NT - 22.09.1985, Qupperneq 4

4 Sunnudagur 22. september NT
■ Það er óhætt að fullyrða að myndasafn hvers dagblaðs sé ein af
slagæðum þess. Á hverjum einasta degi eru birtar tugir mynda og öllum er
þeim haldið til haga á safni blaðsins auk allra þeirra mynda sem teknar eru
en ekki eru notaðar. Þar að auki hleðst upp aragrúi mynda sem aðeins eru
til á filmum sem síðar má grípa til ef þörf kefur.
Á myndasafni NT ráða ríkjum þær Eygló Stefánsdóttir og Linda!
Róbertsdóttir. Allan liðlangan daginn eru þær á þönum milli skjalaskápanna
að tína til myndir sem nota þarf eða koma í geymslu til varðveislu.
Ekki eru til neinar áreiðanlegar tölur yfir allar þær myndir og filmur sem
safnið hefur að geyma en þær skipta milljónum. Heimildir þessar spanna
áratugi aftur I tímann.
Þær Eygló og Linda fengu það verkefni nú I vikunni að tína til myndir úr
safninu sem sýndu heimsfrægt fólk sem á einhvern hátt tengdist íslandi
eða Islendingum og afraksturinn af því starfi gefur að líta hér á opnunni.
JÁÞ
Tarsis nýkominn
af deild sjö
■ „Jú jú þetta er hin aldna kempa
Valery Tarsis, frægur rithöfundur
og andófsmaður," sagði Tómas
Karlsson sendifulltrúi hjá utanríkis-
ráðuneytinu. Myndina tók Kári
Jónasson en ég hafði verið beðinn
um að hafa viðtal við Tarsis fyrir
Tímann. Tarsis var þá nýkominn til
Bretlands frá Sovétríkjunum og
geysilega umsetinn af fjölmiðlum
en hann varfrægurfyrirárásirsínar
og gagnrýni á hið sovéska kerfi.
Indriði G. Þorsteinsson ritstjóri hafði
mikinn áhuga á þessu máli og hafði
reyndar látið birta sögu Tarsis, Deild
sjö sem framhaldssögu í Tímanum.
Ég man eftir þvi að við vorum að
gantast með það við Kári að okkur
fyndist Tarsis líkjast Indriða, þeir
minntu báðir á skagfirska gæðinga
en þú hefur þetta að sjálfsögðu ekki
eftir mér. Þetta var í febrúar árið
1966 og kalt í Lundúnum þennan
vetur. Við Kári höfðum báðir unnið
á Tímanum en ég var kominn í nám
í alþjóðasamskiptum við lagadeild
Lundúnaháskóla en Kári var við
tungumálanám. Það var mikil
taugaveiklun í kringum Tarsis og
hann var geysilega umsetinn.
Skömmu áður hafði honum tekist
að smygla handritum að bókum
sínum til Vesturlanda og var um
þessar mundir einhver hvassyrtasti
og án efa áhrifamesti gagnrýnandi
á stjórnarfarið í Sovétríkjunum. Á
blaðamannafundi sem Tarsis hafði
haldið skömmu áður en við hittum
hann voru hátt á annað hundrað
blaðamenn mættir þannig aö mál
hans vakti óhemju athygli og bækur
hans runnu út eins og heitar
lummur.
Karlinn þekkti vel til íslands pg
kom reyndar hingað seinna. Ég
man eftir þvi að við ræddum nokkuð
um þýðingar á bókum Laxness í
Sovétríkjunum og hann lét móðan
mása um það hversu slæmar þær
væru. Hann fylgdist vel með því
hvar sögur hans hefðu verið birtar
og vissi að saga hans frá geðveikra-
hælinu hefði verið birt í Tímanum.
Það hefur sjálfsagt verið það sem
gerði útslagið að við fengum þetta
viðtal því okkur var kippt framfyrir á
listanum yfir viðtalsbeiðnir sem var
víst ærið langur. Tarsis kom
skemmtilega fyrir en þvermóðskan
leyndi sér ekki í máli hans og fasi.“
Þekktfólk
heima og heiman
■ Hver man ekki eftir þeim Nínu
og Friðrik? Hún var dönsk og hann
hollenskur barón sem hittust í veislu
í Kaupmannahöfn og fóru að raula
saman og úr varð heimsþekkt
þjóðlagapar sem lagði heiminn að
fótum sér. Þau komu til íslands og
kona og húsmóðir en þau áttu
seinna eftir að fella hugi saman og
eignuðust börn og buru. Ætli það
hafi ekki verið út af þessum kunn-
ingsskap við þau að ég var fenginn
til að aðstoða þau hér á landi þegar
þau komu. Myndin er aftur á móti
þessumtímameð þeim. Þaubjuggu
á Hótel Borg og þar var setið og
sungið langt fram á nætur. Seinna
settust þau að í Lundúnum og við
héldum sambandi í mörg ár. Á
endanum skildu þau að skiptum og
hún fór til Bandaríkjanna til að
Nína, Jónas og Friðrik
héidu marga hljómleika en Jónas
Jónasson útvarpsmaður var hjálp-
arhella þeirra hér á landi.
„Ég kynntist þessu ágæta fólki í
Kaupmannahöfn nokkru áður en
þau komu hingað,“ sagði Jónas
þegar við slógum á þráðinn til hans
norður til Akureyrar. Ég hafði verið
að vinna að þáttagerð í Danmörku
fyrir ríkisútvarpið og fékk þau í
viðtal til mín. Friðrik kom of seint í
þáttinn og Nína skammaði hann
alveg eins og hund. Hún var þá gift
tekin þegar þau voru að fara héðan.
Ég hef alltaf verið hálf feiminn við
fjölmiðla þótt ótrúlegt megi virðast
og ætlaði mér ekki að vera með á
neinni mynd. Nínatók' þá í hendina
á mér og hélt mér föstum á meðan
Sveinn Sæmundsson smellti af.
Þau voru bæði stórglæsileg og
greind. Hann var menntaður bæði í
Moskvu og á Indlandi en faðir hans
var sendiherra víða um heim. Nína
var enginn eftirbátur hans heldur og
ég á skemmtilegar minningar frá
reyna fyrir sér í kvikmyndaleik.
Þau Nína og Friðrik komu fram
bæði í Austurbæjarbíói og í Fram-
sóknarhúsinu gamla sem síðar hét
Glaumbær. Jónas fékk þau líka til
að koma með sér upp á Vífilsstaði
en þar sungu þau og spiluðu fyrir
sjúklinga sem þar dvöldust. Þau
nutu m'ikjlla vinsælda hér heima
’ eins og annars staðar en ég minnist
þeirra fyrst og fremst sem Ijúfmenna
sem gáfu mér af list sinni og vin-
fengi.“