Atuagagdliutit - 16.06.1948, Page 5

nr. 12
ATUAGAGDLIUTIT
137
iliniartltsissut kalåtdlit Kavdlu-
nåtdlo.
agdlagkavtlne Kavdlunåtut ilmiartitaunerup
pitsaunerussumik ingerdlåneKarnigsså sujuner-
tararput.
sorssungnerup soraerneratigut Kavdlunåt ili-
niartitsissut nunavtinut pissalersimåput tåssauv-
dlutigdlo nunavtlne ilmiartitaunerup ingerdlav-
dluarneKarnigsså sujunertaralugo autdlartitausi-
massut. nalungilarputdlume ilfniartitaunerup
tungåtigut sujumukarnigssaK KanoK pissariaKar-
tigissoK amalo iliniartitsissut pikorigsut tamatu-
m linga pissariaKardluinartut.
kisiånile , Kavdlunat oKausinik iliniartitaune-
rup tungågut Kavdlunat iliniartitsissut angnertu-
mik kingunigssaKarnigssåt ilimanangangilaK, ta-
matumungalo pissutauvoK Kavdlunat nunavtinut
perKåmersut kalåtdlisut oKalungneK naluvdluf-
nartarmassuk taimalo iliniartitamik oKausé ator-
dlugit erKuvigsumik navsuiaisinåusanatik Kular-
nångitdluinartumigdlo taimailivdlutik ilane ili-
niartitatik påsinerdluisfnautltardlugit.
nalerKiinerpaussutut kalåtdlit Kavdlunåtut
pikorigsut påsisitsisinauvdluartutdlo tikuarsinau-
vavut. tåuko atuartitsisinåuput Kavdlunat oKau-
sé nangmingneK oKautsimingnut nalerKiitungor-
dlugit navsuiardluarsinauvdlugit. taimåitumigdlo
pissariaKardluinarsorårput kalåtdlit nangmingneK
danskit OKausinik nunamingne iliniartitsinigssåt.
ajoraluaKaorme kalåtdlit pikorigsutsiarssuit Kav-
dlunåtut iliniartitsinermit tunuariartulersimang-
mata nauk suliartik ingerdlatinarsimassuguniko
kalåleKatimingnut iliniartitsinerat suniuteKarne-
rusimåsagaluartoK. norKaissutigissarianarpordlo
tamatumiinga sulinerata angnertunerussiingorti-
neKarnigsså Kavdlunåt OKausinik ilmiartitaunerup
sukanerulernigsså ukiune måkunane pissariaKar-
dluinalermat.
atagule avdlat isumåt tusalåriartigo.
atuartugssat asangnigtumik inuvdluarKuvavut.
.Johan Dahl Jens Skiflilo, Sisimiut.
takornartat oKausinik iliniarnerrae atorneKarnerujar-
tuinarpoK oKautsit iliniarniagkat kisisa atordlugit kisisa-
lo tusåvdlugit nangmineK oKauserissanik akulersornagit
iliniarnen, taima iliniarneK kinguneKardluarnerussartoK
påsineKarérmal.
år sig ss.
syfilis pivdlugo.
(agdl. C. F. Øllgaard.)
månåkut syfilis pivdlugo OKalugtuniarpavse.
nåpaut tåuna Kavsériardlune oKaluserineKartar-
dlunilo agdlautigineKartarsimavoK, pissariaKarti-
parale tåuna pivdlugo sapingisamik angnertumik
ilisimassaKarnigssarse amalo KanoK navianartigi-
ssusianik påsissaKardluarnigssarse.
nåpautip navianåssusia påsisinåusavarse tu-
saruvsiuk ama ima taineKartartoK »inuit någ-
dliugtitsissåt«. tåussumame nåpautip inuit tu-
sintiligpagssuit nungutisimavai, nålagauvfigssuit
inuiaitdlo kultorilitorKat sujungnaersisimavdlugit.
syfilis nåpautitoKarujugssuvoK, Amerikame
inuiangnit kultorilitorKanit pingortusorineKarpoK
Columbusivdlo kivfainit Europamut pissiineKar-
simagunardlune. ukiune 1500-kunit Europame
ilisimaneKalerpoK sivisumigdlo toKorautausimav-
dlune taimane sorssungnerssuarne toKutaussartut
amerdlaKatåinik toKutsissarsimavdlune.
kalåtdlit nunåt måna tikitdlugo kiserdluinar-
me nunauvoK nåpåumit tamatumtnga assagtune-
KarsimassoK, taimågdlåt ukiut 50 sujornagut
Arsungme atauseK nåpåumik tamatuminga nå-
pauteKarsimavoK.
KujanangårsimavoK kalåtdlit nunåt nåpautip
tåussuma någdliugtitsinerata avatånituarsimang-
mat. ukiorpagssungitsut matuma sujornagut ka-
låtdlit nunåta inue kinguarsimagaluaKaut, tai-
manilo nåpaut tamåna kalåtdlit nunåne nåpau-
taulersimagaluarpat Kularnångitsumik uvdlume
inuit ajoKuteKångitsut måne nåpitagssaunaviångi-
kaluarput.
månale nåpaut maunga ångåsimavoK nauk
ilisimassat nåpertordlugit ikigtuinait nåpauteKa-
lersimagaluartut. isumaKåsångilasile mana tåssa
nåpåumit pineKarsinaujungnaertuse. sule nåpau-
tip ajornångivigsumik nungutisinauvåse ukiutdlo
untritigdlit mardluk kingugdlit atordlugit måne
suliaussoK sivikitsuararssuarmik aserordluinarsi-
nauvdlugo.
ajunårutit Kavsit angnertoKissut åssigalugit
syfilis sorssungnerup nagsatarissarpå. Danmarki-
me sorssungnerssup sujornagut nåpaut syfilis nå-
pautigineKångingajavigsoK angnertoKissumik atu-
gaulerKigpoK tyskit såkutfiinit erKiineiiardlune.
kalåtdlit nunane nåpaut sujugdleK Amerikamiut
såkutuånit pisimavoK. isumaKartoKåsångilardle