Morgunblaðið - 26.07.2004, Qupperneq 22

MINNINGAR
22 MÁNUDAGUR 26. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Kársnesbraut 98 • Kópavogi
564 4566 • www.solsteinar.is
✝ Jón MargeirJónsson fæddist í
Stapakoti í Innri-
Njarðvík 23. nóvem-
ber 1916. Hann lést á
Landspítalanum við
Hringbraut 18. júlí
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans eru Jón Jóns-
son frá Stapakoti, f.
22.9. 1871, d. 3.4.
1944, og Guðrún Ein-
arsdóttir frá Guðnýj-
arbæ í Keflavík, f.
2.10. 1871, d. 8.4.
1919. Barnsmóðir
Jóns, Valgerður
Grímsdóttir, f. 22.9. 1871, d. 30.7.
1914, eignaðist Jónu, f. 18.12. 1904,
d. 18.7. 1939. Jón kvæntist Guðrúnu
Einarsdóttur og átti hún fyrir Ólaf
Bergstein Ólafsson, f. 29.10. 1911,
d. 14.3. 1976. Albróðir Margeirs er
Einar Norðfjörð Jónsson, f. 23.3.
1915, d. 13.7. 1976. Seinni eigin-
kona Jóns er Ragnhildur Helga Eg-
ilsdóttir, f. 10.7. 1895, d. 26.9. 1969.
Sonur hennar, Egill Ragnar Ás-
mundsson, f. 24.6. 1918, d. 29.4.
1996, var fóstursonur Jóns. Hálf-
systkin Margeirs eru: Guðrún, f.
28.4. 1920, Ingibjörg Þóranna, f.
ur. Áður átti Margeir einn son. 5)
Valur, f. 7.2. 1949 kvæntur Birnu
Sigurðardóttur, f. 21.6. 1940. Börn
þeirra eru fjögur. 6) Haukur, f. 7.2.
1949, kvæntur Halldóru Ingimars-
dóttur, f. 4.4. 1965. Þau eiga tvær
dætur og Haukur á tvö börn fyrir.
7) Guðmundur, f. 6.5. 1952, kvænt-
ur Ingibjörgu Annie Frederiksen, f.
28.6. 1960. Börn þeirra eru þrjú. 8)
Arnþór, f. 6.12. 1956. Hann á einn
son.
Margeir stundaði umfangsmik-
inn atvinnurekstur í Keflavík um
langt árabil. Hann var aðaleigandi
og framkvæmdastjóri útgerðar- og
fiskvinnslufyrirtækisins Rastar hf. í
Keflavík frá stofnun þess 1945 og
tók þátt í rekstri síldarsöltunar-
stöðva á Austurlandi og á Norður-
landi á síldarárunum. Margeir
starfaði mikið að félagsmálum, átti
sæti í bæjarstjórn Keflavíkur og
var m.a. formaður rafveitunefndar
Keflavíkurbæjar. Slökkviliðsstjóri í
Keflavík var hann frá 1940 til 1960.
Ennfremur var Margeir mjög virk-
ur í ýmsum félagsmálum atvinnu-
rekenda og þá sérstaklega sjávar-
útvegsins. Hann var einn af
stofnendum Málfundafélagsins
Faxa, var í forystu Ungmenna-
félags Keflavíkur, vann að bindind-
ismálum og var æðstitemplar stúk-
unnar.
Útför Margeirs verður gerð frá
Keflavíkurkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
30.9. 1921, d. 22.1.
2001, Helgi, f. 29.3.
1923, d. 12.3. 1995,
Halldóra Auður, f.
20.7. 1924, Kristján
Hafsteinn, f. 12.6.
1926, d. 7.7. 2004, Mar-
grét 29.11. 1927, Guð-
jón Magnús, f. 29.6.
1929, d. 30.5. 2004, Að-
alheiður Ósk, f. , f.
10.11. 1930, Sigvaldi
Guðni, f. 17.10. 1932,
Sigurður Hjalti, f. 16.4.
1936, d. 24.12. 1963, og
Hrefna, f. 24.8. 1938, d.
4.11. 2000.
Margeir kvæntist 18. nóvember
1939 Ástu Ragnheiði Guðmunds-
dóttur frá Höfða á Völlum, f. 22.2.
1917, d. 20.10. 1999. Börn Margeirs
og Ástu eru: 1) Jóna Ingibjörg, f.
10.7. 1940. Hún á tvær dætur. 2)
Margrét, f. 27.3. 1942. Sonur henn-
ar er Ragnar Ingi, f. 14.8. 1962, d.
10.2. 2002. 3) Ásta Ragnheiður, f.
31.7. 1945, gift Guðjóni Stefánssyni,
f. 26.8. 1943. Þau eiga þrjú börn. 4)
Margeir, f. 28.5. 1947, kvæntur
Ingibjörgu Reykdal Kristjánsdótt-
ur, f. 12.2. 1948. Þau eignuðust
fimm börn en sonur þeirra dó ung-
Árið 1944 er mér minnistætt. Ekki
aðeins vegna þess að það var lýðveld-
isárið, heldur líka það að foreldrar
mínir fluttu úr risinu á horni Suður-
götu og Framnesvegar í splunkunýtt
hús efst á Suðurgötunni. Pabbi minn
og Einar frændi byggðu hlið við hlið
þar sem þá var kallað „uppi á heiði“.
Ég man að það var fjöldi af frænkum
sem hjálpuðu við flutninginn, enda af
nógu að taka í þeim efnum. Ég var dá-
lítið öfundsjúk vegna þess að Magga
systir, sem var tveggja ára, var borin í
einskonar hengirúmi úr teppi sem var
strekkt á milli tveggja frænkna.
Foreldrar mínir voru innan við þrí-
tugt og lífið blasti við á nýju tímabili í
sögunni og allt var mögulegt. Ég man
sérstaklega eftir því hve glæsileg þau
voru íklædd sínu fínasta pússi á leið á
síðkjólaball í Hjónaklúbbnum. Pabbi
minn var auðvitað mestur og bestur –
átti hjólreiðaverkstæði og seldi hjól
og saumamaskínur, var með jólabas-
ar árlega og svo var hann líka að
stjórna bíósýningum. Hann var líka
slökkviliðsstjóri og margt fleira.
Þessi ár eru sveipuð ævintýraljóma
þrátt fyrir það að erfitt var að hjóla á
holóttu götunum í Keflavík.
Ásta Ragnheiður kom í heiminn ári
seinna og svo komu strákarnir einn
og tveir í senn og litla húsið á Suður-
götunni var að springa utan af okkur.
Og þá fór ég að heiman og flutti stuttu
seinna til Bermúda og var þar rúman
aldarfjórðung.
Ferðirnar heim með mína litlu fjöl-
skyldu voru engu líkar. Nú var fjöl-
skyldan flutt í stórhýsi í Háholtinu,
uppi á hinni heiðinni í þá daga. Fjöl-
skyldan tók á móti okkur með slíkum
glæsibrag að aldrei gleymist.
Dætur mínar tvær, Karen og Ing-
rid Ásta, syrgja afa sinn sem var ein-
stakur og senda okkur öllum samúð-
arkveðjur. Einnig vill faðir þeirra, B.
Alex Welch, sem býr í Bandaríkjun-
um, votta okkur samúð.
Enginn gleymir föður mínum sem
einu sinni hefur hitt hann. Hann var
mjög vandaður maður, heill og hóg-
vær. Ég held að hann hafi verið sadd-
ur lífdaga og farið fagnandi. Við get-
um aðeins horft á eftir honum í
gegnum tárin og geymt minningu
hans í hjartanu.
Jóna Margeirsdóttir.
Í minningu um elskulegan tengda-
föður minn.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(Vald. Briem.)
Hvíl í friði, elsku Margeir minn.
Ingibjörg Frederiksen.
Margeir Jónsson tengdafaðir minn
lést sunnudaginn 18. júlí sl.
Við fráfall hans hrannast upp í
minningunni ótal atvik frá liðinni tíð.
En lengst mun þó lifa minningin um
góðan félaga og vin. Ég kynntist Mar-
geiri þegar ég var aðeins 17 ára ung-
lingur og kom þá fyrst á myndarlegt
heimili þeirra hjóna í fylgd yngstu
dótturinnar. Ekki þarf að lýsa því, að
þau hjón tóku mér strax einstaklega
vel. Ásta tengdamóðir mín ræddi við
mig um eitt og annað m.a. svona
praktísk mál og persónuleg. Margeir
spjallaði síðan við mig um stærri mál-
in, hvað ég væri að starfa og hvað ég
hygðist fyrir varðandi störf og nám,
einnig hvaða hugmyndir ég hefði um
ýmsa hluti sem ofarlega voru á baugi.
Mér varð strax ljóst þó ungur væri að
þarna var ég að hitta mann sem hugs-
aði stórt og velti mörgu fyrir sér og
mér þótti maðurinn strax við þessi
fyrstu kynni ákaflega stór í sniðum.
Það fór reyndar svo að við náðum
strax mjög vel saman og mikið höfum
við nú spjallað og mörg málin krufið
til mergjar á þeim 43 árum sem síðan
eru liðin. Margeir var í mínum huga á
margan hátt sérstæður maður, hann
hafði frjálsmannlega og trausta fram-
komu og gekk heill að hverju verki.
Athafnaþráin kom snemma fram hjá
honum, því árið 1932, þá 16 ára gamall
stofnaði hann reiðhjólaverkstæði
Margeirs Jónssonar og rak það til
ársins 1966 en seldi það þá Henning
Kjartanssyni sem unnið hafði með
honum og í raun annast reksturinn
um árabil. Til hliðar við rekstur reið-
hjólaverkstæðisins drýgði Margeir
tekjurnar með öðrum störfum s.s.
innrömmun á myndum, smíðaði leik-
föng, gerði við saumavélar, lagði mið-
stöðvarlagnir í hús, smíðaði fiskihaka
ofl. Rak líka um tíma, samhliða reið-
hjólaverkstæðinu, jólabasar, seldi
einnig bensín og olíur fyrir BP. Þá var
hann á þessum árum sýningarstjóri í
kvikmyndahúsinu Nýja bíói.
Árið 1945 stofnaði Margeir ásamt 5
öðrum hlutafélagið Röst og tók hann
að sér framkvæmdastjórn félagsins.
Þeir félagar létu fljótlega smíða m/b
Reykjaröst sem fór til síldveiða fyrir
Norðurlandi.
Síldin brást að mestu og hélst svo
næstu árin. Útgerðin var því erfið
fyrstu árin og minntist Margeir oft
þessarar eldskírnar í útgerðinni.
Betri tíð tók síðar við og fyrirtækið
efldist og þroskaðist og varð að mjög
myndarlegu útgerðar- og fiskvinnslu-
fyrirtæki, vel tækjum búnu og með
myndarlega verbúð fyrir starfsfólk
sem oft kom langt að til að starfa við
fiskvinnsluna yfir vetrarmánuðina.
Margeir var svo um tíma þátttakandi
í rekstri síldarsöltunarstöðva á Aust-
urlandi og Norðurlandi.
Mál þróuðust svo þannig að Mar-
geir keypti félaga sína út og rak fyr-
irtækið einn lengst af. Hann hætti svo
fiskverkun árið 1985 og fór þá að
hægja nokkuð á.
Fyrstu árin eftir að ég hafði lokið
skóla vann ég á kvöldin og um helgar
með Margeiri við bókhaldið í Röst-
inni, uppgjör á aflahlutum og annað
sem til féll og hann þurfti aðstoðar
við. Ég kynntist því þá að hann bjó yf-
ir yfirgripsmikilli þekkingu á öllu sem
laut að útgerð og fiskvinnslu, var
einnig mjög fær bókhaldari og fljótur
með ýmiskonar útreikninga. Rekstr-
arfræðin lágu greinilega vel fyrir hon-
um. Vinnulag hans einkenndist af því
að kynna sér málin vel, gera nauðsyn-
lega útreikninga og brjóta mál til
mergjar áður en ákvörðun var tekin.
Þekkingar og menntunar aflaði hann
sér með ýmsum hætti þrátt fyrir að
skólaganga hans hafi verið stutt á nú-
tíma mælikvarða, þ.e. 4 ár í barna-
skóla og síðar 2 vetur við iðnskóla sem
þá var kvöldskóli.
Við Margeir áttum margar
ánægjustundir saman á langri sam-
leið. Við stunduðum m.a. saman
gönguferðir um Njarðvíkurheiðina,
einkum á vorin, en Njarðvíkingurinn
var alltaf ofarlega í honum og þetta
voru slóðir sem hann sóttist sérstak-
lega eftir að ganga um þó þær væru
frekar erfiðar yfirferðar. Margeir var
mikill útivistarmaður og naut þess að
vera úti í náttúrunni, einkum vor og
sumar. Hann var reyndar mikill sum-
armaður, hlakkaði alltaf til vorsins og
að fá að njóta sólarinnar, var sóldýrk-
andi mikill.
Í nokkra vetur sótti ég með honum
fundi í Guðspekifélaginu á sunnudög-
um. Það voru mjög eftirminnilegar
stundir sem við minntumst oft á
seinna á lífsleiðinni. Mér þóttu þessir
fundir ákaflega forvitnilegir, en
stundum óþægilega langir og erfiðir
vegna þess að það vildi sækja svefn
bæði að mér kornungum manninum
og ekki síður þeim reyndustu þegar
teygðist á fundunum. Ég man að mér
þótti ákaflega neyðarlegt þegar það
henti að menn sváfu undir fyrirlestr-
um. Seinna lærðist mér það að þegar
fundir verða of langir, þá er ekkert
betra gert en að láta sér renna í
brjóst.
Að mínu mati voru tveir þættir
mjög sterkir og áberandi í fari Mar-
geirs, þ.e. annarsvegar athafnaþráin
og svo feiknalegur félagsmálaáhugi,
en hann var mjög virkur í fjölda fé-
laga og valdist víða til forystu á þeim
vettvangi.
Margeir starfaði í forystusveit
Ungmennafélags Keflavíkur um ára-
bil, vann að bindindismálum, átti sæti
í Bæjarstjórn Keflavíkur fyrir Fram-
sóknarflokkinn og var lengi formaður
Rafveitunefndar Keflavíkurbæjar.
Slökkviliðsstjóri var hann í Keflavík á
árunum 1940-1960.
Hann var einn af stofnendum Mál-
fundafélagsins Faxa og virkur í starfi
þess og einnig félagi í Rótarýklúbbi
Keflavíkur. Þá sat Margeir í ótal ráð-
um og nefndum fyrir atvinnurekend-
ur og þá sérstaklega á sviði sjávar-
útvegs. Einnig var hann
bankaráðsmaður í Landsbanka Ís-
lands um tíma.
Margeir sagði sjálfur að hann teldi
að um helmingi af sínum starfstíma
hafi hann varið í félagsmál. Þegar tek-
ið er tillit til umfangs þeirra starfa
sem hann hafði á hendi og þess mikla
tíma sem fór í margskonar störf að fé-
lagsmálum að auki, þá má ljóst vera
að þunginn af því að reka stórt heimili
með 8 börnum og annast þann rekst-
ur og þá útgerð alla, hvíldi á herðum
húsmóðurinnar. Verkaskipting þeirra
hjóna var að mínu mati mjög skýr.
Ásta tengdamóðir mín sá um allan
rekstur heimilisins og það af mikilli
röggsemi og dugnaði. Ungum mönn-
um í dag mundi líklega þykja sem
Margeir hafi búið við mikinn service
heima fyrir, eða hátt þjónustustig.
Margeir hafði enda stundum orð á því
að bæði atvinnureksturinn og fé-
lagsstarfið hefði orðið með talsvert
öðrum hætti og minna í sniðum ef
ekki hefði komið til kraftur, hagsýni
og útsjónarsemi konu sinnar. Þau
hjón báru virðingu fyrir störfum
hvort annars og höfðu ekki mikil af-
skipti af starfsháttum eða skipulagi
hjá hvort öðru. Ég man þó oft eftir
umræðum þeirra á milli um atvinnu-
reksturinn og hafði Ásta þá stundum
athugasemdir fram að færa þegar
henni þótti ekki fyllstu hagkvæmni
gætt í rekstrinum.
Það var alltaf líflegt og skemmti-
legt að koma á heimili þeirra hjóna,
það var stutt í húmorinn hjá Margeiri
og hann sagði skemmtilega frá og var
mjög minnugur á sögur af mönnum
og málefnum og óþreytandi að deila
þeim með öðrum.
Margeir var ósérhlífinn og alltaf
reiðubúinn að leggja góðum málum
lið, hann gekk heill að hverju verki,
var baráttumaður sem vildi sjá árang-
ur verka sinna.
Langri ævi er nú lokið og glæsi-
legur ferill að baki.
Mér er nú efst í huga þakklæti fyrir
allar samverustundir okkar, allar
reynslusögurnar sem hann miðlaði
mér af, ótaldar gamansögur af ýms-
um viðburðum á langri ævi sem hon-
um fórst svo vel að segja frá. Þakklæti
fyrir hlýhug og umhyggju fyrir mér
og fjölskyldu minni.
Fjölskyldan geymir safn ljúfra
minninga um ástríkan föður og afa.
Ég votta öllum afkomendum Mar-
geirs, systkinum hans og fjölskyldum
innilegustu samúð.
Guðjón Stefánsson.
Sæll vinur, eru þeir að fiska fyrir
vestan? Þannig heilsaði Margeir þeg-
ar við hittumst. Margeiri kynntist ég
árið 1992 er ég kom inn í hans fjöl-
skyldu. Við náðum strax vel saman og
oftar en ekki ræddum við um afla-
brögð og það sem var að gerast í sjáv-
arútveginum á hverjum tíma. Mar-
geir fylgdist mjög vel með og var vel
inni í öllum málum. Það var afar gam-
an að ræða við Margeir eða frekar að
hlusta á hann því yfirleitt fóru okkar
samræður þannig fram að þegar ég
var búinn að segja honum frá afla-
brögðum, þá tók hann við og sagði
mér frá hinu og þessu sem á hans
daga hafði drifið. Margeir var útsjón-
arsamur og ákaflega duglegur að
bjarga sér og strax á unglingsárum
þurfti hann að sjá fyrir sér sjálfur.
Hann var athafnasamur og hug-
myndaríkur. Í mínum huga var Mar-
geir einn af merkustu athafnamönn-
um Íslands á 20. öldinni. Ekki var nóg
með það að hann sinnti sínum rekstri,
heldur tók hann mikinn þátt í fé-
lagsstörfum. Margar skemmtilegar
sögur sagði hann mér frá þessum
tíma og hvernig hann bjargaði sér úr
hinum ýmsa vanda. Ein saga er mér
minnisstæð en þannig var að hann
framleiddi gorma fyrir rúmdýnur og
seldi. Einn stór viðskiptavinur gat
ekki borgað í peningum, sá fram-
leiddi leikföng fyrir börn. Margeir
þurfti að borga sínum birgjum og nú
var ekki gott að fá ekki borgað. Hann
samdi því við leikfangaframleiðand-
ann um að hann borgaði sér í leik-
föngum sem og hann gerði. Þegar
þetta gerðist voru að koma jól og brá
Margeir á það ráð að setja upp jóla-
markað og selja leikföngin þar og
tókst það með ágætum. Þessi saga
sýnir hversu útsjónarsamur Margeir
var og hversu duglegur hann var að
bjarga sér.
Nú er Margeir allur en eftir lifir
minning um stórbrotinn mann sem
með dugnaði og elju kom mörgum
góðum málum til leiðar.
Elsku Rabbý mín og fjölskylda, ég
votta ykkur mína dýpstu samúð.
Blesssuð sé minning Margeirs Jóns-
sonar.
Kristinn Jónasson.
Þegar barnið skynjar fegurð lífs-
ins, verða augu þess stór. En með
þeim augum leit ég ávallt á hjónin
Ástu Guðmundsdóttur móðursystur
mína og eiginmann hennar Margeir
Jónsson. Nú hafa þessi heiðurshjón
sameinast á ný. Eftir standa góðir og
heiðarlegir afkomendur sem bera
munu foreldrum sínum fagurt vitni.
Stórum kafla í lífi fjölskyldunnar er
lokið en þau hjón mörkuðu þar stór
og fögur spor. Ég vil þakka alla þá
góðmennsku er mér og mínu fólki var
sýnd og óska öllum afkomendum
þeirra blessunar. Á kveðjustund
minnist ég orðtaks Margeirs sem
sagði ávallt og jafnframt síðast þegar
við töluðum saman: Blessi þig.
Jónína H. Jónsdóttir.
Með Margeiri Jónssyni er fallinn
frá mikill drengskaparmaður og einn
af helztu forystumönnum íslenzks
sjávarútvegs- og fiskiðnaðar um ára-
tugaskeið.
Við fráfall Margeirs er margs að
minnast. Það er þó ekki ætlun mín að
rekja hér viðburðaríkan og farsælan
æviferil hans, enda munu aðrir til
þess hæfari. Ég vildi því aðeins koma
á framfæri nokkrum kveðjuorðum
með þakklæti fyrir langt og farsælt
samstarf og áratuga trygga vináttu.
Kynni okkar Margeirs hófust í
byrjun sjötta áratugar síðustu aldar
er hann var kjörinn einn af fulltrúum
síldarsaltenda í stjórn Síldarútvegs-
nefndar, en því starfi gegndi hann um
langt árabil.
Mér er það ennþá sérstaklega
minnisstætt hve fljótur Margeir var
að setja sig inn í öll hin flóknu og
margvíslegu mál, sem vörðuðu hina
ýmsu þætti framleiðslu-, sölu- og
markaðsmála saltsíldarinnar, en eins
og kunnugt er var enginn atvinnu-
grein okkar Íslendinga lengi vel talin
jafn óörugg og tvísýn og saltsíldar-
iðnaðurinn, enda var oft haft á orði að
enginn tvö ár væru lík þar sem síldin
ætti hlut að máli.
Landsmenn höfðu t.d. hvað eftir
annað upplifað margar kollsteypur
vegna stórfelldra og óvæntra breyt-
inga á göngum síldarinnar og jafnvel
hrun heilla síldarstofna, sem lagði í
rústir atvinnulíf heilu byggðarlag-
anna og ógnaði jafnvel efnahagslegu
sjálfstæði landsins. Í því sambandi
má nefna að skömmu eftir hrun
Norðurlandssíldarstofnsins í lok sjö-
unda áratugarins hófst til viðbótar
þriggja ára bann við veiði Suður-
landssíldarinnar, þannig að byggja
þurfti á ný upp alla markaði fyrir
sunnlenzku saltsíldina, sem kostaði
mikil og margvísleg átök í fram-
MARGEIR
JÓNSSON