Vísir Sunnudagsblað - 29.05.1938, Qupperneq 7

VlSIR SUNNUDAGSBLAÐ
7
José Gers:
Ávarp til íslands.
(Lesendum Vísis er José Gers lamnur orðinn, ai' greinum
og viðtölum sem birst hafa í blaðinu, bæði nú fyrir skemstu,
og áður. Ber jæssi kunni og ágæti belgiski rithöfundur binn
mesta vinarhug í i)rjós!i til íslands, eins og eftirfarandi ávarp
og margt fleira, sem eftir liann liggur, ber greinilega með sér.
Ávarpið er þýtt úr frönsku af hr. Birni L. Jónssyni veðnr-
Nýáll og liin svonefndLa
gudspeki (Tlieosofi).
líta svo á, að hið illa sem fyrir
fræðingi).
Eg beilsa jiér, ísland.
Eg er kominn aftur til J)ín úr
ferðalagi liinum megin lmallar-
ins, og eg þakka örlögunum fyr-
ir, að hafa ennþá einu sinni leitt
mig til þín. Þvi eg liefi ást á þér,
ísland. Eg hefi elskað J)ig lengi
eða öllu heldur alltaf, frá þvi eg
var barn á bökkum Escaut, þar
sem eg horfði á fljúgandi máfa
og lél mig dreyma um landið
isa, elds og skýja. Og aðdiáun sú,
eldmóður og brifning, sem þú
kveiktir í brjósli mér i bernsku,
bafa varðveitst fram á ])ennan
dag — óskert án jjess að
nokkur vonbrigði geti grandað,
og þrátt fyrir leyndardómsfull-
an mikilleik sjómannalífsins,
gleði ])ess, eymd og sjálfsafncít-
anir. Þvi milli manns og lands
,getur verið — og er stundum —
dularfult samband. Og J)að er
vegna ])ess, sem mér befir aldrei
fundist eg vera.„erlendis“, þegar
eg stend á íslenskri grund.
Eg elska hafið eins og maður
elskar konu. Og J)ig, ísland,
elska eg eins og hafið. Eg hugs-
aði til J)ess, áður fyrr, að kynn-
ast þér, sem fjarlægustu hill-
inga. En auðnan varð mér hlið-
hollari en Argóarförum goð-
sagnarinnar, sem lögðu út á
liafið í leit að torsóttu gullreyfi;
])vi eg liefi orðið fyrir þvi láni,
að liinn skáldlegi draumur
bérnsku minnar hefir rætsl. Oft
hefi eg komið til þín með vin-
um mínum, fiskimönnunum
flæmsku frá föðurlandi mínu.
Og nú er eg kominn á seglsldp,
sem flytur mig um hafið,
„Merealor“, tigulegt og voldugt
eins og sjófugl. Og síðan hefi
eg ferðast lil margra ókunnra
landa.
Hlustið á: Eg veit hvílíkt
liræðilegt aðdráttarafl hin
brennandi eyðimörk hefir til að
bera, og eg þekki hið dauðlega
seiðmagn auðnanna bláu og
gulu. Eg þekki liina frjósömu
dýrð hitabellisins, þar sem eilif
páliriatré vagga sér mjúkt yfir
óspiltum íbúum Paradísar, hinn-
ar síðustu hér á jörðu. Eg þekki
töfra hinna kyrru hitabeltishafa
og gullglit stjarna snðurhvels-
ins. Og vafalaust á það fyrir
mér að liggja að kynnast öðrum
löndum með öðrum sólum, öðr-
um kynflokkum, öðrum blóm-
um og öðrum ávöxtum, líkt og
opinni mvndabók. En ekkert
land og ekkert haf munu fá því
til leiðar komið, að eg glejuni
þér, ísland, eða láti ræna þig
])eirra vegna nokkru af þeirri
ást, sem eg ber til þín i fylgsn-
um hjarta míns.
Þegar seglskipið „Merc,ator“
leggur af stað frá Reykjavik til
að lialda áfram liringsóli sínu,
mun eg borfa á þig hverfa bak
við bungu liafsins, sárhryggur,
nú eins og fyrr eftir hverja
komu hingað. En eitt skáld
Norðurlanda liefir sagt: „Þegar
Meistarinn kallar -— getur eng-
inn skor-ist úr leik. — Og hvar
svo sem rióltin skellur á —
skelfir liún okkur ei“ . . . i Eg
legg því á baf út ánægður í
I.
Orðið liefi eg þess var, að til
muni vera þeir menn, sem
halda, að þeir sýni mínum mál-
stað samúð með því að ganga í
guðspekifélög eða bafa áhuga á
þeim fræðum. En þar er um
mikinn misskilning að ræða.
Mitt áhugamál er að menn
skilji, að nú eru þau tímamót,
er aldrei hafa verið önnur slík
i sögu mannkynsins, og hinn
mesti voði yfirvofandi, ef ekki
tekst að breyta svo til, að réttar
framfarir geti orðið; og enn-
fremur, að benda á nokkur
þekkingaratriði, sem í þessum
efnum eru bið alveg nauðsyn-
lega uppbaf. Og er þar eitt, að
islenska þjóðin, ])ótt lítil sé, get-
ur fengið þýðingu fyrir alt
mannkyn. En þá þekkingn, sem
bér ræðir um, er vissulega ekki
að finna i hinni svonefndu guð-
speki. Miklu fremur er hætt við,
að þau í'ræði verði til þess að
villa menn og tei'ja fyrir ])ví,
að íslenska þjóðin átti sig á
blutverki sínu. En af slíkri töf
er þjóðinni mikill voði búinn,
einsog þegar er farið að gera
vart við sig mjög tilfinnanlega.
II.
Það virðist heldur ekki geta
verið vafamál, að þeir hafa rétt
fyrir sér, sem einsog t. d. Eng-
lendingurinn Mr. Harlarid,
halda þvi fram að guðspekin
geti baft siðspillandi ábrif. Það
var ein aðalkenning forustu-
kvenna guðspekistefnunnar, H.
P. Blavotsky og Annie Besant,
að nienn fæðist hér á jörðu
aftur og aftur eða sé endur-
bornir, eins og Edda kemst að
orði.Þeir sem á firru þessa trúa,
luiga, með huggandi vonar-
bjarma i brjósti: vissuna um,
að eg muni koma enn á ný til
þín og fá að sjá þig aftur. Eg
segi því ekki „verið sæl“ við
mína íslensku vini, sem gleðja
mig svo mjög með sinni tryggu
vináttu, lieldur „sjáumst aftur“.
Eg segi einnig „sjáumst afturý
við stúlkurpar íslensku, scm eg
nefni í bókum mínum, en nöfn
þessarra ungu stúlkna líkjast
blómum drauma, snjca og
þagnar, sem aldrei fölna.
Og eg scgi við þig: „Sjáumst
aí'tur, Island“.
José Gers,
um borð i „Mercator“,
Reykjavík, 20. maí lí>38.
menn kemur á lífsleiðinni, sé
aðeins fullkomlega réttlát af-
leiðing af breytni þeirra þegar
þeir lifðn áður bér á jörðu. En
það er í augnm uppi, að slík trú
hlýtur að miða til að draga
mjög úr þeim fögru dygðum,
miskunsemi og hjálpsemi gagn-
vart þeim, sem við böl og bág-
indi eiga að búa.
Engirin niá nú láta sér koma
til liugar, að eg ætli að fara að
lialda því fram, að góðir rnenn,
eins og t. d. fornrenn guðspeki-
félaganna hér i bæ og á Akur-
eyri, verði að illmennum, ef þeir
leggja stund á guðspeki. En þar
sem um miður vel innrætta er
að ræða, getur guðspekin stuðl-
að að þvi, að þeir komist mjög
háskalega á villigötur, og veit
eg dæmi sliks. Og jafnvel þó að
góðir drengir eigi í hlut, má
ekki gleyma því, að allaf er fyr-
ir hendi liættan sú sem fylgir
með firru þeirri, sem eg benti á,
og til svo mikils misskilnings
leiðir bæði á lífinu hér á jörðu
og síðar.
20. maí.
Helgi Pjeturss.
FLOTAFORINGINN.
I flota Bandarikjanna var
einu sinni flotaforingi, sem var
frægur fyrir tvent: Það, livað
harin sagði alt blátt áfram eins
og liann meinti það, og svo í
öðru lagi fyrir það, livað hann
átti lirífandi dóttur.
Sjóliðsforingi nokkur, sem
hafði orðði ástfanginn af dótt-
ur flotaforingjans, fór á fund
hans til þess að biðja liennar.
„— Nú, svo þér vilduð gjarn-
an kvongast dóttur minni,“
drundi í flotaforingjanum, um
leið og bann klóraði sér i skegg-
inu.
„Já, hfifra flotaforingi, það
er ekkert sem eg vildi frekar.“
„Hm —--------- hvernig hafið
þér hugsað yður að sjá fyrir
konu yðar? — Þér hafið engu
úr að spila nema launum yðar.“
„Ef mér skjátlast ekki,“ svar-
aði liðsforinginn og roðnaði,
„giftuð þér yður líka, .herra
flotaforingi, þegar þér voruð að
eins liðsforingi.“
„Alveg rétt, ungi maður, hár-
rétt, en eg lifði á tengdaföður
mínum og’ fari eg’ þá og veri,
el' eg læt yður komast upp með
það.“