Nýja dagblaðið - 14.10.1936, Síða 2

2
N t J A
DAGBLAÐIÐ
Bókarfregfn
Ásmundur Jónsson
frá Skúfstöðum:
Skýjaiar
134 bls.
Það þekkja allir Reykvíking-
ar Ásmund, og margir munu
hafa lesið kvæði hans, sem við
og við hafa birzt í blöðunum,
og öll hafa borið vitni um al-
veg óvenjulega hagmælsku. Nú
er í þessa bók komið hið helzta,
sem birzt hefir í blöðum eftir
hann áður og nokkur kvæði
fleiri.
Það er eins og fyr, að kverið
ber vott um afburða hag-
mælsku höf. Hann leikur sér
að flóknum brögum og slungnu
rími og fer það prýðilega. Þó
gæti ég hugsað, að hann viti
sjálfur fullvel af þessum góða
eíginleika sínum, því að það
kemur ekki ósjaldan fyrir að
stuðlasetningin verði of mikil,
eða að heilum eða hálfum brag-
lið sé ofaukið. Þetta verður
höf. bersýnilega af vangá þess
manns, sem veit að hann er
hagorður.
Málfar höf. er ágætt. Hann
hefir góðan smekk fyrir hljóm-
íegurð orða, velur þau eftir
því, og fer það í heild sinni
vel. Þó notar hann fulloft orð
eins og of og meður, sem held-
ur eru talin með hortittum,
en þetta virðist vera gert af
léttúð frekar en smekkleysi.
Höf. hættir og nokkuð við að
búa til orð, sem stundum verða
heldur löng og ekki alveg snið-
in eftir lögum málsins. í því
sambandi má spyrja hvað þýða
orð eins og lífborð og leiðar-
borð? Vísuorð eins og þessi:
Tengsli viðja, orðsögn,
alda þekking
‘ undir hverfur lífsborð
— flatrar grímu
býst ég við að verði mörgum
heldur torskilin, og ég skil þau
ckki.
Höf. er skrúðmáll í bezta
lagi, og er þar alveg undir á-
lirifum rómantikaranna með
greinilegum Gröndals-blæ. —
Skrúðmál getur verið fallegt,
og er oft fallegt hjá þessum
liöf., en ekki allsjaldan er of-
mikill íburðurinn. Er hægt að
vera meira en gyðja, eða er
hægt að vera gyltari en gyltur,
og hvað er hágyðja og hágylt-
ur? Það verður að vera hóf í
öllu, og ekki í skrúðmælgi síður
en öðru.
Um skáldgáfu höf. er enginn
vafi. Hún kemur berlega fram
um alla kvæðabójíina. Það er
í svo til öllum kvæðunum ein-
liversstaðar eitthvað fallegt og
jafnvel gullfallegt. En það eru
órfá af kvæðunum, sem eru
heilsteypt. í flestum bregður
aðeins fyrir glömpum, en þó
eru til í bókinni ágæt kvæði,
sem að verður vikið. Gallinn er
sá, að höf. er reyrður af áhrif-
um frá öðrum skáldum, vafa-
laust ósjálfrátt. Og það er ekki
eins og oftast vill verða, eitt
skáld, sem bindur höf., heldur
áhrif margra og mjög ólíkra
skálda. Greinilegust og mest
eru áhrifin frá Einari Bene-
diktssyni; þar er það hið sam-
anrekna, harða form, sem glep-
ur hann. Þá eru mjög greini-
leg áhrif frá Matthíasi Joch-
umssyni, bæði um éfni og
form; svo er t. d. kvæðið „Her-
mann Jónasson frá Þingeyr-
um“ á kafla mjög svipað erfi-
l.ióðum Matthíasar um Guð-
brand Vigfússon. Þá eru mjög
greinilegir endurhljómar af
Steingrími Thorsteinsson og
Ileine í kvæðinu „Gróður jarð-
ar“, sem annars er með falleg-
ustu kvæðum í bókinni, og frá
Davíð Stefánssyni í kvæðinu
„ótelía“; er það kvæði alveg
afleitur samsetningur, sbr. sér-
staklega 19.—23. vísuorð, og
það hefði höf. átt að færa
pappírskörfunni. Allir þessir
aðkomumenn trufla, og hefðu
sldrei átt að fá að tala með
þarna. Þegar maður fær höf.
sjálfan til viðtals eins og hann
er raunverulega klæddur, til-
gerðar- og fordildarlaust, þá er
liann einkar geðþekkur, og þá
sést greinilega, að hann er
skáld í sér. Kvæðið „Kjarval
fimmtugur“, er Ijómandi fall-
egt kvæði, „Vorkvöld við
Tindastól“, „Gróður jarðar“ og
„Fyrir handan“ eru lagleg og
í kvæðinu „Hólar í Hjaltadal“
eru ágæt tilþrif og lítið kvæði
„Hann gekk um strætin11 er
blátt áfram ágætt. En svo eru
reyndar ekki allfá kvæði, sem
óþarfi var að ónáða prentarann
með, t. d. „Ragnar Hafstein
Jónsson", „Til Sigurðar Skag-
field“, „Þorláksmessublót“,
„Leiðarljóð", „Ótelía“ o. fl.
Til þess að sýna, hvað höf.
er laglega hagmæltur og hvað
fallegar sumar vísur eru eftir
hann, skulu tilfærð tvö dæmi.
Er þetta upphafið á kvæðinu
„Nótt“:
Þvottaduftið
PERLA
er bezt
Þær konur, sem reynt hafa Perlu-pvottaduftið,
telja pað langbezta pvottaefníð. Það leysir óhrein-
indin flfótt og vel úr fötunum. Allir biettír hverfa.
Það er pví ólrúlega létt að jþvo úr Perlu-þvotta-
„Nú 8k«l ég þvo fyrir mtímmu, moðstn hún or i burtu“ 8«gir Sunna.
Draumamóðir. Drotning
sælu og harma,
dagsins Ijós þér fellur
hægt í arma.
Sunnudýrð í glæstu
geisla-veldi
gengur þér á vald til
hvílu og þagna.
Skýrast rúnir hárra
himinsagna,
þar helgir vitar loga
und bláum feldi.
efninu. Öhreinindin renna fyrirhafnarlaust úr, og
pvotturinn verður hvítur og fallegur. — Þetta er
raunveruleiki.
Húsmæður! Reynið Perlu-pvottaduftið! Það mun
*
sannfæra ykkur um ágæti pess Þaðan af notið
pið ekki annað pvottaefni.

Hit't er þessi vísa:
Fyrir handan hugheims-
strandir
hylling landa mætti sjá,
ef væru án banda af
vizku þandir
vængir andans slíkt sem má.
— Lifur — Mör
Þegar höf. aftur gefur út
bók eftir sig, á hann að koma
til dyranna í sjálfs sín fötum,
en bregða hvergi yfir sig
brynju Einars Benediktssonar,
hempu síra Matthíasar, kjóln-
um af Steingrími né sportföt-
unum af Davíð og ekki heldur
'tala til lesandans af bláskýj-
um Gröndals eða upp úr „ma-
dressu“-gröf Heines. Þá mun
geta hans koma í ljós og geta
notið sín. G. J.
Ishúsið Herðubreið, Frikírkjuveg 1
Sími 2678.
ES yður vantar
sólrika stof u
afar skemmtilega
með sórinngangi
hita og ljósi, þá
er hún til leigu á
Hverfísgötu 53.
Eaupum flöskur
pessa og uæstu viku.
Móttakan er í Nýborg.
ÁSengisverzlun ríkisins.