Atuagagdliutit - 01.03.1945, Page 5
nr. 15
ATUAGAGDLIUTIT
133
dlugo puissil atansinkat kisimik tåkutarput, pi-
ngårtumik åtåt. likerKåmit upernåkut ileiKumig-
tnt ukiune tugdleringne låkutaraluarput, kisiåni-
le erninaK pisagtftardlutik aussamutdlo pérukiar-
tufnartardlutik. KularnångivigpoK avangnamut
ingerdlaortuartartut; ukiåkuldlunit ingerdlassut
akugtuvdl uf narput.
tamatumfinåkut påsisfnauvarput kalåtdlit nu-
nane puissit avangnarpasigson najorneruleråt.
upernånilume tugdleringne kalatdlit nunåta Ker-
Kata sikorssuaKåsaernera puissaisaglfssutigigå pa-
sinavigpoK. sikorssuit avatågut ersslnartarput nu-
namutdlo tiptsanatik, sinerlssavdlo Kiterpasigsup
puissigssaralue sikorssuarnit avangnamut inger-
dlåneKartarput, sikorssuitdlo avangnarpardlutik
augpata puissait tulagtardlnlik.
taimåitumik åtåt kujåmukålerångamik aitsat
seKineK Kutdlariartulerångat Fipruårimfngånit ta-
kugssaunerulersarput agdlagtumangajangordlulik,
ukiutdlo tugdlerit taimåitualerput upernåmut
Aprile tikitdlugo åtåKartalerdlune.
uha.
(nangilat.)
tåukununga tugdliulildlugit taisfnauvavut
Ruslandime Aliasiorfigssuit Kåiorssuil Kauka-
susit kangiatungånit klmut avangnamut Krimip
kangiala tungånut alassut. tamåne uliasiorneK
imaussarssup (Kaspiske Hav) sineriåne igdlonar-
fingme Bakume autdlarnerpo« uk. 1870. autdlar-
nissuput Katångutigit ingeniørit svenskiussut tai-
mane Ruslandime nunasisimassut Nobellkut. *)
uliai<arf11 AmerikamTtut Ruslandimitutdlo tåuko
avdlanit pingårnerutitdlugit taineKarmata pfssu-
tauvoK ukiut 1900 autdlartinerata tungånut kisi-
ngajavingmik flliasiorfiuvdlutigdlo nunanut av-
dlanut tunissagssiorfiungmata.
nalivtlne nunat iiliaKartiussut amerdlaKaut.
amerdlanerssaitdle ukiut 1900 atutilerneråne ait-
sat navssårineKardlutigdlo piaivfiulerput. ilait
miklngitsorssuarmik peKartut påsinei<arput.
ulia KanoK-una ilivdlune plngorsimassoK?
tamåna ilisimatut iluamik ilisimångilåt. ukiut-
dlo ingerdlaneråne isumaKartitsinerit åssigTngit-
dlat. nalivtlnile amerdlanerit ima navsuiarniar-
*) tusåmassarssup Alfred Nobelip Katångutai.
tarprt: åmåna nunaviup sineriåta avatåne imaK
itisungitsoK kågssuit kuisa soruname imiussut
Imamut tarajussumut akuliussflvfiat. imåne ta-
måne kuseriarmnångågaluartordlumt åmassua-
rarpagssuarnik issåinarriik takugssåungitsunik
naussussunik umassuviussunigdlo ujameriagpoK.
tamåkunlnga mitdluartut (svampe), nerpigsfit
aulisagkat il. il. inussuteKarput aulisagkatdlo ing-
mingnut inussutigeKatigigdlutik. umassunit ta-
måkunånga uisorinaK ujameriagssuit toKorarput
nivtaitdlatutdlo nunamut nåkåssutul fmap nar-
icanut kiviorardlutik taimalo fmap naraane sior-
iianut perujungnutdlo kflit nagsatåinut akulersfit-
dlutik atautsimut katerssåtdlutik. taima ukior-
parujugssuarne kflit kflgtuartut nagsatait kftut
Kalerit ivssugtfkiartufnaramik nanertunerat angi-
sorujugssuångorpoK. tåssalo tamåkuararparujug-
ssuit nanertorneKarnermfkut ima tåtutigilersimå-
put silåinaup iltianit tikfnea ajornarsivdlutik.
taimailigamik aujartorslnaujungnaerput. ama na-
KitsineK kfssarneKalersitsissarpoK. tåssa nukit
tamåko atordlugit ukiorparujugssuit ingerdlane-
råne kftunit flmassflssunit pisataussut (organiske
stoller) ingmfkortitersimåput. orssoK åma ing-
mikortfpoK. nunap Kåvata avdlångorarnerujug-
ssuisigut taimanerujugssuaK fmap nalerisimassa-
rigalue nunångorsimåput mana flliaKarfiussut.
flliaKarfingnime nunap ikiaisa Kaleriåt pfssusinit
tamåna påsinarpoK. kisalo ugpernarsautit ilagi-
sfnauvåt ulia nunap iluane imermik taralsumig-
dlo ilaKartuåinarmat.
nunap iluine flliap katerssorfé åssigfngeKaut.
ilåne nunap iluane suvdlorssuarnut kalerssusi-
massarpoK taserssuångorsimassardlune ilånilo nu-
namit mitdlugusimaneKåinartardlune a: nunap
iluagut sérivdlune. ama ilåne KatsigsumitarpoK
ilånilo atsingnerussumltardlune. sordlo ilåne 20
m-nik atsigsigissume flliamik navssåråine erKa-
ralånguane 100 m-nik itfssusilingme aitsåt nav-
ssårfigssaussarpoK. taima Kivdleralune nunap
iluane ikiarfgsårneK flliap sérivlia tikfkåine Kiv-
dligkap suvdluanut katerssfltilersarpoK pumper-
dlugulo Kagdlufnariångordlune. suvdlunutdle
katerssusimassoK nåmagtoråine pumpernagulunit
isumaminik aniasfnångortarpoK ilåne Kårtorner-
ssuartut ftumik sujuleKariardlune Kumut ligssa-
lugtorssflssardlune. taima Kivdlerdlugit puila-
ssuliat tamåkua pigssarsiviusfnaussarnerat åssigi-
ngeKaoK. ilåne puilassuliaK Kåumatit ardlaKå-