Nýja dagblaðið - 10.09.1937, Page 1

Geríst kaupendur
Nýja dagblaðsíns
strax í dag!
rwJIA
ID/^GilBII/MÐIHÐ
5. ar.
Reykjavík, föstudaginn 10. sept. 1937.
209. blað
Hækkun á verðupphæð innflutníngs-
ins staiar eíngöngu af verðhækkun er-
lendis og auknum kaup- i i
um á útgerðarvörum
Saga Morgunblaðsíns um vöruþurð við
síðastliðín áramót er alger tilbúningur
1 frásögn Morgunblaðsins í gœr
mn verzlunarjöfnuðinn kemur
íram hin venjulega tilhneiging rit-
stjórnarinnar til þess að skýra rangt
irá staðreyndum og búa til sögur
um ástæður og orsakir, sem aldrei
hafa neinar verið.
Blaðið segir að ein höfuðástæð-
an til þess að innflutningurinn
hafi orðið meiri nú en í fyrra sé
„vöruþurð sú, sem hér var orðin
i árslok síðastl. árs, sem skapast
iutföi vegna þeirrar hégónmgirnd-
ar Eysteins Jónssonar að hafa
verzlunarjöfnuðinn hagstæðan
hvað sem það kostaði".
Eins og iðulega hefir verið sýnt
fram á hér í blaðinu, eru þetta
hin tilhæfulausustu ósannindi.
Hækkunin á verðupphæð innflutn-
ingsins stafar ekki af auknum
innflutningi neyzluvara svo
nokkru nemi. það mun koma i
Ijós, þegar skýrslur birtast um
ársinnflutninginn, að magn þeirra
verður svipað og í fyrra. Hitt er
það, að þær hafa hækkað gífur-
lega í verði og það svo mjög að
á tímabilinu frá Júrií 1936 þangað
til í Júní 1937 hafa kornvörur
hækkað um 43%, nýlenduvörur
um 27% og algengasta byggingar-
oi'ni um 17—35%. Jafnframt þessu
liefir orðið að stórauka .innflutn-
inginn á útgcrðarvarningi, vegna
raikinna síldveiða. I júlílok var
innflutningurinn á útgerðarvörum,
skipum og vélum, orðinn nær 2
millj. kr. mciri en í fyrra og má
þó íullyrða, að innflutningur þess-
ara vara liafi hlutfallslega orðið
iangmestur í ágústmánuði, en
lullnaðarskýrslur liggja ,ekki fyrir
um það enn. Flutningskostnaður
hefir Iíka yfirleitt stórhækkað, en
lmnn er talinn með í verðupphæð
mnflutningsins.
Að hækkun innflutningsins
si.afi af vöruþurð um áramótin,
er því fullkomnasta blekking og
Morgunblaðið fær áreiðanlega
engan til að trúa henni, þó það
rndurtaki hana nú í þrítugasta og
íimmta sinn.
En að verzlunarjöfnuðurinn skuli
ekki vera liagstæðari cn þetta i
ágústlok, þrátt fyrir hinn mikla
útflutning i mánuðinum, sannar
ótvírætt þá stefnu fjármálaráð-
lierrans, að gæta hafi þurft hins
ítrasta sparnaðar með erlenda
gjaldeyrinn og að ekki megi að
neinu leyti slaka til á fram-
kvæind innflutningshaftanna. pað
er fullkomið útlit fyrir að verð-
hækkunin ætli að mestu leyti að
vega á móti hinum aukna út-
flutningi og því sízt minni ástæða
nú en áður til að gæta fyllstu
varúðar.
Er Morgunbl. farið að óttast
bæjarstjórnarkosníngarnar ?
Það er byrjað á nýjum skrífum um skatta-
og tollamál tíl að draga athyglí frá útsvörum
Ráðstefnan í Nyon
verður haldin án
þátttöku ítala og
Þjóðverja
Bretar og Frakkai
auka flota sínn á
Míðjarðarhafínu
Japanír geta ekki
rofið varnarlínu
Kínverja
60 japanskar Slugvélar
haSá verlð skotnar
níður
LONDON:
Við Shanghai hefir engin breyt-
ing orðið á afstöðu herjanna síð-
listiiðinn sólarhring. .Tapanir hafa
ekki getað rofið varnarlínur Iíín-
verja, en tvær gagnárásir Kín-
verja hafa engan árangur borið
að heldur.
Japanska hcrstjórnin hefir lýst
því yfir, að búast megi við loft-
árásum í hinu þríhyrnda svæði
milli Shanghai, Nanking og Hanc-
how. það var á þessu svæði, sem
brezki sendiherrann var á ferð
þegar ráðizt var á bifreið hans.
Segir Japanska hcrstjórnin að
raunverulega geti enginn verið ó-
lmltur nema á sjó, því þar njóti
þcir verndar japanskra lierskipa.
Við skipasmíðastöðina i Kobe í
Japan hefir verið stöðvuð smíði á
seytján skipum, sem stjórn Sov-
ét-Rússlands hafði pantað.
Kínverska stjórnin tilkynnir,, að
á tímabilinu frá 14. ágúst til síð-
ustu mánaðamóta hafi 61 flugvél
verið skotin niður fyrir Japönum,
og 81 japanskur flugmaður verið
iarðaður í kínverskri jörð. - FÚ.
Kappróðrarmótið
Kappróðrarmót íslands fór frain
siðdegis í gær. Kepptu þrjár
sveitir, allar úr Ármanni. Veður
var óhagstætt og talsverður öldu-
gangur. Árangur varð því frekar
úæmur.
Fyrst varð A-sveit á 9 mín. ,30.7
sek. Er það sama sveit og fór til
Danmerkur í sumar. Önnur var
C-sveit á 9 mín. 40.7 sek. B-sveit
var 9 mín. 56.8 sek.
Róið var frá Laugarnestöngum
inn í hafnarmynnið. Er sú vega-
iengd um 2000 m.
K. R. hefir áður tekið þátt í
þessu móti, en sendi enga sveit
nú.
þetta er í niunda sinn, sem A-
sveit Ármanns vinnur mótið.
Óiært veiðíveður
nyrðra
Skip hætta sem óðast
veiðum
SIGLUFIRÐI f GÆR:
Mörg veiðiskipanna hafa nú
gert reikningsskil hjá ríkisverk-
unum, og eru farin heimleiðis, þó
rru ennþá nokkur skip, sem bíða
þess að veðurhorfur batni. Und-
anfarna daga, eða síðan um helgi,
heíir verið ófært veiðiveður. f dag
var bjartara og uppstytta, en
Framh. á 4. siðu.
Morgunblaðið er óvenjulega fjöl-
skrúðugt ~af ósannindum um
skatta- og tollamál í gær.
það segir að „hver einasti
skattþogn landsins hafi þreifað á
því að tekjuskatturinn hafi stór-
hækkað í tíð núverandi stjórnar".
þetta segir blaðið, þó það sé
liverjum manni, sem eitthvað
íylgist með, mætavel kunnugt, að
núv. stjórn hefir lækkað skattinn
á iágum tekjum og aukið persónu-
Irádráttinn. þessi lækkun hefir
verið það mikil, að hún hefir
unnið upp hækkun, sem gerð var
a háum telcjum.
þá segir Morgunblaðið einnig, að
tollar hafi verið stórhækkaðir af
núverandi ríkisstjórn.
Bezta svarið við þessu er að at-
huga tekjur rikissjóðs af verð- og
vörutollum. þeir voru rúmlega
2.8 millj. króna minni síðastl. ár
beldur eu 1925, þegar íhalds-
llokkurinn hafði landsstjórnina.
Á síðastl. ári voru tekjur ríkis-
ins af . verðtolli og vörutolli 714
þús. kr. undir meðaltali 12 sein-
ustu ára.
Til þess að sýna ijóslegast ó-
í annindi Morgunblaðsins um
skatta- og tollahækkanir núv. rík-
’sstjórnar, skal að endingu bent á
þá staðreynd, að árið 1925 námu
tollar og skattar til jafnaðar 120
krónum á hvern íbúa landsins.
Á þessu ári munu þeir ekki
nema 105 kr. á hvem íbúa.
IFrú Vígdís 1
Bergsieínsdóttir |
1 dag ei’ til moldar borin frú
Vúgdís Bergsteinsdóttir frá Torfa-
fctöðum í Fljótshlíð, ein hinna
merku Torfastaðasystkina, er tólf
komust til fullorðinsára og ellefu
liafa náð um sjötugsaldri. Voru
þau börn Bergsteins Vigfússonar
hieppstjóra og oddvita á Torfa-
f töðum.
Vigdís var fædd að Vindási í
Hvolhreppi 7. ágúst 1856 og var
því liðlega 81 árs. Hún ólst upp
neð foreldrum sínum að Torfa-
stöðum til fullorðins ára, en giftist
þá Bjariia Guðrnundssyni frá
N’atnshóli i Landeyjum og reistu
þau hú að Búðarhólshjáleigu í
fömu sveit. En jafnvel á þeim ár-
um tók ekki hinn erfiði búskapur
npp alla starfskrafta hinnar gáf-
uðu og atorkusömu konu og nani
hún því á fyrstu hjúskaparárum
sinum ljósmóðurfræði og stundaði
Ijósmóðurstörf í Austur-Landeyja-
hreppi og víðar í allt að 20 ár.
Eftir fimmtán ára sambúð missti
Vigdís mann sinn og stóð ein
uppi með firnm böm í ómegð. þau
spor hafa jafnan veríð þung
hverri konu, en hið mikla þrek
rg gáfur Vigdísar yfirstigu erfið-
icikana og kom hún öllum böm-
um sínum ágætlega til manns.
Börn Vigdísar eru: Guðríður dáin,
>ar gift, Kristín, ekkja vestur á
Kyrrahafsströnd, Bergsteinn bóndi
; Kanada, Bjarni alþingismaður
og skólastjóri á Laugarvatni og
.Tórunn. ýfirhjúkrunarkona á
Kleppi.
Frh. á 4. síðu.
En á sama tíma hækka á-
lögur Reykjavíkurbæjar á hvern
íbúa í bænum úr 98 krónum upp
i 137 krónur.
þessar tölur þurfa bæjarbúar
að muna, bera þær saman og
minnast þeirra í bæjarstjórnar-
kosningunum um áramótin.
það er líka ekki kannske sízt
þeirra vegna, sem Morgunblaðið
er nú byrjað á nýju moldviðri
um skatta og tollamálin.
LONDON:
Bæði Ítalía og þýzkaland haía
tilkynnt, aö þau muni ekki senda
.ulltrúa á ráðstefnuna í Nyon. Al-
banía hefir ekki ennþá sent svar
cn talið líklegast að liún fari að
dæmi Ítalíu og þýzkalands.
þar sem hvorki ítalir né þjóð-
verjar taka þátt í ráðstefnunni um
óryggi skipa í Miðjarðarhafi, mun
'’áðstefnan fara fram að mestu
ieyti í Genf, þótt hún hefjist i
Nyon. Nyon var valin sem fund-
arstaður með tilliti til þess, að
þýzkaland og Ítalía vildu ekki
sækja neinn fund, sem haldinn
væri i Genf.
Franska stjórnin kom saman á
íund i gærmorgun til þess að á-
kveða afstöðu Frakka til mála
þeirra, sem ráðstefnan á að fjalla
um. Delbos og Eden munu ræöa
málið í kvöld, er Eden kemur tll
Parísar, og verða þeir siðan sam-
ierða með næturlestinni til Genf.
Brezka stjórnin hefir skipað 5.
tundurbátadeild sinni að halda til
Miðjarðarhafsins til aðstoðar við
önnur brezk skip, sem þar eru
íyrir.
Fjórum frönskum tundurspillum
hefir verið boðið að vera við því
búnir að sigla til Miðjarðarhafs-
ins.
OSLO:
því var opinberlega lýst yfir í
gær í Rómaborg, að stjórnmála-
sambandið við Rússland yrði ekki
s'itið að svo stöddu. — FÚ.
Uppreisnarmenn
nálgast Gijon
Brezku skipi rænt
LONDON:
Tundursnekkja uppreisnar-
manna tók í gær brezkt skip,
undan norðurströnd Spánar. —
Skipið var innan spánskrar land-
helgi og var á leið til Gijon frá
Bordeaux.
Sá hluti stjórnarhersins, er und-
anfarna daga hefir hörfað undan
l'Ci' uppreisnarmanna til Evrópu-
liæðanna svonefndu, stendur nú
íyrir uppreisnarmönnum i sókn
J’eirra til Gijon. Hefir verið bar-
izt þarna í návígi í þrjá undan-
farna daga og segir stjómin að
Framh. á 4. síðu.