Mánudagsblaðið - 26.08.1974, Síða 8

Trúarstríð í vegamálum
Þá er víst koniiö að því að það komi senn í Ijós hve niikill
sannleikur het'ur falist í áróðri Sverris Runólfssonar um það að
hann geti fært niöur kostnað við varanlega vegagerð á íslandi.
Lýkur þá jafnframt einu sérkennilegasta og broslegasta „trúar-
stríði“ sem geysað hefur á landi hér í langan tíma, þar sem
ofsinn á bóða bóga hefur verið slíkur að engu Iíkara er en
fjöldi manns hafi gleymt glórunni á einhverjum afviknum stað.
ALVÍSIR LANDSFEÐUR
Verkfræðingar hafa barist
mcð hnúum og hncfum gcgn
því að Sverrir gcröi þessar til-
raunir og hafa verkfræðingar
vegagerðarinnar verið þar
fremstir í flokki, þótt þcir þyk-
ist bara vcra alvísir landsfeð-
ur að spara fyrir ríkið. Verk-
fræðingaklíkan hérlcndis cr
orðin óhugnanlcga sterk og
þolir ckki að „brjóstvitiö“
komi nokkurs staöar nálægt,
að minnsta kosti ckki ef hand-
hafi þess kann ckki á alla
lcyndardóma reiknistokkanna.
Slíkum mönnum hcfur alvcg
ofhoðið sá andskoti cf cinhvcr
ómcnntaður trökkdræver vest-
an úr Amcriku vogaði sér að
leggja vegi ódýrar en þeir geta
mcð alla sína rcikningsstokka-
kunnáttu eftir að þeir eru bún-
ir að hirða milljónir á milljón-
ir ofan fyrir þaö að sanna að
við ráöum ekkert við þetta
nema á margra áratuga tíma.
Eðlilcga hafa verkfræðingar
vegagerðarinnar lent í fyrir-
svari fyrir þessi sjónarmið,
þótt þeir séu vafalaust ckkcrt
harðari á því í hjarta sínu en
aörir stéttarbræður þcirra.
SVERRIR EINS OG
GOÐ ÁSTALLA
Á hinn bóginn hcfur ckki
síður verið broslegt að fylgjast
með viðbrögöum alls konar að-
ila sem hafa „tekið trúna“ og
eru alveg sannfæröir um það
að Sverrir Runólfsson muni
leysa öll okkar vandamál á
örskömmuin tíma. Er þar
skcmmst að minnast, þegar
hópura tvinnubílstjóra vildi
láta Sverri leggja slitlag á
Þingvallavcginn fyrir þjóðhá-
tíöina, þótt engar sannanir
lægju fyrir hérlendis um ágæti
vcgalagningar hans. Skyldu
þcssir ágætu menn hafa veriö
rciðubúnir til þcss að borga
brúsann, cf vegurinn hcfði orð-
ið ófær? Ýmsir fleiri aöilar
hafa gengið barnalcga langt
í ofurtrú sinni á Sverrir Run-
ólfsson, og væri ekki úr vegi
íyrir Sverri að reyna að fjár-
magna framkvæmdir sínar mcð
því að láta búa til smá goða-
myndir af sér, sem menn þessir
gætu tilbeðið í heimahúsum.
Sennilcga er tilfelliö það, aö
hvorki verkfræðingarnir, sem
harðast hafa barist gegn til-
raunum Sverris, né hcldur þcir,
scm tekið hafa ofsatrú á hon-
um, vita með ncinni vissu,
hvernig þessar tilraunir tak-
ast.
Liklega veit Sverrir Run-
ólfsson það ckki hcldur sjálf-
ur. Hins vegar er búið að eyða
miklum tíma og sennilega líka
mörgum reiknisstokkum í það
að þrefa um þetta mál. Jaín-
vel þótt litlar líkur væru á því
að tilraun Sverris heppnaðist
hcfði fyrir liingu átt að gera
honum kleift að framkvæma
hana, viö megum ckki slá
hcndinni á móti tilraunum
neins til þess að lagfæra okk-
ar bágborna vegakerfi, — jafn-
vel þótt hann kunni ekki á
rciknistokk.
Svíar óttast
eigin óróður
Lengi hefur sænska stjórnin
stutt pólatísk hryðjuverk í öðr-
um löndum, gefið milljónir af
doilurum til stuðnings „frelsis-
hreyfinga" í Afríku og víðar.
Sænska ríkisútvarpið og sjón-
varpið hafa lagt blessun sína
yfir , ,qualified morally de-
fensible political violence" (sið-
ferðislega verjandi pólitískts of-
beldis við viss skilyrði á Norð-
ur-írlandi og í rómönsku Amer-
íku. Nú þegar pólitískt ofbeldi
hefur aukist að magni og harð-
indum í Svíþjóð, virðast margir
farnir að hugsa sig tvisvar um,
áður en þeir veita því stuðn-
ing í öðrum heimshlutum.
Mikið af hinum pólitísku
hryðjuverkum er skrifað á reikn-
ing pólitískra forystumanna og
hins mikla fjölda „gesta-verka-
manna", sem koma færandi hendi
með vandamál sín úr heima-
landinu. En sænskir pólitíkusar,
aðallegia vinstri menn, hafa líkf.
leikið sín hlutverk.
Skelfdastir af hryðjuverkun-
um, eru Portúgalar, sem voru í
skotmáLi fyrir stjórnarskiptin
þar) og suður-amerísk sendiráð
hafa hafa orðið að flytja sig í
næstum óvinnandi híbýli. Og
eftir að það hafði verið brennt
þrisvar, hefur S.-Víetnam sendi-
ráðið gert hið sama.
Sænska stjórnin greiðir fyrir
vopnaða verði með labb-rabb-
tæki utan við sendiráðsskrifstof-
ur tylftir sendiráða m. a. Júgó-
slavíu, Grikldands, ísrael, Egypta-
lands, Tyrklands og Spánar.
Bandaríska sendiiráðið hefur
Framh.; á 4, s>íðu.
ÚR HEIMS
PRESSUIMIMI

Næringar-
sérfræðingur
deyr
Nýlátin er í Los Angeles
Adclle Davis, 70 ára að aldri.
Banamcin hcnnar var bcin-
krabbi. Davis var næringar-
fræðingur og ritaöi margar
mctsöluhækur um það efni,
en kcnningar hennar voru
umdcildar, m.a. mælti hún
með vítamínum sem ráði viö
minnkandi kyngetu, og yfir-
Icitt vildi hún rckja flcsta
sjúkdóma til rangs mataræðis.
Það var því mikið áfall
fyrir hana, þegar henni var
sagt, að hún væri með bcin-
krabba. „Ég hélt að bein-
krabbi væri fyrir fólk, sem
drykki gosdrykki, æti hveiti-
brauö, hvítan sykur og því-
líkt. Mér fannst sem allt mitt
Iíf væri misheppnað“.
En svo mundi hún, að hún
hafði borðað alls konar ó-
meti á námsárunum — og
kenndi því um.
Húmorleysi
í Búlgaríu
Það skeður aldrei ncitt
fyndið í Búlgarí. Þetta vita
aliir Búlgarir, — jafnvel
kommúnistalciðtogarnir. Búlg
örsk kimni einkcnnist af
„niðurdrepandi þögn“, sagði
cinn þeirra ekki alls fyrir
löngu. Málið kom til um-
ræðu í flokknum og eftir 17
mánaða vandlcga umhugsun
fannst lausnin. Kveðja sam-
an „ráðstefnu búlgarskra rit-
höfunda um fræðileg vanda-
mál í sambandi við ádeilu og
kímni“. Rithöfundarnir tóku
þctta sem áhendingu um
meira frelsi, einkum þegar
flokkslciðtoginn Todor Zhiv-
kor, sagði, að þeir skyldu
ekki vera hræddir við að
gagnrýna þjóðfélagið. En
ekki voru þeir fyrr seztir við
ritvélina en annar flokkslcið-
togi bætti við: „Stjómarfyrir-
komulagið gctur ekki talizt
viðcigandi skotspónn fyrir
háð eða ádeilu“. Hvað ann-
að þá? Þrcnnt: Tekjur fyrir
enga vinnu, borgaralegar til-
raunir til að grafa undan
hugmyndafræði kommúnism-
ans og poppmúsík.
Ekki batnaði kímnin við
þctta. Aöalhrandarinn núna
cr svona: „Búlgaría hlýtur að
ciga lcngstu kú í heimi. Hún
er á beit hér ,en er mjólkuð
í Moskvu“.
Scm var einu sinni pólsk-
ur brandari.
Hjú Playboy
Þessi íturvaxna stúlka byrj-
aði sem nektardansmær hjá
Playboy og er nú einn af
meðeigendunum.
Svavar Gests „Með sínum lögum“ —
Bensínblekkingin —
Laetur Viðlagasjóður bæjamenn
sitja á hakanum? —
Ýmsir velta nú fyrir sér hversu lengi Svavari Gests eigi að
líðast að auglýsa hljómplötuframleiðslu sína ókeypis í Ríkis-
útvarpinu. Svavar er prýðilegur útvarpsmaður en hann kann
að notfæra sér mafíuna í tónlistardeiid útvarpsins og hefur
nú um all langt skeið verið þar með vikulegan þátt. Er sá
kallaður „Með sínu lagi“ og er gjarnan bætt við, að Svavar
Gests leiki lög af hljómplötum. „Með sínu Iagi“ er fyrirtaks
nafn á þáttinn, því megnið af þeim plötum, sem Svavar leik-
ur, eru plötur, senr hann hefur gefið út sjálfur. Nú bíða út-
varpshlustendur hinsvegar eftir því, að því verði bætt inn í
kynningu þáttarins, að Svavar Gests leiki lög af eigin hljóm-
plötum.
O -----------------------
Nú hafa stjórnvöld rétt einu sinni opinberað landslýð, eða
þægu sauðahjörðinni, nýtt misrétti. Opinberar ráðagerðir eru
nú uppi um að hækka hvern bensínlítra unt sjö krónur, og
á að hylja þá hækkun og blekkja almenning á þann hátt,
að hann þurfi í staðinn ekki lengur að borga skráningargjöld
bifreiða og fleiri gjöild til Bifreiðaeftirlitsinsins, sjö krónurn-
ar á líterinn eigi að jafna allt.
Það er ekki tekið með í reikninginn að stórar fjölskyJdur,
sem jafnan hafa þá hlutfallslega minna úr að spila en smærri,
miðað við sömu tekjur, verða að eiga stóra bíla, ef þær geta
þá átt bíla. Enginn stór bíll eyðir jafn litlu og lítill bíll. Þar
tala eðisfræðiögmálin um orku sem þarf til flutnings ákveð-
ins þunga, gleggst.
Með öðrum orðum verða þeir, sem verða að eiga stóra
bila eða vilja það, að greiða þessi gjöld margfalt á við
hina, sem komast af með minna eða vilja minna, en hljóta
þó sömu afgreiðslu I Bifreiðaeftirlitinu eftir sem áður, þótt
þeir hafi af nauðsyn eða vilja orðið að greiða þá þjónustu
margfalt á við hina. Þess háttar viðskiptahættir þykja í meira
lagi aðfinnsluverðir í hinum vestræna heimi sem við þykjumst
enn búa við, en aðgerðir sem þessar sýna gleggst að við er-
um að fjadægjast, og allir vita þá í hverja átt. —
O -----------------------
Nú er svo komið að Viðlagasjóður lætur þá Vestmanna-
eyinga, sem flýðu Heimaey vegna gossins, og fjölmörg bæjar-
félög hlupu undir bagga með að skapa gott viðurværi með
lóðum og hverskyns fyrirgreiðslu, sitja á hakanum vegna þess
að hann hefur meiri áhuga á að selja það húsnæði, sem Vest-
mannaeyingar þurftu ekki að nota eftir að gosið hætti og þeir
fóru að flytjast út aftur, en að búa þeim, sem eftir urðu á
landinu viðunandi umhverfi.
Eitt gleggsta dæmið er Viðlagasjóðshúsahverfið í Búöahverfi
í Garðahreppi. Þar voru reist um þrjátíu hús við tvær götur.
Byrjað var við efri götuna, og fluttu Eyjamemt inn í þau
jafnskjótt og þau urðu tilbúin. Sú gata var byggð báðum
megin, en síðan byrjað á neðri götunni.
Um það leyti fóru Eyjamenn að flytjast út aftur og sögðu
upp tilkalli sínu til þeirra húsa. Viðlagasjóður haföi því þau
hús til ráðstöfunar og var svo sem eðlilegt, að hann seldi þau
á almennum markaði í tilboðaformi.
Til þess að gera húsin seljanlegri var lofað frágangi á
hverri lóð í sumar, en reyndar átti að ganga frá öllum lóð-
um Eyjabyggðar í Garðahreppi í sumar, skv. upphaflegri
áætlun.
Nú stendur dæmið hinsvegar þannig, að Viðlagasjóður hef-
ur aðeins gengið frá þcim lóðum umhverfis hús, sem seld
voru á frjálsum markaði í vor, en lóðir þeirra Eyjamanna,
sem fyrst fluttu í hverfið og ákváðu að setjast þar að, sitja
á hakanum.
Þar eru moldarhaugar, grjóthrúgur og drullusvað í rigning-
um, enda sér Viðlagasjóður sjálfsagt engan gróða í að lag-
færa í skyndi í kring um þessi hús, þar sem þeim var fyrir
löngu ráðstafað, þrátt fyrir aö þau hafi fyrst verið tekin í
notkun. í Búðahverfi,