Tíminn Sunnudagsblað - 07.11.1971, Blaðsíða 20

is talizt smáixíð í andliti. Hún hafði
til dæmis ekia hið svokallaða klass-
iska nef, þunnt og beint, heldur
þykkt og stutt. Hún sagði í glettni
við mig, þegar ég var að bera það
við að draga upp mynd af henni:
„Þú getur bara sett kartöflu þar
sem nefið á að vera“.
Nef hennar var þó á sinn hátt
vel formað og skemmtilega stubb-
aralegt. Hún var kringluleit, ennið
lágt og breitt, vangarnir ávalir og
hakan mjúklega dregin, brúna-
stæðin voru nokkuð mikil, augun
dökk-blá-grá, skörp af greind og
viljaþreki, en einnig blíð, munn-
svipurinn var sambland þeirrar
bltðu og viljastyrks, sem var ein-
kennandi fyrir hana. Hún var svif-
létt í hreyfingum. Mér finnst sem
hún hafi dansað um gólfið heima
nteð mig á örmum sér. Glaðværð
hennar og ljúflyndi lífgaði heimili
okkar, hún var einnig mjög sam-
úðarrík, og því varð" hún um æv-
ina mörgum trúnaðarvinur og
huggari.
Þó að systurnar frá Ilorni, en
þann bæ kenndu þær sig fremur
við en Ytri-Skeljabrekku. hafi
naumast getað talizt skartkonur,
voru þær ávallt snyrtilegar og áttu
góðan sparifatnað. sem þær fóru
ákaflega vel með.
Maren koni sér upp bolbúningi
um það leyti, er sá búningur fór
að ryðja sér íil rúms. Sag't er, að
upphlutur í líkingu við það, sem
nú tíðkast, hefi verið tekinn i notk-
un er Fríðrik VII. Danakonungur,
kom í kynnisför hingað til lands-
ins 1907 með fríðu föruneyti. Auk
Haralds prins voru í konungs-
fylgd fjörutíu þingmenn. ráðgjafi
konungs og fleiri mikiisháttar
menn, svo sem Troels-Lund sagn-
fræðingur og listmálarinn Locker.
Tvö vegleg skip fluttu hina tignu
gesti til landsins og var þeim fagn-
að „. . . með meiri rausn og við-
höfn, en dæmi munu til hér á landi
áður. . .“ segir dr. Jón Helgason
í Árbókum Reykjavíkur. Hann
greinir nánar frá veizluhöldum og
ferðalögum, sem voru þannig
skipulögð, að ailt yrði sem glæsi-
legast- Mikil gestakoma önnur var
til landsins um þessar mundir,
tuttugu og níu Vestur-íslendingar
komu alfluttir heim, þeim var
fagnað með veis&i og svo sem
væru þeir úr helju heimtir.
Eitt af því, sem gert var til að
setja sem fegurstan og þjóðlegast-
an blæ á veizluhöldi* var það, að
framreiðslustúlkurnar voru látnar
búast íslenzkum bolbúningi, svört-
um bolum og pilsum, en hvítum
treyjum og svuntum. Þetta varð
til þess að konur, einkum þær
yngri, kepptust við að koma sér
upp bolbúningi, sem þeim þótti
frjálslegri og skemmtilegri en
peysufötin, en eldri konum þóttu
þau virðulegri og þær væru meira
„klæddar" er þeir voru í stakk-
peysu.
Bolbúningur Marenar var að því
leyti frábrugðinn því, sem nú ger-
ist. að bolurinn var úr grænu flau-
eli, svartir upphlutsborðarnir voru
baldéraðir bæði með silfur- og gull
vír. Bolmillurnar voru steyptar en
ekki lir víravirki. Flauelstreyja var
þá ekki komin til sögunnar, svo
að búa þurfti beltið til, það var
úr svörtu flaueli og voru innan-
brotin hexuð niður á þéttan, sterkj-
aðan millifóðursstriga og fóðrað
með gráum sirtingi. Beltið var lagt
með silfruðum plötum með ein-
földu mynztri, likustu þvi að það
væri útklippt eða útsagað. Plöturn-
ar voru í þéttri eltingu á beltinu
og náðu út að brúnum þess.
Bolskyrtur voru þá að jafnaði
hvítar og hærri í hálsinn en nú ger-
ist. Oft var notuð við þær silki-
slaufa. sem fest var með brjóstnál.
Man ég að Maren átti bolskyrtu-
slaufu út breiðum, skozkum borða.
Þær systur, Maren og Guðríður,
komu sér upp möttlum og létu
taka mynd af sér saman, þar sem
þær stóðu í fullum skrúða. Möttl-
arnir voru úr grænu möttlaplussi.
silkifóðraðir. lagðir hvítum loð-
kanti, þeir voru teknir saman á
brjóstinu með langri silfurnælu,
sem var eins og ör í laginu.
Tvær ljósmvndir frá æskuárum
Marenar gefa allmikla hugmynd
um það, hvernig íslenzkur þjóð-
búningur fylgdi lögmáli tízkunnar
á hverjum tíma, þótt stílfastur
væri.
Ljósmyndir þessar voru báðar
teknar í Ijósmyndastofu Gunhild
Thorsteinsson & Co, Hverfisgötu
4, Reykjavík.
Fyrri myndin er af Marenu mjög
ungri, gæti verið frá táningaaldri,
eftir nútíma málvenju. Ilún er
ákaflega sléttleit og barnsleg,
myndin er enn mjög skýr, en skil-
ar þó eigi að síður daufari drátt-
um en ljósmyndir gera nú. Mynd-
in er mitt á milli þess að vera
brjóstmynd og almynd, Maren sit-
ur á eins konar bekk metl ItU?ftf»
bríkum, línur í bríkum og stoífot-
um eru mjúklega svelgðar, það
stirnir á viðinn í stólnum elns og
silki. Maren styður hægrl hendi á
stólbrík, en hvílir þá vinstrl í
kjöltu sér, og er fingrastellingin
mjög sérkennandi fyrir hana,
starfshönd í hvild.
Hárið er sléttgreitt frá enni og
vöngum og kemur því ennissvip-
urinn og hárfestingin mjög skýrt
fram, hárið vex í odda fram á mitt
ennið. Skotthúfan er flöt á hvirfl-
inum, skúfurinn er látinn leggjast
ögn fram með vanga, en síðan aft-
ur fyrir bak. Búningurinn er mjög
látlaus en með afburða snyrtibrag.
Stakkpeysan er mun hærri í háls-
inn en síðar gerðist, peysuennarn-
ar mikið rykktar að öxlum, en rísa
þó ekki heldur leggjast út af svo
að nær því má telja rykkingarnar.
Svuntan er bekkjótt en alsvört,
slifsið er líka svart en gljáir meira,
ekki verður greint. að það sé
mynztrað, aðalprýði þess er sítt og
þétt kögur með bekk, endarnir eru
sniðnir í horn. Slifsið er hnýtt í
tvær stuttar slaufur, niðurundan
er breitt vel úr slifsisendunum, en
þó Iátið glitta í peysubrjóstið. slifs-
iskögrið nær niður að mitti.
Maren liefur granna keðju, sem
fellur alveg að hálsi. ofarlega, nisti
er á keðjunni. Lítil brjóstnæla er
fest í slifsisslaufuna vinstra megin.
Þó að skartið sé ekki meira og hár-
greiðslan og búningur með öllu
sundurgerðarlaus, er mikill spari-
svipur yfir þessari ánægjulegu
unglingsmynd frá aldarmorgni.
Seinni Ijósmyndin af þeim tveim
ur, sem ég hef fyrir framan mig,
er með allt öðrum blæ. Maren virð-
ist þá vera orðin heilmikil heims-
dama. Hið mikla hár hennar er
skrýft með bárujárni, skipt í hægri
vanga og brúsir beggja megin við
en dálítið úfið í vöngum, hárið ber
yfir skotthúfuna, en þar sem í
hana sést, virðist henni vera lyft
meira en á fyrri myndinni, skott-
húfubrotið fræga er komið til sög-
unnar. Skúfurinn er framar en áð-
ur og aðskilur sig svo vel frá
vanga, að í bilinu á milli sést þykk-
flétta. þær sjást raunar beggja
megin, trúlega hefur hárið verið
fléttað í fjórar fléttur, tvær mjóar
sín hvorum megin við hárskipting-
una í linakkanum, tvær þykkar ut-
ar, brotið var upp á fléttuendana
og þeir vafðir fast saman með hári,
836
tlUlNN — SUNNUDAGSBLAÐ