Atuagagdliutit - 01.02.1943, Blaðsíða 3

nr. 13
ATUAGAGDLIUTIT
vok, taimanilo takorxingnexarmat kingorna uk.
1932 ujarxanik misigssuissoK kangerdlungmut
angalaormat takungnigtup oxautigisimariarmago
orningnialerpå massa ukiaréraluartoK, soruname
umiaussaussånguamik oxitsumik pingasuvdlutik
TaserssuaK xåxivigisimavåt tåssalo atangerdlugo
ornigsimavdlugo.
ilisimangnigtup oKalualårigå tusarnårpara;
ornigkamfko tikitd 1 ugo issigileriåinaK avdlami-
ngoK oxångilax: diamant, kisiåne oKalugtiminut
OKarfigitfsimavå kimutdlunit oxautigingitdluinar-
xuvdlugo. — tåssa nalunartua. —
taimanerpiardlo ujaragsiortoK tåuna pujor-
tulérxamik ainexarmat John Mølleriugalup ila-
gigamigit oKalualårå kavfisoKatigititdlugo aperi-
simagaluardlugo ujarxap suneranik, (taimungåi-
narme diamantiutfneKartarmat) tauvagox kussa-
gingerpalugdlune akivåne igalågssiagssat ilagigåt,
kingornalugox tåingivigdlugo. — tåssa nalunar-
tua. —
aussame 1933-me auvardluta pingasuvdluta
nalnnaerKutserneranit påsigavtigo ornigparput.
tupingnaKaorme Kivdlissusia manigdlulnardluni-
lo, nungarutaussånguanik xorsorpalugtunik tasa-
munga xaersup iluanut atassunik ipaussångua-
xarpoK. pingajuvta savingme nuanik tamavifir-
dlune manitdliniaraluaramiuk savia fngérukiar-
tufnarpoK.
sujornaungmat misigssuissup ilångarsivigi-
lårsimangmago axineiata tungånit (ilå aKineru-
ssok pasinarame) perniknmim'nguaK ilavla nav-
ssårigamiok aitsat tåssa savingmut sitdlisigalngo
ipigsinardluarpoK.
kingorna avdlanit tikiueKartåinarame nuna-
mil nuisarna ilavdlugo angmarterKingneKarsima-
ssok t usar para, tåssalugox tamarme Kivdlarlna-
vigssuvoK.
ujarxamik tåussumtnga takungnigsimassugut
erKartortåinarparput akisorssusugissardlugulo. -
nalunartuale Kaxugo påsinexåsanerpa?
kisalo naggatågut oxåinardlanga: xanortoK-
una ukiune Danmarkip aniguivfigiumågaine
angumit danskiuvdluartumit misigssorxingnexar-
dluarile!
— ujarxap nalunartuata ilisarinexautigsså-
nik. —
K’ornurae 1942. Gideon Nielsen.
103
nakorsat tusåmassaussut ilait.
(nangitat.)
IV.
sexinlnaup inuit toxumut erxartussatut itut,
tuberkulosip baktériainik ulivkårtut, aniguisisi-
naugpagit. —
sexernup inuk toxuleraluartox aniguislnar-
narnago perxigsorssuångortisinaugpago.
merxatdlo tuberkulosexalivigdlutik sexiner-
mut nakorsartikiartortut ilane angajorxåtik ukiut
pingasutdlunit ximagsimassariaxartarmatigik
tauvame pitsaunerusånginerdlune mérxat tuber-
kulosimik nåpautexarxårneråne sule navianar-
torsiulersinagit nakorsarnialeréråine?
llollier xåxame atuarfiliorpox xissutnarnik,
kussanarnigssardlo pingårtinerunago. merxatdlo
tuberkulosexalålersut tamaunga atuariartortarput.
atuariartortut tamåko nåparsimavigsutut pine-
xartarput pilertornerussumigdle sexinermut pi-
ssunexartardlutik. sapåtip akunera xångiutTnar-
tox tamaxaratik silamérérsarput. silame atuar-
tarput. ukiumilunit tamaxaratik sisorauserdlu-
tik atuagkatik nangmagkiutdlugil silåinarmut ili-
niariartortarput.
V.
ukiut 1915—22 akornåne mérxat tuberkulo-
sexaraluartut 466 Rollierip silåinarme atuartia
najortarsimavåt. tåukunånga mardluinait toxu-
simåput. mardluk Rollier sumTnermingnik ag-
dlagfigissarungnaersimavat. atausex sångitsutut
plssusexartuåinarsimavox, ilaitdle tamarmik per-
xigdluavigsorssuput.
Sergent franskiussox oxarsimavox: »karrit
xaersume nautinex ajornaxaut.« sexernup inuit
palersitane tuberkulosip baktériainut »xaersu-
ngortitarpai«. baktériat inungnut iserttnavérsa-
savdlugit soxutåunglneruvox, pingårneruvordle
inuit xissugtusavdlugitdlusox (sexinermitttarner-
mikut nerivdluartarnermlkutdlo) baktérianut
isertugssanut ptssaunexardlutik akiusinauvdluar-
xuvdlugit.
Købenbavnime seruminstitutip sujulerssor-
tåta nakorsap Thorvald Madsenip ukiune 37-ne
misigssorsimavå xåumatine sordlerne nåpaute-
xarnerulersartox xåumatinilo sordlerne nåparsi-
massoxånginerussartox. påsivålo sexinérukiar-
tornera ilutigalugo nåparsimassut amerdliartor-