Morgunblaðið - 26.06.2005, Qupperneq 14

Níundi áratugur síðustu aldar þykir yfirleitt ekki vera með þeim flottustu ítískunni. Frekar er litið á þessa tísku sem fyndna, svo hlægilega og ýkta aðframhaldsskólar hafa stundað það síðustu ár að halda böll undir nafn-
inu 1985 eða ámóta. Þar er hver öðrum skrautlegri svo minnir á grímuball. Við
hæfi er að rifja upp nokkur helstu einkenni tískunnar á þessum áratug upp-
gangs og glæsileika nú þegar tónleikar Duran Duran nálgast óðfluga en þessir
gulldrengir nostalgíupoppsins spila í Egilshöll fimmtudaginn 30. júní.
Útlitsdýrkun | Á níunda áratugnum varð óljósara hvað væri kvenlegt og hvað
karlmannlegt eins og útlit Nick Rhodes og félaga var vitni um. Hetjur á
borð við Boy George og Prince skreyttu sig og máluðu. Karlmenn fóru að
hugsa meira um útlitið og má segja að sú þróun sé ennþá í gangi. Mikil
áhersla var lögð á línurnar, leikfimiæði gerði vart við sig og lycra-byltingin
fylgdi í kjölfarið. Konungur teygjuefnanna, Azzedine Alaïa, naut vinsælda
enda var hönnun hans vel formuð og ætluð á enn formaðari líkama.
Tískan er oft andsvar við því sem á undan kemur. Skreytihyggjan nú er
ákveðið svar við naumhyggju tíunda áratugarins sem aftur á móti er
lausn frá öfgum þess níunda. Á níunda áratugnum var fólk orðið leitt
á villtum lífsstíl áratugarins á undan. Nú var komið að því að mót-
mæla hippunum og öðruvísi lífsmáta þeirra. Íhaldið náði aftur völd-
um í Bretlandi (Margaret Thatcher) og Bandaríkjunum (Ronald
Reagan) og það komst í tísku að þéna peninga, klæða sig upp og
hafa engan áhuga á pólitík. Uppar af báðum kynjum voru í tví-
hnepptum jakkafötum frá Armani, Hugo Boss, Ralph Lauren og
Donnu Karan. Töffararnir í sjónvarpsþáttunum Miami Vice voru
lýsandi tákn fyrir tískuna, pálmatrén og popptónlistin góður bak-
grunnur. Nýbarrokk-kjólar eftir Christian Lacroix voru eftirsótt-
ur kvöldklæðnaður. Því-meira-því-betra-viðhorfið komst líka vel
til skila í sápuóperum áratugarins, Dallas og Dynasty. Konur
hvarvetna vildu vera Pamela í Dallas. Madonna söng um efn-
ishyggju og verslunarleiðangur varð viðurkennd leið til að slappa
af.
Endurvinnsla | Tískan er einu sinni þannig gerð að hún gengur í
hringi og sífellt er verið að vísa hingað og þangað. Það sem einu
sinni var forljótt verður flott og fólk sem gat ekki hugsað sér að
ganga í támjóum krumpustígvélum nokkru sinni aftur er nú búið
að slíta skónum út. Neonlitirnir og netsokkabuxurnar hafa komið
og farið og púffpilsin eru að komast í tísku. Það er aldrei hægt að
segja aldrei aftur í tískuheiminum. Eða hvað? Eitt einkenni tísku ní-
unda áratugarins er afskaplega stórir herðapúðar sem ýkja mjög lögun
líkamans, helst svo hún minni á X, herðarnar eru breiðar og mittið mjótt. Herða-
breidd verður að stöðutákni eins og hálshringir hjá afrískum ættbálki en mestu
gellurnar settu auka herðapúða í skyrturnar og brettu víðar ermarnar langt upp.
Ég vona innilega að herðapúðarnir komist aldrei inn fyrir jakka eða tískuheiminn
aftur enda hef ég klippt alla herðapúða úr þeim flíkum
sem ég hef nokkurn tímann eignast, hversu litlir sem
þeir eru.
Ein ástæða þess að tíska níunda áratugarins á enn
og aftur eftir að stinga upp kollinum er að hún er sem
stendur hvað mest áberandi þegar flóamarkaðir eru
heimsóttir. Hönnuðir leita oft eftir innblæstri á mörk-
uðum, sem á endanum skilar sér í sköpunarverki
þeirra. Fátækir námsmenn og aðrir hagsýnir versla líka í
svona mörkuðum og búðum með notuð föt og ef mikið
er til af fötum frá níunda áratugnum kemst það líka
með einhverju móti í götutískuna og
jafnvel þaðan til hönnuða.
Hvað skyldi komast næst í
tísku? Herðapúðarnir eða
vængjahárgreiðslan? Dáleið-
ingarmáttur tískunnar er mik-
ill. | ingarun@mbl.is
ALDREI SEGJA
ALDREI AFTUR
Níundi áratugur síðustu aldar gat af sér skrautlega tísku
TÍSKA | INGA RÚN SIGURÐARDÓTTIR
Tónlistarmaðurinn Boy
George var ófeiminn við
að skreyta sig og hefur
tekið á sig mörg gervi.
Konur klæddust dragt-
arjökkum sem minntu á
jakkafatajakka eins og þessi
frá Giorgio Armani.
Valdabárátta, kynlíf og pen-
ingar réðu ríkjum í sápunni
Dynasty. Þó Krystle Carr-
ington og Alexis hafi verið
andstæður er glitrandi
klæðnaður þeirra svipaður.
Christian Lacroix náði að
fanga stemningu níunda ára-
tugarins í hönnun sinni. Hér
má sjá púffpils frá 1987.
Gömlu goðin í
Duran Duran.
Mikið um skarpar línur í fötum, líkama og
hári. Söngkonan og fyrirsætan Grace Jones
var áberandi á níunda áratugnum.