Vísir Sunnudagsblað - 27.08.1939, Blaðsíða 7

VÍSIR SUNNUDAGSBLAÐ
7
undan seglinu þegar skíma tók
af degi og kölluðu og hrópuðu
svo seni þeir höfðu þrek til.
Þau liljóð heyrðust til Flaleyjar.
Voru þá strax mannaðir út tveir
bátar og farið að leita i næstu
eyjum, með þvi líka að þá var
tekið að reka kurl og jafn vel
brot úr slcipi þar um evjarnar.
Fundust nú mennirnir brátt.
Voru þeir að vonum orðnir
mjög þrekaðir eftír þennan
langa hrakning og útilegu, en
hrestust þó fljótt til nokkurrar
hlítar við góða lijúkrun og að-
búð Flateyinga. — Á þriðja
dag jóla voru þeir fluttir heim
tii sín. En þau urðu eftirköstin,
að flestir lágu þeir rúmfastir
það sem eftir var vetrarins og
sumir sárþjáðir.
Sigurður Níelsson var um
fermingaraldur þegar liann lenti
í þessum lirakningi — yngstur
þeirra hrakningsmanna — en
mjög var rómað hugrekki lians
og framganga öll i þessari svað-
ilför. Hann bilaði aldrei kjark-
inn. Hann var sifelt á ferli um
ej^juna, kallaði og lióaði sem
hann hafði róm til — og varð
það að lokum þeim til lífs. Sig-
urður flultist síðar til Flateyjar
og gerðist sjómaður, og jafnan
talinn með duglegustu mönn-
um.
Melavíkurnótt Snæbjarnar.
Snæbjörn í Hergilsey segir
svo frá einni af sínum mörgu
hákarlalegum, i sögu sinni.
„Einn veturinn fórum við i
hákarlalegu mánudaginn 'fyrst-
an í Góu, eg og Eyjólfur Jó-
hansson í Flatey. Hann var á
Gusti, skipi Bárar-Ólafs, tengda-
föður síns. Isalög höfðu verið,
og því ísrek víða um Breiða-
flóa. Bæði skipin lögðust, og
var skamt á milli. Við fengum
hákarl að mun um nóttina og
morguninn. En þá gekk á kaf-
aldsbylur með vindi á suðaust-
an. Isrek kom einnig i stórum
spöngum, og varð að verja legu-
strenginn, að ekki skærist.
Um liádegi levsti hæði skipin
upp. Eg vildi ná landi, ef kostur
væri, áður en nótt gengi að. Við
sigldum suður, og mun hafa
horft á Grudarfjörð, eftir átta-
vitanum að dæma. En Eyjólfur
sigldi vestur. Faðir minn var
með honum og nokkurir eldri
menn aðrir, þvi yngri menn
.drógust meira til mín. Mér leist
ekki ráð að sigla vestur, þvi að
ís var vanalega meiri um vest-
ur hluta Breiðafjarðar, enda
sneri Eyjólfur suður á innan
skamms.
Nú segir það af olckur að við
siglum næst vindi suður, eftir
leiðarsteininum, því að skamt
sást frá borði, þar til eg áleit
komið nálægt Grundarfirði. Þá
skellur á sunnan veður, og snér-
um við í austnorður. Þá mætt-
um við ísreki og urðum stund-
um að sigla langa króka fyrir
spildurnar, þar til alt lokaðist.
Þá lögðumst við fyrir drekan-
um. En ekki leið á löngu, uns is
kom, aftur á okkur. Þá leystum
við óðara upp og tókum lil
seglanna aftur.
Einn háseti kvaðst oftar en
einu sinni hafa heyrt liljóð, sem
líktist því, er smali lióaði sam-
an fé sínu, og hlytum við því að -
vera nálægt landi. En slíkt var
fljótfærni ein. Það gat verið
hljóð í fuglum á ísnum. En
áfram héldum við alt hvað af
tók, lil þess að komast i hlé við
land, ef kostur væri. Því að ó-
færa gat verið, að vera út á
rúmsjó í ís og kafaldsbyl um
nóttina. Eg vissi að við vorum
nálægt Suðureyjum, en hvar
við vorum var mér óljós.t, sök-
um krókanna, sem við höfðum
farið. En í byrjun skyggingar
hirti alt í einu upp. Þá vorum
við komnir inn á svokallaða
Melavík, vestan við Skarðs-
strandar-KIofning. Alstaðar var
is að sjá nema til lands, og ó-
fært að leita vestur til eyja, er
hvast var og nótt í aðsigi.
Skamt frá okkur voru eyjar
nokkrar, og islaust að þeirri,
er næst var. Við komust upp að
homi liennar í hlé og lögðumst
fyrir stærri drekanum. Hann
var 80 pund, með digurri
hlekkjafesti. Töldum við nú öllu
borgið. En er tunglið kom upp,
var hvergi sjó að sjá, austur,
norður eða veslur. Lögðust þá
nokkurir fyrir fram í, votir,
þi'eyttir og syfjaðir.
Þetta var um dagsetur. Veðr-
inu sló í logn. En með aðfallinu
kom ísinn á okkur inn á milli
eyjanna. Nú var um að gera, að
ekki ræki á aðalísinn fyrir aust-
an. Skeyttum við því aðra
ldekkjafesti við hina og bund-
um hana við tvær þóftur og
hnífil skipsins. En hætta gat
verið á, að skipið liðaðist af á-
tökum issins. Okkur fanst það
stunum hogna fyrir, og seig
niður að framan, er stórir jakar
lentu á legufestinni. En þegar
alt var komið í sjálfheldu,
sporðreisti það þá af sér, en við
gerðum alt, sem við gátum
með stjökum, að lina átökin á
skipinu. Á þessu gekk allan að-
fallsstrauminn. En er straum
skifti leystum við upp og létum
reka í ísnum út aftur. Við vor-
um búnir að fá nóg af svo góðu
og vissum að rýmka myndi um
hag okkar, er við kæmum út frá
eyjunum, enda varð svo, að við
gátum komið við árum, er spöí
kom út á flóann. Var þá elding
nætur. En um miðjan dag
komum við i Svefneyjar og
settum skipið í naust. En i sömu
andrá laust á noi'ðan foráttu-
veðri, svo að ófært var. Við
gengum til hvílu, og vorum
orðnir heldur dæstir. Þá man eg
að Hafliði sagði: „Nú vorum við
lánsamir, Snæbjörn minn, að
þú varst húinn að ná landi, og
það heim. Það var allra hest.
Eg hugsaði til þín í kafalds-
hylnum í gær.“
Það er af Eyjólfi að segja, að
liann sigldi fyrst vestur, sem áð-
ur er sagt, og síðan suður, þar
til sunnanrokið kom. Sigldu þá
austur. En er langt var komið
austur, feldu þeir seglin og
lögðust. Þegar kafaldið birti,
um kvöldið, voru þeir vestan við
Stagley, og íslaust til Bjarneyja.
Þeir hyggja gott til að sigla
þangað. En er þeir koma upp
með Finnuhólmstanga, er vog-
urinn þeim lokaður af ís. Þar
hleypa þeir akkeri sínu, þvi að
ekki komust þeir íil baka. En
er straum skifti um nóttina,
kom mikill ís austan með eyj-
unum. Drógst þá drekinn af á-
töknm íssins, og rak þá út að
ldettum, austan við svokölluð
Lónssund. Þegar nálægt var
komið, urðu sumir liásetar svo
skelkaðir, að þeir fóru að kasta
hákarlsstvlckjum út úr skipinu,
svo að það yrði léttara til björg-
unar sér. En Eyjólfur og faðir
minn hömuluðu því, enda rak
fram með klettunum og í
Lónssund. Voru þeir þá úr allri
liættu og komust til Flateyjar
með dagmálum.“
Ferð til Stykkishólms.
Að lokum set eg hér litla frá-
sögn af ferð sem Matthías
Jocliumsson fór á æskuárum
sínum til Stykkishólms ásamt
þrem félögum sínum úr FJatcy.
(Sögukaflar, bls. 103).
„Sérstaklega man eg slarlc-
ferð okkar fjögurra kumpána á
„skektu“ suður i Stykkishólm.
Það var á Þorra, að mig minnir.
ísalög voru og urðum við ýmist
að stjaka eða draga „skektuna“
yfir ísspengur og jaka. En veð-
ur var gott og við í röskvara
lagi. Svo lauk þó að við náðum
hvergi landi um kvöldið, nema
undir bjarginu í Elliðaey; dróg-
um við bátinn upp á klettanef
og klifruðum síðan upp á hjarg-
ið og tókum okkur gistingu á
bænum þar í eynni. Þar var tví-
býli og sátu bændur sinn á
liverjum enda í rúmum sínum.
Ólafur var raddmaður mikill, og
á meðan matreitt var, kvað
liann Blómsturvallarímur, svo
að allir léku á als oddi. Síðan
gengum við til livílu og kend-
um okkur livergi meins; kom-
umst svo áleiðis og þó með
herkjum; skemtum okkur viku
i Hólminum; kom þá hláka og
sigldum við síðan lieim. Shkar
ferðir þóttu þá hæfileg skemtun
ungra manna á Breiðafirði. Sjó-
rok er þar daglegt hrauð.“
Ur bréfi.
. .. . Eg veit þú trúir þvi ekld,
livað alt var yndislegt þarna úti
við vatnið. Grasið var mikið og
grænt og tveir hundar lágu
fram á lappir sínar. Amiar
steinsvaf, en hinn klæjaði svo
mikið, að hanri gat ekki sofið.
Ung stúlka sat á hækjum sér á
vatnsbakkanum. Hún var Ijóm-
andi falleg — með hvítan skýlu-
klút á höfðinu og mjólkaði
skjöldótta kú. Og hugsaðu þér
hara: svo sá maður þe'tta alt
upp í loft í vatninu ....
Kurteifti!
Frúin sat í sporvagninum og
dóttir hennar, sjö ára fiðrildi,
við hlið hennar. Á næsta áning-
arstað kom gömul kona inn i
vagninn. Frúin laut að dóttur
sinni og hvíslaði einhverju að
henni. Telpan reis þegar á fæt-
ur og sagði við konuna: Hér er
sæti! Geri þér svo vel! —
Gamla konan settist, en frúin
tólc dóttur sína og sat undir
lienni. Enn nam vagninn staðar
og lcom þá inn ungur og vel bú-
inn maður. Telpan brá við,
rendi sér úr kjöltu móður sinn-
ar og sagði við liinn unga
mann: Hér er sæti! Geri þér svo
vel!
Ótrúlegt!
Breskir dómstólar hafa löng-
um verið kallaðir festheldnir á
fornar réttarfarsvenjur og ann-
að slíkt. Svo er til dæmis um
það, að þeir hafa verið trCgir til
að fella úrskurði um það, að
löngu horfnir menn væri dauð-
ir, þó að hver maður gæti sagt
sér það sjálfur, að svo hlyti að
vera. — Þetta hefir þó breyst
mjög siðustu 100 árin. — Það
tír í frásögum liaft og talið
furðulegt, en þó örugglega satt,
að árið 1826 — eða fyrir rúmri
öld — taldi dómstóll einn í
Lundúnum sig ekki geta felt úr-
skurð um það í nafni laga og
réttar, að maður nokkur, sem
hofinn var fyrir 792 árum, væri
áreiðanlega dauður!