Atuagagdliutit - 01.02.1942, Qupperneq 5
nr. 13
ATUAGAGDLIUTIT
105
diamantit nunap iluanlput nunarssup plngu-
lerKårfiata nalåne taimåitulersimavdlutik. KanoK
pingorsimanerat pivdlugo måna tikitdlugo ilisi-
matflt isumaKatigTngitdlat. taimåitoK kulstofimit
pilersitausimassut 1772-mile ilisimaneKalerput.
tåssa pingortugssanik påsiniaendgsårtartup plko-
rigsorssup Lavoisierip påsilermago diamantlngor-
tugssat ilti mit aumårtitausimavdlutik taimåitu-
ngornigssamingnut kulsyrikut arrortitaugatdlar-
simassut. diamantit ingnikufnaK sunerneKarsl-
nåuput, syrfkut avdlångortlneKarsfnaunatik, nu-
namilo avdlamik diamantisut mångertigissoKå-
ngilaK.
nunarssuarne tatdlimane tamane diamantil
navssårineKartarput kisiåne amerdlåssutsimikut
åssigingitsorujugssuvdlutik, taimåtaoK anglssutsi-
mlkut pitsåussutsimlkutdlo taimåiput. nunat pi-
ngasut pigissait tåukunångalo pigissaulersut pi-
ngårtumik agssainikut pigiligkat avdlanit nag-
dlerneKångitdlat. akisorssuarnik tamåkunfnga
India, Brasilia Afrlkavdlo kujatåtunga pivfiune-
ruput.
itsarnit 1800-ngoriartornera tikitdlugo India-
me diamantisiorfit pérutiuitsut pivfigineKartuar-
put, nunamitdlo tåssånga pissutnait silarssuarme
tamarme pigineKarput. Indiame Gutiliat Ka-
ngarnisarssuit diamantinik plnersautei<arput.
ukiutdle 1000-ngornerata nalane ujarKat tamåko
Europame apenuitigineKalerput. ukiune akug-
dlerne angåkuautitut isumaKarfigineKarput ser-
nigssugaunermutdlo patsisa usorineKartardlu tik;
sordlo kungit pigigångamfkik sumul ajunårutau-
sfnaussumut igdlersutiginiartarpait, taimåtaoK
toKorarnermut angåkuagaunermutdlo sernigssfl-
tausfnausorissarpait taimåitumigdlo nuliatik
åniarnatik ernislnaoi'KUvdlugit diamantinik pe-
Kartlkumassardlugit.
diamantiaivfik pisonaunerussoK pivfiuneru-
ssordlo IndiamipoK; tåssånga pissarput ujarKat
angnerit, tusåmassauneritdlo kugssflp Panarip
Kistnahvdlo erKånit pissarput, tåssa Indiap ku-
jatåtungånit nunap ingmikut nålagkersugkap
Hyderabadip ilåne. igdloKarfik tåssanlloK atsiut-
dlugo Golkondap diamantinik laissagkat tåssane
silineKartarput, tåssångånitdlo nionuitigineKar-
tardlutik. diamantit tamåko siorKat mikissut
siorarssuitdlo ujarnatdlo akornånit nunap Kå-
ngajåne itivatdlangitsumltut navssårineKartarput.
Europamiut plnersarumatut piumangårmati-
gik akimarnit Indiamit pissut tamåko tunissau-
jungnaersingajagpait. amalume Brasiliame nu-
nap ingmtkortuane Minasime Geraesime kulti-
siortut ukioK 1725 diamantit navssåriortulerma-
tigik kQgssflp kultisiorfiussup agssaivine erni-
nai< nalunarungnaerpoK ktlgåtsiaup kugssfivdlo
sioraine angnertåne diamanterpagssuaKartoK.
amerdlanerssait angmgitsulnaugaluarput amer-
dlaKalutigdle. diamantinik pivfiunerussoK Dia-
mantinamik atserneKarpoK. Bagegemip Bahiav-
dlo ilaine kingorna diamantisiorfit navssårine-
Karput, tassantputdlo diamantit angnerussut.
Amerlkap diamantisa angnerssåt Bagagemip erKå-
nit pissuvoK taineKardlunilo »kujatåta naleKå-
ngitsua«nik. diamanterparujugssuit aitsåt taima
amerdlatigissut mikissualulnaugaluit uk. 1730-mit
1924-mut katerssugkat katitdlutik 16 milifinit Kå-
ngerdlugit karåteKartineKarput. (1 karat nale-
KarpoK x/6 gram). Indiamit pissunut nalerKiuti-
sagåine imåipoK: 1924 tikitdlugo Indiamit kater-
ssugkat 2 miliflninik karåteKartineKarput angi-
sortaKarneruvdlutigdle. soruname karåtip nali-
nga nalilerujugssåvoK. taimalo amerdlatigissut
Asiame kungit kisimik pigait takornartanit pigi-
lerneKarsimanatik.
(nangitagssat.)
nerssiitérciK eriaimitsoK.
Avangnåmiume 1937 Klip. 70 agdlagaussoK
nuånaralugo atuartarsimavara Avangnåne nålag-
kap agdlagtuata P. Dalagerip Avangnåmiumut
ilångusså, åmalo Avangnåmiume 1937 Kup. 96
M. Olrikimit tapersiussaK oKalugpalårut naitsu-
ngflgaluartoK. agdlautigissat tåuko soKutigiv-
dluardlugitdlo nuånarigaluardlugit avdlat uva-
guvtlnit misigissartunerussut nålåraluardlugit
OKalugpalågssaKarumårsoralugit sivitsorpatdlåle-
Kingmat Atuagagdliutinut ilångutagssiornlnaler-
punga.
nalorniungnaerdlunga pileritsagpunga 1941-
me Jfilime P. Dalager nerssutérKamik erKiimit-
sumik agdlautigissaKarsimassoK Nflngme nåpisi-
magavko, naugdlo Avangnånut nunaminut aut-
dlardlulnalersoK angumereiKavigdlugo agdlagai
tåuko pivdlugit OKaloKatigitsiarsimagavko. tåussu-
många pileritsagtlneKarpunga agdlangnigssamut,
takussåme tusagkatdlo åssingånik uvangåtaoK