Atuagagdliutit - 10.06.1988, Page 5

1
»Kalaallit tunngavissaat immikkut ittut«
1972-imi oktobari qaammataagaa Moses Olsenip Informationimi oqaloqatigineqarnermini Kalaallit Nunaat qanoq
issanersoq isummerfigaa. Isummemerit taamanikkut Danmarkimi nunatsinnilu amerlasoorpassuamit
takorluuinerinnartut oqaatigineqarput
Periarfissani arlalinni
aammalu Kalaallit Nun aa ta
EF-imut naaggaareernera-
tigut Kalaallit Nunaanni
nammineerluni ingerlatsi-
nissaq akuerisimavaat ka-
laallit tunngavissaat immik-
kut ittut tunngavigalugit.
kisianni »kalaallit tunnga-
vissaat immikkut ittut«
suugamik? - Kalaallit Nu-
naata pissusia aammalu ine-
riartomissamut periarfissai
aallaaviit marluk assigiin-
ngitsut tunngavigalugit
oqaatigineqarsinnaapput.
Aallaavigineqarsinnaapput
pissusissanut tunngasut,
Danmarkip aammalu Ka-
laallit Nunaata danskit naa-
lagaafFunmut tunngasuti-
gut atassuteqamerit, taak-
ku naapertorlugit Kalaallit
Nunaat danskit naalagaafi-
ata ilagimmagu, imaluun-
niit aallaaveqartmneqarsin-
naavoq Kalaallit Nunaata
pissusiata tunngavissariti-
taani.
Pis susis satigut aallaavigi-
saq tassaasimavoq manna
tikillugu Kalaallit Nunaat
pillugu politik. Ungasissu-
mit annerusumik minneru-
sumilluunniit aqunneqar-
neq aqqutigalugu Danmark-
imit pilersinniameqarsi-
mapput danskit aaqqissuus-
sineri, Kalaallit Nunaanni
inuiaqatigiinni danskit killi-
gititaat. Eqqarsartaaseq
una tunngavigalugu, Ka-
laallit Nunaat Danmarkip
ilagimmagu, Kalaallit Nu-
naat Danmarkisut ilersinni-
ameqarsimavoq.
Kisianni Kalaallit Nunaa-
ta nammineq tunngavissai
tunngavigalugit isigigaanni
- tassalu imaappoq Kalaallit
Nunaata sumiissusia, kul-
turia aammalu inuussutis-
sarsionermut periarfissai,
ilumoortuuniaraanni oqar-
tariaqarpoq Kalaallit Nu-
naat aamma Danmark nu-
naasut assigiinngilluinnar-
tut. Nunap oqaluttuarisaa-
neranut tunngasutigut, si-
lap pissusiatigut, inuussu-
tissarsiornermut tunngasu-
tigut, ineriartomermut
tunngasutigut il.il. aamma-
lu nunat taakku marluk taa-
ma assigiingitsigimmata
paasisinnaanngilara ilua-
tungeriinnut iluaqutaassa-
soq inuiaat siuarsamiame-
rat tunngavissaqartissallu-
gu iluarsartuussinernik,
isummanik tunngavissanik,
maleruagassanik taamaan-
gajattunillu nunap aap-
paannaani atomeqartunik.
Isumaqarpunga kalaallinut
pilluarsaataanngitsoq Ka-
laallit Nunaanni Danmarju-
mik mikisumik pilesitsiniar-
neq. Inuttut imaluunniit
atortussatigut tunngavissa-
qanngilaq Kalaallit Nu-
naanni Danmarkiliomissa-
mut. Kalaallit Nunaat ino-
qartissagutsigu, Kalaallit
Nunaanni najugaqaruma-
gutta, isumaga malillugu
paasisariaqarparput inuun-
niamermi atukkat Dan-
markimisut ilersinnaann-
gitsut, kisianni immaqa al-
lamik pitsaanerusoqarpoq,
aammalu inuit pigiumane-
rusaannik qallikkut atorto-
rissaamerminngamit.
Inuiaqatigiissutsimut
tunngasut ullumikkut Ka-
laallit Nunaanni atortinne-
qartut Danmarkimi piareer-
sagaasimapput aammalu
danskinit suliarineqarlutik.
Pissutsillu imaapput inuia-
qatigiinnut killigititat inuia-
qatigiillu imminnut assut
attuumassuteqaqqalaarlu-
tik. Pissusissamisoortumik
imminnut nassaarisinnaasi-
manngillat, tamatumun-
ngalu soorunami pissutaa-
voq pissusissamisoortumik
imminnut atassuteqanngin-
namik. Avatangiisinut qal-
lunaat pilersitaannut ka-
laallit iluameersumik tunn-
gassuteqanngillat. Ukior-
passuarni oqaluuserineqar-
simavoq, aammalu Kalaallit
Nunaat pillugu politikkimi
anguniagassatut oqaatigi-
neqartarsimavoq, Kalaallit
Nunaata Danmarkimut
ilaatinneqavinnissaa. Kisi-
anni isumaqarpunga naam-
masiniagassat siullersaat
pingaarnerpaartaallu tas-
saassasoq Kalaallit Nunaan-
ni inuiaqatigiit killigititaan-
nut inissinneqarnissaat.
Taamaasiussagutta iluar-
nerpaasutut isumaqarfigaa-
ra inuit namminneq tassani
najugaqartut periarfis sar-
sis sasut inuiaqatigiinnut
killigititap siulersorneqar-
nissaanut. Aammalu inuia-
qatigiit killigititaannut aki-
sussaasuseqalertinnagit
taava inuttut tamatumun-
nga tunngassuteqalersin-
naanngillat tamannami pi-
sari aqartumik tunngavis-
saasariaqarmat avatangiisit
inuillu atassuteqarlersinna-
nerannut.
- Manna tikillugu Kalaal-
lit Nunaannik ingerlatsiner-
mi siunertaq tamatumani
akerlerluinnarisimanngin-
nerpaa: Inuiaqatigiinni kil-
ligititamut kalaallit naleq-
quttunngorsarneqarnissaat
tamatumuunalu qallu-
naanngorsaaneq kissaatigi-
neqartoq aqqutigalugu?
» Taamaappoq, isumaqar-
pungalu akerlianik pisoqar-
tariaqartoq. Soorunami isu-
maqanngilanga ima oqassa-
sugut: »Qallunaat inuiaqati-
giinnermut killigititaat nu-
annaringilarput, inuiaqati-
giissutsitinnut naleqqutin-
ngilaq, peertariaqarpar-
put«. Isumaqanngilanga il-
lut uppikaatillugit aallartis-
sasugut taarsiullugulu Ka-
lallit Nunaanni iluarsiissu-
tissanik sanalluta. Taamaa-
siomeq sianiitsuliornerus-
saaq. Kisianni tamatu-
munnga peqatigitillugu isu-
maqarpunga piffissaalersi-
masoq qallunaat iluarsiissu-
tiginiagaasa Kalaallit Nu-
nanni sallersaatinneqarun-
naarnissaannut naakk qal-
lunaat tamakku pitsaaner-
paasussatut isumaqarfigi-
galuaraat. Kisianni atareer-
sut inooqataaffigisariaqar-
pavut, kisianni tamaku-
nannga naalakkersugaanis-
samut taarsiullugit isuma-
qamarsinnaavoq Kalaallit
Nunaata inuisa naalakker-
sulissagaat, tamannalu kin-
guneqartussaalluni ullu-
mikkorninngamit anneru-
sumik iluaqutigineqamis-
saannik«.
- Kisiannimi inuiaqatigiit
killissaannut ilaanngitsoor-
nissaq ajomarluinnassaaq?
» Tassami taamaassaaq.
Apeqqut uannut pingaame-
rusoq tassaavoq manna ti-
killugu ineriartornermit sa-
pinngisamik pitsaasumik
pissarisinissaq tamatu-
munngalu peqatigitillugu
isumannaallisarlugu siunis-
sami ingerlaneqassasoq ka-
laallit patsisissarisaat aam-
malu akisussaassuseqame-
rat atorlugit«.
- Inuiaqatigiinnut killigi-
titat kalaallinut inuiaqati-
giinnut takornartaasutut
oqaatigissatit qallunaanit
ilusilemeqarsimagaluarput,
kisianni Kalaallit Nunaan-
nut pisimapput kalaallit pi-
sortaasa politikerit kaam-
mattuineratigut akuersissi-
neratigullu?
» Tamanna ilumoorpoq.
Kalaallit Nunaanni naalak-
kersuinermik suliaqartuu-
sugut tungitsinnit ineriar-
tornermut ingerlasimasu-
mut akisussaassutsip ilaru-
jussua tigusariaqarparput.
Tassami danskit naaJakker-
suisui Kalaallit Nunaanni
politikerit oqaasii malillugit
iliorajuttarput, tassami pi-
lersaarutinut saqqummiun-
neqartunut qanoq oqarne-
rat maleruarajuttarlugu.
Taamaattumillu oqartaria-
qarpoq Uluatungaannar-
siortumik qallunaanut as-
suarlertameq Kalaallit Nu-
naanni oqallinnermi nali-
ginnaasorujussuaq akisus-
saassutsip agguataarneqar-
neranut ersiutaassalluni il-
luinnarsiorpal laaqaaq. Soo-
runami paasinaraluarpoq
tamatigut ajomannginne-
rujussuusoq oqassalluni Kø-
benhavnimiittut sianillu-
anngitsuusut, kisianni ta-
manna eqqortuunngilaq.
Akisussaassuseqarluta poli-
tikkeriussagutta taava aam-
ma miserratigisariaqanngi-
larput ilaannikkut kukku-
sarsimalluta«.
- Oqaravit siunissami ine-
riartomeq kalaallit patsisis-
sarisaat atorlugit ingerlan-
neqartariaqartoq, kisianni
tamatumunnga peqatigitil-
lugu miserratiginagu ineri-
artorneq manna tikillugu
ingerlasimasoq kalaallit po-
litikkerit akuerisimagaat
apereqqajaanarpoq: kikku-
nuku kalaallit? Kalaallit po-
litikkerit kalaaliunngillaat?
» Ineriartorneq ingerlan-
neqarsimasoq soorunami
Kalaallit Nunaata inuinut
sunniuteqarsimavoq. Qallu-
naanngorsaanerup, ilirmiar-
titaanerup inuit assigiinn-
gitsorpassuarnik immikko-
ortoqalersissimavaatd taa-
maammallu oqaaseq kalaa-
leq ullumikkut annertooru-
jussuarmik paasisassaavoq.
Tamanna paasisariaqarpar-
put. Tassami oqaaseq kalaa-
leq qanoq isumaqartissallu-
gu nalominangajappoq.
Taamaattumillu aamma
Kalaallit Nunaanni qalu-
naaqarpoq eqqarsartaatsi-
mikkut kalaalerpassuarnit
kalaaliunerusunik
Uagut Danmarkimi ilin-
niartitaasimasugut ukior-
passuarnilu Danmarkimi
najugaqarsimasugut qallu-
naat ilisarisimasatta ilisi-
mannilersissimavaatigut,
taamaattumillu angerla-
raangatta kalaaleqatitta eq-
qarsartaasiannu t takomar-
tatut misigisarpugut. Uan-
ga taamatut misigisaqarsi-
mavunga. Taavalu ilunger-
somarsinnaavoq oqassallu-
ni »uterluni«, kisianni soo-
runami taamaasiunngitsut
amerlaqaat, taamaattumil-
lu naammattuugassaasin-
naasarput kalaallit qallu-
naat ilarpaasuinit qallunaa-
junerusut«.
-»Kalaallit tunngavigi-
saat« qanoq erseqqinerusu-
mik nassuiartariaqarpat
Kalaallit Nunaata inui ullu-
mikkut kul tu rimut tunnga-
sutigut taama avissaarsima-
tigitillugit?
» Tamanna ajornakusoor-
torujussuuvoq, miserrati-
giu manngilar alu uanga
nammineq oqarama »ka-
laallit tunngavis saris aat«
taava Kalaallit Nunaata
inuisa ilaannaat sinnerlugit
taama oqar tarpunga«.
- Kalaallit qalunaatut
oqalussinnaangitsut?
» Aap, pingaartumik inuit
Kalaallit Nunaanni najuga-
qavissut uatsitut periarfis-
saqarsimanngitsut. • Uagut
Kalaallit Nunaanni Dan-
markimilu inuusinnaasu-
gut tamatigut annertuumik
periarfissaqartarpugut qi-
nersisinnasdluta sumi aam-
malu pissutsit suut atorlu-
git inuunerput ingerlakku-
mallugu, aammalu soquti-
gittaalliomiarutta Kalaallit
Nunaanni qanoq ingerlaneq
soqutiginngilluinnarsinnaa-
galuarlutigu taamaattoq
inuit amerlanersaarujussui
allatut ajornartumik Ka-
laallit Nunaaimi inuusaria-
qarput. Taakkulu eqqarsaa-
tigisassaraavut Kalaallit
Nunaat pillugu politikkimi.
Tamatumunnga pisussaasa-
riaqarput. Taaldtulu naa-
laartuassavavut ajornartor-
siutit iluarsiniassagutsi-
gik«.
- Isumaqarpit Kalaallit
Nunaata inui qallunaatut
Nangissaaq qupp. 8-mi
IST mode
ONSDAG 20. oktober 1!
Strecker-
brødrene har
lavet Moses
Olsen-jakke
Krags hAb fra det nordatlantiske.
Manden bag valgets mest omtalte
ntandut, Moses Olsen, MF. må nu.
hvadenten han kan lide det eller
ej, også stå model til den lokale
modeverdens seneste ideer. Brød-
rene Streeker har lavet en Moses
Olsen jakke, nærmest en stortrøje
med termo-foer og pelskanlet
grønlænder-hætte, som formelig
rives af bøjlerne af både kvinder
og mænd, unge og a-ldre
Moses Olæn jakken e«r syet 1
, robust jern banef] «*j 1 og kan sælges
i til 2 priser 29a kr. uden skind-
kanter. 44H <r. med. Jeg skylder
prisforskellen al nævne, at de
varme kantr er af røde ra*ve-
skind - og Moses at tilføje at jak-
ken er et fortrinligt indslag i dansk
konfektion netop nu, hvor situn-
: tionen indbyder til snusfornuft bå-
de i gadens m sle og på lingr.
Dicider
Uden skindkanter koster Moses-jakken 398, med skindkanter 448 kr.
Moses Olsenlp-kavaajaa - Moses Olsenip 1971-
mi folketingimul qinersinermi qallunaat aviisiisa
saqqaasigut qaflakkiartupiloornera aamma atisa-
nik nioqquteqartarnermut sunniuteqarpoq. Qa-
tanngutigiit Strepkerikkut - taamanikkut Køben-
havnimi atisanik nioqquteqartartut pingaarnerrt
nut aart arigaat - parkamik nutaamik saqqummer-
sitsipput, taasaminnik Moses Olsenip kavaajaa-
nit. Oktoberip 20-anni 1971-mi B.T.-mi qupperneq
iluitsoq atorlugu allaaserineqarpoq.
Moses Olsen-jakken er efterdrs-trumf hos Streckers.
(Pigen: Marina Lund - Foto: Svend Aage Mortensen
Moses Olsen-jakke - Moses Olsens ko-
met-karriere ind på de danske avisers
forsider ved folketingsvalget i 1971 gav
også resultater i modebranchen. Brødre-
ne Streeker - de nye stjerne på modehim-
len i København på den tid - lancerede
en parka, som de døbte Moses Olsen-
jakken. Den bliver den 20. oktober 1971
omtalt på en hel side i B.T.