Nýja dagblaðið - 11.03.1934, Page 3

Bf Ý J A
DAO.BLABIB
3
NÝ J A DAGBLAÐIÐ j
Utgefandi: „Blaðaútgáfan h.f.“ |
Ritstjóri:
Dr. phil. porkell Jóhannesson. |
Ritstjómarskrifstofur:
Laugav. 10. Símar 4373 og 2353. |
Afgr. og auglýsingaskrifstofa: |
áusturstrœti 12. Sími 2323. j
Framkv.stjóri:
Vigfús Guðmundsson.
Áskriftargj. kr. 2,00 á mánuði. j
í lausasölu 10 aura cint. j
Prentsmiðjan Acta.
Glæpastefnan
og íhaldið
Fyrir nokki'um dögum réðisc
Mbl. á einn tiltekinn Fram-
sóknarmann fyrir að hann
hefði verið andvígur íslenzku
vísindalífi. Þá var V. St. hér
í blaðinu bent á, að Mbl. væri
illa að sér. Einmitt þessi
Framsóknarmaður hafði beitt
sér fyrir að fátækir gáfumenn
gætu komizt að vísindalegu
námi, með breytingu Akureyr-
arskólans. Sömuleiðis fyrir að
háskólinn fengi sæmilega lóð
og þak yfir höfuðið, og fyrir
stofnun hins eina almenna
sjóðs, sem að nokkru ráði
styrkir rannsóknir á náttúru
landsins o. s. frv.
V. St. var spurður um hvað
hann hefði gert fyrir vísindin,
og um umhyggju Jóns Þorl. og
M. Guðm. fyrir vísindalífi. Þá
þagnaði Valtýr um vísindin, sá
að hann var orðinn broslegur,
hafði opinberað umhyggju
Framsóknarmanna fyrir vís-
indalífi þjóðarinnar, en um leið
afhjúpað framkvæmdaleysi
Mbl. og íhaldsfl. í þessum efn-
um sem öðrum. En þegar V. St.
sá ósigur sinn í þessu, ræðst
hann á J. J. fyrir að vilja koma
á persónulegu einræði í land-
inu. En hér biður Valtýr sömu
hrakför og með ,vísindin“.
V. St. telur að flokksskipu-
lag Framsóknarmanna sé með
einræðisblæ. — En skipulag
Framsóknarmanna er út í ystu
æsar byggt á lýðræði. Flokks-
menn hafa félög í hverju kjör-
dæmi, stjórn og fjölmennt
flokksráð. Þingmannsefni er
ákveðið í héraði af meiri hluta
flokkráðs eða meirihluta fé-
lagsmanna, ef prófkosning fer
fram. Meginstefna flokksins er
ákveðin af flokksþingi, þar sem
mæta allt að 250 kjörnir full-
trúar af öllu landinu. Þeirvelja
miðstjóm, sem er mörgum
sinnum fjölmennari en sú litla
klíka í íhaldsflokknum, sem er
nefnd því nafni. Miðstjórnin
fer með vald flokksins milli
flokksþinga. Hinar vandasöm-
ustu ákvarðanir eru teknar af
þingflokknum og miðstjórninni
þannig að meirihluti ræður á
báðum stöðum.
Það er vitanlegt að flokks-
skipulag Framsóknarmanna
gefur kjósendum meira vald og.
meira frumkvæði heldur en
þekkist í íhaldsflokknum, og
það útilokar einræði eins og t.
d. þegar Jón Þorl. hækkaði
krónuna ár eftir ár, og skaðaði
m. a. eitt íhaldsfyrirtæki um 2
Hver á að eiga fjöregg Nýv fiskliv!
íslenzku þjóðarinnar? Vevðlaekkun!
Eigi ósjaldan heyrir maður
Eimskipafélag íslands nefnt
„fjöregg íslenzku þjóðarinnar".
Og það mun ekki fjarri
sanni, að þau samtök fjöl-
margra einstaklinga, sem urðu
til þess að lyfta því grettistaki
að stofna Eimskipafélag ís-
lands, einmitt á þeim tíma,
þegar mest á reið, hafi orðið
þjóðinni giftudrjúg.
Það var heppileg tilviljun að
Eimskipafélag íslands var
stofnað í stríðsbyrjun.
Ég hefi oft hugsað um það,
hvernig farið hefði fyrir ís-
lenzku þjóðinni, hefði hún ver-
ið skipalaus á stríðsárunum.
Þegar skip voru svo að segja
ófáanleg til millilandaferða, en
við urðnm að sækja mikið af
okkar nauðsynjavöru vestur um
haf, til Bandaríkjanna.
Þannig má segja að framlög
okkar bæði stór og smá, eftir
getu og áhuga hvers eins, til
stofnunar Eimskipafélagsins
yrðu til þess að bjarga þjóð-
inni frá hörmungum þeim, sem
af samgönguleysinu geta staf-
að.
Það væri ómaksins vert fyrir
ungu kynslóðina, sem nú er að
vaxa upp, að fylgjast með
þessu merka máli. Og hugleiða
þá ábyrgð, sem hún verður að
taka á sig, gagnvart þessu fé-
lagi. Svo sem gagnvart öðru
því er hún tekur í arf frá
þeirri kynslóð, sem hverfur
smám saman, samkvæmt órjúf-
anlegu lögmáli.
En ábyrgðartilfinning okkar,
sem lagt höfum fram hlutafé
til stofnunar félagsins, á að
víera innifalin í því að landið
okkar, og þjóðin, sem landið
byggir, njóti sem bezt og
tryggilegast ávaxtanna af
starfi okkar, framvegis, svo
sem hingað til.
Og þá kem ég nú að því at-
riði, sem knúði mig til að
skrifa þessa grein. Sem sé,
þeirri hugmynd minni, að við
afhendum landinu hlutabréf
okkar í Eimskipafélaginu.
Eða með öðrum orðum að
við gefum landinu okkar Eim-
skipafélag Islands.
Með því tel ég tilgangi
stofnendanna bezt náð. Og
starf okkar með stofnun fé-
lagsins fullkomnað.
Mér er það fyllilega ljóst, að
ýmsum. hluthöfum muni í
fyrstu þykja þetta nokkuð
djörf tillaga.
En samt hika ég ekki við að
birta hana, svo að hinum
mörgu hluthöfum, sem dreifðir
eru um allar byggðir íslands,
og meðal íslendinga vestan
hafs, gefist kostur á að sjá til-
löguna, ræða hana sín á milli
og hugsa hana.
Ég vænti þess fastlega, að
íslendingar þeir, sem hér eiga
hlut að máli, bæði heima og er-
lendis, unni svo mikið landi
sínu og þjóð, að þeim megi
verða óblandin ánægja og
metnaðarsök að samþykkja
þessa tillögu, sem ætti helzt að
geta orðið á öðrum aðalfundi
hér frá.
Því að öll íslenzka þjóðin í
sameiningu, á að eiga og
vernda fjöregg sitt.
Magnús Guðmundsson
frá Borgarholti.
Önnur blöð eru vinsamlega
beðin að birta þessa grein.
Höf.
Verðið er 30 anra kg. af ýsn.
„ „ 24 anra kg. at stútung.
Simi 145 6
og í Saltfisksbúðinni, Hverfisgötu 62, sími
2098 og planiuu við höfnina, sími 4402.
Odýrara í stærri kanpum.
Hafliði Baldvinsson
Talið
við okkur
áður en þér
festið kaup á
stoppuðum
húsgögnum
Húsgagna-
vinnustoían
Tjarnargötu 3
félagungra FramsókBarDanaa
•----------------------------------
Fundur í Sambandshúsinu annað-
kvöld kl. 8V*.
Ýms félagsmál. — Kosning.
Afstaða til annarra flokka við
næstu kosningar.
Deildarstjórar boði fundinn.
Félagar, mætið stundvíslega
Félagsstjórnin.
miljónir króna, án þess að þeir
menn, sem þar að stóðu hefðu
nokkra aðstöðu til að koma viti
fyrir Jón. Þar réði fámenn
klíka, en ekki skipulagður
flokksmeirihluti.
Skipulag Framsóknarmanna
er byggt á lýðræði, persónu-
frelsi, og trausti á dómgreind
almennings. Mbl. og Jón Þorl.
eru að gera gælur við erlenda
glæpastefnu, og hafa jafnvel
gert opinbert kosningabandalag
við hóp, sem þykist aðhyllast
þá trú. Þar eru bændur og
verkamenn gerðir að þrælum,
menntunar- og atvinnufrelsi
tekið af konum. Allt frelsi skert
— trúfrelsi, ritfrelsi, funda-
frelsi, félagsfrelsi, atvinnu-
frelsi. Friðhelgi heimilanna er
gert að engu. Beztu bækur í
vísindum og skáldskap brennd-
ar. Andans menn þjóðarinnar
pyntaðir í fangelsum, drepnir
eða reknir í útlegð.
Þetta er stefnan, sem for-
ingjar og blöð íhaldsins gera
gælur við. Þetta er glæpastefn-
an í pólitík.
Sú stefna skal hér á landi
stranda á frelsisþrá og lýðræð-
isskipulagi Framsóknarmanna.
Ríkisútvarpið
Framh. af 2. síðu.
störf í framkvæmd útvarpsins,
verða fastur og lítt hreyfan-
legur kostnaðarliður. Sparnað-
ur yrði þá að koma niður á
dagskránni. En þar má þó sízt
spara og skiftir miklu, að vel
sé vandað til, méð þeirri hóf-
stillingu uni gjöld, sem við
verður komið.
Innan skamms verður út-
varpið fjárhagslega sjálf-
stætt.
Á þessu ári eru áætlaðar úr
ríkissjóði um 11 þús. króna til
styrktar útvarpinu. Myndi það
þykja hæfilegur styrkur til lít-
ils unglingaskóla í sveit. Við
undirbúning fjárlaga, bæði fyr-
ir síðastliðið ár og það sem
er að líða, hefir áætlun um
útgjöld verið miðuð meira við
niðurstöðutölur á kreppufjár-
lögum, heldur en fengna
reynslu. Reikningslegur halli á
sjálfum rekstrinum hefir því
orðið óeðlilega mikill. Aftur á
móti hefir útvarpinu komið
hjálp frá Viðtækjaverzluninni,
sem hefir nú endurgreitt stofn-
kostnað sinn og ber uppi
vaxtagreiðslur og fleiri kostn-
aðarliði í rekstrinum.
En þar sem útvarpið er enn
í örum vexti, má vænta þess,
að það verði innan skamms
fjárhagslega sjálfstætt og geti
sjálft að einhverju leyti borið
uppi óhjákvæmilegar viðbótar-
framkvæmdir. Og að þessu
sjálfstæði þess ber að stefna.
Aukatekjur.
Ríkisútvarpið innir af hönd-
um nokkra þjónustu fyrir aðr-
ar ríkisstofnanir og hefir af
því nokkrar tekjur.
Þá hefir verið tekinn upp
flutningur auglýsinga og til-
kynninga og virðist það, ef
rétt verður á haldið, geta orð-
ið veruleg tekjulind fyrir
stofnunina.
Loks hafa tekizt samningar
milli útvarpsins og dagblað-
anna í Reykjavík um hagnýt-
ingu erlendra útvarpsfrétta.
Ýmsar aukatekjur stofnun-
arinnar síðastliðið ár voru
samtals rúml. 26.500 kr. Þar
af voru fyrir auglýsingar og
tilkynningar 15.300 kr. Auka-
tekjur stofnunarinnar munu
fara vaxandi á þessu ári.
Framtíðarverkefni.
Það mun brátt koma í ljós,
að útvarpinu er þörf aukinna
fjármuna til nýrra, stórfelldra
framkvæmda.
Eins og almenningi er kunn-
ugt, er hagnýting öldulengda
til útvarps og loftskeyta orð-
ið eitt af mestu vandamálum
og jafnframt ágreiningsmálum
þjóðanna. Alþjóðaráðstefnan í
Luceme síðastliðið sumar,
setti um þetta mál nýja skip-
un með þeim afleiðingum, að
breytt var um öldulengdir allra
stórstöðva í Evrópu. Kostnað-
ur af breytingunni fyrir okkar
stöð varð um 50 þúsund kr.
En á þessari leið blasir við
höfuðviðfangsefni okkar í út-
varpsmálum. Við þurfum í ná-
inni framtíð að stækka stöð
okkar og auka orku hennar til
mikilla muna.
120 kw. aðalstöð og end-
urvarp á Austurlandi.
Nágrannastöðvar okkar kepp-
ast við að auka orku sína,
Framhi á 4. síðu.
*