Atuagagdliutit - 01.02.1937, Qupperneq 7
Nr. 13
ATUAGAGDLIUTIT
103
KutéraK tigoriardlugo isua kuseriarnermut flma-
ssuaraKångitsumut tugtfpå umassuaragdluvdlo
tungånut amitsoralårssuarmik ikerasaliordlune.
tuavioKalune agdlisitsiime »ikerasangmut« naler-
Kiupå, nuånårdlunilo KatimalugpoK takugamigit
umassuarKat nalugdlutik sangujorårdlutik »ike-
rasåkut« ikåriartortut. Kalipausiutérånguit Kati-
gagtflp merKuinik merKortagdlit tigoriardlugit pi-
koreKalune »ikerasaa« tagiardlugo panerti'på
Gmassuancat avdlat ilamingnit kiserdliulersut
ikårnavérdlugit, oKardlunilo: »tåssa atausimiK
ervngup kuseriarneranilerpoK!«
nuånåtsagdlune OKamivoK: »ila tupingn. . .
tåssa iluagtipara. inungnit avdlanit namagsine-
KångisåinartoK namagsivara — flmassuarKat ila-
kasiat ingmikortfpara. tåunårarssuaK pissaråra
måtutdlugulo kisimititdlugo. mana aporsissug-
ssaerupoK, takusavarputdlo mardlungusanersoK.«
igsiavoK kuseriarnmguardlo OmassuarKap ataut-
sip inigisså Kinguartartuardlugo.
mikfssusia pivdlugo takuligkane agsorujug-
ssuaK tupigusutigå. tåunårånguaK Kitermigut
amiliartulerpoK, ldsa tåssa KerKa ujalugssiausså-
raminlnarmik atåssuteKalerpoK nigssavarssflp ni-
gånit silingnerungitsumik. tåuko igdlugilersut
pérnialerput aulavdlutik, kisa tåssångåinaK avig-
sårput. manalo tåuko mardluk nalugdlutik anga-
lalerput, dmassuarånguit inerdluarsimassut mar-
dluk sujornagut atausiugaluartoii. nåinerula-
nguatsiaraluarput, kisiåne tåukunguit tåussuma-
lo utorKaup åssigingissusiat takuneK ajornarpoK.
minutit 20 Kångermata tåukunguit mardlfller-
sut ama tamarmik ingmfkut mardlungordlutik
avfput. atausiugaluarame mana sisamångorput.
Spallanzanip misilinine tåuna ilisimarpalo-
KissoK Kuleriardlugo misilerKigtarpå, tamatigut-
dlo åssigingmik inerneKartarpoK. tauva nikui-
patdlariardlune Ellis pinerdlonissoK såssupå. El-
lis Omassuarautaisalo Kitornait ernutaitdlo ataut-
simut aulautdlugit agdlagpoK. kisiåne Ellisimut
pfnersumik iliorpoK, inugsiarnersumik pivå su-
junersordluardlugulo. Ellis atuarKigtariaKartfpå,
tagpiorangnartorsiortutdlo A B C-ånit utertarner-
mik iliniarKerKuvdlugo. nalunaerpoK Ellis tai-
ma kukusångikaluartoK de Saussurip suliai atu-
ardluåinarsimagaluarunigit erKarsautigivdluardlu-
gitdlo, erKarsauterssorniapalågmarnane pingorti-
tat issertortuinik sareårnersitsiniardlutik sulissu-
nut iluamérsunut akornusersdtigssaussumik.
Spallanzani sujumut erKarsarnermut pigf-
nåussusiligssflvoK. ingminut issigaoK navssårni-
arnerujugssuarmut sujulerssortaussutut. inung-
nutdlo agdlagkame ilaisigut ingminut Columbu-
simut Vespuscimutdlo åssersupoK. erKumitsu-
nik tagpiorangnartoKarneranik påsingningneK tai-
ssarpå silarssuarmik nutamik, nangminerdlo nav-
ssårniartutut sapitsuliortorssuartut silarssflp tåu-
ssuma nutåp sineriaine navssårniardlutik anga-
lassunut sujulerssortaussutut issigaoa. Omassuar-
Kat tamåkua toKunartusinaunigssanik OKauseKå-
ngitdluinarpoK — eraarsautinik erKumlpatdlårtu-
nik (nalunarpatdlårtunik) erKarsautigingnigku-
mångitsdgame. pikoringnerssuatale nalunaerfigå
flmassuarKat tamåko inungnut tungassumik uv-
nit sule ilisimaneKångfkaluartumik pingårute-
Kartut.
7.
upernakut 1799 Napflliup silarssuatoKaK ase-
rorterdlugo autdlartipoK, ukiordlo tamåna Beet-
hovenip ndsiarssuarminik nipilerssugagssamik
sujugdliussumik ukiut 1900-gssåta matorssua ka-
sugtorpå. upernåK tamånarpiaK Spallanzani nå-
parpoi< indserdlerdlune. uvdlutdlo pingasut Kå-
ngiungmata niai'Ke Kipingminit makiteriardlugo
Tassup Homerivdlo taigdliarssuinik alångårdlune
atuarpoK ikingutine erKamine katerssusimassut
nuånårtingårdlugit. tåunale atuainera tåssauvoK
Kardlornera kingugdleK. uvdlut mardluk Kångi-
ungmata toKuvoK.
Faråukut atitik kingunigssamut erKaimassag-
ssautitarpait aunavérsartitdlutik. grikerit Bflma-
miutdlo klnatik marmorimut åssilitttarpait, angu-
titdlo tusåmassat untritiligpagssuit åsseKarput, sdt-
dle Spallanzanerssuåkulungmut eraåissutigssa-
råvut?
Paviame åssérånguaKarpoK Kiperugaussumik.
inungmik tåussummga soKutigissaligssfigåine na-
kasua katerssugausivigssuarme torKortaussoK ta-
kussariaKarpoK. avdlamik pitsaunerussumik iler-
fa nalunaerKutaKarsfnaunerpa?
inugatdlarame nalungilå nakatsumine ase-
rutoKartoK. toKuleramilugoK isuvssugdlune oaar-
simavoK: »toKuguma nakasuga pérniarisiuk, tau-
va fmaKa nakatsup aseruneragut nutaussumik
navssårumårpuse.«
taimåipoK Spallanzani — Pasteurip sujulia
sianisorssuaK.