Vísir Sunnudagsblað - 12.09.1943, Síða 6

6
VlSlR SUNNUDAGSBLAÐ
odfn&hlslcaJL komúi -
í her^agiRairainlciðsluiini.
Hundruð aí‘ glaðleguni slúllc-
uni, klseddum í þokkaleg vinnu-
föt, stóðu nýlega hlið við lilið
og hol'fðu ú þegar kafbátnum
„Dace“ var hleypt af stokkun-
unt. Þær Ijómuðu í framan og
þannig birtust myndir af þeim
í blöðunum úl um öll Bandarík-
in — ]jví að þetta var fyrsti
kafbáturinn, sem kvenfólk
liafði lekið virkan þált í að
úyggja.
Meira að segja höfðu tvær
stúlkur, sem vinna að logsuðu,
relcið smiðshöggið á bygging-
una með þvi að sjóða í sundur
stálplöturnar, sení liéldu kaf-
hátnum á stokkunum.
Af 11.000 verkafólks, sem
vinnur i ( verksmiðjunni, sem
framleiddi „Dace“, eru um 1000
konur. Meðal þeirra eru eigin-
konur kafbátayfirforingja og
sjómannakonur. Tiltölulega er
tala þeirra lægri heldur en í
ýmsum öðrum greinum lier-
gagnaiðnaðarins. En fyrir áhuga
sinn á vinnunni eru þær ein-
kennandi fvrir ameriskar kon-
ur, hvar sem er. Ekkert starf
er of erfitt, enginn vínnudagur
of langur, ef þær aðeins geta
hjálpað til að binda skjótari
enda á stríðið.
Konur i hergágnaframleiðsl-
unni og við slcyld störf í Banda-
ríkjunum, skipta nú milljónum.
í febrúar s. 1. vpru meira en
fjórar millj. kvenna í iier-
gagnaverksmiðjunum. Fyrir
árslok 1943 munu aðrar tvær
milljónir hafa hæzt í hópinn.
Þá munu alls um 18 milljónir
kvenna vinna i iðnaðinum, við
áriðandi borgaraleg störf og við
landbúnaðinni
„Tala kvenna, sem taka að
sér hernaðarstörf — hæði í iðn-
aðinum og annarsstaðar —
mun verða jöfn tölu mannanna,
sem ganga í herinn,“ scgir einn
starfsmaður i útldutunarnefnd
vinnuafls í Bandaríkjunum.
„Fyrir scrhvern mann, sem
gengur í Iandherinn, flolann eða
flugherinn, mun einn kven-
lil Indía (Ameríku) „og sjá,
hvort mér gengi ekki hetur, ef
eg kæmi i aðra álfu og annað
umhverfi. En það fór á annan
veg, ]>vi að þess manns liagur
batnar aldrei, sem brcytir að-
eins um verustað, en ekki jafn-
framt um þugarfar og lffsvenj-
ur/‘
maður taka úpp vinnu einhvers
staðar. Úthlutunarnefnd vinnu-
afls Bandaríkjanna er sannfærð
um, að það er mögulegt fvrir
kvenfólk, sem fær nægilega æf-
ingu, að framleiða allt að 80%
af allri stríðsframleiðslunni og
að gera það eins vel og lcarl-
menn. I raun og veru liafa kon-
ur ofl skarað fram úr vönuin
verkamönnum, bæði að ná-
kvæmni og vinnuhraða.“
Flest störf henta þeim.
Af 1.900 mismunandi starfs-
greinum í liergagnaiðnaðinum
liafa 1.468 greinar reynzt full-
ko'lnlega vinnandi fyrir kven-
fólk, 376 hafa reynst það að
nokkuru Ieyti, en aðeins 56
starfsgreinar óvinnandi. Það er
varla til sú vopnaverksmiðja í
Bandaríkjunum, þar sem ekki
vinna konpr, meira eða minna.
í einni reynslustöð hersins
stjórnar 18 ára stúlka 15 smá-
lesta hegra (krana). Eintómt
kvenfólk hreinsar og reynir 90-
millimetra loftvarnabyssur. Þar
er ein amina, sem stillir riffla,
riddaraliðsbyssur og kafbáta-
byssur. Meira en eitt þúsund
konur vinna þar við að revna
öll möguleg hernaðartæki.
Þrír kvennicnn, ein sem er
meistaraskylta, standa á verði
við mikilvæga flugvélaverk-
smiðju nálægt New York. í
öðrum verksmiðjum eru kven-
menn á verði, æfðar í jiu-jitsu,
(japanskri sjálfsvörn) tilbúnar
lil að fást Við skemmdarvarga.
Mikilvægar skotfæraverk-
smiðjur, í öllum lilutum lands-
ins, nolfæra sér vinnukraft
kvenfólksins. Þar standa þær
við hlið karlmannanna, klæddar
í sérstaka einkennisbúninga, til
])ess að draga úr slysahætlunni,
i bókstáflega öllum deildum.
Veðurstofur Bandaríkjanna
hafa nú kvenfólk lil að gera
kort og veðurathuganir fvrir
landhúnaðinn. Konur eru orðn-
ar algengar á flugstöðvum þar
sem þær gera stöðugar og ná-
kvæmar veðurathuganir bæði
fyrir samgöngurnar innanlands
og fyrir liernaðarflugferðir.
Hvorttveggja er nýbrejdni,
sem tekin hefir verið upp síðan
styrjöldin hófst.
Og þessi slörf eru ekkert ó-
venjuleg. Með hverjum degin-
um eykst fjöldi amerískra
kvenna í liergagnaiðnaðinum,
og þær leggja slíkan áhuga,
dugnað og hæfni í störf sín, að
þær læra fljótt vinnukerfi sér-
hverrar verksmiðju. /
Konur við skipasmíðar.
í skipasmíðastöðvum þjóðar-
innar eykst lala kvenfólksins
stöðugt. Herskipasmíðastöðin í
Brooklyn, New York, var ein af
þeim fyrsíu til að brjóla gamla
venju, því að í fyrsta skipti á
141 ári hefir þessi volduga
skipasmíðastöð ráðið kvenfólk
til þeirra verka, sem áður voru
aðeins unnin af karlmönnum. 1
Iierskipasmíðastöð flolans í
Philadelphia hjálpar duglegur
flokkur kven-trésmiða til að
hyggja smærri skip. Árið 1944
munu hinar miklu Kaiser-skipa-
smíðastöðvar á vesturströnd-
Konan á myndinni er ein af
þeim mörgu sem aðstoða við
siníði kafbáta.
inni hafa 20% kvenfólks á móti
8% af karlmöfínum i þjónustu
sinni; nú vinna þar um 7000
kvenmenn við skipasmíðar, en
samlals vinna þar við ýms störf
um 13.000 konur.
í lok ársins 1943 er gert ráð
fyrir að 15% starfsfólksins í öll-
um skipasmíðastöðvum Banda-
ríkjanna verði konur. Meðal
starfa þeirra er logsuða, þétting
skipa, álialdavarzla, varð-
menska og lögreglustörf, rann-
sóknarstörf og hirgðageymsla.
Námuvinnu —- ofanjarðar,
enn sem komið er — hafa am-
erískar konur einnig tekið að
sér. í Arizona-fylki liafa konur
tekið að sér margvísleg verk i
vélaverksmiðjum og kopar-
smiðjum. Þær vinna einnig sem
málmhreinsarar, vélasmyrjarar
og viðgerðarmenn.
Konurnar fást einnig við fljót-
andi málma í stálverksmiðjun-
um. I Colorado Fuel And Iron-
verksmiðjunni, í vesturhluta
Bandaríkjanna, hafa þær slík
störf á liendi i vélsmiðjunum.
Konur vinna i verksmiðjum,
sem framleiða járnhrautarteina.
Þar stjórna þær gashönunum á
hitunaropunum. I Jiiinni verk-
smiðjum gera þær öll möguleg
verk, allt frá því að stjórna vél-
um, til að gæta ofnanna, þær
búa um dg reyna framleiðsluna,
stjórna lyftum og lvftistöngum,
standa við rafmagnsvindurnar
og smyrja vélarnar.
Þær eru eins stoltar yfir öll-
um þessum störfum, eins og
þær voru áður yfir hússtörfun-
um.
Efnaiðnaðurinn
(Chemical Industry).
Efnaiðnaðurinn, sem áð-
ur var eingöngu unninn af karl-
mönnum,hefir nú tekiðkvenfólk
í þjónustu sína. Með tímanum
mun 30% af starfsfólki rann-
sóknarstofa og kemiskra verk-
smiðja í Bandaríkjunum, verða
Stúlkurnar á þessari inynd eru að ýta þungum hergagna-
flulningavagni sem hefir farið af sporinu. Eins og geta má
nærri var þetta karlmannsverk fyrir slríð og það erfitt. Nú
eru karlmennirnir lcomnir i herinn, en konur telcnar við og
þær standa sig ekki síður ep þeir gerðu.