Tíminn - 27.01.1970, Page 9

ÞRTOJUDAGUR 27. janúar 1970.
TÍMINN
9
—Wwém —
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjórl: Krtstján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karisson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gislason. Ritstjómar-
sikrifstofur í Edduhúsinu, símar 18300—18306. Skrifstofur
Bankastræti 7 — Afgreiðslusími: 12323 Augiýsingasiml: 19523.
AOrar síkrifstofur sími 18300. Áskrifargjald kr. 165.00 á mán-
uði, innanlands — í lausasölu kr. 10.00 eint. • Prentsm. Edda hf.
Fjánnál
íþróttahreyfingarinnar
Þrír þingmenn Framsóknarflokksins, Halldór E. Sig-
urðsson, Einar Ágústsson og Bjami Guðbjömsson, fluttu
á haustþinginu tillögu tii þingsályktunar um áætlunar-
gerð vegna fjárhagsaðstoðar ríkisms við íþróttastarfsem-
ina í landinu. Efni tillögunnar er að fela riíkistjóminni
að skipa fimm manna nefnd, tveimur mönnum kosnum
af Alþingi, en sjálfkjömir em í nefndina forseti íþrótta-
sambands íslands, formaður Ungmennafélags íslands og
íþróttafulltrúi ríkisins. Menntamálaráðherra skipar for-
mann nefndarinnar. Hlutverk nefndarinnar skal vera að
gera fjárhagsáætlun fyrir íþróttastarfsemina í landinu
(þó ekki mannvirki). Skal fyrsta áætlun gerð fyrir árið
1971, en eftir það skulu áætlanir gilda til fjögurra ára.
Þó má endurskoða áætlunina að tveim ámm liðnum, ef
einhver nefndarmanna óskar þess. Við áætlunargerðina
skal hafa hliðsjón af fjárframlögum aimarra þjóða til
íþróttastarfseminnar, t. d. Norðurlandaþjóðanna. Keppt
verði að því með áætlunargerðinni, að fjárskortur hamli
ekki getu íslenzkra íþróttamanna.
í greinargerð tillögunnar er það rakið, að íslenzka þjóð-
in hafi oft á tímum, allt frá upphafi sögu, átt afreksmenn
á sviði íþrótta, og svo mun enn. Þó er það svo, að nokkr-
ar umræður hafa orðið um, að árangur íslenzkra íþrótta-
manna í keppni við erlenda íþróttamenn hafi ekki orðið
sem skyldi. í því sambandi era tilgreindar ýmsar ástæð-
ur, en flutningsmenn telja sig ekki færa um að
dæma réttmæti þeirra. Ein ástæða hefur þó vakið um-
ræður öðmm frekar, en það em fjármál íþróttahreyf-
ingarinnar. Það hefur komið fram í þessum um-
ræðum, að fjárhagserfiðleikar íþróttahrejrfingarinnar
dragi verulega úr árangri íþróttamanna á sviði íþrótta-
afreka. Með tillögu þessari er stefnt að því, að ekki verði
hægt með rökum að halda því fram, að sinnuleysi ríkis-
valdsins og fjárskortur standi í vegi fyrir því, að íslenzk-
ir íþróttamenn geti notið hæfileika sinna. Ekkert er þjóð-
inni eins mikils virði og það, að æskufólk hennar sé
manndóms fólk, líklegt til afreka, sem auki hróður henn-
ar með verkum sínum og framkomu á innlendum og
erlendum vettvangi.
Hér er vissulega hreyft mjög athyglisverðu máli og ber
að vænta að það hljóti góðar undirtektir hjá þingmeiri-
hlutanum.
Mikið bákn
í greinaflokki eftir Kristján Benediktsson borgarfull-
trúa um fjárhagsáætlun Reykjavíkur 1970, sem birzt hef-
ur hér í blaðinu, vakti hann m. a. athygli á örri starfs-
mannafjölgun hjá borginni. Samkvæmt yfirliti hagsýslu-
stjóra voru starfsmenn borgarinnar og stofnana hennar
í febr. 1966 samtals 2700. í marz 1968 eða tveimur ár-
um síðar, vom þeir taldir 3020. Þeim hafði þannig
fjölgað um liðlega 300 eða 10.6%.
Á sama tíma eða frá 1. desember 1966 til 1. des.
1968 fjölgaði íbúum Reykjavíkurborgar ekki nema um
2.3% eða úr 79.200 í 81.000.
Það sýnir bezt hversu mikið og vaxandi bákn Reykja-
víkurborg er, að starfsmenn hennar em á fjórða þús-
und og hefur fjölgað um 300 á tveimur árum.
Það veldur bersýnilega ekki neinum samdrætti í opin-
bemm rekstri að fela Sjálfstæðisflokknum einum stjóm-
Þ.Þ.
BIRGIR THORLACIUS:
Kvennaskólinn
Lagafrumvarp mn heimild
handa Kvennaskólanum í
Reykjavík til þess a® brautskrá
stúdenta hefur vakið nokkrar
umræður. Nefndin, sem
samdi frumvarp það að nýjum
menntaskólalögum, sem nú
liggur fyrir Alþingi, fjallaði
um þetta réttindamál Kvenna-
skólans. i nefndinni eiga sæti
skólastjórar allra skóla í land-
inu, sem rétt hafa tii að braut-
skrá stúdenta, og einnig há-
skólarektor og undirritaður
Nefndarmenn greindi á um
Kvennaskólamálið. Við dr. Jón
Gíslason, skólastjóri Verzlunar-
skóla íslands, lögðum til. að
Kvennaskólin fengi umbeðin
réttindi, en aðrir nefndarmenn
voru því andvígir. Rökutu meiri
hluta menntaskólanefndar hef-
ur óspart verið haldið á loft af
andstæðingum Kvcnnaskólans
í málinu, en eins og verða vill
hefur minna verið hirt um að
kynna aðrar hliðar málsins. Fer
hér á eftir aðalefni álits okkar,
sem í minnihluta vorum. Mín
greinargerð er rituð í janúar
1968:
Sérskólar þegar starfandi
„Gegn því að veita Kvenna-
skólanum umrædd réttindi hafa
komið fram þau höfuðrök, að
samskólar pilta og stúlkna séu
æskilegri en sérskólar og gangi
þróunin í þá átt erlendis að
sérskólum fækki.
Þótt samskólar kunni að vera
æskilegri, einkum að því er
varðar heimavistarskóla, þá er
hér á landi fjöldi sérskóla fyrir
pilta og stúlkur, án þess að að
hafi verið fundið eða litið á
sem óæskilegt. Má þar nefna
Hjsmæðrakennaraskóla fslands,
Hjúkrunarskóla íslands, bænda-
skólana á Hóluin og Hvanneyri
og marga fleiri skóla mætti
telja. Að vísu er ekki bannað
að piltar stundi nám í Hús-
mæðrakennaraskólanum og í
Hjúkrunarskólanum hafa örfá-
ir piltar verið við nám og nokkr
ar stúlkur hafa stundað nám í
bændaskólunum, en í reynd má
þó segja að þetta séu sérskól-
ar. Aftur á móti hafa stúlkur,
sem stunda nám i Menntaskól-
anum í Reykjavík og koma
þangað m. a. úr Kvennaskólan-
um, verið flokkaðar saman (
stúlknabekki og þannig myndað
sérdeildir, sem nú er talið ó-
heppilegt að efna tU í fyrir
hugaðri lærdómsdeild Kvenna-
skólans.
Gæti þetta bent til, að skoð-
anir skólamanna á því, hvort
sérskólar pilta og stúlkna séu
æskilegir eða óæskilegir, séu
nokkuð á reiki.
Sem flestar stúlkur
verði stúdentar
Höfuðrökin fyrir því að veita
Kvennaskólanum í Reykjavík
réttindi til þess að brautskrá
stúdenta eru að mínu áliti í
fyrsta lagi þau, að sýnilega
þarf fleiri menntaskóla í
Reykjavík alveg á næstunni og
þá eðlilegt að licimila fast-
mótaðri skólastofnun, nálega
aldargamalli, sem nýtur mlkils
álits og hefur um langt skeið
gegnt merku hlutverki, að
auka starfssvið sitt og skipa
sér í bóp þeirra skóla, sem
veita undirbúning undlr há-
skólanám. í öðru lagl tel ég, að
Birgir Thorlacius
fleiri af nemendum Kvennaskól
ans myndu ljúka stúdentsprófi,
ef þær gætu stundað námið
áfram við sinn gamla skóla, en
ég tel mikilsvert að sem flestar
stúlkur Ijúki stúdentsprófi.
Fjölgun menntaskóla
Sjaldan hafa nýir mennta-
skólar tekið til starfa án þess
að andófs gætti úr einhverri átt
og er stofnun Menntaskólans á
Akureyri glöggur vottur um
það—.' Hins vegar höfum við
ágætt dæmi um það, þar sem
Kennaraskóli íslands er, livílí't
efling það er skólum að hljóta
réttindi til þess að brautskrá
stúdenta. Engum blöðum er um
það að fletta, að fleiri mennta-
skólar munu bætast hér við á
næstunni, enda hefur þegar
verið mörkuð sú stefna í lög-
um um menntaskóla. Við auk-
inn skilning á nauðsyn góðrar
almennrar menntunar og sér-
menntúnar og við vaxandi fjár-
ráð almennings hefur fjöldi
þeirra, sem keppa að stúdents-
menntun og háskólamenntun
vaxið til muna. Þótt menn
greini á um námsefni mennta-
skólanna, þá er það staðreynd,
að stúdentspróf er lykill að há-
skólamenntun heima og erlend-
is, sem eðlilegt og nauðsynlegt
er að ungt fólk sækist eftir og
foreldrar kappkosti að veita
börnum sínum. Þótt því sé iðu-
lega haldið fram, að stúlkum
henti annað nám betur en stúd-
entsmenntun af því að svo fáar
þeirra Ijúki háskólaprófi, þá
má ekki vanmeta þau álirif,
sem velmenntuð húsmóðir hef-
ur á heimili sitt og umhverfi
og því betri almenna menntun,
sem menn fá, því betri skilyrði
eiga menn að hafa til fyllra «g
ánægjulegra lífs.
Engin stúlka þvinguð
í Kvennaskólann
Ef Kvennaskólinn í Reykja-
vík fengi réttindi til að braut-
skrá stúdenta, myndi námsefni
hans— þegar fram liðu stundir
vafalaust verða þannig, að auk
þess að veita þá menntun, sem
krafizt er til inngöngu í há-
skóla hér og erlcndis, yrði á-
herzla lögð á námsgreinar, sem
sérstaklega væru við hæfi
kvenna, enda má gera ráð fyr-
ir, að í framtíðinni verði náms-
efni hinna ýmsu menntaskóla
landsins meir sitt með hverju
móti en nú er. Hins vegar ber
að leggja sérstaka áherzlu á
það í þessu sambandi, að eng-
inn kvennaskólastúlka yrði
þvinguð til þess að halda áfram
námi í þeim skóla, ef hún kysi
fremur að leita í einhvern sam-
skólanna til að ljúka mennta-
skólanámi, og Kvennaskólinn
tæki að sjálfsögðu við stúlkum
frá öðrum skólum.
Fram lijá því verður ekki
horft, að stúdentspróf er tví-
mælalaust eftirsóknarverður
menntunaráfangi, ekki sízt
vegna þeirrar aðstöðu, sem það
veitir til að hefja sérnám, t. d.
kennaranám eða háskólanám,
hvenær sem er síðar á ævinni,
auk þess sem stúdentsprófið er
viðurkennt af þjóðfélaginu sem
mikilsverð trygging fyrir góðri
almennri menntun. Þetta mun ó-
hjákvæmilega beina ungu fólki
í vaxandi mæli að því að ljúka
stúdentsprófi og tel ég beiðni
Kvennaskólans í Reykjavík um
stúdentsréttindi I fullu sam-
ræmi við eðlilega þróun í þessu
efni. Réttindi Kvennaskólans til
þess að brautskrá stúdenta
myndu vafalaust leiða til þess
að fleiri stúlkur en nú lykju
stúdentsprófi, og tel ég það eitt
út af fyrir sig mikilsverða rök-
semd fyrir því að veita umbeð-
in réttindi og hlutaðeigandi ein
staklingum og þjóðfélaginu í
heild til hagsbóta.
Þrengsli í Háskólanum
ekki rök gegn fjölgun
stúdenta
í umræðum um þetta mál í
menntaskólanefnd hefur komið
frani, að Háskóli fslauds sé nú
lítt fær rnn að taka við mjög
auknum fjölda stúdenta frá þvi
sem er. Eg get ekki fallizt á,
að sú röksemd eigi að hafa
áhrif á þetta mál, því að þar
er um að ræða vandamál, sem
leysa verður með öðrum hætti
en þeim að stöðva vaxandi
straum þeirra, sem ljúka vilja
stúdentsprófi.
Einnig hefur því verið hald-
ið fram sem mótrökum, að sem-
felldur skóli, frá lokum barna-
prófs til stúdentsprófs, þekkist
ekki í núverandi skólakerfi og
myndi Kvennaskólinn þarna fá
algera sérstöðu. Mér er ekki
Ijóst, að þetta feli í sér ueina
hættu, enda er slíkt fyrirkomu-
lag ekki fordæmalaust, þvi að
Menntaskólinn á Akureyri hafði
um skeið gagnfræðadeild eftir
að núgildandi skólakerfi var
Iögleitt árið 1946, þótt skólinn
hyrfi frá því síðar, þegar nem-
endafjöldi hans óx. Aftur á
móti er annar skóli, sem
menntaskólaréttindi hefur,
Verzlunarskóli íslands, með
miklu meiri sérstöðu, þar sem
unnt er að ijúka stúdentsprófi
við þann skóla, án þess að taka
Iandspróf, og virðist ekki hafa
komið að sök.
Fleiri valkostir
Því hefur einnig verið hald-
ið fram, að Kvennaskólinn ætti
að brjóta nýja braut í stað þess
að sækjast eftir að brautskrá
Framhalci a bls. 15.
ÞRIÐJUDAGSGREININ
t
rna.