Frjáls þjóð - 30.03.1963, Blaðsíða 4

LISTIN AÐ VE
Ef húsið, sem þig lang-
ar til að kaupa, er ekki í
negrahverfinu, verðurðu að
ganga úr skugga um, að það
sé a. m. k. „blandað“. Ann
ars verðurðu strax að horf
ast í augu við það, að ein-
hver geti hvenær sem er,
eftir að dimma tekur, kast-
að steini í gegnum glugg-
ana.
Áður en þú ferð til kirkju
ertu neyddur til að athuga,
hvort reglurnar séu þannig,
að negrar hafi aðgang. Ef
svo er ekki, verðui’ðu fyrst
að spyrja þá hvítu, hvort
þú megir dýrka guð með
þeim.
Þegar að því kemur að
gera áætlanir um framtíð
barnanna, krefst hreinna
spádómshæfileika að sjá
fyrir, hvaða atvinnugreinar
og stöður komi til með að
standa opnar negrum, þeg-
ar unglingarnir hafa náð
starfsaldri.
Það er ekki auðvelt að
búa lengi ævi sinnar í
Bandaríkjunum. Öll orka
manns og sköpunarkraftur
fara eingöngu í það að vera
. negri.
Áður en gerð er áætlun
um sumarleyfi, verður mað
ur að hafa á hreinu, hvar
maður hafi leyfi til að sofa
um nætur, til að borða, til
að fara í bað.
undan öðrum, að hún megn
ar að mynda eitthvað nýtt
í anda listamannsins og
sjón. Eins og Aristoteles
sagði: — List er að halda
uppi spegli fyrir framan
raunverujeikann. En
hversu óhuggulega og fár-
’ánlega mynd birtir ekki
illinn, ef listamaðurinn
islegt öngþveiti, með því
að krefjast samruna í öðru
orðinu en samþykkja í
hinu, að pólitísk starfsemi
skuli leyfð á grundvelli lit-
arháttar og blendinni af-
stöðu gegn „blönduðum“
hverfum, vegna þess að þeir
óttast að missa kjósendur,
un til að draga sig út úr
baráttunni, vernda sitt eig-
ið skinn og láta aðra negra
um að gera það sama.
En það heAir valdij5 mest
um óróa, að negrarnir hafa
á síðustu árurn orðið að
berjast gegn kenningum
hínna fals-trúuðu „þjóðem
issinna“. Þessir menn hafa
Sækirðu um atvinnu,
lendirðu sennilega í þeirri
aðstöðu, að yfirmaður þinn
og væntanlegir starfsbræð-
ur neiti þér um þann sjálf-
sagða rétt að hafa sómasam
leg laun.
Og verðirðu ástfanginn,
skaltu athuga í tíma að
ganga með skjöld fyrir
hjartanu, hemla á sálinni
og hlekki um tilfinningarn-
ar,. svo þú lendir ekki í
þeirri hættu að vekja
harma með þeirn mönnum,
sem sjálfir fullyrða, að þeir
hafi umboð frá drottni til
halda kynstofnunum
hreinum.
Það er enn kvalafyllra
fyrir negra með sköpunar-
gáfu að vera fæddur í
Bandaríkjunum. Hiii skap-
andi hugsun vill hefja sig
til himins, það stórkostlega
við hana er, að hún fer á
er svartur Bandaríkjamað-
ur. List negrans er eins og
öll vera hans ekkert nema
mótmæli — ekki þau mót-
mæli, sem felast í gagn-
rýni og eru þar með í raun
inni hið upprunalega tak-
mark allrar listar, heldur á-
kæra. Þess vegna er list
negrans takmörkuð.
Negra-stjórnmálamenn-
inimir hafa skapað lýðræð
ef negrahverfin verði upp-
rætt.
Meginþorri negra er ekki
ákveðnari í afstöðu sinni en
þessir menn. Það er opin-
bert leyndarmál, að það er
miklu erfiðara að fá negra,
sem hefur kjörgengi, til að
bjóða sig fram, heldur en
að afla þeim kosningarétt-
ar.
Þegar negri uppgötvar
þessar mótsagnir meðal kyn
stofns síns, verður hann ef
til vill gripinn stundarlöng
valið þá stund, sem heim-
urinn er lamaður af trúar-
legri, kynþáttalegri og’ til-
búinni misklíð, til þess að
básúna þá kenningu, að
hinir svörtu séu af æðra
kynstofni.
Það veldur negra sann-
arlega sæluvímu að heyra,
að einmitt hann, sem alla
ævi hefur þjáðst af minni-
máttarkennd, hinn svarti
maður, s|é útvalinn af guði
og skapaður í hans upp-
höfnu mynd, en hvíti mað-
l
urinn aftur á móti — slang
an, sem var .fótum svipt,
sakir synda sinna, og hef-
ur síðan neyðst til að
skríða á kviðnum — rotinn,
glataður og fordæmdur, lifi
á barmi geggjunar og muni
einn góðan Veðurdag far-
ast í eigin brjálaða, sjálf-
hverfa pólitíska tortíming-
areldi.
Er það raunverulega
þetta, sem hinir svörtu
„þjóðernissinnar“ halda
fram — að hugsun negr-
ans sé ánauðug? Var ekki
eitt sinn sagt, að svarti
maðurinn væri aðeins
mennskur að þrem fimmtu
hlutum? Lét ekki sjálfur
Abraham Lincoln í Ijós, að
liann teldi negrann ekki til
úrvalsmanna — og ef þess-
ir tveir kynþættir ættu að
lifa í einu og sama þjóðfé-
lagi, yrði og ætti hvíti mað
urinn að ríkja?
Ætti að rifja upp öll þau
vandamál, sem bandaríski
negrinn hefur átt við að
stríða frá upphafi, væri
hægt að halda áfram enda
laust. Og tilhneiginin til að
velta vöngum yfir þessum
vandamálum getur hæg-
lega, hversu vel sem meint
er, runnið út í hreina og
beina Ijóðrænu — fögur orð
og Ijúfa tóna. Negrinn verð
ur eins og allir aðxár menn
að horfast í augu við kröf-
ur veruleikans. Við verðum
að boi'ða, sofa, læra eitt-
hvað, biðja til guðs, ala
börn. En negri, sem vill
halda fullri skynsemi, verð-
ur fyrst og fremst að til-
einka sér þá list og þann
persónuleika, sem er nauð-
synlegur svörtum manni, í
heimi, sem er að mestu
stjórnað af hvíta mannin-
um.
Það er ekkert nýtt í
þessu. Margir negrar hafa
árum saman stundað list-
ina að vera negri. Þeir hafa
hlegið, jafnvel þegar þeir
fundu ekkert til að hlæja
að, þeir hafa sagt „amen“,
þegar þeir meintu „farðu
til fjandans“, þeir hafa klór
að sér í líkamshlutum, sem
þá klæjaði ekki í. Þcir hafa
verið kallaðir „Herriet
frænka“ og „Tommi
4
Frjáls þjó'ð — laugardaginn 30. marz 1963.