Frjáls þjóð - 27.07.1963, Blaðsíða 8

ÖLCAN MAGNAST IfrjálS biÓÖ
i'rá því var skýrt í seinasta verið til þess fenginn að veita mál, að menn með sérmenntun Jþ.
A1 þ'iri n 1 cnn rMArtnn rvi Xrín lronnni»n Qtmiwi i Tx A /Tml/1 TT n nlffn n/5 ri-iXTn fnn/vn n n n til I
Frá því var skýrt í seinasta
blaði Frjálsrar þjóðar, að mögn
uð og almenn óánægja ríkti með
al gagnfræðaskólakennara
vegna þeirrar fáránlegu hug-
dettu að ætla að láta skiptingu
f launaflokka ná aftur í tímann,
og greiða mönnum sem vinna ná
kvæmlega sama verk, mishá
laun. Sem dæmi um vitleysuna
hefur blaðinu verið bent á, að
einn kunnasti sagnfræðingur
landsins, hámenntaður í sinni
grein, með áratuga kennslu-
reynslu að baki — maður sem
samið hefur kennslubækur í
sögu og fjölda rita, sem hver
sagnfræðinemandi í Háskóla Is-
lands þarf nauðsynlega að lesa,
maður sem þar á ofan hefur
Lostæti frá
Ostasölunni
Mjólkurbú Flóamanna hefur
nýlega hafið framleiðslu á cam-
embert-osti, og mun Iyftast
brúnin á mörgum ostasælkera
við þær fréttir. Osturinn kom á
markað s. I. þriðjudag, og er
hann seldur í plastdósum, sem
kosta 25 krónur dósin. Leiðbein
ingamiði um meðferð ostsins
fylgir hverri dós, og nú er aðeins
að bregða sér í næstu búð og
kaupa eina krukku til reynslu.
verið til þess fenginn að veita
kennaraefnum í B.A.-deiId Há
skólans fræðslu um, hvernig
kenna eigi sögu: hann ætti sam
kvæmt hinum nýju reglum að
sitja í 16. launaflokki, en nem-
endur hans úr Háskólanum fara
í 17. eða 18. flokk, jafnskjótt og
þeir koma frá prófborði! Þótt
þetta eina dæmi sýni botnleys-
una í óvenju skýru ljósi, er allt
kerfið sams konar lokleysa.
Menn eru ráðnir til ákveðins
starjs. Fyrir starfið eru greidd
tiltekin verkalaun. Lærdóms-
gráða þess, sem starfinu gegnir,
hefur engin áhrif á launin. Lög-
fræðingur, sem ráðinn er til
sendisveinastarfa, fær sömu laun
og sendill, sem ekki er kominn
nema í 10 ára bekk í barna-
skóla: sendisveinslaun.
Þetta er svo augljóst, að ekki
þarf frekar að ræða: Starfslnuh
eru greidd fyrir starf,
annað ekki. Hitt er allt annað
mál, að menn með sérmenntun
eiga að njóta forgangsréttar til
starfa í sinni sérgrein. B.A.-
menn og aðrir, sem vilja mennta
sig sérstaklega til kennslustarfa,
eiga allan stuðning skilið í bar
áttu fyrir forgangsrétti til kenn
araembætta. En jafnframt verð
ur að þyngja sumar kröfur til
kennaraefna: það er ekki nóg,
að menn hafi lokið lærdóms-
gráðu, sem veiti þeim rétt til á-
kveðins starfs, ef þeir eru af
öðrum sökum ófærir um að
gegna starfinu. Menn geta fallið
á prófi í, ensku, sögu, landa-
fræði, dönsku — en hefur nokk
ur heyrt þess getið, að kennará-
efni sem getur einfaldlega ekki
kennt — t. d. vegna þess, að það
gétur ekki haldið aga — hafi
fallið á kennaraprófi vegna
þeirrar vankunnáttu? Nei, þó
að baldnir nemendur bæru kúltí
verðan cand. mag. á háhesti út
Framh. á 6. síðu.
LÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
laugardag í 15. viku sumars, 1963
Alls
ósmeykur
f viðtali við Gísla
Indriðason í Vísi 18. þ.
m. um sjóeldisstöð hans
á Snæfellsnesi spyr
blaðamaðurinn að lok-
um: Og hvað ef allt mis
tekst nú? Gísli svarar
stutt og laggott:
„— Ja, það verður þá
ekki verra en þegar
einn togari er gerður
út með halla. Við get-
um þá alla vega selt
seiðin — og það sem
meira er — dýrmæt
revnsla hefur fengizt,
ný Ieið hefur verið
könnuð."
Frakkagjaldíð
góða
Samkomuhúsin í
Reykjavík halda enn
uppteknum hætti að
innheimta frakkagjald
af frakkalausum gest-
um.
Gylfi hefur með þess
ari skattlagningu sann-
að hugmyndaauðgi sína.
sem hann gumaði svo
af á fundi menntamála
ráðherra Norðurland-
anna, og má á næstunni
búast við að kollegar
hans á Norðurlöndum
taki þetta eftir.
Tólffótunga-
raunír
Thorolf Smith blaða-
maður, stofnaði á sín-
um tíma félag hávax-
inna manna, tólffót-
ungafélagið, til að
vinna að því að jafnan
væri á boðstólum í
verzlunum tilbúinn fatn
aður í númerum félags
manna. Vera má, að nú
sé ástandið eitthvað
betra, en eitt er víst,
að ermanúmer á skyrt
um þekkja íslenzkir
framleiðendur ekki.
Beiðni um
aðstoð
Fyrir ekki alllöngu
var komizt svo að orði
í einu dagblaðanna eft
ir velheppnaða hand-
töku á Akureyri . . . að
lögreglan hér (þ. e. á
Akureyri) væri ó-
venju fingralöng, og
hefur þá væntaníega
verið átt við, að armur
laganna á Akureyri
væri óvenju langur. L.
F. er forvitni á að vita
ho-rt þeir á Akureyri
megi ekki missa eitthað
af þessum „fingralöngu'
lögregluþjónum sínum
til að hjálpa rannsókn-
arlögreglunni í Rvík við
það, sem hún kemst
ekki til botns í.
Forskriftin
Bjarni Benediktsson
hefur aldrei þótt frum-
legur maður; sumir
segja, að ævistarf hans
felist í því að líkja eft-
ir og hlýðnast forseta
Banda-ríkjanna. Sumar-
ið 1961 fann Kennedy
upp almannavarnirnar.
Haustið eftir flutti
Bjami frumvarp um
Nýju prestaköllin í
Revkiavik vera e'nn Prestur a hverja
* 9 ' 5000 íbúa. Hafa sóknarnefndir
Lengi nokkuð hefur staðið til, um málið fjallað, og var innan
að breyting yrði gerð á skipan þeirra töluverð andstaða gegn
prestakalla í Reykjavík og þcim skiptingu sóknanna.
fjölgað, enda á Iögum samkvæmt i Nú mun biskup hafa gert tií-
-------------------- lögu til ráðherra á þá lund, að
| Nes-, Háteigs- og Langholts-
sóknum verði ekki skipt, en
fjölgað um einn prest í hverri
^ þeirra, og verði þær þannig tví-
I menningsprestaköll. Þar að auki
verði stofnuð þrjú ný einmenn
j ingsprestaköll í höfuðborginni:
Bústaðaprestakall (sem áður var
j þjónað af Kópavogsklerki),
i Grensásprestakall (milli Bú-
staða- og Háteigssókna) og As
prestakall (sem nær til hluta
af núverandi Laugarnessókn og
hluta af Langholtssókn).
Reykvíkingar eiga sem sagt
von á að eignast sex nýja presta
á næstunni, og má því búast við
töluverðum kosningahita í höf
uðstaðnum í annað sinn á þessu
ári. Ekki er blaðinu kunnugt
enn, hverjir keppa muni um
borgarbrauðin, en eflaust fer
bráðum eitthvað að kvisast, og
munum við þá hafa eyrun op-
in að vanda.
almannavarnir á fs-
landi. Síðastliðinn vetur
hélt Kennedy ræðu,
sagði að bandaríkja-
menn væru að... verða
líkamlegir aumingjar,
skoraði á þjóðina að
leggja sig eftir göngu
ferðum og létta ekki
fyrr en hún kæmist 80
km vegalengd nokkurn
veginn heil á húfi.
Snemma í þessum mán
uði gekk Bjarni Bene-
ditksson yfir Lyngdals
heiði — (19 km).
STAKAN
Ekki stóð á því, að
fregnir bærust af höf-
undi stökunnar f sein
asta blaði. Guðlaugur
Jónsson, lögregluþjónn,
glöggur og fróður Snæ
fellingur, hringdi til
okkar og sagði að vís-
an væri eftir konu, sem
hann hefðigjörlaþekkt:
Kristinu Benjamínsdótt
ur, sem lengst bjó i
Haukatungu í Kolbeins
staðahreppi, en dvald
ist seinustu æviárin hjá
dóttu.r sinni og manni
hennar á Snorrastöðum
í sömu sveit og andað-
ist þar á tíræðisaldri
fyrir fáum árum (f. 12.
ág. 1862). Vegna þejs
að ekki var algjörlega
rétt með stökuna farið
endurprentum við hana
nú, enda e.r góð vísa
sjaldan of oft kveðin:
Lifað hef ég langa ævi
laus við hroka,
í lítinn skaufa látin
moka,
— ég loftaði aldrei stór-
um poka.
Leiðréttingar
Ranghermt var í aðsendri
grein á baksíðu seinasta blaðs,
að ráðuneytisstjóri menntamála
ráðuneytisins hefði ekki lokið
samvinnuskólaprófi eins og sagt
væri i bókinni „Hver er maður-
inn?“ Byggðist þessi fullyrðing á
því, að í skýrslu skólans segir,
að hann hafi ekki tekið próf það
an, og eins er frá greint í af-
mælisriti Samvinnuskólans frá
1948. Nú hefur Frjáls þjóð feng-
Framh. á 6. síðu.
Laugardagurinn 27. júli 1963.
BLAÐSJ A
Páll Bergþórsson, veður-
fræðingur og formaður Sósíal
istfélags Reykjavíkur, ritar í
Þjóðviljann hinn 18. þ. m.
grein, sem hver róttækur
vinstrimaður ætti að lesa í
heild sinni Hér birtast tvær
glefsur, sem veita nokkra
vitneskju um rósemi hugans
á „rökin“ fyrir þessum ásök-
unum á hendur sósíalistum.
í skrifum Frjálsþýðinga (og
fyrirmynda þeirra í aftur-
haldspressunni) um þessi mál
er þess jafnan gætt að til-
greina ekki þá hættulegu
menn, sem eiga að vera í
Alþýðubandalaginu og Sós-
íalistaflokknum, og að sjálf-
sögðu passa rógberarnir enn
betur að reyna ekki að koma
Pólitísk veðurfræði
hjá þessum samherja vorum:
„/ Frjálsri þjóð birtist ný-
lega grein eftir ritnefndar-
mann blaðsins, miðstjórnar-
mann Þjóðvarnarflokksins og
frambjóðanda flokksins á
lista Alþýðubandalagsins í
síðustu kosningum. Mætti
því ætla, að skoðanirnar í
þesari grein sem heitir
„Þriðja aflið“, ættu nokkuð
skylt við meginstefnuna í
herbúðum Þjóðvarnar.
Niðurstaða höfundar er
Þe?si: .. .» .....
„Umbótasinnaðir og rót-
tækir vinstri menn, hernáms
óg efnahagsbandalagsand-
stæðingar, verða nú að hefj-
ast handa um myndun nýs
flokks sem laus verði við
kommúnistíska kreddutrú og
takmarkalausa Rússadýrkun
forystunnar í Sósíalistaflokkn
um. . . . .“
Hér er berum orðum boð-
að, að kljúfa skuli Alþýðu-
bandalagið og Sósíalistaflokk
inn. Og hinn nýi flokkur á
eins og Þjóðvarnarflokkur-
inn, að lifa á rógi um sósíal-
ista fyrir „Rússadýrkun og
kreddutrú."
Fyrst skulum við nú líta
með sannanir fyrir því, að
sósíalistar setji hag Sovétríkj
anna ofar heill íslands. Er
þetta ofur eðlilegt því að
jafnvel merðir Frjálsrar þjóð
ar vita, að fáir stjórnmála-
menn hafa lagt jafn mikið í
sölurnar fyrir íslenzku þjóð-
ina og margir forystumenn
íslenzkra sósíalista. Þeir hafa
fómað lífsþægindum og að-
stöðu meðan flestir aðrir póli
tíkusar hafa notað stjórn-
málaþátttökuna til þess að
krækja sér í sem flesta bita
og sopa.
Hitt er rétt, að íslenzkir
sósíalistar hafa ekki talið það
neitt keppikefli í baráttunni
fyrir sósíalismanum að taka
þátt í þeirri aðför, sem auð-
valdsöfl heimsins gera að
öllum sósíalískum þjóðlönd-
jUm, með óvönduðum meðul-
um og af fullkominni hlut-
drægni. Við höfum að vísu
verið harðorðir um mistök
þessara þjóða, en jafnframt
gætt þess að láta þær njóta
sannmælis, og við höfum tek-
ið tillit til þess stórkostlega
munar, sem á framkvæmd sós
íalismans hlýtur að vera
Framhald á bls. 6.
Færa Bretar út í 12 mílur?
Svo sem alkunna er, komu
Færeyingar og Norðmenn í kjöl
far íslendinga með.útfærslu fisk
veiðilandhelginnar í 12 mílur. Á
þessu sumri var svo fiskveiði-
landhelgi Grænlands færð í 12
mílur, en undanþágur heimilað-
ar til ársins 1973 þeim, sem
lengi hafa sótt á þau mið.
í grein eftir fiskimálastjóra,
sem birtist í nýútkomnum ÆGI,
eru landhelgismál rædd nokkuð.
Þar segir m. a., að margt bendi
til þess að Bretar séu að undir-
búa aðgerðir til ,■ útfærslu land-
helginnar hjá sér. Þó sé of
snemmt að segja nokkuð ákveð
ið um þetta mál.
Fiskimálastjóri telur að skip
an mála við Grænland í þessu
efni skerði allmjög það svæði,
sem íslenzkir togarar hafi stund
að veiðiskap á með góðum
árangri undanfarin ár. Sé því,
með útfærslu fiskveiðilandhelgi
Grænlands, um mikið áfall að
ræða fyrir togaraútgerð okkar,
sem átt hafi í miklum erfiðleik-
um fyrir.
Þá er þess getið í greininni í
ÆGI, að Kanadamenn hafi í at
hugun að setja 12 mílna fisk-
veiðilandhelgi. Ef svo yrði,
myndi það þó ekki. valda ís-
lenzkum togaraútvegi neinum
vandræðum, þar sem veiðisvæði
þeirra komi ekki þar neitt við
sögu. ,