Tíminn Sunnudagsblað - 18.08.1968, Blaðsíða 12

Skjaldarmerki AkureyíW
Afgulnuðum blöðum
I BÚDARÞJdNUSTU Á
AKUREYRIÁRIÐ1914
Ég var ráðinn til afgreiítelu f
verzlun á Akureyri, og nú vstr runn
inn upp sá dagur sem ég átti að
'hefja þar vinnu. Það var 5. janúar
1914, fertugasti afmælisdagur
stjórnarskrárinnar. Klukkan átta
stóð ég við búðardyrnar og beið
þess, að þær yrðu opnaðar
Búðardyrnar voru móti norðri
og voru sex þrep upp á pallinn
að dyrunum, en fyrir þeim voru
tvær vængjahurðir, sem voru krók
aðar að innan, og innan við þær
var aðaiharðin. Nú opnuðust dyrn-
ar og út kom miðaldra maður,
tæplega meðalmaður á hæð, með
virðuiegu fasi og kvikur í hreyf-
ingum. Hann bauð mig velkominn
og fór svo að festa vængjahurð-
irnar með þar til gerðum krókum.
Þegar inn í búðina kom, varð
mér starsýnt á allar vörurnar, sem
héngu niður úr :uftinu Þar voru
pottar og pönnur, katlar og könn-
ur, blikkmál og brúsar, mjólkur-
sigti og margar stærðir af sieif-
um og emalleruðum skipskrúsum,
föntum. Svo voru seglakóstar, pilk
ar, smokkönglar, sökkur, skeifur,
beizlisstengur og iixargt fleira.
í horninu vinstra megin við inn-
ganginn var skrifpúlt. Trérimlar
voru á tvo vegu vrð það svo háir,
að óviðkomandi menn, sem stóðu
framan við afgreiðsluborðið, gátu
ekki seilzt þar yfir. Þarna voru
allar nótur skrifaðar. Flestir höfðu
mánaðar- eða ársreikning, Þeir,
sem höfðu ársreikning, voru með
sina föstu úttektarbók. Þær bækur
voru geymdar í smáhólfum uppi á
skrifpúltinu. Flestir þeirra voru
annað hvort fastir starfsmenn
verzlunarinnar eða yfirmenn á þil-
skipum þeim, sem verzlunin gerði
út.
Mikið var af álnavörum og til-
búnum vinnufötum i verzluninni,
og voru nógar hillur fyrir þá vöru.
Engir komu í búðina fyrsta hálf-
tímann, og á rneðan notaði yfir-
maður minn tímann ti-1 að kenna
mér frumdrögin að búðarstörfum.
„Af því þú hefur ekki áður ver-
ið í búð, þá er nauðsynlegt fyrir
þig að vita, hvernig þú átt að haga
þér. Fyrst verður þú alltaf að hafa
það hugfast, að ekkert af þessu,
sem hér er, máttu taka eða láta
af hendi, nema greiðsla komi fyr-
ir — jafnvel þótt ekki væri nema
ein gráfíkja eða brjóstsykurmoli.
Það er líka mesti ósiður að vera
með sæ’gæti upp í sér, við
afgreiðslu. Að vera með bók og
sitja við iestur í búðinni er óvani,
sem enginn góður búðarþjónn leyf
*r sér. Karlmönnum á aldrei
að bjóða ínn fyrir búðarborð. En
öðru máli gegnir með konur, ef
það er einhver álnavara, sem þær
vilja líta á. Ekkert má afhenda fyrr
en búið er að skrifa það á nótu
eða í bók. Að gera slikt eftir á,
væri ósiður og gæti hæglega orð-
ið til þess, að eitthvað af úttekt-
inni gleymdist. Bezt er að skriía
strax í nótubókina allt, sem beð-
ið er um, og afgreiða svo eftir
nótunni. Þeir karlar, sem eru hér
í föstum reikningi, eru sumir mjög
vínhneigðir, og það er vani þeirra,
ef þeir eru drukiknir, að koma hér
rétt fyrir lokun og vaða inn fyrir
borð. Svo vilja þeir fá þetta
og hitt. Það eru nú helzt
tveir menn, sem koma hér •
mjög oft ölvaðir. Annar er
beykir, og hann ei fjarska Ijúf-
ur og vill fá eitthvað fallegt handa
konunni sinni. Stundum verður
, mánaðarreikningur þessara manna
nokkuð hár, og þá þarf að vekja
athygli skrifstofufólksins á því.
Konur viðskiptamanna eru auðvit-
að tíðir gestir í búðinni, einkum
þegar koma nýir stumpar. Þá þurfa
þær að skoða alla liti og fá sér í
svuntu eða skýluklút, Það er betra
að hafa gát á þeim konum, sem
eru með siöl, þeim getur kannski
hætt til að stinga inn undir sjal-
ið fallegri sirspjötlu.
Endurminningar um vínbúðina.
Það var þá búið áð samþykkja
aðflutningsbann á áfenga drykki,
en það var leyfilegt að selja þær
birgðir, sem til voru fram til 31.
-desember 1914. Tvær vínbúð-
ir voru á Akureyri, og var önnur
þeirra beint á móti búðardyrum
okkar.
Oft sá óg sveitamenn leggja leið
sina inn i þessa búð með hnakk-
tösku undir hendinni. Venjulega
fór meira fyrir töskunni, þegar þeir
komu aftur út. En það þurfti ekki
sveitamenn til: Bæjarbúar bVugðu
sér oft inn í búðina. einkum þeg-
líða tók á daginn.
Vanalega voru þarna tvær tunn-
ur á stokkum. í annarri tunnunni
var brennivín, en létt vín í hinni,
Bjarni Halldórsson rekur gamlar minningar
612
T í M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ