Morgunblaðið - 27.10.2004, Síða 38
38 MIÐVIKUDAGUR 27. OKTÓBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÞESSI plata er dásamlegt dæmi um
jákvæðar hliðar þess að útgáfa á
plötum og upptaka þeirra er orðin til
muna auðveldari en áður var. Því ég
efast stórlega um að þessi stór-
skemmtilega plata hefði ella komið
fyrir augu og eyru landsmanna. Sjó-
arar á frystitogara spilandi frum-
samin lög? Mark-
aðsmenn myndu
eflaust ekki
hlaupa upp til
handa og fóta til
að ná samningum
um slíkt ævintýri.
Það er því gleðilegt frá því að segja
að platan hefur nú selst í yfir 4.500
eintökum um land allt og hafa skip-
verjar látið eina milljón króna vegna
þessa renna til Slysavarnaskóla sjó-
manna. Þá er heimildarmynd einnig
í bígerð um hljómsveitina. Eins og
segir, alveg dásamlegt dæmi.
Aðalmálið er þó að platan sjálf
stendur vel undir þessu öllu saman
og gott betur en það. Það er eitthvað
svo „alvöru“ að heyra sjóara,
kannski nýkomna í land eftir fiskirí,
skella sér inn í lítið hljóðver á Ólafs-
firði og syngja með eigin nefi um
brælu, kvóta og „harðsoðna há-
tekjumenn“. Þessir söngvar eru
beint af þorskinum (eða því sem þeir
eru að veiða þarna fyrir norðan) og
eru fyndnir, hressandi, skemmti-
legir og þegar best lætur, heillandi.
Maður hefur í raun aldrei heyrt neitt
þessu líkt.
Björn Valur semur skátaleg og
einföld lög, svona dægiljúft, skand-
inavískt ryksugurokk, ekki ósvipað
því sem Danshljómsveit Friðjóns Jó-
hannssonar hefur verið að fást við.
Sum lögin eru vel hefðbundin, eins
og t.d. „Afi“ og „Einu sinni enn“ en
það eru víraðri smíðar eins og
„Brælublús“ og „Breyskur“ sem
gefa plötunni sérstakan blæ og „kar-
akter“.
Einn af athyglisverðari vinklum
plötunnar (og af þeim er nóg) er að
maður er á báðum áttum með lög
eins og „Harðsoðinn hátekjumaður“
og „Kerlingarbúgí“. Í opnunarerindi
fyrra lagsins segir t.d. „Heyrðu elsk-
an, samband okkar virðist vera á
misskilningi byggt/Ég hélt það væri
ég sem hefði fjárhagslega afkomu
okkar tryggt/Það á því ekki að vera
nokkur vafi á hver mín staða er og
hver ég er/Það er ég og enginn ann-
ar sem er húsbóndinn hér“. Í síðara
laginu segir „Ég á kerlingu í landi
sem veit vel hvað ég vil […] Hún tek-
ur því með þögninni – er hvergi
smeyk/Þó ég hlunkist út með strák-
unum og taki einn leik.“
Er hér sjálfsháð á ferðinni? Eða
sönn lýsing á veruleika íslenskra
sjávarplássa? Ég, sem aldrei hef
migið í saltan sjó, er engu nær. En
eins og til að vega upp á móti þess-
um harðgeru lögum koma ljúfari
smíðar sem taka á mýkri málum eins
og einmanaleikanum sem fylgir því
að vera úti á sjó og gleðinni við að
koma loks heim ásamt hugleiðingum
um fallnar hetjur hafsins og fallvalt-
leika lífsins almennt.
Í einu besta lagi plötunnar,
„Breyskur“ fer söngvarinn á kostum
í ástríðufullum flutningi þar sem öll
spil eru lögð á borð. „Margoft hef ég
fallið á lífsins heimsku bál/Hvað
skaparanum finnst um það – er
seinni tíma mál“ segir þar m.a.
Þá eru hér þrjú lög sem tekin eru
upp beint, „svokallaðar þriggja
bjóra upptökur“ eins og segir í bæk-
lingi. Þar stendur uppi rustaleg út-
gáfa á lagi Tolla „MB Rosinn“ (sem
hér kallast einfaldlega „Áhöfnin á
Rosanum“). Í samhengi þessarar
plötu öðlast lagið nýtt líf og sann-
ferðugra. Platan endar svo með jóla-
lagi þar sem hátíðin helga er að
sjálfsögðu séð með augum sjóarans.
Brælublús er þegar allt er saman
tekið frábærlega skemmtileg plata,
hvort heldur þú ert aumur land-
krabbi eða sjómaður, dáðadrengur.
Arnar Eggert Thoroddsen
Sjómenn, dáðadrengir
TÓNLIST
Íslenskar plötur
Hljómsveitin Roðlaust og beinlaust er að
stærstum hluta skipuð áhöfninni á frysti-
togaranum Kleifaberg ÓF-2 frá Ólafsfirði.
Lög og textar eru að mestum hluta eftir
Björn Val Gíslason, sem er 1. stýrimaður
á skipinu. Útsetning og stjórn upptöku
var í höndum Magnúsar G. Ólafssonar.
Útgefandi er menningar- og listafélagið
Beinlaus biti, Ólafsfirði.
Roðlaust og beinlaust (No
bone – No skin) – Brælublús
Lenny Kravitz hefur sætt ákærueftir að klósettleki hjá kapp-
anum olli stórskemmdum hjá ná-
granna hans í New York. Rokkarinn
er kærður fyrir að hafa valdið skaða
hjá nágrann-
anum, eftir-
launaþeganum
Joel Disend, sem
krefst skaðabóta
upp á tæpar 23
milljónir króna.
Tryggingafyr-
irtækið Amica
Mutual hélt því
fram fyrir rétti að Kravitz hefði leyft
„klósetti að stíflast af ýmiss konar
hlutum“. Fyrirtækið segir sem sagt
að Kravitz sé ábyrgur og vill að hann
beri skaðann. Íbúðin sem um er að
ræða er tveggja hæða og er í húsi á
Manhattan þar sem Courtney Love
á einnig íbúð.
Dave Matthews Band reynir aðbæta upp fyrir að hafa tæmt
úrgang úr salerni í tónleikarútu yfir
bát, fullan af ferðamönnum við
Chicago-á fyrr á árinu. Hljómsveitin
hefur boðist til að greiða tæpar sjö
milljónir til tvennra umhverf-
isverndarsamtaka, sem vinna að því
að vernda Chicago-á og svæðið í
kring.
„Við vitum að við getum ekki tekið
til baka það sem gerðist þennan dag
en við vonum að þetta sýni að við
viljum standa við skuldbindingar
okkar ef við verðum dregnir til
ábyrgðar,“ sagði í yfirlýsingu frá
hljómsveitinni, sem er eftir nýjustu
vandræði Lenny Kravitz ekki eina
tónlistarfólkið í skítamálum.
„Sem fyrsta skref, ef við yrðum
dæmdir ábyrgir, viljum við biðja far-
þegana á bátnum innilegrar afsök-
unar sem og Chicago-borg, aðdá-
endur okkar og þá sem vinna
hörðum höndum að hreinsun árinn-
ar.“ Talsmaður saksóknara segir að
verið sé að vinna að sátt í málinu en
þessi gjöf hafi ekki áhrif á málið.
„Við kunnum að meta þetta en
samningarnir eru byggðir á sönn-
unargögnum og lögfræðilegum leið-
um og við höfum ekki enn komist að
niðurstöðu í málinu.“
Fólk folk@mbl.is
SAGT er að Hollywood-kvikmyndir
samtímans séu að verða að einni
stórri samsuðu eldri og nýrri stíla,
kvikmyndafrásagna og tískufyr-
irbrigða. Þetta er nokkuð sem á svo
sannarlega við um Hákarlasögu,
nýjasta framlag Dreamworks á sviði
teiknimyndagerðar, glaðbeitt æv-
intýri um stóru og litlu fiskana í
sjónum, sem fært er inn í samhengi
bandarísks stórborgarumhverfis
eins og það birtist okkur í mafíósa-
myndum, hippamyndum og rapp-
myndböndum. Ólíkar gerðir neð-
ansjávardýra taka á sig myndir
ólíkra kynþátta og þjóðfélagshópa,
hákarlar eru gamaldags ítalskir
mafíósar, marglyttur eru „steiktir
rastafar“, skrautfiskar eru of-
urgellur, og litlu fiskarnir eru
blönku svertingjarnir sem búa í
ófínum hverfum. Sagan fjallar um
meðaljóninn, eða litla fiskinn, Óskar,
sem reynir að stytta sér leið inn í hið
ljúfa líf, og nýtur þar liðsinnis frið-
arsinnaða hákarlsins Lennys.
Ekki vantar húmorinn, áhrifarík-
an söguheim, alúð við hvers kyns
smáatriði og frábæra útfærslu sögu-
persóna í Hákarlasögu. Mikið púður
er sett í þessa þætti, en sagan sjálf
nær sér hins vegar ekki almennilega
á strik, þar er markið er einfaldlega
ekki sett nógu hátt. Íslenska talsetn-
ingin er víða vönduð, en á stundum
vantar þó upp á nægilega yfirlegu
við það kefjandi verkefni að „þýða“
hinn fjölmenningarlega og slang-
urkennda menningarheim „stór-
borgarinnnar“ yfir á sannfærandi ís-
lensku. Hákarlasaga er því ágætis
skemmtun, en nær ekki sömu hæð-
um og Dreamworks-skrautfjöðrin
Skrekkur, eða Pixar-skrautfjöðrin
sem hér er óneitanlega sótt dáldið
til, þ.e. Leitin að Nemo.
Óskar söguhetjan „svarta“ og
„steiktu rastafararnir“ – þrír af
furðufiskum Hákarlasögu.
Rapp í und-
irdjúpunum
Háskólabíó, Laugarásbíó og
Sambíóin
Leikstjórn: Bibo Bergeron og Vicky Jen-
son. Handrit: Rob Letterman og Damian
Shannon. Bandaríkin, 90 mín.
Hákarlasaga (Shark Tale)
Heiða Jóhannsdóttir
ROKKKÓNGURINN Elvis Presley er tekjuhæstur látinna
stjarna og þénar u.þ.b. 40 milljónir dala árlega, eða 2,7 milljarða
króna.
Aðdáendur Kóngsins hafa haldið áfram að kaupa varning
hans og hafa verið duglegir að heimsækja dánarbú hans.
Annar á lista Forbes.com yfir tekjuhæsta látna fræga fólkið
er höfundur myndasagnanna Smáfólksins (Peanuts) Charles
Schulz. Höfundur Hringadróttinssögu JRR Tolkien lenti í þriðja
sæti en þessir þrír skipuðu einnig sama lista Forbes síðast.
Tekjur Presleys renna til Elvis Presley Enterprises, sem er í
eigu dóttur hans Lisu Marie. Búist er við að tekjur fyrirtækisins
eigi jafnvel enn eftir að aukast því til stendur að setja á markað
fatalínu í hans nafni og framleiða söngleik sem settur verður
upp á Broadway.
Alla jafnan dregur þó verulega úr tekjumætti flestra, jafnvel
fræga fólksins, eftir það þeir falla frá, að sögn talsmanns Forb-
es.com. „Fáir útvaldir halda þó áfram að græða eftir þeirra dag,
sumir jafnvel meira en á meðan þeir lifðu.“
John Lennon er fjórði á umræddum lista yfir tekjuhæstu
látnu stjörnurnar og George Harrison heitinn er ekki langt und-
an.
Aðrar liðnar stjörnur sem koma við sögu á lista Forbes eru
kvikmyndastjörnurnar Marilyn Monroe og James Dean, rapp-
stjarnan Tupac Shakur, söngvarinn Frank Sinatra og Freddie
Mercury, en þessi liðni söngvari Queen kemur í fyrsta sinn inn á
listann, einkum vegna vinsælda söngleiksins We Will Rock You
sem troðfyllir nú leikhús víða um heim.
Fólk í fréttum | Forbes fylgist með tekjum hinna liðnu
Elvis ríkastur látinna stjarna
Reuters
Hvað sögðu þeir að ég þénaði mikið? Presley
er ennþá gróðalind þótt hann sé horfinn yfir
móðuna miklu.
Miðasala opnar kl. 15.30
EINI THX LÚXUSSALUR LANDSINS
Mjáumst
í bíó!
Kr. 450
Sýnd kl. 4. Ísl. tal.
VINCE VAUGHN BEN STILLER
DodgeBall
punginn á þér!
Ó.Ö.H. DV
S.V. Mbl.
Sýnd kl. 4. Ísl. tal.Sýnd kl. 6. Síðasta sýning.
Sýnd kl. 8 og 10. B.i. 16 ára.Sýnd kl. 8 og 10. B.i. 16 ára.
Sýnd kl. 6.
Snargeggjuð gamanmynd
frá hinum steikta
Scary Movie hóp
Sýnd kl. 5.40, 8 og 10.20. B.i. 16 ára.
Sýnd kl. 5.30, 8 og 10.15.
Sýnd kl. 5, 8 og 10.50. B.i. 16 ára. B.i. 16 ára.
Bakvið martraðir hans leynist óhugnalegur sannleikur
Ó.H.T Rás 2
DENZEL WASHINGTON MERYL STREEP
Frá leikstjóra Silence of the Lambs
THE HUNT FOR THE BLOOD ORCHID
kl. 5, 8 og 10.50. B.i. 16 ára.
„Ég anda, ég sef, ég míg
... Tónlist“ Bubbi
Morthens
Til heljar og til baka með
atómbombunni Bubba
Morthens
Sýnd kl. 6 og 10.10.
ÞÆR ERU MÆTTAR AFTUR...ENN BLÓÐÞYRSTARI!
KYNGIMAGNAÐUR SPENNUTRYLLIR SEM FÆR
HÁRIN TIL AÐ RÍSA.
DV
V.G. DV
S.V. Mbl.
28.10.04
28.10.04
THE HUNT FOR THE BLOOD ORCHID
ÞÆR ERU MÆTTAR AFTUR...ENN
BLÓÐÞYRSTARI!
KYNGIMAGNAÐUR SPENNUTRYLLIR SEM
FÆR HÁRIN TIL AÐ RÍSA.