Atuagagdliutit - 02.02.1983, Blaðsíða 26

Nunatta EFimut
saarulleerutai akile-
raaruteqassanngillat
Taamaassappalli tyskit aa/isartui Kalaallit Nunaata imartaani
aalisarsinnaatitaajuaannartariaqarput, Kommissionimi atorfikkaat
ilaat AG-mut oqarpoq
Kalaallit Nunaata, ilaasortaajun-
naareeraluaruniluunniit, saarul-
leerniutai akileraaruteqanngit-
tuaannarsinnaasapput. Akerlianil-
li Kalaallit Nunaata uppernarsar-
tariaqassavaa aalisartut EF-im-
meersut — imaappoq tyskit Killiit
kilisaataat — Kalaallit Nunaata i-
martaani aalisarsinnaatitaassasut.
Taama AG-mut oqarpoq EF-
Kommissioni atorfikkaat ilaat.
— Ajornartorsiut ajornakusoor-
toq taanna pisinnaateqatigiinnermut
tunngavoq. Kalaallit Nunaata imar-
taanut qanoq atsigisumik pisinnaati-
taassanersugut Kalaallit Nunaat qa-
noq atsigisumik uagutsinnut niuersin-
naatitaassanersoq. EF-Kommissioni-
mi paasilluarneqarsimavoq, Kalaallit
Nunaat nunaasoq, nioqqutissiamik
ataatsiinnarmik, tassalu aalisakka-
nik, tunngaveqartorujussuaq. Taa-
maattumik isumaqarpugut, Kalaallit
Nunaat EFimi killeqanngitsumik
niuersinnaatitaasariaqartoq, EF-
kommissionimi tusarfigisaasoq taa-
ma AG-mut oqarpoq.
— Apeqqut mianernartoq tassaa
voq piginnaateqatigiinneq. Kalaalli
Nunaata imartaanut qanoq atsigisu-
mik isersinnaatitaassanersugut aam-
malu Kalaallit Nunaat qanoq atsigi-
sumik uatsinnut niuersinnaatitaassa-
nersoq. EF-Kommissionimi paasil-
luarneqarsimavoq Kalaalit Nunaat
nunaasoq nioqqutissiamik ataatsimik
tunngaveqarluinnartoq, tassalu aali-
sakkanik. Taamaattumik isumaqar-
pugut Kalaallit Nunaat killeqanngit-
sumik EFimut niuersinnaatitaasaria-
qartoq, taamaattumik aamma EFi-
miut umiarsuaat imartassini aalisar-
sinnaatitaasariaqarput, tusarfigsaq o-
qarpoq.
Tamannali soorunalimi aatsaat pi-
sassaaq kalaallit aalisartuisa piffissa-
mi aalisarFissarititaasumi pisarisin-
naasatik tamaasa aammalu nunap pi-
sariaqartitai tamaasa pisarereerpati-
gik, tusarfigineqartoq erseqqissaa-
voq.
— Kalaallit Nunaat EFimit aniu-
mavoq — tamannalu ataqqivarput.
Peqatigitilluguli Kalaallit Nunaat
niuemikkut uatsinnut atassuteqartua-
rumavoq. Taamaattumik siunissami
qanoq ittumik suleqatigiinnissatta i-
luarsartuunnissaa pingaartorujussuu-
voq. Kalaallimmi Nunanni ukiorpas-
suarni tulliuttuni atasussaavoq, ua-
gullu isumaqarpugut Europap nuna-
taata ilaatut isigineqartariaqartoq.
Suleqatigiinneq soqutiginneqatigiin-
nikkut ingerlanneqartariaqarpoq. A-
jornartorsiullu tamanna naalakker-
suinermuttaaq attuumassuteqarpoq.
Taamaattumik Burkep nalunaaru-
siaata niueqatigiinnermut tunngasor-
taa pisariusorujussuuvoq, tusarfigi-
neqartoq AG-mut oqarpoq.
Kalaallit Nunaat immikkut
aaqqissuussivigineqassaaq
Kommissionip nalunaarusiaq Rådi-
mut tunniutereerpagu, tamanna mi-
nisterit oqaluuserissavaat, iluarsar-
tuullugu, allanngortiterlugu akuersis-
sutigaluguluunnit.
Kommissionimi amerlanerussute-
qartut isumaqarput, Kalaallit Nunaat
OLT-ginnavimmik aaqqissuussivigi-
neqarsinnaanngitsoq, soorlumi Ka-
laallit Nunaanni Danmarkimilu naa-
lakkersuisut taamatut kissaateqara-
luartut. Peqatigitilluguli naluneqan-
ngilaq, Kalaallit Nunaat EFimik
niueqatiginnilerumaartoq, OLT-mik
aaqqissuussivigineqarnerup imaasa
pingaarnersaannik imalimmik, tassa-
lu EFimut akileraaruteqanngitsumik
niuersinnaanermik. Immaqa Kalaal-
lit Nunaannuinnaq atuuttumik aaq-
qissuussisoqarsinnaassaaq, OLT-gin-
naanngitsumik, kisiannili OLT-mik
isumaqatigiissutip immaqalu soorlu
Savalimmiut EFimik isumaqatigiissu-
taannik akuleriissitsinermik.
— Kommissioni, Burkep nalunaa-
rusiaanik sulissutiginninnerata nalaa-
ni tyskit killiit kimigiiserfigisimaner-
lugu?
— Imatut oqaatigissavara, suliner
put ajornartorsiornarsimasoq, aali-
sarnermut politikkissamik ataatsi-
moorusaamik nassaarniarneq pissa-
nganartorsiornartarsimavoq. Inuit
ilaasa pingaarnerutissimavaat aalisar-
nermut ataatsimoorussamik politik-
eqalernissaq, Kalaallit Nunaata
piaarnerpaamik EFimik isumaqati-
ginninnissaaninngarnit. Tassa Kom-
missioni taamatut isumaqarpoq. Ua-
gut isumaqartuarsimavugut tamatu-
ma tungaatigut pitsaasumik ataqqe-
qatigiiffiusumillu aaqqissuussisoqar-
nissaa pingaartorujussuusoq, — EF-
imiigunnaaraluarussiluunniit, Euro-
pamut pingaaruteqartorujussuu-
juaannartussaagassi. Tassami Kalaal-
lit Nunaata taamaassusia qularnangi-
laq.
— Sooq Kalaallit Nunat taama pi-
ngaaruteqartigaa?
— Oqartariaqarpunga aalisakkat
tamatumani pingaarnerpaasut. EFip
Kalaallit Nunaata imartaanut isersin-
naatitaajuaannarnissani kissaatigaa.
Tamatigulli soorunalimi qanoq aali-
sagaqartigissusia apeqqutaatillugu —
Kalaallit Nunaat soorunalimi siulliu-
sussaatitaajuassaaq, aningaasaqar-
niarnersi eqqarsaatigalugu.
Kommissioni neriuppoq Alassul
qinersinermi ajugaassasoq
EF-Kommissionip isertunngilaa,
oqaratillu neriukkamik, qinersinissa-
mi Atassut ajugaajumaartoq.
— Qularutissaanngilluinnarpoq,
EF-Kommissioni nuannaarluinnaru-
maartoq, illuatungiliuttut partiiat
Atassut qinersinissami ajugaassaga-
Iuarpat. Sulilu marloriaammik nua-
naalissagaluarlutik apeqqut EFimit
aniniarnermut tunngasoq Atassutip
oqaluuseriteqqileraluarpagu, tusar-
fiusoq AG-mut oqarpoq. Nalunaaru-
siarput qinersinissaq sioqqutitsiarlu-
gu saqqummersussaavoq, ajuusaar-
nassagaluaqaarlu Kalaallit Nunaanni
inuit ima pakatsitigissagaluarpata,
OLT-mik aaqqissuussivigineqarsin-
naannginnertik pissutigalugu aallaat
EFimut akerliusut partiiannik taasis-
sallutik.
Maannakkorpiaq tyskit EFimi siu-
littaasuupput, tamannalu Kalaallit
Nunaata ilaasortaajunnaarniarnerata
paamaarunneqarneranik kinguneqaf-
luarsinnaavoq. Ilimanarluarsinnaa-
voq EF-ip, Landstyrep qallunaallu
naalakkersuisuisa aniniarneq pillugu
isumaqatigiinniarnissaaq aasamut
aatsaat aallartissinnaajumaartut. Ta-
matuma kingoma Kalaallit Nunaata
aaqqissuussivigineqarnissaanik Ra_
dip aalajangemivia nunat ilaasortaa-
sut qulit naalakkersuisuini akuersis-
sutigineqaqqaassaaq. Taamaaliorner-
lu ukiunik marlunnik sivisussuseqa-
rajuttarpoq.
1983-imi saarullinniarneq:
Pisassat tamarmik
nunatsinnut tunniun-
neqartariaqarput
Saarulliit 1983-imi Kalaallit Nu-
naanni pisarineqarsinnaatitaasut
tamakkerneqarnissaat ilungersuu-
tigineqassaaq. Siorna nungutsina-
veerloqassappat, immikkut ittunik
iliuuseqartoqartariaqassaaq, naa-
lakkersuisul siuliltaasual Jonat-
han Motzfeldt AG-mut oqarpoq.
Sule aalajangiunneqarsimanngilaq
»iliuusissat immikkut ittut« suuju-
maarnersut, ilimanarporli aalisariuti-
nik pisaqarluarsinnaasunik attartor-
toqarumaartoq.
Naalakkersuisut siulittaasuata o-
qaatigaa, naalakkersuisunut ilaasor-
taq Lars Emil Johansen aapparalugu
Norgemi tikeraarnerminni paasiniaa-
simalluni saarullinniutit norgemiut
sinneqartoorutigisartagaat qanoq at-
siginersut.
Savalimmiormiuttaaq taamatupa-
jaaq ittumik saaffiginnissuteqarFigi-
neqarsimapput, naalakkersuisullu
siulittaasuat isumaqarpoq, Kalaallit
Nunaata suleqatigisartagaasa saatfi-
ginerisigut ikiortissarsisinnaassallu-
tik.
Qaaminat ataaseq qaangiuppat
inissaaq
Naalakkersuisut siulittaasuata sult-
niutai tamakkua qaammat ataaseq
qaangiuppat paasissutissiisinnaalis-
sapput, kalaallit saarullittassatik nu-
ngunnaviissagaluarpatigik sariarfis-
sat sumiinnerinik.
Isumaliutigineqarpoq periarfissat
KGFI peqatigalugu nalilerniarneqas-
sasut. Naluneqanngitsutut ukiorman-
nattaaq ukiorluusorsuuvoq, attartor-
niarnissamullu piareersaatit siulliit }'
ngerlanneqaleriissapput, pisassariti-
taasut nungunneqarsinnaannginnerat
paasinarsiniariarpat.
Torskefiskeriet i 1983:
Nu skal hele kvoten
sikres for Grønland
Landsstyret vil satse hårdt på at opfiske hele kvoten og ikke
mere »forære« portioner bort
Der skal satses hårdt på at Grøn-
land fisker hele den torskekvote,
landet får i 1983. Hvis der, som til-
fældet var sidste år, skulle blive
problemet med at opfiske kvoten,
vil der blive taget ekstraordinære
foranstaltninger i brug, siger
landsstyreformand Jonathan
Motzfeldt til AG.
Der er endnu ikke truffet beslut-
ning om, hvad disse »ekstraordinære
foranstaltning« skal bestå i, men det
er sandsynligt, at der bliver tale om at
chartre fremmed tonnage, hvor ka-
paciteten er til stede.
Landsstyreformanden udtaler, at
han under besøget i Norge sammen
med landsstyremedlem Lars Emil Jo-
hansen har bedt om oplysninger om
norsk overskudskapacitet af torske-
både.
En lignende henvendelse er blevet
rettet til Færøerne, og i det hele taget
mener landsstyreformanden, at
hjælp skal hentes i de områder, som
Grønland traditionelt har samarbejde
med.
Færdig om en måned
Disse sonderinger skal efter lands-
styreformandens udsagn resultere i,
at man om en månedstid står med et
klart billede af, hvor der kan hentes
fri kapacitet, dersom det igen skulle
brænde på med at fiske den grøn-
landske torskekvote op.
Det er meningen, at mulighederne
skal vuderes sammen med KGH. Og-
så i år er der som bekendt tale om en
meget streng vinter, og de første for-
beredelser til eventuel indchartring
kan ventes truffet, så snart det er til
at overse, om der skulle blive proble-
mer med at opfiske den tildelte kvote.
26
A.TUAGAGDLIUTIT