Morgunblaðið - 20.12.2004, Qupperneq 16

16 MÁNUDAGUR 20. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
NEVER TURN YOUR MATTRESS AGAIN
Technology so advanced, it´s
TURN-FREE
Amerískar
Skipholt 35
Sími 588 1955
www.rekkjan.is
lúxus heilsudýnur





 

 





 
!"#$%&'()* +++,-.$-/-,%
BAKTERÍAN Salmonella Thompson hefur fund-
ist í ítölsku klettasalati í Noregi og Svíþjóð og fólk
hefur veikst af þeim sökum. Salat frá tveimur
ítölskum framleið-
endum var fjarlægt úr
verslunum að kröfu
heilbrigðisyfirvalda í
báðum löndum, að því
er m.a. kemur fram á
Nettavisen.
Salattegundin rucola
á víða vinsældum að
fagna, m.a. hér á landi.
Að sögn Elínar Guðmundsdóttur, forstöðumanns
matvælasviðs Umhverfisstofnunar, bárust Um-
hverfisstofnun í síðustu viku tilkynningar gegnum
Evrópska tilkynninganetið um matvæli, RASFF,
um salmonellu í tveimur tegundum af ítölsku
rucolasalati. Strax var haft samband við alla sem
flytja inn grænmeti og þau svör fengust að ekkert
rucolasalat frá Ítalíu hefði verið á markaði hér á
landi síðustu vikurnar.
Salmonella í
klettasalati
 MATVÆLI
Að halda fyrstu jól eftir dauðsfall eðaannað erfitt áfall, eins og til dæmisskilnað, er alltaf sársaukafullt. JónaLísa Þorsteinsdóttir, prestur á Ak-
ureyri, segir að erfitt sé að gefa þeim góð ráð
sem halda sín fyrstu jól eftir missi, af því að
engir tveir einstaklingar bregðast eins við
sorginni og það sama hentar ekki öllum. Jóna
Lísa missti mann sinn óvænt fyrir sjö árum og
veit því sjálf hvað það er erfitt að taka þátt í
gleðinni þegar sorgin býr í hjartanu.
Ætlast er til að allir séu glaðir
„Ég held að það sé mjög mikilvægt að þeir
sem syrgja hlúi vel að sjálfum sér á þessum
árstíma og hlusti á hjarta sitt um það hvernig
þeir vilji hafa þetta. En þeir verða líka að
hleypa öðrum að og leyfa þeim að hugga sig.
Aðventan og jólin eru yndislegur tími sem
verður sársaukafullur tími fyrir þá sem hafa
ekki lengur þann sem venjan er að njóta gleð-
innar með. Jólin eru fjölskylduhátíð þar sem
allir eru saman og allir reyna að sýna hver öðr-
um kærleika, en þeim sem eru í sorg finnst
stundum eins og þeir gleymist og að allir geri
ráð fyrir að þeir séu líka glaðir. Syrgjendur
hafa líka af því áhyggjur að þeir dragi aðra
niður með návist sinni og enginn vill verða til
þess að spilla jólagleði annarra.“
Jóna Lísa segist aðeins geta gefið ráð út frá
sjálfri sér og sinni reynslu og tekur fram að
það sé ekkert víst að hennar aðferðir henti
öðrum. „Sumum finnst gott að fara burt og
skipta um umhverfi, en maður flýr samt aldrei
sorgina eða sjálfan sig. Fyrstu jólin eftir að ég
missti manninn minn fór ég til dæmis til Kan-
aríeyja með tveimur sonum mínum og konu
annars þeirra. Það voru ósköp ljúf jól og við
héldum vel hvert utan um annað.“
Önnur jólin segir Jóna Lísa að hafi verið
leiða fólk í gegnum þann tíma sem kemur á
eftir óvæntum missi. Jóna Lísa leggur áherslu
á að bókin sé bæði hugsuð sem stuðningur í
gegnum sorgina en ekki síður til að vekja von.
Þar deilir hún með lesendum reynslunni af
eigin sorg við makamissi en þar hafa sporin
tólf og trúin verið hennar haldreipi.
„Tólf spora leiðin hefur verið fótfesta fyrir
mig og lífsstíl minn í 22 ár og mig langar svo til
að fólk viti af þessu verkfæri sem getur hjálp-
að og hefur sýnt sig að virkar. Þess vegna
fléttaði ég þetta inn í bókina. Þetta snýst um
að tileinka sér að lifa einn dag í einu og leggja
að morgni grunn að góðum degi. Ég hef lært
að vera minn eigin vinur og standa með sjálfri
mér og fylgja minni eigin rödd. Allt sem er
gott í lífi mínu í dag er að þakka tólf spora
kerfinu og það leiddi mig líka aftur til trú-
arinnar.“ Jóna Lísa tekur það fram að tólf
sporin hjálpi miklu fleirum en alkóhólistum og
hún hvetur alla þá sem hafa orðið fyrir áfalli
og þurfa að byggja sig upp til að kynna sér
hugmyndafræði tólf spora kerfisins, fara á
opna AA-fundi og aðra tólf spora fundi, eða
reyna að komast inn í tólf spora hóp.
miklu erfiðari af því að þá var hún heima hjá
sér. „Ég og maðurinn minn vorum nýflutt
norður þegar hann dó og við höfðum því aðeins
átt ein jól saman á Akureyri, og þess vegna
fannst mér ég hvergi „passa inn í“ á að-
fangadagskvöld á þessum fyrstu jólum heima
eftir að hann dó. Mér fannst ég ekki geta labb-
að inn í jólahefðir og líf fólksins míns á Akur-
eyri, svo ég ákvað að gera eitthvað nýtt. Ég
endurvakti gamla jólahefð í fjölskyldunni og
hafði opið hús á Þorláksmessu heima hjá mér
og að því hefur minn jólaundirbúningur að-
allega beinst síðan.“
Seinna segist Jóna Lísa hafa verið ein eitt
aðfangadagskvöld, af því hún var þannig inn-
stillt þá og hún gerði allt í sínum takti. „Það
var gott og mér leið vel, vegna þess að ég valdi
það sjálf en var ekki ein af því ég hafði engan
til að vera hjá.“ Nú er venjan sú á jólum að
einn eða tveir synir Jónu Lísu eru hjá henni á
aðfangadagskvöld og þau hitta síðan fólkið sitt
seinna um kvöldið.
Mikil hjálp í sporunum tólf
Jóna Lísa sendir frá sér um þessi jól bókina
Mig mun ekkert bresta, sem er hugleiðinga-
bók fyrir manneskjur í sorg, hugsuð til þess að
Jólin og sorgin
Flestir tengja jólin við gleði
og vellíðan, en þau geta verið
erfiður tími fyrir þá sem hafa
misst ástvin á árinu. Kristín
Heiða Kristinsdóttir spurði
konu sem sjálf þekkir sorgina
um ráð til þeirra sem eiga um
sárt að binda.
Morgunblaðið/Kristján
Séra Jóna Lísa Þorsteinsdóttir í kapellu Akureyrarkirkju: Mikilvægt að hlúa að sjálfum sér.
khk@mbl.is
 TILFINNINGAR
Snjórinn
HVAÐ ER ÓMISSANDI Á JÓLUM?
Þórfríður Soffía
Þórarinsdóttir
„Snjórinn, fjölskyldan,
ekta jólatré og svo
má ekki gleyma
möndlugrautnum.“