Íslendingaþættir Tímans - 08.02.1984, Side 7

Guðmundur B. Þorsteinsson
Holti, Svínadal
Fæddur 26. ágúst 1910
Dáinn 1. jan. 1984
Þegar maður fæðist í þennan heim. er það
aðeins eitt sem hann á aiveg víst, hvort sem ævin
verður stutt eða Iöng. en það er að deyja. Þó er
það svo að alltaf hrekkur maður ónotalega við,
þegar einhver nákominn samferðamaður fellur
frá, einkum ef dauðann ber óvænt að án verulegra
undangenginna veikinda. Svo varþað a.m.k. með
mig, þegar Guðmundur í Holti varð bráðkvaddur
á heimili sínu síðastliðinn nýársdag. Hann var
náfrændi minn og næsti nágranni frá fyrstu tíð.
Hann var 73 ára gamall þegar hann dó og hafði
alla tíð verið heilsuhraustur svo maður gat vænst
þess að hann ætti mörg ár eftir.
Guðmundur Bergntann Þorsteinsson, eins og
hann hct fullu nafni, var fæddur að Geithömrum
í Svínadal 26. ágúst 1910, sonur hjónanna Hall-
dóru Björnsdóttur frá Marðarnúpi og Þorsteins
Þorsteinssonar frá Grund, en þau bjuggu á
Geithömrum allan sínn búskap ytir 40 ár. Hall-
dóra var dóttii Björns Guðmundssonar bónda á
Marðarnúpi og konu hans Þorbjargar Helgadóttur
frá Gröf í Víðidal, systir Guðmundar Björnssonar
landlæknis og þeirra systkina. Út af Helga í Gröf
er komið margt góðra manna.
Langafi Guðmundar í föðurætt var Þorsteinn
Helgason frá Sólheimum í Hrunamannahreppi.
Eiríkssonar frá Bolholti. Langamma hans í
föðurætt var Sigurbjörg. dóttir séra Jóns Jónsson-
ar á Auðkúlu og Ingibjargar Oddsdóttui irá
Miklabæ.
Guðmundur ólst upp með foreldrum sínum á
Geithömrum til fullorðinsára ásamt fjórunt syst-
kinum sínum. Birni. Þorsteini. Þorbjörgu og
Jakob. Auk þess átti hann einn hálfbróður. sem
hcitir Jón. Guðmundur lauk búfræðinámi frá
Hólaskóla árið 1933. Jafnframt vann hann að búi
foreldra sinna og einnig nokkuð utan hcimilis.
Einn vetur var hann við smíðanám í Reykjavík
hjá Birni bróður sínum.
Árið 1945 gekk hann að eiga Sofíu Jóhannsdótt-
ur í Holti. úrvals konu. Hófu þau þá þegar búskap
mikinn auð, þar sem eru börn og barnabörn
þeirra, sem erft hafa dugnað og trúmennsku
foreldranna, og ljúf er minningin um soninn kæra,
Ingimund, sem fórst af slysförum í Vestmannaeyj-
um 19. janúar 1970.
Við frá Nýjabæ, sem áttum um langt skeið
nágrenni við heimilið í Lágu-Kotey, ásamt eigin-
konu minni. minnumst Magnúsar með virðingu og
þökk fyrir Ijúfmennsku og drengskap í kynnum
fyrr og síðar.
Við sendum Margréti. börnum. barnabörnum
og öðrum, er sakna góðs vinar, okkar dýpstu
samúðarkveðjur.
Guð blessi minningarnar um Magnús Sigurðs-
son frá Lágu-Kotey.
Ingimundur Olafsson
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
þar, fyrst á hluta jarðarinnar á móti foreldrum
hennar, en síðan á jörðinni allri, eða frá 1948. Þau
Guðmundur og Sofía eignuðust fimm mannvæn-
leg börn. Þau cru Jóhann bóndi í Holti, giftur
Björgu Helgadóttur frá Þórormstungu og
eiga þau 4 börn. Þorsteinn doktor í jarð-
vegsfræði, kennari við háskóla í Vestur-
Berlín. giftur Ulrike Becher og eiga þau 2 börn.
Halldór bóndi í Holti. Bragi sagnfræðingur.
menntaskólakennari á Akureyri, giftur Ragnheiði
Sigurðardóttur frá Grenjaðarstað og eiga þau 1
barn. Bryndís Fanný sjúkraþjálfari, býr með
Ragnari Haukssyni.
Guðmundur í Holti var vel gerður maður.
Hann var hraustbyggður, léttur á fæti og ötull til
allrar vinnu. Hann var verkhagur og handlaginn
enda töluverður smiður og mun hugur hans hafa
staðið allmikið til smíðanáms um tíma. Hann var
sérlega heilsugóður svo aldrei mun hann hafa lagst
inn á sjúkrahús um ævina. Hann var vel greindur
maöur. prúður i framkomu oggerhugull. Þó hann
ætti til að skipta skapi snögglega á yngri árum. þá
var það sjaldgæft. Hann hafði góða skapgerð og
kom sér vel meðal starfsfólks. hvort sem hann
hafði yfir því að segja eða ekki. Það kom því
engum á óvart, að hann skilaði góðu dagsverki.
Svínadalurinn hefur löngum verið í slæmu
vegasambandi og var svo enn þegar þau Guð-
mundur og Sofía byrjuðu búskap. Fyrir þá sök
voru flest hús í dalnum gömul torfhús, í Holti eins
og annars staðar. Mýrar voru blautarog erfitt með
ræktun túna. En einmitt sama árið og þau tóku
við allri jörðinni. kom hér í dalinn skurðgrafa.
sem á næstu árum gerði hvort tveggja, bætti úr
vegasamhandi og þurrkaði land til túnræktar.
Guðmundur hagnýtti sér í ríkum mæli þessi
brevttu skilyrði og hóf þegar ræktunarstörf og
byggingar. Enda er nú í Holti stórt tún og
byggingar yfir mikil hey og mikinn búpening, og
stórt og reisulegt íbúðarhús. Auk þess hafa synir
hans byggt bæði íbúðarhús og útihús. Búskapur
þeirra Holtshjóna var allur með mvndarbrag. þar
sem ríkti fyrirhyggja og öryggi. Þau höfðu stórt
bú en samt alllaf nóg hey handa sínum skepnum
og 'o! það. enda varð fjárhagur þeirra fljótt
traustur. Þau kosturðu börn sín öll til mennta, eftir
þ\i sem hugur þeirra stóó lil Incrs og eins. Þau
bjuggu sér fallegt og hlýlcgt heimili. Þar var
notalegt að koma og ræða við húsráðendur. Þar
fann maður svo vel. að maður var alltaf velkom-
inn.
Guðmundur sinnti margskonar félagsmálum.
Iiann var ungur \irkur lélagi i Ungmennalélagi
Svínavatnshrepps og formaður þess þegar sam-
komuhúsið var byggt. Það þykir ekki stórt eða
veglegt nu i dag, en þaó þurlti hug og dug til þess
að koma slíkri byggingu upp 1936. Hann átti sæti
í hreppsncfnd í 35 ár og á þeim tíma var hann
oddviti í 20 ár. Hann var formaður sóknarnefndar
Auðkúlusóknar um margra ára skeið og á þeim
tíma var kirkjan færð og endurbyggð en það var
á árunum 1971-73 og kom í hans hlut að sjá um
það verk. Til að tryggja það að verkið yrði vel af
hendi leyst réði hann til þess Guðmund Tryggva-
son í Finnstungu, sem er alkunnur fyrir vandvirkni
sína. Fjölskyldan í Holti hefur löngum sýnt
Auðkúlukirkju mikla ræktarsemi og vinarhug, og
bera margir munir í kirkjunni þess Ijósan vott,
sem eru gjafir frá því heimili. Þá var Guðmundur
í stjórn sölufélags A-Hún. um árabil og reiknings-
haldari Húnavallaskóla frá 1974 til dauðadags.
Auk þess gegndi hann mörgum fleiri trúnaðar-
störfum fyrir sveit sína í lengri eða skemmri tíma.
Oll þessi störf rækti hann af trúmennsku og
reglusemi og naut af því almennings traust. - Má
nú ekki einmitt sjá manngildi hvcrs og eins af því,
hvernig hann leysitjiau störf af hendi, sem honum
eru falin, hver sem þau annars eru.
Árið 1973 bar mikinn skugga yfir hcimilið í
Holti, þá veiktist Sofía af alvarlegum sjúkdómi
sem leiddi hana til dauða á miðju ári 1974. Það
var mikið áfall. Börnin voru að vísu uppkomin að
kalla, en hún var elskuð og virt eiginkona og
móðir og á bcsta aldri þegar hún dó. Auk þess var
hún að sjálfsögðu húsmóðir á stóru sveitaheimili.
andi hússins.
Eins og ég gat um í upphafi lágu leiðir okkar
Guðmundar mjög mikið saman alla tíð. Heimili
okkar á uppvaxtarárunum voru hlið við hlið,
aðcins einn km. á milli bæjanna. Þá voru túnin
ógirt og við vorum látnir vaka yfir vellinum á
vorin. í gróandanum eins og sagl var, á sitthvorum
bænum. Þá hófust okkar fyrstu kynni. Þar sem svo
stutt var á milli túnanna sáum við yfir þau bæði,
ef við vorum að leik á milli bæjanna, og það vorum
við ansi oft. Já. ég minnist þeirra stunda enn í dag.
Við tókum upp á ýmsu. því lítið er ungs manns
gaman og okkur kom alltaf mjög vel saman. Nú
og svo hélt þetta áfram í barnaskóla. smala-
mennskum, kaupstaðarferðum, göngum o.fl.
o.tl. Síðan í félagsmálum - ungmcnnafélagi og
hrcppsnefnd og svo mætti lengi tclja. Þcgar
Guðmundur flutti að Holti fjarlægðust heimili
okkar örlítið. en við fjarlægðumst ekkert sjálfir,
síður en svo. Ég held ég mcgi segja að með engum
manni hafi ég átt lengri samleið og meira samstarf,
utan minnar fjölskyldu, heldur en honum. Þessi
samfylgd allra og góðu kynni um langa ævi er mér
ljúft að þakka að leiðarlokum. Ekki ber að skilja
orð mín svo, að við höfum alltaf verið sammála
um allt, nei, við deildum oft en köstuðum aldrei
grjóti og lögðum aldrei stein í götu hvor annars
og héldum okkar vináttu meðan samfylgdin entist.
Með Guðmundi í Holti kveður sveitin einn sinn
besta bónda og forustumann og góðan dreng, með
söknuði og þökk.
Börnum hans öllum og fjölskyldum þeirra sendi
ég og fjölskylda mín innilegar samúðarkveðjur.
Þórður Þorsteinsson