Íslendingaþættir Tímans - 10.03.1979, Qupperneq 8

Benedikt
Einarsson
Hún giftíst 23 ára gömul ungum efnis-
og glæsimanni i sveitinni, Guömundi
Bjarnasyni á Fagurhólsmýri. Skömmu
seinna fluttust þau að Seli i' Skaftafelli,
bjuggu þar i félagsbúi meðbræðrum hans
i 20 ár og hafa verið kennd viö staöinn sið-
an. En áriö 1939 fluttust þau til Reykja-
vikur. Bær þeirra er nú i' þjóðgaröinum á
Skaftafelli og er varöveittur sem eina
fjösbaöstofúbygging á fslandi.
Ekki hef ég heyrt getið um nokkurn
mann sem ekki fór aö viröa Sigriöi jafnvel
eftir stuttsamtal. Þeir sem meira þekktu
hana dáöu hana og elskuöu. I þessu stóra
húsi, Ljósvallagötu 32, þurftu þau Guö-
mundur og Sigrlöur oft aö taka leigj-
endur. Allir uröu þeir kærir vinir hennar,
hvort heldur þeir voru fslenskir, amerfsk-
ir, evrópskir námsmenn eöa flugfreyjur
úr ýmsum heimshornum. Sigriöur aflaöi
sér kunnáttu meö sjálfsnámi og las reip-
rennandi ensku, þýsku og noröurlanda-
málin. Mest eigum viö henni aö þakka
fyrir börnin okkar. Fyrir þau haföi hún
alltaf tima, hún sagöi þeim sögur, las meö
þeim þegar þau fór að stauta og las meö
þeim þegar þau fór aö læra tungumál.
Inni hjá ömmu voru haldnir langir og
strangir rökræöufundir. Þaö var eins og
hún heföi ótakmarkaða þolinmæöi, þar
var rættallt milli himinsogjaröar, öfgar i
pólitfk ekki sist.
Heimili þeirra hjóna á Ljósvallagötu 32
var miöstöö allrar fjölskyld-
unnar sem fjölmennti hjá Sigguömmu og
afa þegar færi gafst.
1 mörg ár áttu þau saman annasama
starfsæfi, siöanóvenjuhamingjusama elli
og héldu sitt eigiö, fallega heimili og hjá
þeim bjó Sveinn Bjarnason bróöir Guö-
mundar.
Sigriöur varö alvarlega veik fyrst I
september, Guömundur hjúkraöi henni af
mikilli alúö og aðdáunarlegum dugnaöi
þar til hún fékk pláss á sjúkrahúsi I
desember.
Hún átti hreina og heiörika trú sem viö
sjáum endurspeglastibörnumokkar. Þaö
á enginn svo stóran þátt i barnaláni okkar
sem hún.
Sigriöur og Guömundur eignuöust fjór-
ar dætur. Elsta dóttirin Þuriöur Elin and-
aöist á besta aldri Ur sama sjúkdómi og
móöir hennar nú. Næst elst er Katrin, gift
undirrituöum, svo Ragna Sigrún ekkja
Bjarna Runólfssonar, yngstTheódóra gift
Ragnari ólafssyni. BarnabOTnin eru ell-
efu, öll uppkomin og barnabarnabörnin
oröin fimm.
Hennar er sárt saknaö af okkur öllum
en sárastur er söknuöur aldurhnigins
eiginmanns hennar og nærri tiræös bróö-
ur hans Sveins, sem veriö hefur I skjóli
þeirra um langan aldur. Söknuöurinn er
sár en þjáningarstriöi hennar er lokiö og
hún er á guös vegum svo sem hún var allt
sitt lif.
Ragnar Kjartansson
8
Siöustu kveöju sendi ég kærum bróöur
mlnum, og veit ég aö hin systkini okkar
sem eftir lifa taka einnig undir hana.
Benedikt lést i svefni aöfaranótt 24.
október siöastliöins. Góöu og göfugu lífi
var lokiö, og má segja meö sanni, aö
hljóöláttandláthans hafi verið I samræmi
viö allt hans dagfar.
Hann var fæddur 12. janúar 1889 f
Gamlagaröi I Borgarhöfn i Suöursveit.
Foreldrar okkar voru hjónin Guöný
Benediktsdóttir f rá Sléttaleiti f Suöursveit
og Einar Pálsson frá Hofsnesi i öræfum.
Benedikt hlaut nafn móöurföður sins,
bónda á Sléttaleiti Einarssonar. Hann
liktist fööur okkar I sjón, ogsitt glaöa geö
mun hann hafa sótt til hans, en hógværö-
ina tíl móöur og góðvildina til beggja
Ariö 1901 þegar hann var 6 ára, voru
foreldrar okkar aö flosna upp af rýröar-
kotí, sem þau höföu flutst aö fyrir ári,
Geirsstööum á Mýrum. Þá var prestur aö
Bjarnanesi I Nesjum" séra Þorsteinn
Benediktsson. Hann bauö'st til aö taka
Benedikt sem fósturson, og þótti ekki fært
barnsins vegna aö hafna þvi boöi. ,,Eng-
inn skilur hjartaö”, stendur þar, og þaö
má segjast hér, aö móöir okkar aö
minnsta kostí sá, aö ég held, mest eftir
Benedikt þeirra barna sinna, sem þau
uröu aö láta i fóstur. Eftir aö hafa kynnst
honum seinna á lifsleiöinni og eöliskost-
um hans, þá lái ég henni þaö ekki. Aö
sjálfsögöu hefur þaö ekki heldur veriö
sársaukalaust fýrir sex ára dreng aö vera
skilinn frá foreldrum og systkinahópi. En
svona var nú lifiö i þá daga.
Séra Þorsteinn fluttist seinna aö Krossi
i Landeyjum og geröist sóknarprestur
þar, en foreldrar okkar fóru 1903 alla leiö
austur aö Brú á Jökuldal, þaöan áriö eftir
á Vopnafjörö og svo 1910 til Eskifjaröar,
þar sem þau dvöldust upp frá þvi til
æviloka. Þeim auönaöist aldrei aö sjá
Benedikt, eftir aö þau fhittust úr Skafta-
fellssýslu.
Areiðanlega heföi Benedikt ekki getaö
fengiö betri fósturfööur en séra Þorstein,
eins og siöar kom i ljós. Um fermingar-
aldur fór Benedikt aö förlast sjón og
ágeröist stööugt. Fóstri hans kostaöi hann
þá til Danmerkur I von um, aö læknar þar
gætu ráöiö bót á, en þaö kom fyrir ekki.
Um 25 ára aldur var Benedikt oröinn al-
blindur. En nú sannaöist hiö fornkveöna,
aö þegar neyöin er stærst er hiálDÍn næst.
Fyrir heimili séra Þorsteins stóö gæöa-
kona aö nafni Halla Bjarnadóttir, og meö
henni var dóttir hennar Sigriöur Sveins-
dóttír, á liku reki og Benedikt. Eftir lát
séra Þorsteins eöa um 1925 — fluttust þær
mæögur til Reykjavikur og Benedikt meö
þeim. Dvaldist hann á heimili þeirra
meöan Halla liföi, en um tima á sumrum
hjá vinafólki i Landeyjum og gekk þar aö
ýmsum störfum, svo sem heyskap.
Ariö 1930 giftist Sigrföur dóttir Höllu
Þóröi Magnússyni, hinum ágætasta
manni, og bjuggu aö Nönnugötu 1 B. A
þeirra góöa heimili var Benedikt til
dauöadags. Þóröur er látinn fýrir hálfu
þriöja ári. Sigriöur býr enn á sama staö,
komin á niræöisaldur. Hjá henni dvelst
ungur maöur, Lárus Ágústsson.sem veriö
hefur þeim öllum þar sem besti bróöir.
Ófáar eruorönar komur minar á Nönnu-
götu til þessa ágætafólks.alit frá 1945, aö
ég fyrst hitti þennan kæra bróöur minn. A
heimili Sigriöar og Þóröar var gott aö
koma, þvi aö þar rikti allt I senn friöur,
kærleiki og kurteisi. Hef ég aldrei heyrt
heimilisfólk þar tala höstuglega hvert til
annars.
Viö systkini Benedikts þökkum þessu
sómafólkiöll gæði og umhyggju fyrir hon-
um. Vinum hans, sem voru margir, fær-
um viö þakkir fyrir hjálpsemi þeirra og
tryggö- Honum sjálfum þökkum viö gott
fordæmi I öllu lifi sinu og biöjum honum
blessunar.
„Þar biöa vinir i varpa, sem von er á
gestí”, segir skáldiö, og þvi hefúr Bene-
dikt trúaö. Hver mundi þá hafa beðiö hans
meö meiri eftirvæntingu en móöir okkar,
sem elskaöi hann fyrst af öllum.
Borghildur Einarsdóttir
frá Eskifiröi
íslendingaþættir