Tíminn - 14.12.1969, Síða 9

SUNNUDAGUR 14. descmber 1969.
TIMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvaemdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarmn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ristjómar: Tómas Karlsson. Auglýs-
inigastjóri: Steimgrímui Gislason Ritstjóraarskrifstofur I Eddu-
húsinu, simar 18300—18306 Skrifstofur Bankastrætl 7 —
Afgreiðslusimi: 12323. Auglýsingasimi: 19523 Aðrar skrifstofur
sími 18300 Áskriftargjald kr. 165.00 á mánuði, mnanlands —
í lausasölu kr. 10.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h. f.
Miklir möguleikar
Fyrir forgöngu Hannesar Kjartanssonar, sendiherra
íslands hjá Sameinuðu þjóðunum, hefur iðnþróunarstofn-
un Sameinuðu þjóðanna látið fara fram rannsókn á mark-
aðsmöguleikum fyrir íslenzkar niðursuðuvörur. Þekktu
kanadísku fyrirtæki var falið að annast rannsóknina og
liggur niðurstaða þess nú nú fyrir í stórum dráttum. Á
blaðamannafundi, sem haldinn var í utanríkisráðuneyt-
inu í síðastl. viku, skýrði Pétur Thorsteinsson ráðuneyt-
isstjóri frá meginatriðum þeirra.
Niðurstaðan er í stuttu máli sú, að góður markaður
sé fyrir íslenzkar niðursuðuvörur og ættu íslendingar
að geta selt slíkar vörur fyrir 10 millj. dollara á ári
næstu 3—5 árin og ætti ágóðinn að geta orðið 2—3
millj. dollara samkvæmt lauslegum áætlunum. Sölu-
möguleikamir virðast hagstæðir í Bandaríkjunum, en
sæmilegur markaður fyrir þessar vörur virðist einnig í
Kanada, Bretlandi, Þýzkalandi og Frakklandi.
Þessi niðurstaða hinna erlendu sérfræðinga segir,
að íslendingar eiga að geta átt hér miWa útflutnings-
möguleiika, ef rétt er haldið á málum. Þessir möguleik-
ar verða hins vegar ekW nýttir, nema ríWsvaldið hafi
forustu um að veita niðursuðuiðnaðinum aðstöðu til
þess, að hann geti notið sín.
Óneitanlega rifjar þetta upp það aðgerðaleysi, sem
drottnað hefur í þessum málum seinasta áratuginn, en
einmitt á þeim tíma hefur þjóðin haft mesta möguleika
til að hefjast hér myndarlega handa. Fyrir meira en
tíu árum fluttu Framsóknarmenn þá tillögu á Alþingi,
að kannað yrði, hvernig mest mætti fullvinna síldar-
afurðir innanlands og auka tekjur af síldveiðum á þann
hátt. Tillagan var samþykW samhljóða. En svo kom
„viðreisnar“stjórnin til valda og algert aðgerðaleysi hef-
ur drottnað í þessum málum síðan.
En þjóðin má ekki við því, að slíkt aðgerðaleysi hald-
ist áfram. Hér þarf tafarlaust að hefjast skipulega
handa. Þjóðin má ekki við því, að hinir miWu mögu-
leikar, sem hér virðast fyrir hendi, séu látnir ónotaðir.
Samkvæmt niðurstöðum áðurgreindra sérfræðinga get-
um við hér á aðeins einu sviði drýgt þjóðartekjur okk-
ar um nær einn milljarð króna. Það munar um minna.
Við höfum vanræW að nota góðæri undanfarins ára-
tugs til að byggja upp nýjar atvinnugreinar til viðbótar
þeim, sem fyrir voru. Af því verðum við að læra. Næsti
áratugur verður að einkennast af öðrum og betri vinnu-
brögðum, ef vel á að fara.
Ráðsmennska Geirs
Daglega hækkar nú tala atvinnuleysingja í Reykjavík.
Á sama tíma birta blöðin þær fréttir, að allir togarar
Bæjarútgerðar Reykjavíkur sigli með afla sinn til út-
landa í stað þess að leggja liann upp til vinnslu hér.
Þetta er ekW góð ráðsmennska hjá borgarstjóranum. At-
vinnuleysið væri minna, ef unnið hefði verið úr afla
togaranna hér.
Það á að vera eitt aðalhlutverk ráðamanna borgarinn-
ar að vinna að því að tryggja öllum borgarbúum at-
vinnu. Öllum öðrum fremur ber þó borgarstjóranum að
vera hér á verði. Það er ekki ofsagt, að í umraBdchi
máli hefur borgarstjórinn brugðizt alvarlega á verðin-
um. Þ.Þ.
FORUSTUGREIN ÚR THE NEW YORK TIMES:
Willy Brandt hefur vissulega
farið vel af stað sem kanziari
Viðræðurnar við Sovétríkin eru einkum mikilvægar
Willy
RÚSSAR hafa á síðoistu
stundu samþykkt að hefja við
ræður við Vestur-Þjóðverja um
gagnkvæma afneitun valdbeit-
ingar. Þessi samþykkt er fyrsti
jákvæði árangurinn af þriggja
ára viðleitni Willys Brandts
til að koma af stað viðræðum
á breiðum grundvelli við full-
trúa Austur-Evrópuríkjanna.
Hann hóf þessa viðleitni fyrst
sem utanríkisráðherra og hef-
ur haldið henni áfram sem
kanslari.
Viðræðurnar fara fram í
Moskvu og er gert ráð fyrir,
að þær nái til miklu
fleiri atriða n skuldbinding-
arinnar um að beita ekki valdi,
enda hefur hún fremur sið-
ferðilegt en raunhæft gildi.
Stjórnin í Bonn hefur fallizt
á að fyi'gja utnræðunutn eftir
með því að leita eftir ekki-
árásarsáttmála við aðildarríki
Varsjárbandalagsins, og er Aust
ur-Þýzkaland þar ekki undan
skilið.
Báðir aðilar líta þannig á,
að viðræðurnar og samningur-
inn, sem þær eiga að leiða til,
séu aðeins spor í áttina áð
viðurkenningu Bonn-stjórnar-
innar á þeim landamærum
Þýzkalands, sem gilt hafa frá
styrjaldaflokum, og tilveru
Austur-Þýzkalands sem ann-
ars ríkis þýzku þjóðarinnar.
ÆTLUN ríkisstjórnarinnar í
Bonn er að afla stuðnings við
meginmarkmið sitt, eða bráða-
birgðaafstöðu til Austur-Þýzka-
lands og að lokum afnám skipt
ingarinnar í tvö ríki.
Sögusagnir hafa verið á
kreiki um, að valdhöfunum í
Washington hafi þótt ríkis-
stjórn Brandts kanslara ráð-
færa sig of lítið við þá um
9amningaumleitanirnar við
Austur-Evrópuríkin. Þessum
orðrómi hefur nú verið hnekkt
með því alúðlega bréfi, sem
Nixon forseti hefur skrifað
kanslaranum og falið Rogers
utanríkisráðherra að koma á-
leiðis. í bréfinu er lögð áherzla
á, að viðleitni ríkisstjórn-
arinnar í Washington til að
„dnaga úr áhrifamætti þeirra
langvarandi aðstæðna, sem
valdi spennu í Evrópu".
Viðræðurnar í Moskvu og út-
þurrkun ágreinings, sem virt-
ist í uppsiglingu við Banda-
ríkjastjórn, veldur því hvort
tveggja, að ríkisstjórn Vestur-
Þýzkalands virðist hleypa
óvenjulega heillavænlega úr
hlaði, einkum þó að því er
varðar utanríkismálin.
BRANDT kanslari og Scheel
utanríkisráðherra hafa tekið af-
dráttarlausa afstöðu í mjög
mikilvægum stefnuatriðum og
vakið með því traust bæði
bandamanna sinna í vestri og
valdhafanna í Moskvu og ríkis-
stjórna flestra Austur-Evrópu-
ríkjanna.
Skjót og meiri hækkun
þýzka marksins en þorri fjár-
málamanna hafði gert ráð fyr-
ir sýndi mikla hyggni í efna-
hagsm’álum, mikið stjórnmála-
hugrekki og óbilandi traust á
þýzku efnahagslífi. Flestir
hefðu frernur átt von á því, að
ríkisstjórn, sem styddist við
jafn nauman meirihluta í þjóð
þingimu, sýndi meira hik í ráð-
stöfunum, sem hlutu að gera
viðskipta- og greiðslujöfnuð
ríkisins óhagstæðari en áður.
Vestur-Þýzka ríkisstjórnin
sýndi einnig hugrekki þegar
hún undirritaði sáttmálann um
bann við útbreiðslu kjarnorku
vopna. Sú athöfn olli því, að
andstæðingar Brandts hófu há-
vær andmæli og báru honum á
brýn meðal annars, að hann
ætlaði að „svíkja þjóðina“. En-
undirritunin vakti traust hjá
ríkisstjórnum þeirra þjóða,
sem áður urðu -nardýr árás-
arstefnu Þýzkalands og gaf
öðrum þjóðum gott fordæmi,
sé í lagi Japönum.
BRANDT kanslari á einnig
mikið lof skilið fyrir þá sam-
Brandt.
þykkt Efnahagsbandalagsríkj-
anna að hefja í sumar samn-
ingaumleitanir við Breta og
aðrar þjóðir, sem sótt hafa um
áðild. Hann tók i þessu efni
mun ákveðnari afs’töðu gegn
Frökkum, en vestur-þýzkur
kanslari hefur áður gert.
Ef til vill er þó mikilvægust
viðleitni Brandts til bættrar
sambúðar við valdhafana í
Moskvu og Austurveldin yfir-
leitt, en í þeirri viðleitni hefur
hann sýnt hugkvæmni, án þess
þó að gera sér nokkrar tál-
vonir í því sambandi. Viðræð-
urnar í Moskvu sýna, að þáð
er gagnkvæm skoðun aðila, að
undangenginni gaumgæfilegri
athugun, að mögulegt geti ver-
ið að ná samkomulagi, og þeg-
ar þessar viðræður hefjast á
■B.randt kanslari skilið að við-
urkennt sé, að honum hafi
þegar tekizt tiltölulega vel.