Nýja dagblaðið - 26.05.1934, Blaðsíða 4

4
ir ý j a
daqblabib
ÍDAG
Sólarukkkoma kl. 2.46
Sólarlag kl. 10.06.
Flóð árdegis kl. 3.15.
Flóð síðdegis kl. 3.25.
Veðurspá: Suðvestan kaldi. Rign-
ing öðru hvoru.
Ljósatími hjóia og biíreiða 10,25—
2,4í.
Sttfn, skrlfstofur o. fL:
Landsbókasafnið opið kl. 1-7 og 8-10
Alþýðubókasafnið .. 10-12 og 1-10
Landsbankinn........opinn 10-1
Búnaðarbankinn .. .. opinn 10-1
Útvegsbankinn.......opinn 10-1
Útbú Landsb., Klapparst. opið 2-7
Sparisj. Rvk og nógr. 10-12 og 5-7%
Skrifstofa útvarpsins kl. 10-12 og 1-6
Búnaðarfélagið .. opiö 10-12 og 14
FiskiféL .... Skrifst.t. 10-12 og 1-5
Samb. ísl. samvinnufél. 9-12 og 1-6
Skipaútg. ríkisin* opin 9-12 og 14
Eimskipafélagið ..........opiö 94
Stjórnarráðsskrifst. .. 10-12 og 14
Skrifst. bæjarins .... opn&r 10-12
Skrifst. lögreglustj...opin 10-12
Skriíst. lögmanns .... opin 10-12
Skrifst. tollstjóra .... opin 10-12
Tryggingarst. ríkisins 10-12 og 1-4
Haínarskriístofan opin 9-12 og 1-6
Baðhús Reykjavíkur .... opið 8-8
Rikisféhirðir ........... opiB 10-2
Helmsókn&rtlmi sjókrahúsa:
/
Landaspítalinn ........... kl. 3-4
Landakotsspítalinn ....... kl. 3-5
Laugamesspítali ....... kl. 12%-2
Vífilstaðahælið 12^-1% og 3y24y2
Kleppur .................. kl. 1-5
Fæöingarh., Eiríksg. 37 kl. 1-3 og 8-9
Sólheiinar.................kl. 3-5
Sjúkrahús Hvítabaudsins .... 24
Næturvörður í Reykjavíkurapótaki
og lyfjabúðinni Iðunn.
Næturlæknir: þórður þórðarson,
Firíksgötu 11. Sími 4655.
Samyönyur og póstferðir:
Suðurland til og frá Borgarnesi.
Esja austur um i hringferð.
Skemmtavir og lamkomur:
Höggmyndasýning Ásm. Sveinsson-
ar, .Froyjug. 41, opin 1—10
DagskxA útvarpslns:
Ki. 10,00 Veðurfregnir. 12,15 Há-
degisútvarp. 15,00 Veðurfregnir.
13.45 Barnatími (Gunnþ. Halldórs-
dóttir). 19.10 Veðurfregnir. 1925
Tónleikar (Útvarpstr.). 19.50 Tón-
leikar. Auglýsingar. 20.00 Klukku-
sláttur. Fréttir. 20.30 Leikrit- „Hen-
rik og Pernilja" (Haraldur Björns-
son, ^Anna Guðmundsdóttir). 21.00
Grammófóntónleikar: Chopin: Son-
ata í H-moll Op. 58 (Alfred Cortot)
Grammófónsöngur (Comedian Har-
monists). Danslög til kl. 24.
U. M. F. Velvakandi fer skemmti-
ferð í þrastaskóg á morgun og
verður fengist við ýms skóg-
græðslustörf meðan staðið or við.
J’átttakendur gefi sig fram við
stjórn eða ferðanefnd félagsins i
dag.
Ferðafélagið gerir út skemmti-
ierð á morgun og verður Iagt af
stað kl. 8 stundvíslega frá Stein-
dóri og ekið upp i Hveradali og
þaðan gengið um jlrengslin og í
Raufarhólshellir og hann skoðað-
ur. Til baka verður farin Lága-
skarðsieið i Hveradali og ekið
heim kl. 6 síðd. Gönguleiðin er um
25 km. Farmiðar fást hjó Fálkan-
um, Bankastr. 3 til kl. 7 í kvöld.
Annáll
Málarasveinafélagið. í auglýs-
ingu frá félaginu í biaðinu í gær
liafði misritast nafn félagsins, Mál-
arameistarafélag í stað Málara-
sveinafélag Reykjavíkur.
Esja fer héðan í strandferð aust.
ui’ um land kl. 9 í kvöld.
Útvarpsumræður milli ungra
manna um stjórnmál hefir verið
ákveðið að fari fram næstkomandi
miðvikudags- og fimmtudagskvöld
t mdæðurnar byrja bæði kvöldin
kl. 8i/2 að loknum lestri frétta.
Fyi'ra kvöldið fær hver flokkur 30
mínútur, skift. í 20 og 10 mín ræð-
ur. Síðara kvöklið fær hver flokk-
iir 32 mín, skift í 15, 10 og 7 mín.
ræður. Fulltrúar flokkanna tala í
þossari röð: Framsóltnarflokkur-
inn, nazistar, jafnaðarmenn, kom-
múnistai', bændaflokkurinn og i-
holdsmenn. — Stjórnmálaumræður
verða svo aftnr rétt fyrir kosning-
arnar.
Höggniyndasain Ásm. Sveinsson-
ar verður opið fyrst um sinn laug-
ardaga kl. 1—10 og sunnudaga kl.
10—12 árd. og 1—10 síðd.
Lítilþægur maður
Framh. af 2. síðu.
M. G. notaði í pólitískum tií-
gangi en ég ekki. Af þessari
risnu fóru 2000 kr. 1930 til að
gleðja alla skipsmenn á varð-
skipunum, með því að láta þá
koma á Alþingishátíðina og
aðrar 2000 kr. sama ár til að
láta alla menn af varðskipunum
og konur þeirra sem giftir voru
fá eina sameiginlega máltíð í
landi. í þessum lið er líka kostn
aður við smáferð, sem yfir-
menn og hásetar á danska varð-
skipinu fá árlega, og var sá
siður arfur frá M. G. og íhald-
inu. Árið 1931 var 3000 króna
risnukostnaður vegna skipshafn
anna. Má hver leggja það illa
út sem vill, þó að landið gefi
þessum starfsmönnum sínum
eina máltíð á ári sameiginlega.
Risna að öðru leyti var helzt
fólgin í því, að skrifstofustjór-
arnir, Guðm. Sveinbjörnsson og
Vigfús Einarsson fóru einstaka
sinnum smáferðir með gesti
landsins. M. G. getur brigzlað
þeim um óhóflega eyðslu við
slík tækifæri. Ég geri það ekki.
Með því að telja mér til út-
gjalda allan kostnað við bíl Tr.
Þ. og þau margföldu opinberu
not sem orðið höfðu af honum,
með því að reikna mér hesta
þá, sem J. M. og M. G. höfðu
dregið í búið og notað til sinna
ferða, og með því að reikna
mér allan kostnað við glaðning
skipsmanna á varðskipunum,
för þeirra á alþingishátíðina,
jólagjafir til vfirmanna á skip-
unum, sem viðurkenningu um
góða vinnu, þá kemur M. G.
mér í 60 kr. eyðslureikning á
dag. Við nánari athugun býst
ég við að jafnvel M. G. komizt
að þeirri niðurstöðu, að býsna
lítið- af þessum reikningi hans
tilheyri mér með réttu.
En hér koma til sögunnar
nýjir þættir í mismunandi við-
hoi-fi okkar M. G. til gæzlumál-
anna. Hann hafði barizt fyrir
því, að skipstjórar varðskip-
anna hefðu 12.000 kr. árslaun.
Þegar Claessen
ferðast
Framh. af 1. síðu.
í'áðsmennsku E. Cl. sjálfs á
fjármálum íslandsbanka sáluga
eru þær, að hann hefir látið
bankann borga sér 23 þúsund
krónur í ferðakostnað í einni
utanför árið 1924, og nemur
það 400 krónum á dag allan tím
ann, sem ferðin stóð yfir.
Og í þremur utanferðum E.
Cl. á árunum 1923, 1924 og
1926 lét hann íslandsbanka
greiða sér ferðakostnað, sem
samtals nam kr. 51.136.76 -—
fimmtíu og einu þúsundi, 136
krónum og 76 aurum.
Þetta mun eiga að vera djúp-
ínegin við skerin, sem Björn
strandaði á!
Mér tókst 1928 að koma fram
lækkun á þessum launum um
sem svarar 3500 kr., gegn ein-
dreginni mótstöðu M. G. og
allra íhaldsmanna. M. G. hefir
nú 4 skipstjóra á launum og
mun telja það hæfilegt. Árs-
sparnaðurinn á þessum eina lið
er því 14 þús. kr. og á 5 árum
70 þús. kr. — Þegar M. G-
skildi við 1927 var fæðiskostn-
aðui- á varðskipunum kr. 4.50
daglega á mann. Ég kom á
gagngerðri skipulagsbreytingu,
sameiginlegum innkaupum fyr-
ir sjúkrahús landsins og skipin
og lækkaði kostnaðinn um 2 kr.
á dag á mann, eða því sem
næst. Nú eru 22 menn að jafn-
aði á Óðni og Ægi, en 18 á
Þór. Ég geri þetta 60 menn.
Þá er sparnaðurinn á þessum
lið 120 kr. daglega eða 43.800
kr. árlega. En á 5 árum nemur
þessi sparnaður, ef skipunum
er haldið úti, nál. 220 þús. kr.
Þegar ég tók við, voru há-
setar 10 og 3 í búri á Óðni.
Mér tókst að fá hásetum fækk-
að ofan í 6 og fólki í búri í 2,
eða um 5 menn á skipi. Sé mið-
að við Óðinn og Ægi, sem eru
jafn stór skip, þá er hér fækk-
að um 10 menn. Hver slíkur
starfsmáður kostar í fæði og
kaupi um 300 kr. á mánuði.
Það eru 36 þús. kr. árlega og
á 5 árum 180 þús. kr.
Sparnaðurinn á þessum þrem
liðum nemur því samtals á ári
kr. 93.800 eða 285 kr. á dag.
Þagar M. G. lét af yfirstjórn
gæzlunnar 1927, var ekkert eft
irlit méð kolaeyðslu varðskip-
anna. Ég varð var við, að þau
fóru oft með nálega fullri ferð,
þó að þau hefðu ekki sérstaka
ástæðu til að flýta sér. Ég kom
því til leiðar, að skipin voru
látin gefa útgerðinni nákvæm-
ar skýrslur um hraðann og jafn
framt var lagt fyrir skipstjór-
ana að fara hægt þegar ekki
lægi á. Nú er það meira en
helmings spamaður á eldsneyti,
að fara ekki nema hálfa ferð
eins og lagt var fyrir yfirmenn
skipanna. Á þessum eina lið
hafa sparast margir tugir þús-
nnda.
Ef athugaður er kostnaður í-
haldsmanna við útgerð Óðins
allt árið og Þórs part úr árinu
1926, kemur í ljós, að hann er
litlu minni heldur en útgerð 3
fullkominna skipa 1931. Mun-
urinn liggur í margháttuðum
skipulagsumbótum, sem gerðar
höfðu verið á öllum meginþátt-
um starfsins, um leið og flot-
inn var stækkaður dg enduv-
bættur.
Fyrirrennarar mínir virðast
hafa talið sig eiga aðgang að
landhelgissjóði. Einn fyrverandi
starfsmaður í stjórnarráðinu
tók 4000 kr. úr sjóðnum handa
einum íhaldsráðherranum og
hafa engin skil verið gerð á
því. Guðm. Sveinbjörnsson,
skrifstofustjóri, fékk hjá M. G.
4000 kr. aukalaun fyrir að hafa
eftirlit með gæzlunni. Ég tók
þetta af G. S. og fól Pálma
Loftssyni verk G. S. án endur-
gjalds. Guðm. kunni þessu mið-
ur vel, en lét svo búið standa
meðan ég var í stjórnarráðinu.
En þegar ráðið var að ég kæmi
í stjórnina aftur síðla sumars
1931, g-efur Tr. Þ. daginn áður
en ég- kom, Guðm. Sveinbjörns-
syni ávísun á 4000 kr. fyrir
hvort árið, 1930 og 1931, fyrir
yfirumsjón með gæzlunni þau
ár, sem Pálmi Loftsson hafði
unnið verkið ókeypis. Ég var
leyndur þessari ávísun. Guðm.
Sveinbjörnsson sýndi hana ekki
fyr en vorið 1932 þegar M. G.
var aftur orðinn húsbóndi hans.
Mér finnst einhvernveginn að
þetta litla dæmi bregði birtu
yfir vinnubragðamun okkar M.
G. Hann veitir upprunalega og
heldur síðan verndarhendi yfir
svo gersamlega óþarfri og ó-%
viðeigandi sérborgun lianda ein
um hæstlaunaða starfsmanni
í-íkisins. Og M. G. er svo ósvíf-
inn, að taka starfið af bezt
hæfa manninum, sem vann það
ókeypis, og gera það að bitl-
ingi. Menn geta máske af þessu
áttað sig á, hvernig M. G. og
félagar hans hækka kostnað við
hvern gæzlumánuð úr 19 þús.
kr. uþp í 36 þús.
Mér finnst ólíklegt, að það
geti dulizt M. G., að honum er
bezt að þegja um landhelgismál
in. Honum er allsstaðar búinn
álitshnekkir, ef rnálið er at-
hugað. Reiðileysi hans á land-
helgissjóði 1927, bygging Óð-
ins með þeim hætti, að skipið
var ósjófært, veizlurnar og vín-
nautnin meðan skipið var í
smíðum, hin lítilmótlega eftir-
öpun á háttum danskra sjóliðs
manna, óstjórnin við útgerS
Óðins og Þórs, hinn óhóflegi
í fæðiskostnaður og kolaeyðsla,
algerð vöntun björgunartækja
og dýptarmælis, stórfelld bitl-
ingagjöf við svokallaða yfir-
| stjóm skipanna, — allt þetta
! bar vott um hið algerða getu-
j leysi M. G. til að koma nærri
landhelgismálunum. Á þrem ár-
um tókst Framsóknarflokknum
( að skapan gæzluflota með
hraustum mönnum. Brotleg
\ skip voru tekin. Brotnum skip-
' um var bjargað. Mikil reglu-
[ semi var á skipunum, mikil
hófsemi um eyðslu, mikil vinna
innt af hendi fyrir þjóðfélagið.
En á fáeinum mánuðum
hafði bræðingsstjóminni tekizt
að breyta landhelgisgæzlunni í
sína eigin mynd. Og þannig
verður gæzlan framvegis, með-
an skósveinar veiðiþjófanna eru
handhafar réttargæzlunnar í
landinu.
% Odýrn §
auglýsmg&nmr.
Georgette með flöjelisrósum
svart, hvítt og mislitt, frá 19.50
í svuntuna. Silkisvuntuefni frá
12.75 í svuntuna. Slifsi og Slifs-
isborðar í úrvali.
«Verzl. Dyngja“
Nýleg reiðhjól til sölu. Reið-
hjólaviðgerðir. Nýja Reiðhjóla-
verkstæðið, Laugavegi 79.
Millipyls og undirlíf við ís-
lenzkan búning. Kvenbrjóst.
Tilbúnir Skúfar og Skotthúfur.
Skúfsilki.
Verzl. »Dyngja«
Saltfiskbúðin er vel birg af
nýjum fiski. Sími 2098.
Kyennbolir frá 1.75, Kven-
buxur frá 1.65, Telpubuxur frá
0.90, Silkinærföt, Kjóll 3.75,
Buxur 2.35, Silkináttkjólar 8.75,
Silkináttföt, Corselett frá 2.95.
Verzl. nDyngja“
Hús og aðrar fasteignir til
sölú. Hús tekin í umboðssölu.
Skrifstofan í Austurstræti 14,
þriðju hæð, opin kl. 11—12 og
5—7. Sími 4180 og 3518
(heima). Helgi Sveinsson.
Hörblúndur og Bómullar-
blúndur, breiðar og mjöar. Mis-
litar Blúndur, ákaflega ódýrar.
Svartar blúndur og hvítar Pívur
og Snúrur í Peysutreyjuermar.
Verzl. „Dynerja11
Nitrophoska IG, algildur á-
burður, handhægasti áburður-
inn við alla nýrækt, garðrækt
og að auka sprettu. Kaupfélag
Reykjavíkur.
TJpphlutsskyrtu- og Svuntu-
efni í bezta og ódýrasta úrvali
i bænum. Verð frá 3.13 í skyrt-
una. »Verzl. Dyngja«
SPAÐKJÖT
af úrvalsdilkum alltaf fyrir-
liggjandi. S. í. S. — Sími 1080.
Sumarkjólaefni og Blúsuefni
í góðu og óvenjulega fallegu úr-
vali, Verð frá 1.65.
____________Verzl. nDy«gjau
Drcngjavesti og Dömupeýsur
í úrvali. Verzl. „Dyngjau
Silkiklæðið og stór Lífstykki
við Peysuföt komið aftur.
Verzl. „Dyngjau
Húsnæði
Eitt herbergi og eldhús ósk-
ast. strax. A. v. á.
Tilkynningar
Símanúmei- Hannesar Jóns-
sonar, dýralæknis, er 2 0 9 6.
Tek að mér allskonar hrein-
gerningar. Sími 3467.
Útsvarskærur og skattkærur
ritar Jón Kristgeirsson Loka-
stíg 5.
iiiHsnni
Ráðskonu og dreng 10—12
ára vantar á fámennt heimili í
Borgarfirði og kaupakonu um
sláttinn. A. v. á.
I