Nýja dagblaðið - 24.04.1938, Blaðsíða 1

Þér berið af
í
—P—E—Y—S—U—
frá
V E S T U
Laugaveg 40 — Sími 4197

id/^Gp ib ii^y ð imð
6. ár. Reykjavík, sunnudaginn 24. apríl 1938. 92. blað
Svipii) tiíFir stirínaaiii ogitistjöra-
SUill í liilhÍSltíl!)
Þíngsályktunartíllaga írá Jónasi Jónssyni
ANNÁLL
114. dagur ársins.
Sólarupprás kl. 4.29. Sólarlag kl. 8.24.
Árdegisháflæður í Rvík kl. 0.00.
Veðurútlit í Reykjavík:
Vestan- og norðvestan kaldi. Úr-
komulaust að mestu. Fremur kalt.
Ljósatími bifreiða
er frá kl. 8.55 að kvöldi, til kl. ”4 að
morgni.
Sunnudagslæknir
er í dag Páll Sigurðsson, Hávallag. 15,
sími 4959. Næturlæknir er í nótt Gísli
Pálsson Laugaveg 15, sími 2474. Nætur-
vörður er í Laugavegs og Ingólfs Apó-
teki.
Dagskrá útvarpsins.
9.45 Morguntónl.: Tónverk eftir Mo-
zart og Chopin (plötur). 10.40 Veðurfr.
12.00 Hádegisútvarp. 13.00 Ensku-
kennsla, 3. fl. 13.25 ísl.kennsla, 3. fl.
14.00 Messa í Dómkirkjunni. Ferming.
(sr. Fr. H.). 15.30 Miðdegistónl., ýms
lög (plötur). 17.10 Esperantókennsla.
17.40 Útvarp til útlanda (24.52 m.).
18.30 Barnatími. 19.10 Veðurfr. 19.20
Hljómpl.: Danssýningarlög. 19.40 Aug-
lýsingar. 19.50 Fréttir. 20.15 Erindi:
Hvaðan — hvert?. I. (sr. Bj. Magnús-
son). 20.40 Hljómpl.: Frægir kórar.
21.00 Upplestur: Sagnir að vestan (Jón
úr Vör). 21.30 Danslög.
Póstferðir á morgun:
Frá Rvík: Mosfellssveitar-, Kjalar-
ness-, Kjósar-, Reykjaness-, Ölfuss- og
Flóapóstar. Hafnarfjörður. Seltjarnar-
nes.
Til Rvíkur: Mosfellssveitar-, Kjalar-
ness-, Kjósar-, Reykjaness-, Ölfuss- og
flóapóstar, Hafnarfjörður Seltjarnar-
nes. Grímsness- og Biskupstungnapóst-
ar. Fagranes frá Akranesi. Brúarfoss
frá Akureyri.
Leikfélag Reykjavíkur
verður að láta sýningu á „Skírn, sem
segir sex“ falla niður í kvöld, vegna
meiðsla, sem einn leikandinn, Indriði
Waage varð fyrir. Næsta sýning verður
að öllu forfallalausu næstkomandi
fimmtudag.
Trúlofun,
Á sumardaginn fyrsta opinberuðu
trúlofun sína ungfrú Regína Emilsdótt-
ir frá Stuðlum og Karl J. Thorarensen
járnsmiður, Laugaveg 28 c.
Jakob Kristinsson
skólastjóri að Eiðum, hefir sagt lausu
starfi sínu við skólann.
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið
hefir samkvæmt heimild í fjárlögum
ákveðið að kalla tvo presta til aðstoðar
í Dómkirkjusöfnuðinum, í samráði við
biskup og sóknarnefnd. Hefir biskupi
verið falið að útbúa köllunarbréf til
handa þeim préstunum séra Garðari
Svavarssyni, aðallega í Austurbæjarút-
hverfunum, og séra Sigurjóni Árnasyni
í Vestmannaeyjum í úthverfunum
vestan og sunnan bæjar, ásamt Sel-
tjarnarnesi. Er hér aðeins um bráða-
birgðaráðstöfun að ræða, eða um setn-
ingu í bili, því að öðrum kosti hefði
orðið að efna til kosninga lögum sam-
kvæmt. — FÚ.
Höfnin.
í gær komu af saltfisksveiðum togar-
arnír Egill Skallagrímsson með 112 föt
lifrar og Þórólfur með 147 föt. Af ufsa-
veiðum kom togarinn Otur með 80 föt
lifrar.
Til Hafnarfjarðar
komu af veiðum í dag togararnir Maí
með 108 tunnur lifrar, Júni með 126
tunnur, Júpíter með 102 tunnur eftir
6 daga útivist. Rán með 53 tunnur og
Surprise með 103 tunnur.
Skipafréttir.
Gullfoss fór frá Kaupmannahöfn í
fyrradag. Goðafoss er væntanlegur til
Vestm.eyja í dag. Brúarfoss og Lagar-
foss voru á Akureyri í gær. Dettifoss er
í Hamborg. Selfoss fór í gær til Akra-
ness og útlanda. Dr. Alexandrine kom
til Khafnar kl. 8 í gærmorgun. Súðin
fór frá Rvík í gærkvöldi í strandferð
vestur um land. Esja liggur í Rvík og
Franska stjórnín
hyggur á sérstakar
aðgerðír vegna ijár-
málaástandsíns
Daladier og Bonnet fara til
London á fimmtudag.
LONDON:
Daladier, forsætisráðherra Frakka,
átti í gær ráðstefnu við Bonnet utan-
ríkismálaráðherra um fyrirhugaða för
þeirra til London á fimmtudaginn
kemur. Daladier tilkynnti í gær, að til-
lögur stjórnarinnar um sérstakar fjár-
málaaðgerðir, myndu verða ræddar á
ráðherrafundi á mánudaginn kemur.
Einnig, að það væri tilhæfulaus orð-
rómur, sem gengið hefði um það, að
stjórnin væri ekki ásátt innbyrðis í því
máli.
Aðalritari Þjóðabandalagsins,
Avenol, staddur í París.
Avenol, aðalritari Þjóðabandalagsins,
kom til Parísar í gær og átti þegar í
stað tal við Bonnet utanríkismálaráð-
herra. Frá París fer hann til London,
og ráðgerir að eiga tal við Halifax lá-
varð, utanríkismálaráðherra Breta. Er
för hans í sambandi við Þjóðabanda-
lagsráðsfund þann, sem fyrir dyrum
stendur, en Bretar hafa, eins og kunn-
ugt er, farið þess á leit, að Abessiníu-
málið verði tekið þar til meðferðar
þegar í stað.
Hermálaráðherra Breta, Hore-
Belisha, kemur til Parísar í dag.
Hore-Belisha, hermálaráðh. Breta,
er nú í heimsókn i Róm. Borðaði hann
árdegisverð með Ciano greifa í gær-
morgun, en hélt síðan á fund Musso-
linis. í dag leggur Hore-Belisha af
stað til Parísar og mun þá eiga tal við
Daladier. — FÚ.
Spánska sljórnin
eykur liðsafnað
sinn í Castellon-
héraðinu
LONDON:
Stjórn Castellon-héraðs á Spáni hef-
ir kvatt til herþjónustu alla menn á
aldrinum 18 til 45 ára, í öllum borgum
og bæjum héraðsins. Uppreistarmenn
segjast hafa tekið bæ nokkum um 40
kilometrum fyrir norðan Castellon de
la Plana, höfuðborg héraðsins, en í
fréttum frá stjórninni er sagt frá við-
ureignum enn norðar á þessum víg-
stöðvum.
Borgin Castellon de la Plana er við
járnbrautina milli Valencia og Barce-
lona, nokkru sunnar en miðja vegu
milli Tortosa og Valencia. — FÚ.
fer i strandferð austur um land n. k.
þriðjudag.
Jónas Jónsson flytur í
efri deild svohljóðandi til-
lögu til þingsályktunar um
undirbúning að endurbygg-
ingu stýrimannaskólans:
„Efri deild Alþingis skorar á
ríkisstjórnina að Iáta fram fara
fyrir næsta Alþingi rannsókn á
því, hve mikið myndi kosta að
reisa byggingu handa stýri-
manna og vélstjóraskólanum á
Valhúshæð á Seltjamamesi, og [
hve mikið mætti fá fyrir núver-
andi hús stýrimannaskólans og
lóð þá, er honum fylgir.“
í greinargerð segir:
Það er nú viðurkennt af öllum,
að það sé ekki hægt miklu leng-
ur að una við það húsnæði, sem
stýrimannaskólinn og vélstjóra-
skólinn eigi við að búa. Hefir
komið til orða að reisa stýri-
mannaskólann inni í bænum, t.
d. við Skólavörðutorgið, en jafn-
framt hafa komið fram sterkar
raddir frá hálfu sjómanna, að
þeir vilji hafa sinn skóla á þeim
stað, sem mest ber á frá sjónum,
þegar skip koma og fara frá höf-
uðstaðnum. Og sá staður er Val-
húshæðin á Seltjarnarnesi.
Það er talið, að skipstjóri einn,
sem á þessa hæð, muni vera fús
til að gefa þar nægilega stóra
lóð. Sandur og möl er svo að
segja á staðnum. Og það þykir
sennilegt, að ef þess væri leitað,
þá myndi skipstjóra- og vél-
stjórastéttin líkleg til að kaupa
skuldabréf, þótt vextir væru lág-
ir og afborgunartími langur, ef
andvirðið gengi til að reisa glæsi-
lega byggingu handa þeirra stétt.
í Osló er stýrimannaskólinn
voldug bygging, sem gnæfir á
hömrum við innsiglingu að borg-
inni. Þannig minna Norðmenn á
þýðing sjómennskunnar, þegar
gestir koma sjóleiðis til höfuð-
borgarinnar.
Á Valhúsahæðinni myndi
bygging á stærð við Flensborgar-
skólann, klædd í ljósa steining
íslenzkra bergtegunda, vera á-
berandi minnismerki um sjó-
mannastétt landsins. Sjómanna-
skólinn yrði fyrsta íslenzka stór-
byggingin, sem mætti auga far-
mannsins, þegar hann kemur af
hafi til Reykjavíkur.
Menn segja, að skólinn yrði á
þennan hátt út úr bænum, að
þangað yrði of löng skólaganga
fyrir nemendur og kennara. í
sveitum ganga mörg börn á
skólaaldri miklu lengra frá
heimilum sínum, heldur en sem
svarar leiðinni úr Reykjavik
vestur á Valhúsahæð. En nú
ganga almenningsbifreiðar reglu
lega úr miðbænum vestur á Sel-
tjarnarnes, svo að ekki stendur
vegalengdin í vegi, ef viljinn er
til að byggja vestur þar.
En auk þess er ein meginá-
stæða ótalin, sem mælir með því,
að byggja sjómannaskólann
fremur utan en innan bæjar, og
| það eru hinar óþekktu framtíð-
| arkröfur skólans. Það var búið
! að ætla Háskóla íslands eina lóð
inni í bænum. Ef hallazt hefði
verið að þeirri ráðagerð, myndi
nú allt byggingarrúm vera þrot-
ið, og rannsóknarstofa atvinnu-
veganna ekki með, og útilokaður
allur vöxtur þessarar mennta-
stofnunar. En með því að tryggja
háskólanum 7—8 ha. af óbyggðu
landi, hefir hann vaxtarskilyrði
um margar aldir. Sama er að
segja um sjómannaskólann.
Hann þarf mikið húsrúm nú, en
vafalaust miklu meira er fram
líða stundir. Uppeldi sjómanna,
vélstjóra, loftskeytamanna og
skipsþjóna verður margbreytt-
ara þegar tímar líða. Enginn sér
fyrir þróun langrar framtíðar.
Eina tryggingin fyrir fjölþætta
og merkilega stofnun eins og sjó-
mannaskólann, er að hafa nóg
landrými fyrir langa þróun. Og
þau skilyrði standa skólanum til
boða á Valhúsahæð, auk þess sem
þessi stofnun gæti þar verið
djarfmannleg auglýsing til veg-
farandans um starf og þýðingu
hinnar íslenzku sjómannastétt-
ar. —
Furðulegtir þjófnaður
London:
Fimm dýrindis málverkum hefir ver-
ið stolið úr Chilhamhöll í nánd við
Kantaraborg, en höllin er eign Sir
Edmund Davis. Málverkin eru eftir
heimsfræga meistara, tvö eftir Gains-
borough, eitt eftir Reynolds, eitt eftir
Rembrandt og eitt eftir Van Dyke og
er Rembrandtsmálverkið eitt út af fyr-
ir sig talið 50 þús. sterlingspunda virði.
Ekki varð vart við þjófnaðinn fyrr
en í gærmorgun og þykir þetta tiltæki
furðu djarflegt, þar sem málverkin eru
svo verðmæt og kunn, að engar líkur
þykja til að þjófarnir geti nokkurstað-
I ar selt þau. — FÚ.
Fnudnr í F.U.F.
Félag ungra Framsókn-
armanna heldur fund í
Sambandshúsinu næstk.
mánudagskvöld (25. þ. m.).
Rætt verffur um sumar-
starfsemi fél. og þátttöku
þess í stofnun landssam-
bands ungra Framsóknar-
manna.
Indriffi Indriffason frá
Fjalli hefur umræffur.
Kosnir verffa fultrúar á
stofnfund landssambands-
ins.
Fundurinn hefst stund-
víslega kl. 9.
Mætiff vel og stundvís-
lega, ungir Framsóknar-
menn!
Ný höggmynd
eftir
w
Sígurjón Olafsson
Sigurjón Ólafsson mynd-
höggvari er nú að vinna að nýju
stóru myndlistarverki. Er það
hópur af leikandi börnum og er
fyrirhugað sem hluti af minnis-
merki æfintýraskáldsins H. C.
Andersen. Um minnismerki þetta
fór fram samkeppni í fyrra og
komu fram 3 uppástungur og
voru allar dæmdar jafngóðar og
fengu allar fyrstu verðlaun. Ein
af þessum uppástungum var
sameiginlegt verk þeirra Sigur-
jóns Ólafssonar og danska húsa-
meistarans Fleming Feisen. Er
uppástunga þeirra í því fólgin,
að minnismerki H. C. Andersens
verði stórt, fagurt hús, þar sem
bæði sé bókasafn og barnaleik-
hús og allt skreytt myndlistar-
verkum. Sigurjón hefir nýlega
tekið þátt í þremur sýningum í
Kaupmannahöfn og fengið mjög
góða dóma. Kona hans, Tove Ól-
afsson, er einnig myndhöggvari
og hefir hún nýlega fengið 11
hundruð króna verðlaun fyrir
mynd, sem hún sýndi á Charlot-
tenborgarsýningunni.
Sigurjón ráðgerir að koma til
íslands í sumar. — FÚ.
Síldveíði á
Austíjörðum
Magnús Tómasson, Firði í Mjóafirði,
hefir nýlega náð 2—300 málum síldar
í landnót. Telur hann allmikla síld í
firðinum, og síld er einnig talin vera
í Eskifirði. Síldarbræðslurnar í Seyðis-
firði og Noröfirði geta eins og stendur
ekki tekið. sild til bræðslu og síldin er
ekki hentug til frystingar í beitu, og
kemur því að litlu gagni. Bátar úr
Seyðisfirði hafa orðið þorskvarir á
færi, er gefið hefir á sjó. —FÚ.