Nýja dagblaðið - 31.12.1933, Síða 3

W Ý J A
D A S B
A • I 9
S
NYJA DAGBLAÐIÐ
Útgefandi: „BlaOaútgáían h/r*
Ritstjóri:
Di. phil. porkell Jóhannesson.
Ritstjómarskrifstofur:
Laugav. 10. Síruar: 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrafstofa:
Austurstræti 12. Simi 2323.
Framkv.stjóri:
Vigfús Guömundsson.
Askriftagj. kr. 2,00 á mánuöi.
í lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiöjan Aeta.
Samvinnuútgerð
og bæjarútgerð.
Alþýðublaðið er í gær með
þéttingsrosta út af því, að
Hermann Jónasson hafi á síð-
asta bæjarstjórnárfundi greitt
atkvæði móti tillögum social-
ista um bæjarútgerð.
óþarft er fyrir þá Alþýðu-
flokksmenn að reka upp stór
augu út af þessu. Framsóknar-
flokkurinn hefir verið og er á
móti bæjarútgerð sem framtíð-
arfyrirkomulagi, eins og hann
er yfirleitt á móti því, að hið
opinbera reki sjálft fram-
leiðslu, sem hægt er að koma
a. m. k. jafn hagkvæmlega
fyfir á annan hátt. Skoðun
Framsóknarflokksins er sú, að
þar sem skipulagningar er þörf
eigi samvinnufélagsskapiir að
leysa þau verkefni, sem ein-
staklingarnir eru ómáttugir til
að leysa á viðunanda hátt fyr-
ir almenning. 1 samræmi við
þessa skoðun vinnur flokkur-
inn að því, að útgerðin hér í
Reykjavík verði aukin með
samvinnusniði en ekki bæjar-
rekstri. Um þetta efni báru
bæjarfulltrúar Framsóknar-
flokksins fram sérstakar tillög-
ur, sem íhaldið og socialistar
hjálpuðu hvor öðrum að drepa.
Hitt er annað mál, að bæjar-
útgerð gæti e. t. v: komið til
mála sem bráðabirgðaúrræði til
að bæta úr atvinnuþörf um
stundarsakir, og væri a. m. k.
skárri en hin svokallaða at-
vinnubótavinna, sem lítið og
stundum ekkert hefst upp úr,
en íhaldsflokkurinn og Alþýðu-
flokkurinn báðir virðast álíta
hið mesta þjóðráð.
Það er sennilega orðið alveg
nóg um vinnudeilur hér í höf-
uðstaðnum, þó að ekki bætist
það þar á ofan, að sjómenn
þurfi að fara að standa í slíkri
baráttu við bæinn eins og
sjálfsagt yrði, ef bærinn færi
að gera út við hliðma á Kveld-
úlfi, Alliance & Co. Það er
líka einber fásinna, ef ein-
T i m a m ó t
Nú eru þeir, sem voru óvita
börn, þegar ófriðurinn mikli
hófst, orðnir fulltíða menn og
farnir að beita kröftum í þjóð-
félaginu, en hinir, sem fengu
allan sinn þroska fyrir ófrið-
inn, eru nú að verða gamlir
og „gengnir úr móð“.
Milli þessara tveggja kyn-
slóða, gömlu og ungu kynslóð-
arínnar eru gleggri skil en
nokkru sinni hafa verið milli
tveggja kynslóða, sem lifað
hafa samtímis á þessari jörð.
Ófriðurinn mikli er eins og
breitt haf-, sem skilur þær.
Þetta á að vísu fyrst og fremst
við um ófriðarþjóðirnar. En
þær þjóðir, er töldust vera ut-
an við hildarleikinn, voru all-
ar í skugga hans, og til þeirra
berast nú öll áhrifin frá
straumhvörfum og byltingum
ófriðarþjóðanna.
En milli þessara tveggja
kynslóða, þeirra gömlu og
ungu, stendur þriðja kynslóð-
in, miðaldra kynslóðin. Hún
eignaðist trú sína og von fyrir
óveðrið mikla, skuggi þess féll
á fyrstu manndómsár hennar.
En störfin eru unnin á hinum
nýja tíma. Sú kynslóð hefir
tekið við meiri erfiðleikum en
nokkur kynslóð önnur. Hún á
að brúa bilið milli gömlu og
nýju kynslóðarinnar, og það er
eins og að byggja brú milli
heimsálfa.
En erfiðast af öllum ei-fið-
leikum er það, að hún er sjálfri
sér sundurþykk. Um hana
togast miklar öfgar gamla og
nýja tímans. Og það er henni
hverjir ímynda sér, að bærinn
myndi greiða hærra kaup en
sem því svarar, sem sjómenn
bæru úr býtum í samvinnufé-
lagi.
1 samvinnufélagi, sem rétt
ér upp byggt, fá sjómennirnir
það, sem þeim hefir lánast að
vinna fyrir, hvorki meira né
minna. En vitanlega getur
bærinn ekki greitt meira í
kaup en upp úr útgerðinni
fæst, og kannske ekki víst, að
hann hefði alltaf greitt svo
mikið, eins og honum hefir
verið stjómað fram að þessu.
Annars er bezt fyrir þá Al-
þýðublaðsmenn að læra um
fyrirkomulag á útgerð af
flokksbræðrum sínum á Isa-
firði, áður en þeir fara lengra
út í þessa sálma.
Gleðilegs nýárs
óskar
Nýja dagblaðið
öllum lesendum sinum og þakkar fyrir
ágæiav viðiökur
á liðna árinu
léttast, að láta þau öfl skipta
sér í tvær sveitir, sem nafa
sem allra minnst saman að
sælda. En þá hefir hún ekki
leyst hlutverk sitt, heldur
brugðizt því.
Veikleiki miðaldrakynslóðar-
innar er í því fólginn, að hún
á enga þá lífsskoðun, sem er
henni traust og styrkur. Stund-
um sér hún eftir sjónarmiðun-
um frá æskuárunum, stundum
íellur skuggi ófriðarins yfir
augu hennar, stundum hefir
hún sjónarmið eftirstríðstím-
ans. Sumir menn kynslóðarinn-
ar sýnast sterkir, af því að
þeir kasta hamstola öfgunum,
sem þeir búa yfir, til allra
hliða. Um þá stendur hrifning
og vald, þar til ósamræínið í
þeirra eigin verkum hröpar að
þeim úr öllum áttum og kveð-
ur þá í kútinn.
Með öðrum berjast þessar
sömu andstæður fyrst til úr-
slita í eigin brjósti. Sú bar-
átta getur tekið svo mjög aí
orkunni, að lítils þyki um vert
átökin í athafnalífinu eða
sindrin í orðunum. En þó er
einmitt þeim ætlað að bera það
blys til framtíðarinnar, sem
eitt getur borið birtu á vegi
hennar. Því að styrkur okkar
kynslóðar er mestur fólginn í
þeim víðtæka skilningi, sem
andstæðurnar, er hún býr yfir
og veldur, gefa henni. En þessi
skilningur verður þó því aðeins
að gagni, að hann nái til þess,
sem mest er um vert og það
er: að skilja hlutverk sitt. Og
þó er það ekki nóg, því að líka
verður að leysa það. Og slíkt
getur ekki tekizt, ef hin spndr-
andí öfl ráða mestu og tvístra
orku kynslóðarinnar í allar átt-
ir í stað þess að samstilla
hana til öflugrar framsóknar.
Stundum er okkar öld líkt til
Sturlungaaldar. Og ekki fer því
alls fjarri. Þá vógust eins og
nú hamrammar andstæður í
hvers manns brjósti og í öllu
þjóðlífinu. Þróttmestu menn-
irnir sóuðu orku sinni í athafn-
ir, sem sundruðu og eyddu.
Þeir lifðu og börðust blindir,
en þeir urðu glöggskyggnir, er
þeir horfðu til baka yfir fall-
inn val og brotnar borgir, og
eftir sokknum skipum. Þá
röktu andstæðumar í sjálfum
þeim sundur harmsöguna, og
þeir sögðu hana með hinni
fullkomnustu list fyrir alda og
óborna. Og víst getur það orð-
ið okkur til frægðar, miðaldra-
mönnunum, ef við getum sem
gamlir menn, vitrir af eigin
ósigrum, sagt nýjar íslendinga-
sögur um andstæðurnar, sem
tortímdu okkar eigin þjóð,
meðan við áttum með mál
hennar að fara. En víst væri
okkur það til meiri frægðar og
til miklu meiri gæfu, ef við
getum neytt hinnar sömu
glöggskyggni, til að sigla skipi
þjóðarinnar gegmim brim og
boða heilu til hafnar.
En þá verðum við að muna
það fyrst af öllu, að við komum
frá strönd hins liðna tíma og
♦8
♦«
♦«
♦K
m
♦8
•w
Grleðileg*t nýjár!

Veitingasalir Oddfellowhússins. £+

Mullersskólinn
Nýtt þriggja mánaða leikfimisnámskeið fyrir
börn innan skólaskyldualdurs hefst í næstu
viku.
önnur kennsla i skólanum byrjar aftur
3. jan. n. k.
Vélstjórafélag Islands
heidur Jólatrésskeuimtun
I
fyrir félagsmenn, konur þeirra og börn, midviku-
daginn 3. janúar 1934, kl. 5 e. h. að Hótel Borg,
Aðgöngumiða má vitja til:
Erlends Helgasonar, Leifsgötu 24.
Lofts Ólafssonar, Hverfisgötu 99 A.
Vélaverzl. ö. J. Fossberg, Hafnarstræti.
G. J. Fossberg, Valhöll.
Þorsteins Árnasonar, Bfæðraborgarstíg 23 A.
Skrifstofu félagsins í Ingólfshvoli.
I Hafnarfirði hjá:
Guðjóni Benediktssyni.
Stúdentadansleikur
Félag róttækra háskólastúdenta í
Oddfellowhöllinni á gamlárskvöld kl. 10
Þeir, sem eiga ósótta miða, sæki þá í dag frá kl. 1—4
í Oddfellow.
erum að skila boði hans til
hins ókomna. Andstæðurnar,
sem í okkur búa eiga ekki
fyrst og fremst að hjálpa okk-
ur til þess að sjá hið hverfandi
í saumana, heldur til þess að
skilja hið nýja, komandi.
A.
Dauði listinn.
í gær höfðu kjörstjórn bæj-
arstjórnarkosninganna hér í
bænum borizt fjórir framboðs-
listar. Listi Alþýðuflokksins
mun verða A-listi, listi kom-
múnista B-listi, listi þjóðernis-
hreyfingarinnar C-listi og listi
Framsóknarflokksins D-listi.
Framkoma nazistalistaiis
hefir að vonum vakið mikla
eftirtekt. Undanfarna daga
hafa forráðamenn íhaldsins
verið að semja við þá „óró-
legu“ um að vera „rólegir“ og
boðið þeim, að setja Magnús
! Jochumsson og Jóhann Ólafs-
! son, sem báðir eru nazistar,
meðal þeirra efstu á listanum.
i Var ekki annað vitað, en að
GLEÐILEGT NÝTT ÁR!
Þökk fyrir viðskiptin
á liðna árinu.
Hafliði Baldvinsson.
listi íhaldsins, þannig skipað-
ur, hefði verið tilbúinn nú fyrir
tveim dögum. En nú spyrjast
engar fréttir af þeim lista eða
yfirleitt neinum lista frá ihald-
inu og lítur út fyrir að sá listi
sé dauður og úr sögunni. .1-
haldsmenn verða þá að sætta
sig við að kjósa lista nazista,
þar sem Helgi S. Jónsson er
j efsti maður, og er í sjálfu sér
[ ekkert athugavert við það, því
. að allt er þetta sama tóbakið.
1 Og þó að gömlu bæjarfulltrú-
arnir, sem áttu að vera á
„dauða listanum“, kunni -að
j verða súrir á svipinn, þá skipt-
ir það engu máli fyrir íhaldið.
, Það er búið að tapa meira-
hlutanum hvort eð er, og eng-
! inn trúir meir á framtíð þess
sem ráðandi flokks í bænum.