Atuagagdliutit - 15.12.1982, Page 24

imnguaK sinigtarfik,
atuarfik, oxalugfigdlo
Karl Møller oKalugpalårioK ukiorpagssuarne ajoKitut sulinermine
naldutagkaminik, nuånersunik erdloKinartunigdlo
mana piumavfigineKarnera maligdlu-
go nunaKarfit ajoKitut iliniartitsissu-
tutdlo suldlivika erKailåsavåka. su-
jugdlermigdle misigilernera silar-
ssuarmigdlo inungorfivnik Kåurnai-
ssaKalernera erKåisaguvko kinamita
ilimasugpa ukiorpagssuarne ajoKitut
suliumårtunga.
tåssame misigilerpunga paorngui-
naK angalassardlunga, tåssa nåpåu-
ssup børnelammelsep ugpaterujuka
nukigdlårtivigsimangmagit.
aussanre paornguinaK sisamanik
niulerdlunga ugpatika uniåinaK ig-
dluvta erKåne autfdlaorsimavfingmi-
lo angalassarpunga. imame paor-
nguinarnera kingunescarpoK aussame
agssåka inussama nue pussortarpul
neKai nuivdlulik. inarångamalo nc-
Kaisa amérnere parngutdlutik uma-
tivnut atassumik patingulersarpul. å-
niarnermiidlo ilaka sinilerersut intu-
ngarssuaK erKumassarpunga, tåssa
neKaisa nuisanere ipermit marug-
diungmitdlo ilorKutdlutik ajorlara-
me.
atualerKårama ukiut atuarluvfika
sujugdllt niardiuk taimanc atuartut
angnerit ilåta .1 ose C José fsen i p amau-
ssiardlunga atuariartutarpånga. tai-
matutdlo soraerångavta amaussiar-
dlunga angcrdlåularpånga. anger-
dlåussineritdlo tamaisa alåtavnit a-
kigssarsiarissarpå stiko KaKortOK a-
tauscK, uvdlumikussugpat suliuma-
jungnertugssaugaluaK. aKaguane pi-
lereriåinåsaoK.
unale tissat ilumormal »inuit pe-
rortarput«. uvangåtaOK perorpunga.
sule mcrauvdlunga agssarujugssuar-
nik maingninertunik agssaKalerpu-
nga.
kina isumaKarpa nunavta ilå ang-
nertoK sutdlivigilerumårdlugo. ilame
inunerup nalunartåssusia.
18-inik ukioKardlunga Ef'terskoli-
nie iliniartungorpunga Hojskolcmilo
ukiut mardluk. nalussusersuarale pi-
ssuvdlune Seminarianiut ångutingit-
sorpunga, åmame taimanile uteriner-
mit iliniartitsissivnut kigdlormortara-
ma, ersigissaKarnangalo.
Kunugalugo KununarunaK
aulajangcrpåt Påmiunut 1936-me a-
tuartitssungusassunga. taimanc Josva
Berglund ajoKiussoK Gerhard Ligedc-
lo palasiuvoK.
iliniaKatima Påmiunut pisassunga
tusaramiko usoringCKånga. tåssagoK
palase tåuna sukangasorssungmat a-
joKérKamigdlo navérsivdlune Kiatit-
sissarmat. taimanc tarnavunga pivu-
nga Gérte pissagterugtortoK lands-
radimutdlo ilaussortauvdlune.
pissutigssaKångivigdlune nålagker-
taraluarpånga, inorujugssugame ni-
pitOKalunilo Kunugalugo Kununaru-
naK.
pikunartumik akerdlerigtarpugut
agdlagfiane uvdlut pingasune. nuliata
nerissagssat inerncrardlugit unigtitar-
påtigut, tuniutTnarl'igingisåinarpara-
le, månalo tikitdlugo tamåna perKig-
simissutigingisåinarpara, utcrcKatig-
ssaminik takussaKartlnardlugo. ta-
måna erearsautigilerångavko isu-
maKarpunga ilåne iternerdlugtartOK.
ukiut mardlungajait Påmiunériar-
dlunga Påmiut pigissanut Kuåninut
nugpunga ukiåkut, tåssanilo silar-
ssuarme arnat uvavnut pinernerssåt
Kanilårnerssåtdlo takorKårdlugo.
ukiuvdlo tugdlianeseptemberip 16-
iånc katikavta aKaguane Kangitdler-
miunut nusavdluta autdlarpugut, ka-
ternåt angalanerat.
Kangildlermiunut pivugut igdlut
sisamat inue 29-t. inigssamigdlo uv-
dlumikutut piarérsimassoKånging-
mat igdlut angnerssånut agfardlering-
nik inilik inigssineKarpugut. igdlume
tåssane Kingordlermiput piniartor-
ssuaK nulia, mcraitdlo nuliataloKatå-
ngutå. tåuna piniartorssuaK sineriak
tamåkerdlugo naluneKångitsoK tåssa
Julius Heinrich.
igdlo tåuna KtngordleK Juliusikut
inåt matOKångilaK taloKåinardlune.
silardlermtput ajoKitut kingoråga-
ra Hans nulialo Lucie (Ulutsiåt). er-
nerat nukardleK paniat inusugtoK av-
dlalo panigsiåt inusugtoK. ininguaK
tåuna angingilaK. inersimassutdle ar-
fineK mardluvdluta igdleK atauseK si-
nigtarfigisavarput. ininguaK tåuna
nerissarfigalugo, sinigtarfigalugo, er-
Kigsisimårtarfigalugo atuartitsiviga-
lugulo nålagiartarfigårput.
ituilo Akunåne nordlit ajoKersui-
ssuinit atuartitauvdlutigdlo perorsa-
gauganiik ugperissamigdlo pingårtit-
sissugamik inikasingme tåssane sap.
ak. mardloriardlutik atautsimTtarput
KinoKatigmgnertalingmik, sagdluna-
nga OKåsaunga uvavnut Kasunåinar-
tumik. imåingilaK OKausé Kasunara-
lugit, kisiåne ine tåuna tamanut atu-
gaK matulo atauseK isåviuvdlunilo a-
niavfiussoK ama unukut nunancati-
nguavutdlo tåtOKitdlugo atautsimiv-
figalugo silåinakiginarsissarame.
ukiordlo 1939 autdlartipoK ukior-
dluvdlune KavdluniarneK ajornarsiv-
dlune, sikupalåmik sikugune aseru-
saoK anorimit, sikut tivsukartut Ki-
nordlo akornutauvdlutik.
Kinorssup iluvåtigut
silarKigseriarmat uvagut Paulusilo
uvdlåkut sisamanut Kavdluniardluta
autdlarpugut februarip 7-iane 1939.
uvanga umiaussårKavnik åipara Kåi-
namik. Kangitdlermiunit K’eKertar-
ssuatsiainut ungasiarpoK, Kavdlu-
niarfigalugulo Kungujulåinarftunane
pingårtumik ukiup Kencane, tåssa 59
km migssilioramiuk. pikavsagkavta i-
pugkama, ipugkama åipara sanivne
Kåinamik paoriåsaoK sikut tivsukar-
tut uiartertardlugit kisa unupåtigut,
silageKigamile Kåumat nuivoK imig-
sivdlune.
tåssalo Kangårssup sujorånut piv-
dlutalo K’eKertarssuatsiait åjavkora-
lakaslt ulimukalerpoK. tikileravta |
nuånårKarnata ulimukarneK nag- |
dliungmat sarfarigsigamime tasamå-
nga avativtinit tåssuguinaK Kinorssup
— Kinupalårssup iluvåtigut. aitså-
ngungmat ornigarput imarik Kåumå-
mit KivdlålårtuinaK måna Kinor-
ssuarmit tårtuinarssuångorpoK.
avdlatut ajornaKingmat utimut
sågpugut. utimut såsavdluta kaujat-
dlangnialeravta piuminaik. umiau-
ssåncama atånut sanerainut iputivnut
KinorssuaK nipussutdlune.
utimutdlo sågdluta ntåtarterdlunga
ilugdltnångorpunga kiagungneK, nu-
kiorneK anerterinerdlo atassuinaK. å-
Kavna kujativtine imarigsoK Kåumå-
mit KivdlålugtuinaK ornilerparput. u-
terltarKarnanga klsatne akiorunii-
naitsumik Kasunartumigdlo misigile-
ratåKaunga. åipå Kasuvigkune åipe
sujugdlingortisavå. ukulunlt iputit o-
Kimaitdligamik nrulinge Kinorssuar- j
mik Keringajagtumik pordluta Ki-
nuiaråine mardlungnik pingasunig-
dlunlt iporiaråine åsserssue niputiså-
put.
ornigardle KimåneK ajormat ima-
rigsoK sikunik tivsukartOKaraluaK a-
nguvarput uterdlutalo tikipugut. tiki-
kavtalo aitsåt timikut atissåka ate-
riardlugit majuarpunga. iserpunga
uvdlåkut nal. arfineK Kångerå. igpag-
ssardle uvdlåkut sisamanut autdla-
ravta nal. ak. 26-t atorsimavdlugit ti-
kipugut.
Gutilo Kujanarsile nukérunata ajo-
rata tikikavta.
tikitugutdlo aKaguane sikuvoK t-
måkut KavdluniarnigssaK ajornarsiv-
dlune. kisiåne sikukut. silalo unerist-
mangmat uvdlut mardlugsuit siko
måtutitslgaluardlugo iluamik atug-
ssåungingmal, nunåkut kangerdluit
Kingerdlugit sikuilo ajungigpata Kav-
dluniåinaKaleKaut.
Juliuse itortaliutdlugo autdlarput,
nuliåkulugalo ilauvoK. avKUtåne nu-
nåinarme aputip Kåvane amernik ag-
dlisserdlutik sinigsimåput, ima OKa-
råine pitsaunerusaoK: »uligsimåput«-
avKutimik ilåne sikupalåkut paor-
ngortarsimåput nunåkutdlo asfalti-
gåungitsukut maugaliortaKalutik.
avKutigssartik sikupalåK Kåumar-
tinago atugagssåungingmat Kåutnar-
slsimavåt.
sikupalåkut paornuinaK
Kåumardluarmatdlo ingerdlarKtsav-
dlutik nikuitdlutigdlo nuliama malu-
gilersimavå silane kåvigtuinaK tårti-
lerdlunilo. malugeriarame ernTnavik
apumut sérKumersimavoK niandlo a-
mut sikititdlugo, inumarigserKigsi"
mavordle. uvaligå sikupalåK atordlu-
go ilålo Kajangnarpatdlåtdlarångat
paormortardlutik K’eKertarssuatsiai-
nut apusimåput.
kujåmuldle iluagtitsivdlutik >g‘
dluarKame sinigsimåput, aKaguanilo
uvaltkut aputdlutik tikitdlutik.
tamatuma kingorna ukiorpait Ka-
(Kup. tugdl. nangisaon)
Karl Møller mamtsormio agdlagkumatuvoK atuagkiortuvdlunisaoK. u-
kiorpagssuarne Atuagagdliutine suleKatauvdluarsimavoK, isumaliuter-
ssutinik sarKumissardlune åmale alikutagssanik tusarnersuliortardlune.
ukiortåme januarip 14-ianeKarl Møller 70-inik ukioKalisaoK, Atuagag-
dliumitdlo Kinuvigisimavarput inunine oKalugpalårilårKuvdlugo. tåuna
tåssa nunavtine atuarfeKarnermut pissortap A KigssiaK Møllerip angutå,
månito takuneKarsinauvoK åssinga Itivdlimitdlune 1955-ime.
24
ATUAGAQDLIUTIT