Frjáls þjóð - 24.10.1959, Page 3

fnjáls
þjóð
AFGREIÐSLA:
INGÖLFSSTRÆTI 8
SÍMI 19985
PÓSTHÓLF 1419
c£augardaginn 24. oltókcr t.95.9
$
Útgefandi:
Þjóövarnarflokkur Islanda.
Ritstjóri:
J6n Helgason, sími 1-6169.
Framkvæmdarstjóri:
J6n A. Guömundsson.
Afikriftargjald kr. 9.00 á mánuði#
árgjald 1959 kr. 108.00.
Verð í Lausasölu kr. 3.00.
FélagsprentsmiSjan h.f.
E3rA ,limm
mNGVM
0IÓÐVARNARMÖNNUM
RITSTJD RAR: BERGÞDR JOHANNSSDN DG HARALDUR HENRYSSQN
Alþýðifdómstóllinn
F Tm þá helgi, sem nú fer í
^ hönd, sezt alþýðudóm-
stóll á rökstóla á íslandi.
Fjölskyldan í húsinu við
Laugaveginn og Langholts-
veginn og bóndinn og hús-
freyjan í Hörgárdalnum og
Kjósinni eiga þá að kveða
upp sinn úrskurð um stjórn-
málastefnur í landinu og
framkvæmd þeirra.
Þetta er að vísu ekki neitt
nýnæmi, svo oft sem fólk er ,
nú orðið kvatt að kjörborð-
inu. En það stendur dálítið
sérstaklega á núna. Það hef-
ur verið vindasamt að und-
anförnu. Og vindarnir hafa
ekki aðeins nætt hið ytra um
víkur og voga, heldur hafa
þeir einnig gnauðað á sviði
stjórnmála og löggæzlu og
sitthvað feykzt til, svo að í
]jós hefur komið eitt og ann-
að, er fólk hafði ekki glögg
kynni af áður, þó.tt þetta hafi
það kannske grunað.
★
li/Förgum kjósendum gömlu
flokkanna hefur ofboð-
ið síðustu vikur. Þeim hefur
ofboðið auðmýking og lítils-
virðing, sem íslenzkir lög-
reglumenn og flugvallar-
starfsmenn ui'ðu að þola í
sumar af hálfu hinna arner-
ísku vei’ndara okkar á Kefla-
víkui'flugvelli, og það er lít-
il sárabót, þótt yfirmaður
hei-námsliðsins væri látinn
hverfa af landi brott, af því
að kosningar fóru í hönd, og
settur í æði'a og eftii'sóttai’a
starf í heimalandi sínu. Þeim
er líka nokkur tortryggni á
hershöfðingjanum, sem við
tók, kannske ekki hvað sízt
af því, að hann sagði við sína
menn þar suður á flugvell-
inum í útvarpsræðu, að þeir
yi’ðu að gæta framkomu sinn-
ar vel næstu vikur, því að
þær væru mikilvægar. Al-
menning grunar, að hers-
höfðinginn hafi haft kosning-
arnar í huga, og umvöndun-
ai'semi hans muni slakna,
þegar þær eru um garð
gengnar. Hermennirnir hafi
bara ekki mátt spilla kosn-
ingavonum íslenzkra sam-
starfsmanna hans í her-
mangsflokkunum.
★
n það ber fleira til. Fólk
hafði haft nasasjón af
því, að eitthvað kynni að
vera óhi'eint í pokahorninu
hjá sumum nefndum og ráð-
um, þar sem gömlu flokkarn-
ir hafa liðsodda sína á opin-
beru framfæri. Ævintýra-
heimur húsnæðismálastjói'n-
arinnar laukst því þó ekki
upp, fyrr en nú fyrir
skömmu. En honum var lær-
dómsríkt að kjmnast, þótt
ekki sé hann fagur.
yarla finnst það manns«
barn, sem ekki er nú rétti-
lega sannfært um, að full-
trúar allra gömlu flokkanna
í húsnæðismálastjóniinni
hafi verið sekir um sams
konar óhæfur og þeir tveir,
sem flettu hvor ofan af öðr-
um. Og það, sem meira er:
Fáir munu vei'a í vafa um, að
þannig er það undantekning-
ai’lítið í öðrum nefndum og
ráðum, sem flokkar hafa
verið að koma upp og sífellt
hefur fai'ið fjölgandi.
Rothöggið var svo útsvai’s-
hneykslið í Reykjavík. Allt
í einu er það sannað með ótví-
ræðum tölum, . beint út úr
útsvarsskránum, að foi'ingjar
Sjálfstæðisflokksins hafa
notað sér það, að hætt var að
gefa út prentaða útsvarsskrá,
til þess að hlífa sjálfum sér
við útsvöi'um í hlutfalli við
aðra. Þetta var jafnvel-meira
en almertningur hefði viljað
ti’úa að óreyndu. En sannan-
irnar hafa vei'ið lagðar á
borðið. Þarna er ekki um að
villast.
Loks er svo í bakhönd allt
það, sem komið hefur á
daginn við rannsókn þá, sem
að lokum hófst út af fram-
fei'ði Olíufélagsins eða hlið-
argreina þess á Keflavíkur-
flugvelli. Menn vita að vísu
ekki enn, hversu svart það
mál er og hve margir þar eru
við bendlaðir. En lengi hef-
ur di’egizt að birta niður-
stöðu þeirrar rannsóknar, og
fyrii'sjáanlegt er, að fólki er
ekki ætlað að vita mikið um
það fyrir kosningai'.
★
F> otnunin virðist' oi’ðin mik-
il í gpmlu flokkunum.
Þeir eru á háskalegum vegi
og þarfnast frekar viðvörun-
ar en uppörvunar, eins og
nú er háttað.
Einn flokkur, sem einnig
stendur utan við þessi niál
öll, Þjóðvarnarflokkurinn,
hefur lengi varað við þeirri
þróun, sem átt hefur sér stað.
Hann hefur verið rödd hróp-
andans. Nú er á daginn kom-
ið, að viðvaranir hans voru
tímabærar, gagnrýni hans á
fyllstu rökum reist. Hann á
meira að segja frumkvæði að
því, að sumt af þessu, svo sem
útsvai'shnéykslið, hefur kom-
ið fram í dagsljósið.
Ef nokkur flokkur er þess
umkominn áð gera harða hríð
að slíkum og þvilíkum ósóma
sem hér hefur verið nefndur
og freista þess að kveða hann
niður, þá er það Þjóðvarnar-
flokkui'inn. Allir hiriir flokk-
arnir eru að meíra eða minna
leyti við hneykslismálin í'iðn-
ir. Þeir bera allir í sarnein-
ángu ábyrgð á því skipulagi
pólitískrar ásælni, er leitt
hefur af sér háttalag eins og
það, er viðgekkst í húsnæð-
Þorvaröur Óruólíssott.
2. maður F-lis(an$ í Kevkjavík. ei*
íi'aiistfur baráilumaður hrsr iuá!>
efni iiii«;ii kvuslúðariiiiiar
Við þjóðvarnannenn höfum
ótæpt fengið að heyra af vörum
ekki einungis andstæðinga,
heldur og ýmissa sem okkur eru
heldur hlynntir, að Þjóðvarn-
ai'flokkurinn hafi raunverulega
enga stefnu í öðru en hernáms-
málum, og okkur talið til lastsi
Þetta er að vísu ekki sann-
leikanum samkvæmt, en gæti
þó vei'ið eðlilegur misskilning-
ur og jafnástæðulaust að reið-
ast honum og það er sjálfsagt að
leiðrétta hann, hvenær sem þess
er kostur. Því að hei’námsand-
staðan var lífvaki þessa flokks
og aflvaki þess starfs, sem
við höfum unnið. Og betra er
okkur a. m. k. að gefa tilefni til
að álykta, að hernámsandstað-
an sé okkar eina stefnumál, en
haga okkur svo, sem væri hún
okkur ekki lengur neitt höfuð-
atriði.
Hitt er þó sönnu nær, að fyr-
ir okkur hafi farið líkt og lækni,
sem að vísu er kallað á að
stunda sjúkling sinn við til-
teknu meini, en finnur þá, að
það er fleii'a, sem amar að, og
vill gera sitt ýtrasta að lækna
hann einnig af öðrum kvillum.
Hin sérstaka köllun Þjóðvai'n-
flokksins var og er baráttan
gegn hei'stöðvum á íslandi og
fyrir endurnýjun hlutleysis-
stefnunnar, og víst hefði ekki
af veitt að geta helgað sig ó-
skiptur því hlutvei'ki. En það
var óumflýjanlegt að taka af-
stöðu til annarra ágreinings-
efna í þjóðfélaginu, og þótt
flokkurinn hafi ekki haft tæki-
færi til að láta svo að sér
kveða í þeim efnurn, sem við
hefðum öll kosið, þá hlýtur að
þurfa til þess annað tveggja fá-
fræði eða ósanngirni að segja
hann stefnulausan í öðru en
hermálinu.
En mig langar til að mega
spjalla við ykkur nokkra stund
um það mál, sem að vísu er
ekki okkar eina mál, en getur
þó aldrei oi'ðið minna en okkar
freinsta mál, unz það er leyst á,
þann veg, sem einn er okkur
að skapi.
Það mun óhætt að fullyrða,
að þegar ísland gerðist aðili að
Atlantshafsbandalaginu 1949 og
herstöðvasamningnum við
Bandaríkin 1951, þá hafi í hvor-
ugt skiptið verið farið að raun-
verulegum þjóðarvilja. 1951 var
raunar svo komið, að ýmsir þeir
flokk. Öðru máli gegnir urn
Framsóknai’flokk og Alþýðu-
flokk, og er sú saga alkunn.
Stefnubreyting þeirra fyrir
kosningai’nar ’56 var að vísu
hvorki svo skýr né heilindin svo
hafin yfir allan grun, að ýkja*
mikið væri upp úr henni aé
leggja. En hún vakti þó fögnucS
þeirra kjósenda sem flestar
taugar áttu til þessara flokka,
'en hefði verið óljúft að styðja
yfii'lýsta hernámsstefnu. Nú var
þar ekki lengur neitt til fyrir-
stöðu. Nú gátu margir með nógia
góðri samvizku krossað við-
stöðulaust við A eða B. sem ella
Reykvísk æska!
Þú hefur vald til að gera hann að fulltrúa
þínum á næsta alþingi. Því valdi beitir þú
á sunnudaginn!
sem ákafast mæltu gegn her-
stöðvasamningi 1945 höfðu
kirfilega söðlað um, en slík
umskipti munu þó naumast
hafa náð langt út fyrir raðir orðnir þi’ír. Þetta vai'ð her
hefðu a. m. k. skotrað augunum
aftar í stafrófið.
En það leið ekki á löngu, uríz
hei-námsflokkai'nir voru aftur
stjórnmála- og fjáraflamanna.
Síðan hefur mikið vatn til sjáv
ar runnið og margur múrinn
hrunið, og nú í dag er öi'ðugt
að spá, hvorir séu fleiri, her-
námssinnar eða hernámsand-
stæðingar. Ef til vill er þriðji
hópurinn þó stærstur: hinir á-
hugalausu, þeir sem láta sig
þessi mál litlu vai'ða.
Þetta á sér eflaust orsakir, og
má vera, að Þjóðvarnarflokkur-
inn hafi ekki sem skyldi staðið
gegn þessari þróun, og jafnvel
ekki frítt við að hún hafi, því
Kaflar úr ræðu, fluttri
á fundi þjóftvarnarfé-
laganna í Reykjavík
námsandstöðunni því þyngra
högg, sem Þjóðvai'nai'flokkur-
inn átti nú ekki lengur að fagna
þeim viðgangi, sem fram til
daga bandalaganna hafði blásið
mönnum í brjóst trú á málstað-
inn og von um sigur. Þar við
bættist, að Alþýðubandalagið
brást miður einarðlega við
sinnaskiptum samstjórnar-
flokka sinna og gei'ði sér að
góðu að eiga áfram aðild að
ríkisstjórn, eftir að sýnt var, að
hún myndi ekki standa við fyr-
ii'heit sín um brottför hersins.
Þó að naumast yrði með sann-
girni sagt, að hernámsflokkarn-
ir væi'u þar með orðnir fjói'ir,
þá virtist þetta óneitanlega
benda til þess, að Alþýðubanda-
laginu væi'i ekki svo annt uni
uppsögn herstöðvasamningsins
sem það hafði viljað vera ]áta. ^
Var andstöðuhreyfingunni aS
þe^su ærinn álitshnekkir.
ismálastjói'ninni. Þetta er öll-
um augljóst.
★
/"Vg svo sezt alþýðudóm-
stóllinn á rökstóla.
Hvei-jum segir skynsemi og
samvizka, velsæmistilfinning
og umhyggja fyrir landi og
þjóð hinum möi’gu dómur-
um í þeim dómstóli, að þeir
eigi að veita fulltingi til á-
hrifa í þjóðfélaginu á kom-
andi árum? Einhvei'jum
gömlu flokkanna fjögurra
eða Þjóðvai'narflokknum?
Það sjáurn við eftir íiæstu
helgi. , . ______
Þegar svo Framsóknarflokk-
uiánn liafði sagt upp stjórnar-
samvinnxmni og stjórnin því
fallin, og' Alþýðubandalagið lét
nú vei'ða' sitt fyi'sta verk að
miður, sett mai'k sitt á starf-! bera fram þingtillögu um upp-
semi okkar að undanförnu. sögn herstöðvasamningsins, þá
En einna veigamesta orsök' vai'ð sú tillaga að háði og spotti.
mun vera að finna í hringlandi( Bitnaði það enn á allri her-
afstöðu tveggja — sumir námsandstöðunni. Mun ekki of-
mundu vilja segja þriggja — rnælt, að gengi hennar hafi
stjórnmálaflokka. Um hinnj aldrei staðið lægra en unx þess-
^iórða, Sjálfstæðisflokkinn, ar mundir. — Að því ástandi
verður að vísu ekki sagt, að óbreyttu liefðu horfurnar í dag
hann hafi kornið fram af sér-^verið næsta óvænlegar. — Eií
stökxxm heilindum í þessu máli,l ég hygg, að við getum veríð
því að hernámsstuðning sinn'sammála urn, að viðhoi'fin hafi
hefur hann fóðrað með falsrök- bi'eytzt að undanförnu. Gildi
um.
En stefnufastur hefur hann
herstöðvanna, þær hættur, serit
af þeim leiðir, þetta eru mál.
vissulega verið, því að hannj sem enn á ný hafa komið frafa
hefur aldrei svo mikið sem látið úr skugganum og vei'ið í'ædd
í það skína, að afstaða hans' manna á meðal. Eitt er víst,
væri hótinu önnur en fullt og
óskorað fylgi við hei’námsstefn-
una. Því hefur aldrei komið til
þau atvik, sem hér um valdix,
hafa ekki verið þessleg að efla
vinsældir hernámsstefnunnai'.
álita fyrir hernámsandstæðinga, Þó að varast beri að leggja pf
að binda neinar vonir við þánnl ^ Framh. á 2. síðu. , j