Atuagagdliutit - 01.11.1934, Side 3

Nr. 7
ATUAGAGDLIUTIT
51
neKarmata. kångusagssaK aKerdlåssagssardlo
piarneKardlutik autdlarnerneKarput sorssungne-
Karneratalo nalåne aningaussarsiutauvdluardlu-
tik; tunivdlugitdle akikitdliartulermata ungasig-
patdlårnerat sulivfingnilo atortut akisuvatdlårsi-
manerat pfssutauvdlutik akigssaiautaugfnartut på-
sinarsfput sulivfiujungnaertariaKardlutigdlo, aut-
dlarnmiarnermingnilo aningaussanik pivfigissait
ajunåruteKangårput. Ivigtflnile orssugiagsioKatigit
iluanåruteKartangårput. peKatigitdlo tåuko or-
ssugiagsiorfingme sulerulungnaKissume kalåtdli-
nik sulissoKångisåinarput sulissuile tamarmik,
Kutdlersaussut sulissartufnaitdlo, Danmarkimit
aggersuput. taimåikaluaK kalåtdlit nunåta peaa-
tiglt iluanåruteKarfigingårpai, tåssa peicatigit or-
ssugiaiaisitaunermingne akilerårutåt kalåtdlit nu-
nånut tiingassutut nålagauvfiup nautsorssfitaine
agdlangneKartarmat. orssugiak aluminiumilior-
nerme pingårtumik atorneKartarpoK, sorssungner-
ssfivdlo kingornagut pingårtumik aluminiumilior-
nen angnertusingårmat peKatigit monopolimutaki-
lerårutigissartagait agdliartufnardlutik aningau-
ssarpagssuångorsimåput. ukiune kingugdlerne
akilerårutinit kr. miliflnit ardlerdlugit pineitar-
tarput, taimalo aningaussarsiat iluaautigalugit
monopoleKarnfkut iluanårniåinarnane perorsai-
niardlunile ingerdlatitsineK Danmarkimut artor-
sslssfinane atatineKåinarsimavoK. orssugiak ma-
na piarneKartoK ukiut ingerdlaneråne nungutug-
ssåusangmat perKigsårdlune nunap åssiliornermut
ilångutdlugo kalåtdlit nunåt tamåkerdlugo augti-
tagssarsiorfigssamik navssågssanåsanersoK misig-
ssorneKalerpoK, kigsautiginåsaKaordlo iluanårfluv-
dluarsfnaussunik navssårflujumårnigsså.
IV. monopoleKarnerup kingunere.
monopoleKarnerup kalåtdline danskitdlo nå-
lagauvfiata aningaussaisigut kingunerissai ingmf-
kortitdlugit takuniartariaKarput. kalåtdline kingu-
nipiloKångitsoK inuisa amerdliartornerinit taku-
neKarérslnauvoK, tåssa 1805-me 6046-gamik 1930-
me 15185-ngorsimangmata. 1861—70-me inuit
1000 erniussunik 34,8-nik amerdleriartarsimåput,
1922—30-mile amerdleriarneKarpoK 42,3 amerdll-
ssutaussalersimangmata, ukiunlsaoK tåukunane
toKussut ikiliartorsimåput, 1861—70-me inungnit
1000-nit 34,9 toKusimagamik 1922—30-me 25,6-
fnait toKusimåput, taima 1922—30-me erniussunit
ukiumut inungnut 1100-nut 16,7 amerdleriautau-
ssalersimåput. tamatumflna nalunarungnaerpoK
kalåtdlit inuiangnit avdlanit naligissamingnit Ev-
rflpamiunit nunasivfigineKartunit åtåssivdluarne-
rusimassut. erKaimassariaKarporme inuiait ing-
mikortut Kangånitdlo pfssuserissatik atordlugit
inussut nåpautinut akiusinåungissuseKarnerussar-
mata, tamånalume kalåtdlit nunåne takuneKa-
rérsimavoK. monopoleKarnikutdle nuna matu-
ssauvdlulnarmat nåpauteKartutdlo nunalitsailine-
Kardlutik nåpautit ilarpagssue kalåtdline nåpau-
tigineKångisåinarsimåput. taima 1800-Karnerane
syfilis inungmit atautsimit nåpautigineKaleraluaK
siaruångitsorttneKarsimavoK.
kalåtdlinit nåpautigineKarnerussoK indsugtu-
nitdlo toKilssutaunerussoK tåssa tuberkulose, ka-
låtdlit Kangånit igdluisa torssflve pukesingmata
igdlup ilua silåinarigsiuitsungajauvoK, igdlunilo
inikitsune mérKat ardlaligssuit inigissåine nåpaut
tunitdlåussulertortarpoK. nåpaut tamåna sia-
ruatsailiorumagåine taimåilumik ipérsårdluarne-
Karneruslnaussunik igdloKalersariaKarpoK. ka-
låtdlit pendngnarnerussunik igdloKalfsagunik
akigssarsiordluarstnaunerussariaKåsåput amalo ig-
dluliornigssamut taorsigagssarsivigssaKartariaKar-
dlutik, kisalo igdluliornermut atortugssait akikit-
stititariaKarput. mana Jtalåtdline pfssutsit Evrfl-
pamiut pissusmut naleraunagit inuiangnile kalåt-
dlit naligissåine plssutsinut naleraiukåine OKar-
tariaKarpoK pissariaKartut tåuko pingasut mono-
poleKarnfkut angunenarsimassut. infltigssarsiutit
angnertunerulersfneKarneratigut pingårtumigdlo
ukiune kingugdlerne aulisarfeKardluarnfkut ka-
låtdlit aningaussarsiait amerdlisimåput, aningau-
ssarsiatdlo amerdlfssutait amerdlasånit igdluliag-
ssarsiutigalugit KissugsfssutigineKardlutik (ukiu-
ne ardlalingne Kissuit kalåtdlit nunåliartftagkat
amerdlingårsimåput). åmåtaoK kalåtdlit atorfig-
dlit akigssautimik saniatigut igdluliornigssamut
atortugssamingnik aningaussarsiorfigssaKangå-
ngitsut nålagauvfingmit taorsigagssarsisfneKartar-
put akigssautitik nåpertordlugit aulajangigkamik
taorsersugagssåinik, kisalo kalåtdlinik ikiorsiniar-
dlune isumagingningneK nåpertordlugo Kissuit
pisiarinerånit akigissait ingmaralanguaK akitsåte-
Kartitdlugit tunineKartarput.
(nangitagssat.)