Íslendingaþættir Tímans - 10.03.1979, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞÆTTIR
Laugardagur 10. mars 1979 — 8. tbl.
TIMANS
Bessi Gíslason
Bessi Gislasonf. hreppstjóri og bóndi I
Kýrholtiléstþ. 19. dag októbermán. 1978.
Hann var fæddur i Kýrholti i Vibvikur-
svit 3. jiini 1894. Foreldrar: Gisli bóndi
þar Pétursson, bónda á Læk i sömu sveit
og kona hans Margrét Bessadóttir hrepp-
stj. og bónda i Kýrholti. Foreldrar Péturs
á Læk voru Guömundur bóndi á Una-
stööum i Kolbeinsdal Þorkelsson og kona
hans Lilja Siguröardóttir eldra bónda á
Víöivöllum i Blönduhliö, Jónatanssonar
bónda á Uppsölum I sömu sveit, Þorfinns-
sonar. Foreldrar Bessa eldra i Kýrholti
voruSteinn bóndi á Gautastööum I Stiflu
Jónsson bónda á Heiöi i Sléttuhliö Jóns-
sonar og kona hans Herdis Einarsdóttir
prests á Knappsstööum I Stiflu Grimsson-
ar. Kona Bessa eldra og tengdamóöir
Gisla i Kýrholti, fööur Bessa yngra var
Guörón Pálmadóttir bónda aö Brimnesi i
Viövikursveit, Gunnlaugssonar og konu
hans Margrétar Guömundsdóttur bónda i
Tungu 1 Stiflu. Stóöu aö Bessa Gislasyni
sterkir stofnar bændaf ólks á alla vegu allt
utan úr Fljótum og fram i Blönduhliö.
II.
Bessi ólst upp meö foreldrum sinum og
systrum tveim. Var Kýrholtsheimiliö til
fyrirmyndar um flesta hluti: þrifnaöur og
reglusemi f hvivetna utan bæjar sem inn-
an, fornar heföir i heiöri haföar — án þess
þó aö timinn stæöi nokkru sinni kyrr,
gestrisni svo einlæg og hlý, aö þar leiö
hverjum manni vel.
Bessi stundaöi nám i Hólaskóla og lauk
búfræöiprófi 1913, tók viö búi i Kýrholti af
foreldrum sinum 1915 og bjó þar i hálfa
öld óslitiö aö undanskildum tveimur ár-
um, 1928-1930 er hann bjó á næsta bæ
Miklahóli. Ariö 1966seldihann jöröog bú i
hendur syni sinum og tengdadóttur. Hjá
þeim var hann siöan um 8 ára skeiö uns
hann fór til dvalar aö elliheimilinu Asi i
Hverageröi var þar árlangt og siöan á
elliheimilinu Grund i Reykjavik uns yfir
lauk. Leiö honum þar veí og naut mikils
ástrikis Margrétar dóttur sinnar og dóttur
hennar sem búsettar eru I Reykjavík og
munu flesta daga hafa litiö inn til hans. Þó
mun honum gömlum bónda og rótföstum
Skagfiröingi löngum hafa fundist sem
væri hann gestur þar syöra þessi árin.
Ariö 1915 hinn 9. april kvæntist Bessi
Elinborgu Björnsdótturprófasts á Mikla-
bæ í Blönduhllö Jónssonar hreppstj. og
bónda i Broddanesi i Koilafiröi á Strönd-
um vestur, Magnússonar bónda 1 steina-
dal, Rlugasonar og konu hans Guöfinnu
Jensdóttur á Veörará innri i önundarfiröi
Jónssonar bónda I Hjaröardal Guölaugs-
sonar og konu hans Sigriöar Jónatans-
dóttur á Vöölum, Jónssonar. Var Elínborg
mikil friöleikskona og úrvalsmanneskja
sem þau Miklabæjarsystkini öll en þau
voru 11. Elinborg var um hriö kennari i
Viövikurhreppi. Hún lést 18. mars 1942,
mjög um aldur fram. Þá var mikill harm-
ur kveöinn aö Bessa vini minum og börn-
um þeirra hjóna en þau eru 4: Björn
endurskoöandi hjá Kaupfél. Eyf., Akur-
eyri kvæntur Þyri Ingimarsdóttur Eydal,
Margrétbúsett I Reykjavik ekkja Daniels
Fjeldsteöslæknis, Gisli.áöur bóndi I Kýr-
holti nú starfsm. Kaupfél. Skagf. á
Sauöárkr., kvæntur Jónu Sveinsdóttur,
Haraldur.prófessor viö Manitobaháskóla
iWinnipeg, kvæntur Asgerði Haraldsdótt-
ur.
Nokkru eftir aö Bessi missti konu sina
fór til hans sem bústýra Guöný Jónsdóttir
ættuö vestan af Skagaströnd mikil
dugnaöar- og myndarkona sem öllu hélt i
horfi. Var hún fyrir framan hjá Bessa
meðan entist dagur, en hún andaöist 25.
júni' 1966. Guöný ól Bessa tvær dætur er
báöar báru nafn Elinborgar konu hans.
Dóhin eldri þeirra aöeins ársgömul en sú
yngrier Elinborg húsfr. i Hofstaöaseli gift
Vésteini Vésteinssyni bónda þar og
endurskoðanda. Þá ólst og upp I Kýrholti
sonur Guönýjar Gunnar Haraldsson
deildarstj. Kaupfél. Skagf. um sinn, nú
starfem. Pósts og sima á Sauöárkr.kv.Láru
Angantýsdóttur.í Kýrholti var og annaö
barnGuönýjar Friöa ólafsdóttir, húsfr. i
Súöavik vestur gift Guömundi Matthias-
syni.
111
BessiGislasonnautmikils trausts sam-
feröamanna. Þvi var eigi kyn þótt á hann :'
hlæöust störf i annarra þágu enda maöur- t
inn hæfur I besta lagi. Hann var hrepp- >
stjóri 1934-1961 og um leiö form. skatta-
nefndar: rækti hann þaö starf sem önnur
af fyllstu skyldurækni og jafnvel ekki
trútt um aö sumum þætti sem hann gengi
óþarflega rikt eftir þvi aö rétt væri taliö
fram til skatts. Hann sat I hreppsnefnd
Viðvlkurhr. 1922-1934 og oddviti hrepps-
nefndar 1925-1931. Sýslunefndarmaöur
1954-1970, yfirúttektarmaöur i Skaga-
fjaröarsýslu og varam. I jaröamatsnefnd
sýslunnar sat um hriö i stjórn Varma-
hliöar. Hann var simstöövarstjóri og
bréfhiröingarmaöur umboðsm. Bruna-
bótafél Isl. og Samvinnutrygginga. Var i
sóknarnefnd og safnaðarfulltrúi um sinn.
Atti sæti i Búnaöarráöi meöan sú stofnun
var viö lýöi. Þá eru ótalin þau trúnaöar-
störf, sem Bessa voru tvimælalaust hug-
fólgnust en það voru störf hans á sviöi
samvinnumála. Hann var deildarstjóri
Viövikurd. Kaupfél. Skagf. 1932-1947, var
þá kjörinn i stjórn kaupfélagsins og var
stjórnarnefndarmaöurtil 1968enhann gaf
eigi kost á sér til endurkjörs. Sá er þessar
linur skrifar hefur á langri ævi kynnst viö
marga ágæta samvinnumenn en engan
þekkt er heitari væri né einlægari sam-
vinnumaður en Bessi 1 Kýrholti. Hann
vildi veg og viröingu Kaupfél. Skagf. sem