Nýja dagblaðið - 23.06.1938, Qupperneq 2

2
N Ý J A
DAGBLAÐIÐ
John Morton, sem mat skyld-
una meira en konungsríki
Reykjavík - Akureyri
Næsta hraðferð um Akranes til Aknr-
cyrar er á mánndag.
Bifreiðastöð Steindórs»
Shni 1580.
Kjötverzlanir
Seljum hreínsadar kindagarnir.
GARNASTÖBIN, Reykjnvík.
Sími 4241.
Smásöluverð
á eftirtöldum tegundum af cígarett-
um má eígí vera hærra en hér segir:
John Morton var liðþjálfi I
í enska hernum. Hann féll
í hendur villimanna í Afg-
hanistan og átti von hins
versta dauðdaga. En ham-
ingjuhjólið breytti um rás
og Morton varð konungur
villimannanna. Hann kom
upp vel skipulögðum her
og allt benti til, að ríki hans
myndi verða voldugt. En..
John Morton lézt á sl. vetri,
og vakti andlát hans ekki telj -
andi athygli. Á sínum tíma var
þó John Morton mikið umtal-
aöur maður, og skal hér skýrt
fxá tilefni þess.
Morton tók þátt í heimsstyrj-
öldinni. Hann kom jafngóður
úr eldinum við Ypern og vakti
á sér athygli fyrir djarfa fram-
göngu. Að stríðinu loknu gekk
hann inn í enska nýlenduher-
deild, sem hafði bækistöðvar
sínar á landamærum Indlands
og Afghanistan. Þar var ærið
verkefni, því að innfæddir
þjóðflokkar áttu í sífelldum ó-
eirðum við ensku landamæra-
verðina. Árið 1921 gerðu þeir
eina af uppreisnum sínum.
Englendingar sendu flokk her-
manna gegn uppreisnarmönn-
um. í þeim flokki var John
Morton. Endalok herferðarinn-
ar urðu hin dapurlegustu. í dal-
verpi einu voru ensku her-
mennirnir umkringdir af villi-
mönnum og brytjaðir niður. —
Einn þeirra fáu, sem teknir
voru höndum lifandi, var John
Morton. Honum mun ekki hafa
dulizt, að af villimönnunum
var einskis annars að vænta,
en hins versta dauða. Hann bað
því um, að hann væri færður
fyrir konung þeirra.
Það fer ekki mörgum sögum
um viðræður Morton og kon-
ungsins. En það er kunnugt, að
Morton bauð Konungi að æfa og
skipuleggja her hans sam-
kvæmt nýjustu hernaðartækni.
Og í krafti sinna fortöluhæfi-
leika heppnaðist Morton að fá
konunginn til að fallast á
þetta.
Morton hófst þegar handa um
skipulagningu hersins, -og tókst
innan skamms tíma að skapa i
vel æfðan og traustan her, enda
voru villimennirnir hugdj arfir
í bezta lagi. — Að nokkrum
mánuðum liðnum gafst Mor-
ton tækifæri til þess að sýna,
til hvers herinn dygði, því að
þá átti konungurinn í ófriði við '
nágranna sína. Morton og her
hans bar hærri hlut, þó að við
ofurefli liðs væri að etja. Laun-
aði konungurinn Morton sigur-
inn með því að gera hann að
hershöfðingja. — Á næstu ár-
um hélt Morton áfram að æfa
og treysta herinn, hann friðaði
algerlega land konungsins og
tók að leggja á skatta, sem
hann síðan notaði til fram-
dráttar hernum. Að lokum
hafði hann 10.000 vel æfðra
manna undir vopnum.
Árið 1927 dó konungurinn.
Morton notaði sér tafarlaust
sína sterku aðstöðu og lét kalla
sig til konungs. Að vísu var all-
mikil óánægja með þá ráða-
breytni, en Morton kvað hana
niður með því að láta taka um
hundrað andstæðinga sína af
lífi. Síðan var allt kyrrt.
Nú vöktu stórar hugmyndir
fyrir Morton. Hann ákvað að
treysta riki sitt enn betur og
efla herinn. Næsta skref átti
síðan að verða það, að hrifsa
Indland frá löndum hans. Og
einn góðan veðurdag urðu á-
rekstrar milli enskra landa-
mæravarða og hermanna Mor-
tons.
Englendingar brugðu þegar
við og sendu liðsstyrk áleiðis
til landamæranna. En þá hik-
aði sá framkvæmdasami Mor-
ton i fyrsta sinn. Honum mun
hafa fundizt leikurinn hættu-
legur um of. í stað þess að hefja
ófriðinn þegar í stað, áður en
liðsaukinn næði landamærun-
um, stöðvaði hann allar hern-
aðaraðgerðir.Og einn góðan veð-
urdag fór hann einn saman og
óvopnaður til bækistöðva ensku
landamæravarðanna, og óskaði
eftir að ná fundi yfirmanns-
ins, sem var majór á efra aldri.
Gamli maðurinn tók Morton
fálega, næstum því illa. Mor-
ton hóf þegar máls á erindinu.
Hann skýrði majórnum frá því,
að hann hefði 12.000 vel vopn-
aðra hermanna á að skipa, og
ætti því allt ráð landamæra-
varðanna í hendi sér. En nú
vekti það ekki fyrir sér, sagði
hann, að heyja ófrið við landa
sína, þess vegna vildi hann
leggja tll, að majórinn gæfi
fyrirskipun um, að hjálparliðið
snéri þegar aftur.
Þegar hér var komið, reis
majórinn úr sæti sínu og hróp-
aði stygglega:
— Hættið, Morton liðþjálfi!
Hvernig dettur yður í hug að
tala þannig við yfirmann yðar?
Ég á ekkert vantalað við yður!
Gefið skýrslu!
Hermennsku-aginn var Mor-
ton svo samgróinn, að majór-
inn náði algerlega undirtökun-
um í viðræðum þeirra. Hann
vítti Morton í fyrstu, en fór
síðan að telja um fyrir honum.
Hann spurði Morton, hvort
hann vildi lengja dvöl sína
meðal þessara uppreisnar-
manna og ganga þannig í flokk
fjandmanna Englands? Hvort
hann blygðaðíst sín ekki fyrir
að svikja land sitt og félaga?
o. s. frv.
Morton skipti ört litum undir
ræðu majórsins og lofaði að
endingu að láta að orðum hans.
Daginn eftir köm Morton til
landamæranna ásamt sínum
12.000 hermönnum. Svo sterkt
var vald hans yfir þeim, að þeir
undirgengust fúslega að ganga
í hersveitir Englendinga og
berjast fyrir þá. Mbrton var
útnefndur kapteinn og var
hann í nýlenduhernum þangað
til hann snéri aftur til Eng-
lands fyrir fáum árum síðan.
Þar lifði hann kyrlátu lifi í
smábæ einum, þangað til hann
lézt nú á sl. vetri, eins og áður
greinir.
Góð tíðindi
Það voru góðar og gleðilegar
fréttir, sem Nýja dagblaðið
flutti frá fundi Sambands
ungra Framsóknarmanna að
Laugarvatni, viðvíkjandi bind-
indismálinu. Ég tel þessar frétt-
ir mjög merkilegar þar sem þær
koma frá þeim stjórnmálaflokk
landsins, sem nú fer með völdin
meðal þjóðarinnar. Ég get ekki
stillt mig um að þakka fyrir þá
hispurslausu og ágætu afstöðu,
sem þetta þing hefir tekið til
bindindismálsins. Nýja dagblað-
ið lætur þá ósk og von sína í
ljós, að bindindísmenn muni
yfirleitt ljá þessari nýju ákvörð-
un óskipt fylgi sitt, og þarf
varla að efa sllkt. Ef stjórnin
— sem ég ekki vil efa — verður
við áskorun fundarins, þá mun
sú ákvörðun gefa okkur bind-
indismönnum yfirleitt nýjan
kraft og enn meiri áhuga á
starfinu. Ég fyrir mitt leyti
hlakka til að taka þátt í þeirri
herferð á hendur hinum lúmska
og skæða óvini allrar sannr-
ar menningar, æsku, vinnandi
manna og alls velsæmis og sið-
gæðis. Ég þori að fullyrða, sam-
kvæmt þeirri kynningu, sem ég
hefi haft af landslýð imdanfar-
in ár, að vér getum lagt von-
glaðir og sigurreifir út í slíka
sókn og baráttu.
Frá Sambandsþingi ung-
mennafélaganna, í Þrastalundi,
koma einnig góðar og gleðileg-
ar fréttir viðvíkjandi þessu
sama mikla velferðarmáli þjóð-
arinnar. Ef æska landsins,
stjórn landsins og mörg hin
beztu samtök manna, skólar,
kirkja og aðriT góðir kraftar
meðal þjóðarinnar leggjast á
eitt um þetta, hvernig má þá
öðruvísi en vel fara.
Pétur Sigurðsson.
Úr öllum áttum
Gerfiefnf.
Hvergi hefir betur komið í
ljós dugnaður og hugvit þýzkra
efnafræðinga en á sýnlngu í
Dusseldorf í vetur, sem kölluö
var „þjóð að verki“. Þar var
súkkulaði búið til úr „viðsykri“,
sem var uppleystur úr viltum
trjáviði. „Ullarföt" búin til úr
trjáberki, sem eru sögð ágætis
fatnaður, enda auglýst á þenn-
an hátt: „Föt úr þessari gerffull
eru jafn vinsæl hjá ekrueig-
endum í Brazilíu, kafflkaup-
mönnum frá Java og norskum
fiskiskipastjórum. (Nu, Stockh.)
Þjfóðverjar spara.
í Þýzkalandi hefir verið
bannað að láta lykla fylgja sar-
dínudósum. Þetta bann stafar
af því, að sannað er, að varla
helmingur lyklanna er not-
aður til að opna dósirnar, og
með því má spara um 2 þús.
tonn af stáli árlega. í skipun-
inni segir, að vel sé hægt að
opna þessar dósir eins og aðrar
niðursuðudósir, þ. e. a. s. með
dósaskerum.
(Frankfurter Zeitung).
Miekey Mouse
Iiættulegur!
í Belgrad í Jugoslavíu hefir
(Framhcild á 4. síSu.J
Soussa .................
Melachrino nr. 25 ......
Re Reszke turks ........
Teofani ................
Westminster Turkish A.A. .
Derby ..................
Lucky Strike............
Reemstma ...............
Lloyd ..................
20 stk. pk. kr. 1,50
20 — — — 1,50
20 — — — 1,50
20 — — — 1,50
20 — — — 1,50
10 — — — 0,95
20 — — — 1,45
25 — — — 2,00
10 — — — 0,70
Utan Reykjavfkur og HaSnarfjarðar naá leggja
allt að 3°/o 4 innkaupsverð fyrir sendingar-
kostnaði til útsölustaðar.
Tóbrkseinkasaia ríkisins
HÁRVÖTN OG ILMVÖTN FRÁ ÁFENGIS-
VERZLW RIKISIIVS ERL MJÖG HENT-
UGAR TÆKIFÆRISGJÁFIR