Íslendingaþættir Tímans - 20.09.1975, Blaðsíða 8

80 ára
Þorsteinn Guðmundsson
Reynivöllum
Þorsteinn heitir hann — Guömunds-
son er hann — Steini hefur hann alltaf
verið kallaður, og svo mun ég gera i
þessum afmælisorðum, sem ég segi
um hann.
Steini er fæddur á Skálafelli i Borg-
arhafnarhreppi 29. jíili 1895. Foreldrar
hans voru hjónin Guðmundur Sigurðs-
son frá Borg á Mýrum, og Sigriður
Aradóttirfrá Reynivöllum Suðursveit.
Bhskap sinn hófu þau á Borg en fluttu
brátt að Heinabergi á Mýrum árið
1889. Þar bjuggu þau til 1892, er þau
fluttu á eystri bæinn á Skálafelli i
Suðursveit og bjuggu þar til 1909, er
þau hættu búskap. Voru á ýmsum
stöðum eftir það, en lengst mun dvöl
þeirra hafa verið hjá Jóhönnu dóttur
þeirra, og Jóns Magnússonar manns
hennar á Selbakka, Mýrum, eftir að
þau giftust 1913.
A Selbakka andaðist Guðmundur 14.
desember 1916, tæpra 58 ára, en
Sigriður fluttist með þeim hjónum
Jóhönnu og Jóni að Höskuldsstöðum i
Breiðdal 1924-25, er þau keyptu þá
jörð. Þar andaðist hún 27. janúar 1938,
sjötiu og átta ára að aldri. Búskapur
þeirra Sigriðar og Guðmundar var
farsæll á Skálafelii. Að visu voru efnin
aldrei mikil, en vel á öllu haldið.
Snyrtimennska og góð umgengni i.
hvivetna var þeim i blóð borin, lýsti
það sér i allri umgengni, bæði innan
bæjar og utan, klæðnaði barnanna og
öllum matartilbúningi. Þau eignuðust
ellefu börn sem á legg komust, sex
syni og fimm dætur. Þessi systkin voru
öll vel gefin, höfðu góða greind og hag-
ar hendur, frá þeim er mikill ættbogi
kominn. Niu til tiu ára fór Steini að
Reynivöllum til Eyjólfs, hreppstjóra
Runólfssonar og Stefáns Jónssonar,
sem bjuggu þar félagsbúskap.. A
Reynivöllum var Steini fram yfir
fermingaraldur. Siðan gerðist hann
vinnumaður á ýmsum bæjum i Suður-
sveit fram yfir 1920 en lengst hjá Þor
steini Arasyni móðurbróöur sinum.
1921 breytir Steini til og fór að stunda
sjómennsku á Hornafirði, ýmist á vél-
bátum eða skútum. 1924 réðst hann til
Jóhanns Hanssonar i Seyðisfirði til
vélsmiðanáms, en það nám var styttra
en ætlað var, af þvi sem nú greinir.
Stuttu fyrir jólin 1924 var Þorsteinn
Arason á Reynivöllum i fjárleit í
svokölluðu Þverárfjalli nokkuð fyrir
norðvestan bæinn. Snjóflóð hafði
hlaupið á hann og fært hann með sér
niður i Fellsgljúfur, þar sem Fellsá
rennur eftir, með þeim afleiðingum,
að Þorsteinn beið bana. Þegar svona
var komið skrifaði ekkja Þorsteins
Arasonar Steina til Seyðisfjarðar og
bað hann að taka við bústjórn á Reyni-
völlum, næsta vor 1925. Nú var Steini i
vanda staddur, vélsmiðanámið annars
vegar, en bústjórn á Reynivóllum hins
vegar. Reynivallaheimilið var honum
kært, það hafði ávallt fallið vel á með
þeim nöfnum, og Þorsteinn Arason
metið hann mikils. Nú skyldi ekki
bregðast honum þó látinn væri, ef
hann gæti unnið heimilinu hans, sem
var, eitthvert gagn. Skrifaði Steini þvi
ekkjunni, Elinu Jónsdóttur og lofaði að
koma til hennar með vorinu.
Vorið 1925 tók Steini við bústjorn á
Reynivöllum (Efrabæ).Brátt hóf hann
þar umbætur i samráði við húsmóður
sina og Sigurjón son hennar, sem nú
var að komast á þroskaskeið. Heimilið
var fremur efnalega vel stætt, og þvi
hægt að verja nokkrum krónum til
framkvæmda. Peningahús voru reist,
heygeymslur auknar og ræktun túns
færð út, gamla túnið með viðaukum
girt og rafstöð til heimilisnota (ljósa
og suðu) sett upp með orkugjafa frá
bæjarlæknum árið 1927. Þetta geröist
á fyrstu búskaparárum Steina á
Reynivöllum, hafði hann forustu og
átti frumkvæði að þeim.
Tuttugasta og þriðja júli 1927 voru
þau Steini og Anelli Þorsteinsdóttir
Arasonar gefin saman i hjónaband,
tók hún við bústjórn innanstokks upp
úr þvi af móður sinni.
Þegar hér var komið skipti Elin
fénaði sinum milli barna sinna Sigur-
jóns og Anelli, en hélt sjálf fáum kind-
um á sinu nafni. Úr þessu ráku þeir
mágarnir Steini og Sigurjón búið i
félagi i góðu samstarfi, en Steini haföi
fremur verkstjórn á hendi og beitti sér
meir fyrir framkvæmdum.
Árið 1935-36 (ekki alveg viss) byggöu
þeir mágar ibúðarhús úr steinsteypu,
fjögur herbergi auk eldhúss og
inngangs. Arið 1953 reif Steini gamla
ibúöarhúsiö en byggðu þar nýtt hús
(tvær hæðir) á sinu nafni úr
steinsteypu. Var þá orðið gott húsrými
á efra bænum á Reynivöllum fyrir
tvær fjölskyldur. Umsjón yfir þessari
byggingu hafði Steini, og vann þar
mestu vandaverkin bæði úti og inni.
Hann var vel verki farinn og gat lagt
gjörva hönd á flest sem að hagleik
lauk, enda kom það sér vel fyrir hans
heimili og grannana, sem hann rétti
oft hjálparhönd. Brátt var Steini
kvaddur til þess að gegna ýmsum
störfum fyrir sveit sina og hérað.
Arið 1925 var hann kosinn i stjórn
Búnaðarfélags Borgarfjarðarhrepps,
ritari þess, var það þar hann flutti úr
hreppnum 1962. Hreppstjóri Borgar-
hafnarhrepps 1943 þar til hann flutti. 1
skólanefnd 1932-1962, og formaður
siðustu árin. í sóknarnefnd og
safnaðarfulltrúi 1935-1962. Formaður á
áttæring við brimsandinn i Borgar-
hafnarhreppi 1925-1943. Var þeim
mönnum mikill vandi á höndum, sem
höfðu þann starfa, það þurfti að vera
glöggur bæði á veðurútlit og sjó, ef vel
átti að fara. Steini var mjög heppinn
formaður, og dró bátur hans „Vonin”
oft mikinn afla á land. t stjórn
Menningarfélags Austur-Skaftfellinga
var Steini um tima. Formaður Skóg-
ræktarfélags Austur-Skaftfellinga
1951 að það var stofnað og fram á
siðustu ár. Hann fór tvær ferðir til
Noregs i skógræktarerindum að kynna
sér skógrækt þar. Hann hafði áhuga
fyrir skógrækt, fékk marga Skaft-
fellinga til að ganga i félagið. Sjá má
merki frá hans stjórnartið á skógar-
lundum á heimilum og einstaka
stöðum i sveitunum lengra frá bæjum,
iStaðarfelli i Suðursveit hefur sá skóg-
ur dafnað þar vel. Vonandi að svo hafi
viðar verið.
Steini var einn af ellefu stofnendum
UMF „Visis” 1912, og félagi þess
siðan, formaöur i tvö ár, og einhver ár
ritari. Þetta félag átti eftir að telja yfir
sjötiu ársfélaga. Hann gekkst fyrir
Framhald á bls. 7
8
íslendingaþættir