Nýja dagblaðið - 27.09.1934, Side 3

N Ý J A
DAOBLAÐXÐ
Fjárlagafrumvarpið 1935
Greiðsluhallalaus fjávlög.
Lækkun nauðsynjavovu- og fvamleiðsluiolla.
Hækkun háiekju= og stóveignaskaiis og tolla
á munaðavvövum
Dýrtíðaruppbót felld niður
á launum yfiv 4600 kv.
Stóraukin framlög
til atvinnuveganna og vevklegva fvamkvæmda
NÝJA DAGBLAÐIÐ
Útgefandi: „Bl&tJaútgáfan h.f.“
Ritstjóri:
Gísli Guömundsson,
Tjarnargötu 39. Sími 4E45.
Ritstjórnarskrifstefumar
Laugav. 10. Símar 4373 og 2353.
Afgr. og auglýsingaskrifstofa:
Austurstræti 12. Sími 2323.
Áskriftargj. kr. 1,50 á mánuði.
f lausasölu 10 aura eint.
Prentsmiðjan Acta.
Ihaldinu sýnt
í skuggsjá
S. 1. sunnudag birtist grein-
í Mbl., sem orðið hefir rit-
stjórum þess og íhaldinu til
mikils hugarangurs.
Þessi grein var um manninn,
sem blaðið segir að hafi lifað
á skepnufóðri í 16 ár.
Greinin var áframhald stöð-
ugrar viðleitni um að spilla
fyrir afurðasölu bændanna.
Hún var aðeins búin í ofurlít-
ið nýstárlegt gervi
Þegar sláturtíðin er að hefj-
ast, kjötframleiðslan er að
koma á markaðinn og bændur
eygj a nokkra von þess, að
þeir fái vöru sína með þolan-
legu verði, þá dregur Mbl.
fram Sigurjón á Álafossi,
bendir lesendum á hann: Sjáið
manninn, sem hefir ekki bragð-
að kjöt í 16 ár og heldur þó
„heilsu og kröftum“.
Svo rekur blaðið garnimar
úr Sigurjóni. Honum „líður
prýðilega“ án kjöts, meira að
segja líður ver en ella, ef hann
smakkar það, segir að það sé
engin þörf á að borða það,
en mælir með að borða heldur
„ýms grös“ o. s. frv.
Allt þetta er vesöl viðleitm,
en augljós til þess að benda
sem flestum á, einmitt nú,
þegar kjötið er að koma á
markaðinn, að það sé þarf-
laust að kaupa það, það eigi
ekki að gera það, bændur eigi
ekki skilið að Reykvíkingar
kaupi af þeiml framleiðsluvör-
ur þeirra.
Nýja dagbl. tók þessa grein
til athugunar. Það rakti efni
hennar sundur, sýndi anda
hennar, tilgang og innræti.
Það brá yfir hugarheini íhalds-
ins og veslinganna sem skrifa
Morgunbl., sterku og dálítið
skoplegu ljósi. Það sýndi í-
haldinu inn í þess eigið hug-
skot, inn í óheilindi þess,
heimsku þess, illgirni þess og
fals.
Og Mbl. emjar við. Nýja
dagbl. hefir, eins og oft áður,
brugðið upp skuggsjá fyrir á-
sjónu íhaldsins og lofað al-
menningi um leið að sjá smetti
þess, grímulaust. En með
þeirri mynd, sem þar kemur
frami, segir Mbl. að verið sé
„að ráðast á Reykvíkinga af
hinm mestu heift'.
Og hér kemur enn fram
hinn dónalegi hroki. Ef
sagður er kostur og löstur á
íhaldinu, segir það ávalt, að
verið sé að tala um alla Reyk-
víkinga. íhaldið er Rvík, að
þess dómi, svona eins og Lúð-
Sum bæjarblöðin birtu í gær
ýmsar upplýsingar, sem þau
töldu sig hafa „komizt á snoð-
ir um“ úr fjárlagafrumlvarpi
stjómarinnar. En vitanlega
eru stjómarfrumvörpin ekki
lögð fram fyr en í þingbyrj-
un, enda ekki venja að ,gera
þau að opinberu umræðuefni
fyr en þá.
En úr því, að bráðlæti
vissra blaða hér í bæ er svona
mikið, taldi Nýja dagblaðið
sjálfsagt að afla sér réttra
upplýsinga um þetta mál. —
Hafði blaðið í gærkveldi tal af
Eysteini Jónssyni fjármálaráð-
herra. Tók ráðherrann það
fram, að upplýsingar þær, sem
birzt hefðu1 í gær, væru ekki
frá honum1, enda á ýmsan
hátt rajigar og villandi.
Gaf ráðherrann þvínæst
blaðinu eftirfarandi upplýsing-
ar:
Stjómin hefir í hinu nýja
fjárlagafrumvarpi orðið að
gera all verulegar breytingar
vík 14. var franska ríkið, að
hans áliti.
Mbl.-ritstjóramir sjá nú
blóðugum augum eftir frum-
hlaupi sínu og útstillingunni á
Sigurjóni.
íhaldsleiðtogamir hafa hellt
sér yfir Valtý og Jón fyrir
flónskuna, að hafa til þess orð-
ið, að þeir yrðu leiddir fram
fyrir allra augu, ofurlítið skop-
legir í frumstæðri illgimi
sinni, óvildarhug og nekt.
Það svíður mörgum sárast
að vera gerður skoplegur —
og eiga það skilið.
Skýr rök hafa aldrei á í-
haldið bitið. Viturlegar úr-
lausnir á þjóðfélagslegum
vandamálum ekki heldur. Þeir
hafa lagt kollhúfur þrjózkunn-
ar og uppgjafarinnar við því
öllu.
En þá svíður undan, þegar
blakað er við þeim með sprota
háðsins.
Það er ef til vill ekkert eins
og skopið — nógu napurt og
verðskuldað — sem geturkom-
ið íhaldinu til að blygðast sín
— og iðrast.
frá þeim fjárlögum, sem nú
gilda fyrir árið 1934.
Tekjur oy gjöld.
í fyrsta lagi hefir stjóminni
þótt alveg óhjákvæmilegt, að
leiðrétta ýmsar gjaldaupphæð-
ir, sem undanfarið hafa verið
allt of lágt áætlaðar, miðað við
reynslu, því að það er vitan-
lega ekki annað en blekking,
að áætla upphæðir vísvitandi
lægri en menn vita, að muni
verða. 1 öðru lagi hefir orðið
að taka upp í frumvarpið ýms
gjöld, sem bundin eru með
sérstökum lögum, þótt ekki
hafi verið tekin uþp í fjárlög
fyr. Er hér í raun og veru
líka um einskonar leiðrétting-
ar að ræða. 1 þriðja lagi ger-
ir svo stjórnin ráð fyrir nýjum
útgjöldum, til atvinnuveganna
og verklegra framkvæmda.
Útgjöld samkvæmt frum-
varpinu, að méðtöldum: afborg-
unum en að frátöldum fym-
ingum, eru 13,7 milj. kr. Það
er um 2 milj. kr. hærra en í
núgildandi fjárlögum. — Þó
reyndust gjöldin 1932 hærri
en þetta, og voru þau þó
lægri það ár en þau hafa ver-
ið mörg ár fyr og síðar.
Af þessari 2 milj. kr. hækk-
un frá núgildandi fjárlögum
(sem er þó lækkun miðað við
raunveruleg útgjöld undanfat-
inna ára), eru ca. V/2 milj. kr.
leiðréttingar og lögbundin
gjöld, samkvæmlt sérstökum1
lögum. Um V2 miljón eru ný
útgjöld til atvinnuveganna og
verklegra framkvænida eins og
áður var sagt. Hækkunin til
atvinnuvega og verklegra
framkvæmda er þó meiri en
þessi milj., því að fé, sem
stjórnin leggur til að spara
annarsstaðar, bætist þama við.
Dýrtíðaruppbót af launuml yf-
ir 4600 kr. á að falla niður
samkv. frv. stjómarinnar.
Með fjárlagafrumvarpinu,
sem lagt verður fyrir þingið,
svo og frumvörpum þeim um!
tekjuauka og niðurfelling
tekna, sem fram verða lögð,
leggur stjómin grundvöll að
greiðsluhallalausum fjárlögum
fyrir árið 1935.
Ef reikna mætti méð því, að
núverandi tekjustofnar gæfu
jafn miklar tekjur og þeir
gáfu 1933 og væntanlega gefa
1934, myndu þær hafa nægt
til, að standa straum af þeim
13,7 milj. útborgunum, sem
frv. gerir ráð fyrir. En méð
tilliti til mínnkandi tolltekna,
með því að vöruinnkaup frá
útlöndum verða að minnka,
verður að lækka tekjuáætlun-
ina. Ennfremur leggur stjórn-
in til, að lækkaður sé tollur
á kaffi og sykri og útflutn-
ingsgjald á síld, og fellt niður
útflutningsgjald á landbúnað-
arafurðum'. Við þetta kemur
fram halli. Verða lögð fram
tekjuöflunarfrumvörp til að
jafna þann halla. Með þeim
er þó, eins og áður var fram
tekið, ekki farið fram á hærri
heildartekjur en ríkissjóður
hafði 1933 og væntanlega
fær 1934.
Skattataækkanir.
Stj órnarfrumvörp til tekju-
hækkunar verða:
Frv. um tekju- og eigna-
skatt, sem fer fram á ca. 25
—30 % hækkun á heildarupp-
hæðinni, miðað við þann tekju-
og eignaskatt, sem í gildi var
1933 og gert er ráð fyrir á
árinu 1934 (40% álag rheð-
reiknað).
Frv. um hækkun á tóbaks-
tolli á tóbak, kakaó, súkkulaði,
konfekt 0. fl. þvíl.
Frv. um hækkun á innflutn-
ingsgjaldi af benzíni upp í 8
aura pr. lítra. Til samanburð-
ar má geta þess, að innflutn-
ingsgjaldið á benzíni í Dan-
mörkui er um 13 aurar, og
hið stórkostlega aukna vega-
viðhald hér gerir það óumflýj-
anlegt, að auka þetta inn-
flutningsgjald.
Frv. um afnám undanþágu
frá gjaldi af innlendum toll-
vörum, er þau fyrirtæki hafa
notið, sem' stofnsett voru
fyrir 1. jan. 1927. — Kemur
þetta aðallega fram' sem hækk-
un á ölskatti.
Frv. um einkasölu á eld-
spýtum.
Frv. um að Áfengisverzlun
ríkisins hafi einkasölu á ilm-
vötnum, hárvötnum, andlits-
vötnum, bökunardropum,
kjömúm til iðnaðar og pressu-
geri.
Skattalækkanlr.
Frumvörp til lækkunar eru:
Frv. um lækkun á útflutn-
ingsgjaldi á síld og niðurfell-
ing útflutningsgjalds af land-
búnaðarafurðum.
Frv. um framlenging geng-
isviðauka. Felur það í sér nið-
urfelling gengisviðauka á kaffi
og sykri.
Framlenging eldri laga o. s.
frv.
Þá eru nokkur frumvörp um
framlengingu eldri tekjulaga:
Frv. um framlenging á gildi
laga um verðtoll, frv. um fram-
lenging bráðabirgðaverðtolls
cg frv. um framlenging tekju-
og eignarskattsaukans fyrir
árið 1934.
Loks er svo frv. um fram-
lenging á frestun á fram-
kvæmd nokkurra laga. Er
frestunin framlengd um eitt
ár enn, þó að undanskildum
Verkfærakaupasjóði. Ennfrem-
ur framlenging á bráðabirgða-
breyting á skemmtanaskatts-
lögunum.
Helztu viðfangsefnin.
Erfiðleikarnir við undirbún-
ing fjárlaga að þessu sinni,
eru miklir, segir ráðherrann
að lokum. í fyrsta lagi sökum
þess, að undanfarin ár hefir
verið greiðsluhalli, þrátt fyrir
óeðlilega mikinn innflutning,
sem' hefir skapað ríkissjóði
meiri tolltekjur en eðlilegt er,
eftir afkomu þjóðarinnar út
á við. í öðru lagi vegna þess,
að reikna varð méð minni
tolltekjum en undanfarin ár,
þar sem eigi verður annað séð
en að innflutningur 1935 verði
að vera minni en í ár og1 í
fyrra. 1 þriðja lagi sökum
þess, að ástand atvinnuveg-
anna krefst aukinna framlaga
til .verklegra framkvæmda. í
fjórða lagi sökum þess, að
stjómin hlaut að leggja til, að
léttir yrðu tollar á neyzlu- og
framieiðsluvörum, og er þó
minna hægt að gera að því en
æskilegt væri.
Verði fjárlögin, ásamt tekju-
frv. í samþ. í þinginu á þeim
grundvelli, sem lagður er af
stjórninni, og takizt sæmilega
um framkvæmd, má, að öllu
athuguðu, vel við una.
Nýkomid
mikid úrval
af allskonar vörum
. til t»kilærisgjaí&
Haraldur Hagau
I Sími 3890. Austurstr. 3.