
þessari ræðu. l fyrsta lagi er
Steingrími mjög umhugað að
koma verðbólgunni niður í 40% á
árinu og það þrátt fyrir þau
sjónarmið Alþýðubandalagsins,
að 50% verðbólga sé ekkert til að
hafa áhyggjur af. Steingrímur
gerir sér grein fyrir því, að ríkis-
stjórnin mun fá þungan áfellis-
dóm, ef verðbólgan hjakkar
áfram f 50% farinu, þrátt fyrir
stöðugar efnahagsráðstafanir,
kjaraskerðingar og niðurtaln-
ingaráform. Biðlund almennings
og umburðarlyndi gagnvart
ríkisst jórninni mun verða á þrot-
um, ef marktækur árangur næst
ekki á þessu misseri.
í öðru lagi vill hann halda
framfærsluvísitölunni niðri með
lækkun óbeinna skatfa, en það
voru einmitt tillögur sjálfstæðis-
manna við afgreiðslu fjárlaga
fyrr á þessum vetri, sem
stjórnarliðið taldi þá óaðgengi-
legar og greiddi atkvæði gegn.
, Eftir stendur hinsvegar hvern-
ig af la eigi f jár eða takmarka út-
gjöld hins opinbera til að mæta
lækkun á söluskatti og vöru-
gjaldi, því að það er að fara úr
öskunni í eldinn að leggja á nýja
skatta af þeim sökum. Sjálfsagt
er að taka trúanlegan þann
ásetning Steingríms að skera nið-
ur hjá hinu opinbera.
[ þriðja lagi virðist Steingrfm-
ur Hermannsson hafa fullan hug
á frekari skerðingum verðbóta á
laua þegar kemur fram á árið.
Raunar virðist ríkisstjórnin ekki
eiga annarra kosta völ, ef mark-
mið hennar um 40% verðbólgu á
að ná fram að ganga.
Þeim bita verður Alþýðu-
bandalagið að kyngja og fer þá
að hallast á „sléttu skiptin" og
jakana í verkalýðsforystunni.
í sjálfu sér er ekki hægt að
gagnrýna þessa ræðu eða þau
áform, sem hér eru tíunduð. Þau
eru góðra gjalda verð. Þau valda
heldur ekki neinu fjaðrafolki á
fylgispökum aðalfundi. Hitt
getur reynst erfiðara að fá þau
samþykkt í ríkisstjórn, þar sem
aðrir eiga sæti en undirgefnir
f lokksbræður. Ræðan er vísbend-
ing um það, að áramótaaðgerðir
ríkisstjórnarinnar eru aðeins
forsmekkur þess sem koma skal.
Sú ímynd hefur skapast af
Vestur-Þýskalan(}i, aö þar væri
efnahagslif meö blóma, fram-
farir mestar og styrk lýöræðis-
stjórn til fyrirmyndar.
En ekki er allt sem sýnist.
Ýmsar og alvarlegar blikur er
þar á lofti. Stjórnvöld hafa nú
um nokkurt skeið haldiö lifinu i
stööugleika marksins með harö-
vítugu vaxtastriöi. Vextir hafa
hækkaö um 20% og vestur þýski
Seölabankinn hefur þurft aö
ganga á innistæöur sinar, sem
nemur 28 milljöröum þýskra
marka. Þessi þróun hefur slæm
áhrif á stööu marksins og býöur
heim þeirri hættu, aö aftur-
kippur komi i þýskt atvinnulif.
Hún viröist miöa aö þvi aö
drepa sjúklinginn, i staö þess aö
lækna hann.
. Vaxtahækkanirnar og viö-
brögö Seölabankans hafa dregiö
úr trú manna á styrk rikis-
stjórnarinnar. Goösögnin um
kraftaverkamanninn Helmut
Schmidt hefur tekiö á sig
breytta mynd.
Óskhyggja
1 upphafi siöasta árs varö viö-
skiptajöfnuöurinn neikvæöur og
veldi marksins riöaöi. Þau
hættumerki höföu þó ekki nein
áhrif, erlendis trúöu menn þvi
ekki, aö markiö léti undan og
meöal þýskra stjórnmála-
manna rikti sú óskhyggja, aö
lækkandi gengi mundi aöeins
örva viöskipti viö Þýskaland.
Eftir þvi sem nær dró kosn-
ingum treysti Schmidt sér ekki
tilaö gripa til róttækari aögeröa
fyrr en þaö var um seinan. Lög-
mál markaöarins þekkja ekki
ER HELMUT SCHMIDT
AB MISSA TÖHIH?
A sama tima buöu banda-
riskir bankar upp á hagkvæm-
ari vaxtakjör og dollarinn varö
eftirsóttari en áöur. Pening-
arnir streymdu frá Frankfurt til
New York og gengi þýska
marksins tók stökk niöur á viö.
Þetta heföi ekki komiö aö svo
mikilli sök, nema vegna þess aö
Þjóöverjar hafa sifellt þurft aö
greiöa hærri oliureikninga og
greiöslujöfnuöurinn varö æ
óhagstæöari. 1 janúar einum
var hann neikvæöur um 5 millj-
aröa marka.
Krafturinn horfinn
Ýmsir halda þvi fram, aö
Vestur-Þjóöverjar hafi ekki
lengur sömu möguleika né hæfi-
leika og áöur til að snúa viö
blaöinu. Hinn annálaöi þýski
dugnaöur og metnaöur sé ekki
nema svipur hjá sjón, og fleira
kemur til.
Sú góöa samvinna og sá mikli
einhugur, sem rikt hefur á milli
atvinnurekenda, verkalýös og
stjórnvalda, er aö bresta. Nú
þegar hafa verkamenn i stál-
iönaöinum hótaö verkfalli og at-
vinnurekendur virðast hafa lit-
inn áhuga á aö mæta kröfum
þeirra.
Forysta vestur-þýska
iönaðarins i nýjungum og full-
komleika er ekki lengur óum-
deild. Japanir hafa farið fram
úr Þjóðverjum á mörgum sviö-
um og hin unga vesturþýska
kynslóö virðist kæra sig koll-
ótta. Krafturinn er horfinn.
Segir Schmidt af sér?
Siðast en ekki sist er staða
Bonn-stjórnarinnar mun veik-
ari. Fjölmiölar eru ósparir á aö
geta þess, að Schmidt hafi ekki
lengur þau áhrif, sem gert hafa
hann ,,hinn sterka” i vestur-
þýskum stjórnmálum. „Hann
hefur ekki lengur tilfinningu
fyrir stööumati’,’ segja blööin og
orðrómur er þegar kominn á
kreik um afsögn hans og eftir-
menn.
Eins og framan er rakiö, eru
veður öll válynd i vestur þýsku
efnahagslifi. Fjárlög eru sam-
þykkt með gifurlegum halla og
kröfur aukast, án þess að þjóðin
vilji leggja meira á sig. Ofan á
þetta bætist mjög öflug and-
staða gegn byggingu kjarnorku-
vera til að leysa oliuna af hólmi.
Vera má aö Helmut Schmidt
takist að komast út úr þessari
raun, eins og svo mörgum
öörum, en þá þarf lika margt að
breytast honum i hag.