Nýja dagblaðið - 07.10.1936, Síða 1

4. ár.
Reykjavfk, miðvikudaginn 7. október 1936.
230. blað.
Stórfelldasta orusta
Eldsvoðí
í D u b 1 í u
borgarastvrjaldarinnr
var háð við Ovaedo í fyrrada g
London í gær. FÚ. i
í gær var stórorusta við O-
viedo, en um þá borg hafa
námumenn úr Astúríuhéraði :
setið síðan skömmu eftir að
styrjöldin á Spáni hófst. Or-
ustan í gær var sú stórfelld-
asta, sem átt hefir sér stað frá i
upphafi styrjaldarinnar. Stjórn- :
in tilkynnir, að hersveitum
hennar hafi enn í gær miðað !
nokkuð áfram og að þær séu
nú komnar inn í sjálfa borgina
á þremur stöðum. Uppreisn- j
aiTOenn viðurkenna, að þama |
hafi orðið grimmileg orusta í í
gær, en segjast hafa gert gagn- '
árás á hersveitir námumanna, j
með góðum árangri. Þeir segja, !
að stjórnarherinn hafi haft
brynvagna, og að flugvélar
stjórnarinnar hafi dreyft eld-
íimum vökva yfir borgina, en
síðan kastað yfir hana 400
sprengjum, og skotið á hana
eitt þúsund kúlum.
Flóttamenn frá Bilbao komu
til St. Jean de Luz í dag. Á
meðal þeirra var Dr. Jouneau,
úr stjóm alþjóða Rauða Kross-
ins, en hann hafði farið þang-
að til þess að reyna að fá báða
aðila í styrjöldinni til að gera
með sér samning um meðferð
á föngum, í því skyni að draga
úr hörmungum styrjaldarinn-
ar. Dr. Jouneau segir, að enda
þótt hann hafi ekki getað kom-
ið því til leiðar, að slíkur samn-
ingur yrði gerður, þá hefði sér
orðið nokkuð ágengt. Þó hefðu
150 fangar verið skotnir í Bil-
bao, í hefndarskyni fyrir loft-
árás af hálfu uppreisnarmanna.
Stjórnm bannar útflutning á gulli
og silfri
Loftárás á fjórar borgir
Spánska stjómin hefir í dag
bannað útflutning á gulli og
silfri úr landinu, og hefir auk
þess lagt bann við því, að þeir
sem fara af landi burt hafi með
sér meira silfur en fjóra pe-
seta.
Hersveitir uppreisnarmanna
sækja hægt áfram í áttina til
Madrid. Það er sagt, að bráð-
lega megi búast við árás á
Aranjuez. Borg þessi hefir
mikla hemaðarlega þýðingu, og
er Caballero sjálfur farinn
þangað ásamt nokkrum af ráð-
herram sínum, til þess að
stjóma vörn borgarinnar það-
an. —
London í gær. FÚ.
Samkvæmt fréttum frá upp-
reisnarmönnum, var ekki ein-
ungis gerð loftárás á Madrid
í gær, heldur og á Malaga, og
á Valencia og Barcelona. —
Flóttamenn frá Malaga segja,
að ástandið í borginni sé mjög
alvarlegt, og t. d. sé þar að
verða tilfinnanlegur matvæla-
sokrtur.
Franco hershöfðingi hefir til-
kynnt, að allar fréttir um það,
að hann hafi lofað þeim, sem
veittu uppreisnarmönnum að-
stoð, einhverjum hluta af
löndum Spánar, séu algerlega
gripnar úr lausu lofti.
70 háskólastúdentar lýsa vanþóknun
sinni á erindi prófi. Hallesby bingað
Háskólinn á engan
I tilefni af hingaðkomu
norska prófessorsins Hallesby,
sem hingað mun vera sendur
með nokkra föraneyti frá
kristilegu félagi stúdenta í
Oslo, í þeim erindagerðum að
kynna íslenzkum stúdentum
sértrúarskoðanir próf. Halles-
by, hafa fjölmargir íslenzkir
stúdentar skrifað undir eftir-
farandi yfirlýsingu. Er það gert
í þeim tilgangi að fyrirbyggja
pátt í sendilörinm
þann misskilning, að Háskóli
Islands eigi nokkum þátt að
þessari sendiför eða stúdentum
sé að henni nokkur þökk.
Yfirlýsing háskólastúdent-
anna er svo hljóðandi:
„Þess hefir verið getið í
ýmsum blöðum höfuðstaðarins,
að prófessor Ole Hallesby frá
Safnaðarskólanum (Menighets-
fakultetet) í Oslo sé væntanleg-
Framh. á 4. síðu.
á Irlandi
London í gær. FÚ.
í gærkvöldi varð stórkostleg-
ur eldsvoði í Dublin í írlandi,
og biðu þrír slökkviliðsmenn
bana.
Eldurinn kom upp seint í
gærkvöldi í rafgeymaverk-
smiðju, og síðan urðu þrjár
stórkostlegar sprengingar af
völdum eldsins, en veður var
hvasst, og reyndist mjög erfitt
fyrir þær sakir, að ráða niður-
lögum hans.
Þegar slökkviliðsmannanna
var saknað, var farið að leita
þeirra, og leitinni haldið áfram
í rústunum í alla nótt, en lík
þeirra fundust ekki fyr en
snemma í morgun.
Þ j ófnaður
í fyrrinótt var stolið 19
gærubúntum í porti hjá vöra-
geymslu Eimskipafélags ís-
lands. Voru tvær kindargærur í
hverju búnti, en eigandi þeirra
var Siáturfélag Suðurlands.
Lögreglan handsamaði þjóf-
inn í gær og meðgekk hann
brot sitt.
kom
saman
1
Breytíffigar á stjórnarskránní
standa fiyrár dyrum
Kaupm.höfn í gær.
Einkaskeyti FÚ.
Danska ríkisþingið kom sam-
an til fundar í dag. Stauning
sagði, í ræðu þeirri er hann
hélt, að umræður myndu nú
hefjast um breytingar á grund-
vallarlögunum. Hann talaði
einnig um möguleikana fyrir
því, að vinnutíminn yrði stytt-
ur, til þess að unnt væri að
koma atvinnulausum mönnum
að atvinnu; að hert yrði á eft-
irliti með verðlagsmyndun og
ágóðaskiftum; að ráðstafanir
vrðu gerðar til þess að afla
smábændum viðbótarlands; að
gerðar yrðu breytingar á lög-
um, til þess að tryggja jafn-
rétti barna sem fædd eru utan
hjónabands, við hjónabands-
! börn; endurskoðun á fræðslu-
löggjöfinni og fleira. Hann gat
þess í lok ræðu sinnar, að ríkis-
! þíngið yrði að vera við því
| búið, að gera sérstakar ráð-
j stafanir til hjálpar Færeyjum,
þar sem þær ættu nú við sívax-
andi erfiðleika að stríða. Hann
gat þess, að vegna þess erfiða
ástands, sem skapast hafði við
tregðu á sölu landbúnaðaraf-
urða í Danmörku, þyrftu menn
ekki að gera sér vonir um
að fyrst um sinn rættist úr, á
sviði viðskiptamálanna, svo
neinu næmi.
Landvinnmgabarátta
Japana í Kína
Borgrarastyrjaldfir grúfia yfiir landinu
efins og protlaus plápa
Húsbruni
SíðastliSna nótt brann hús í
Haukadal I Þingeyrarhreppi.
Húsið var eign Jóhanns út-
gerðarmanns Jónssonai' í
Haukadal, og var verbúð, not-
uð til veiðarfærageymslu.
Enginn bjó í húsinu, en menn
höfðu verið við ræstingu þess
í gær og yfirgefið það seint í
gærkvöldi og var þá ekki út-
kulnaður eldur í ofni og elda-
vél. Ætla menn að út frá eld-
stæðum þessum hafi kviknað.
Eldsins varð vart kl. 1,30 í
nótt og var húsið alelda, þegar
að var komið, og brann það og
allt í því, sem brannið gat.
ílúsið var vátryggt hjá Brana-
bótafélagi íslands, og nokkur
hluti veiðarfæranna.
Slysið i Vfiðfifirðfi
Mönnum mun enn í fersku
minni hið mikla sjóslys i
Norðfirði, er þrír bræður, á-
samt fjórða manni frá sama
lieimili, Viðfirði, drukknuðu £
fiskiróðri.
Eftir er á heimilinu öldruð
móðir og ekkja með fjögur
kornung börn. Frh. á 4. s.
Stöðugar óeirðir standa yfir
milli Japana og Kínverja austur
í Asíu.
Allir kunnugir vita, að Jap-
anir sitja um hvert færi til
þess að blanda sér í málefni
Kína og á þann hátt, að leiða
megi til aukinna landvinninga
fyrir þá á meginlandinu.
Yfir Kínaveldi grúfa innan-
landsóeirðimar eins og ólækn-
andi pest.
Sumir hinir svonefndu hers-
höfðingjar Kínverja leika þar
slunginn en örlagaríkan leik.
Þeir safna sér liðsflokkum stór-
um og smáum og halda til bar-
áttu við samlanda sína, aðra
hershöfðingja eða Japani, sem
hafa orustubúið setulið ekki all-
fjarri.
Þessir flokkar fara eins og
logi yfir akur og skilja eftir
auðn eina og eyðileggingu. Ekki
ósjaldan er það, að Japanir
kaupa herforingjana til þess að
hörfa brott úr landinu áður
en til úrslita dregur um sigur-
sæld og’ landvinninga.
í skjótri svipgn breyta her-
íóringjamir um háttu. Þeir
hætta ófriðnum, en hrifsa fyrst
til sín allt fémætt, er greipar
mega sópa, halda síðan undan
lengra inn í landið, leysa upp
herinn og setjast að 1 einhverri
kínverskri borg, þar sem þeir
geta áhyggjulítið notið rán-
fengsins og lifað í allsnægtum,
það sem eftir er æfinnar.
Hinir óbreyttu liðsmenn, sem
| gintir hafa verið út í styrjald-
irnar, standa uppi allslausir og
eiga lítilla úrkosta annara en
þeirra að ganga til handa næsta
æfintýramanninum, sem gerast
vill hershöfðingi og leiða her-
mennina fram til nýs ófriðar,
sem þeir telja að gefi þeim
Framh. á 2. síðu.
Skemmtikvöld Framsóknaríélagf-
anna í Oddfellowhúsinu
Fyrsta skemmtikvöld Fram- j Skemmtikvöld Framsóknarfé-
sóknarfélaganna í Reykjavík | laganna undanfarna vetur hafa
verður í Oddfellowhúsinu ann- ! notið mikilla og vaxandi vin-
aðkvöld og verður skemmtunin sælda. Er því viðbúið að fjöl-
f jölbreytt. Framh. á 4. síðu.