Atuagagdliutit - 11.09.1991, Qupperneq 7

Nakorsap Aqqaluk Petersen-ip, Rigshospitalet, Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiit akornanni
nakorsat misissuiilittaartariaqarnerarpai. (Ass.: Knud Josefsen)
Læge Aqqaluk Petersen, Rigshospitalet ønsker en grønlandsk samfundsmedicinsk forsk-
ning i Grønland. (Foto: Knud Josefsen)
Peqqinnissamut
misissuineq
Allattoq: Aqqaluk Petersen, Rigshospitalimi nakorsaq.
Peqqinnissaq pillugu
misissueqqissaarneq pile-
ruttorpoq. Nuna Med 91-
mut atatUlugu ataatsimeer-
suartitsisoqatsiaannartoq
tusagassiuutitigut misissu-
eqqissaarnerit inerneri su-
kumiisumik eqqartorneqali-
vipput, allaat atuagassiap
nakorsaqarnermut tunn-
gassuteqartut atuassallugit
misigilersitsisutut ilersi-
mallutik. Ullut ilaanni sam-
mineqaleraraat »qangaa-
niilli kalaallit nerisarta-
gaat«, ulloq alla iisartakkat
sianiutigissaatit atorneqar-
neri. Taamatullu isoriniar-
neqarlutik »nakorsat Dan-
markimi suliffeqartut mis-
issuinertik pillugu suliner-
minni siaruartuinnarnis-
saat«. »Misissuineq tulluun-
nerusariaqarpoq inuiaqati-
giinnullu kalaalUnut iluaqu-
tissaasariaqarluni« ilaatigut
taama oqartoqarpoq. Peq-
qinnissamut tunngatillugu
misissuisarneq, angunia-
gaq, imarisaa, piviusunn-
gorteriarnisaaa kiisalu in-
gerlataqartut pillugit oqaa-
seqaateqarsimasut tamar-
mik aalajangersimasumik
isumaqarsorinarput. Ma-
lunnarluinnarporlu Nam-
minersornerullutik Oqar-
tussat peqqinnissaqarfim-
mik aqutsinermik tigusin-
gajalernerat soqutiginnin-
nerulernermik sunniisima-
soq.
Naak tusagassiuutitigut
eqqartorneqarluaraluartoq,
isumaqarluinnarpunga peq-
qinnissaq pillugu ilisimatu-
sarneq sunarpiaanersoq su-
kumiinerusumik oqallinneq
amigaataasoq.
Misissuineq.
Uani pingaarluinnarpoq
peqqinnissaq pillugu misis-
suinermut atatillugu nas-
suiaatit marluiit immikkoo-
rutaat erseqqissassallugu.
Siullermik misissuineq inui-
aqatigiinnut silarsuarmi su-
miluunniit najugalinnut ta-
manut ammatitaq, kiisalu
aappassaanik aalajangersi-
malluinnartumik aalluta-
qarluni (elitær) misissui-
neq. »Aalajangersimalluin-
nartumik aallutaqarneq«-
mik oqarnera ippigineqa-
sappat taanna siulliullugu
nassuialaaqqaassavara.
Misissuineq aalajangersi-
malluinnartumik aallutalik
marloqiusaavoq. Siullermik
misissuineq imannak pit-
saassuseqartussaavoq, al-
laat misissuisut amerlaner-
tigut ilinniarnerup nalin-
ginnaasup saniatigut ukiut
arlaqartut namminneq aala-
jangersimalluinnartumik
sammisaqarnermikkut mis-
issuineq ilinniaqqaartaria-
qarlugu. Sammisinnaasar-
paat suna arlaat immaqa
inuit ilaanniit sunaanersoq,
paasiuminaassinnaasoq
ilaatigut immaqa aamma
misissuisunit alfanik sam-
misalinnit allaat paasiumi-
naarataarsinnaasoq. Tassa-
niipportaaq nakorsat soorlu
aalajangersimaqqissaartu-
nik misissugassarsiuleraan-
gata, soorlu nappaatinik qa-
qutigoortunik, inunnit eq-
qumiiginarneqartarluar-
mat, oqarlutik pitsaane-
runnginnersoq misissuigu-
nik.
Aappassaanik misissui-
neq aalajangersimalluinnar-
tumik aallutaliusutut taa-
neqarsinnaavoq, qularutis-
saanngitsumik nammineri-
saminik piumasaqareerami
paasisassanik nutaanik
ujarlertuarnissamik. Taa-
maaliornissamullu sooruna-
mi inuit ilaat ilaminnit pit-
saanerusarput, taamaattu-
millu misissuinissamut in-
gerlatitseqqiffigisassatut
periarfissaginnerulertarlu-
tik.
Immaqaluunniit immik-
kut erseqqissartariaqas-
sanngilaq misissuineq pit-
saasoq tassaammat silarsu-
armi sumi tamarmi atorne-
qarsinnaasussatut suliari-
neqarsimasoq, imaluunniit
assigiinngitsutigut silarsu-
armi tamarmi iluaqutaasin-
naasoq. Ajornartorsiutit
pingaarutillit peqqinnissa-
mut tunngassuteqartut, Ka-
laallit Nunaannissaaq tak-
ornartaanngitsut, silarsuup
sinnerani tamani tamaani
misissuiffigineqartuartuup-
put, imigassamik ajornar-
torsiutaappata, imminoor-
tarneruppata, ajunaarne-
ruppata imaluunniit nap-
paatipalaajuppata. Misissu-
eriaatsit, misissuinermi
atortut, piffinni assigiinn-
gitsuni atorneqartut aam-
ma silarsuup sinnerani mis-
issuisartunit ilisimaneqar-
put. Misissuisimanerit iner-
neri atuagassianut sumi-
luunniit/kikkunnilluunniit
atuarneqarsinnaasunut
ilanngullugit naqinneqar-
tarput. Taamatuttaaq Ka-
laallit Nunaanni misissuisi-
manerit inerneri avammut
iluaqutaaniassappata, taava
aamma Kalaallit Nunaanni
napparsimaveqarfiup pisa-
riaqartilluinnarpaa nunani
assigiinngitsorpassuarni
misissuinerit paasisaannik
iluatissarsiornissaq. Tassa-
ni pivakka nakorsat nappar -
simmavimmiluunniit suli-
sut allat nappaatinut nalin-
giinnaasunut tunngaviusu-
mik ilisimariigassaannik sy-
filisimik nappaateqalersi-
manermik misissuinernut
allaat. Taamatut eqqartue-
reerlunga isumaqarpunga
aallaqqaataata tungaani is-
suaanera »nakorsat Dan-
markimi suliffeqartut mis-
issuinertik pillugu suliner-
minni siaruartuinnarnis-
saat« oqatsiarnerinnaaval-
laartoq. Immaqaluunniim-
mi ilisimaatsunermik taa-
gaanni eqqornerussaaq.
Kiffartuussineq?
Sunamiuna taava misissue-
riaaseq peqqinnissamut
tunngasunik ilisimatusar-
neq-mik taaneqartartoq?
Qulaani pineqartoq peqqin-
nissamut tunngasunik ilisi-
matusarneq pingasuinngor-
lugu avinneqarsinnaavoq,
tassaappullu (qallunaatut)
biomedicinsk, klinisk aam-
ma samfundsmedicinsk
forskning. Biomedicinsk
forskning-imi misissueqqis-
saaqattaarnerit misileraa-
qattaarnerillu sammineqa-
rajuttarput, misissuisarfin-
ni(laboratorier) ingerlanne-
qarlutik. Klinisk forskning-
imi napparsimasunik misis-
suineq kiisalu misissoruma-
gassanik napparsimasunit
tigusineq tamatigut inger-
lanneqartarput, pingajuan-
nili (samfundsmedicinsk
forskning) sammineqartar-
lutik inuiaqatigiit akornan-
ni nappaatit atugaalertarne-
ri kiisalu qanoq takkutiku-
latigineri (epidemiologi) ,
kiisalu inooqatigiinnerup
iluanut pissutsinut pitsann-
gorsaataasinnaasut. Aam-
mami una kingulleq pine-
qartoq (samfundsmedicinsk
forskning) taaneqarsinnaa-
galuarpoq misissuineq peq-
qinnissamik kiffartuussini-
artutut.
Kisiannili tassa Kalaallit
Nunaanni peqqinnissamut
tunngasutigut misissueri-
aaseq ataasiinnaanerusoq
tassalu samfundsmedicinsk,
atorneqakulaneqarsoraara.
Immikkut taaneqarsin-
naapput soorlu: nappaatit
takkuttartut asigiinngitsut
qanoq amerlatiginerinik ki-
sitsineq imaluunniit nakor-
saatinik asigiinngitsunik
atuineq nunanut aallanut
naleqqiullugu qanoq inner-
soq. Misissuinerit taamaat-
tut imersunniinnaratik,
apeqqusertariaqarparput
inuiaqatigiinnut ilumut ilu-
aqutissartaqarnersut ima-
luunniit tusagassiuutitigut
saqqummiutissallugit tul-
luuttuunersut. Ilaatiguul-
luunniimmi immaqa inuit
ilaasa ilisimatusarnermik
taaqinagit allaffissugassaq-
qissutut taajumassagaluar-
paat. Allatut oqaatigalugu
suliat taamaattut tassaagu-
naraluarput nakorsaane-
qarfiup allaffeqarfiani in-
gerlatassat, taakkumi ima-
tut ajomartorsiutigivallaar-
nagu atortorissaalaarunillu
qulaani taaneqartut inger-
lassinnaagaluarmatigik.
Nuna tamakkerlugu nakor-
saaneqarfimmit nalunaaru-
siaasartut upperissagaanni,
taakkunanit suliassaavoq
naleqqutikutsoortoq.
Inuit ilaat imminnut ilisi-
maaleruttortut ajuallatsin-
niaannanngikkaluarlugit
immikkut taarusuppara
Bang aamma Dyrebergip
misissuisimanerat, taakku
tassa takutinniarsimam-
massuk kalaaliminertorlu-
artarnikkut uummatikkut
taqqamik milittoornissaq
pinngitsoorniarneqarsinaa-
soq. Misissuinerni taamaat-
tuni nalunaarsuiinnarani
aamma takutinniarneqar-
sinnaavoq nerisassap qanoq
ittumik orsoqarnera uum-
mammilu taqqamik militto-
orsinnaanerup nalinginnaa-
sumik ataqatigiilluinnarne-
rat. Ilisimsdersimasaq silar-
suarmi tusaamasaqalersi-
masoq, taamaattumillu ka-
laaliminertortuaannarnis-
samut soorunami tunnga-
vissatsialaagaluarluni. Paa-
sisimasoq ilaatigut silarsu-
armi aalisakkat orsuanik
nioqquteqarlualernermik
kinguneqartoq. Taamanik-
kut Namminersornerullu-
tik Oqartussat tunisassior-
fiutaat sinissimaneramik?
Ullumikkut Kalaallit Nu-
naanni peqqinnissap tun-
gaatigut ajornartorsiutaa-
nerugunarput inooqatigiin-
nermut tunngassuteqarne-
rusut. Soorlu imigassamik
pissuteqarluni peqqiilline-
rit, imminoornerit, toqutsi-
nerit, ajunaarnerit il. il. Ta-
makku pillugit eqqartueru-
saaginnarani allatulluun-
niit qanoq ilioraanni pitsaa-
nerussasoq inassutigineqa-
qattaaginnarani suliassaq-
qikkaluaqaaq pimoorullugu
ingerlatassaq.
Kalaallit Nunaanni peqqin-
nissap tungaatigut ajornar-
torsiutit inooqatigiinner-
mut kiisalu inuit pissusiler-
sornerannut tunnganeru-
sarmata immaqa misissui-
sartunut tamakkunannga
sammisaqartartunut sulias-
saqissutut isigineqaannar-
sinnaapput, taamaalillutillu
nakorsat misissuinissaralu-
annut ingiarsaarinnilersin-
naallutik. Taamaakkaluar-
torli qanorluunniit misissu-
eriaaseq taamaattoq atorne-
qassagaluarpat aamma pin-
gaaruteqarluinnarpoq aal-
laqqaataatungaani tikkua-
reersimasakka, tassalu mis-
issukkat silarsuup sinnera-
nut tamarmut atorsinnaa-
sut imaluunniit misissuk-
kat pitsaasunngorlugit pi-
moorussamik suliat, eqqu-
mafTiginiarnissaat. Taa-
maaliunngikkaannimmi
naammaginanngitsumik
inikkanik suliaqartartunaa-
siit sammissallugit tiguin-
naqinammatigik.
Qitiusumik
misissuisarfik.
Kalaallit Nunaanni ilisima-
tusarneq siuarsarniassa-
gaanni pisariaqarluinnaq-
qissaarpoq qitiusumik peq-
qinnissaq pillugu misissui-
sarfimmik/ilisimatusarfim-
mik pilersitsinissaq. Misis-
suisarfiussaaq ilisimatusar-
tut assigiinngitsunik sam-
misallit pikku nnaateqarlu-
arttullumi suleqatigiifigi-
sinnaasaat, tassani ilaatigut
misissugarissavaat ajornar-
torsiutit peqqinnissamut
tunngassutillit allallumi ili-
simatusarnikkut sammisas-
saqissut Kalaallit Nunaan-
nut tunngassutillit. Taa-
maasiornikkummi aatsaat
Kalaallit Nunaanni misis-
suisarneq putoqartiteqisoq
tamalikappallaartorlu sulif-
fimmi ataatsimi sammine-
qalissagaluarmat. Qitiusu-
mik sullivik Danmarkimi
misissuisarfinnik aalajan-
gersimaqqissaartunik sam-
misalinnik sullivinnillumi
allanik attaveqartariaqas-
saaq, misissuinerit/Uisima-
tusaatit naammaginanngit-
sut, allanut matoqqasut kii-
salu namminissarsiortut
pinngitsoorniarneqassap-
pat. Taamatummi suliaa-
gaangamik qatangiinnara-
jummata.
Sullivik takorluugara
nuummi napparsimmavis-
suarmut, Sanamut, ajor-
nanngivissumik atasinnaa-
voq, eqaaqutaalluni, Kalaal-
lit Nunaannilu tunngassuti-
linnik misissuiniarnernut
attaveqaataalluni, misissui-
niartut sumik arlaannik aal-
lartitserusuttut Kalaallit
Nunaanneereeraluarpata
imaluunniit nunanit allane-
neereeraluarpata tamaasa
ammaffigalugit.
Qitiusumik sullivik anin-
gaasalersorneqarsinnaavoq
peqqinnissaqarfiup anin-
gaasat atorumaagassaasa
600 mill.-usut 1 procentii
ataallugit, saniatigullu ava-
taanit aamma aningaasati-
gut taperneqarsinaasaria-
qarluni.
Enfamiliebolig
Spindlers Bakke
Ejendommen er centralt
beliggende i et roligt kvarter.
Indeholder: Stueetagen.
Vindfang, toilet,
trapperum, spisekøkken
og vinkelstue med
ludbehandlede trægulve.
1. sal: Gang, børneværelse,
soveværelse og badeværelse.
Areal ca. 77 kvm.
Pris Kr. 790.000,-
udb. f.eks. Kr. 158.000,-
Brutto pr. md. Kr. 8.561,-
Netto pr. md. Kr. 6.118,-
Heraf afdrag Kr. 1.156,-
Sagsnr. 510.
Henvendelse til: Grønlands
Ejendomskontor tlf. 2 94 22.
el. Lisbeth Højmark
tlf. 2 29 04.
KOK
Vi søger dygtig, stabil,
fleksibel og faguddan-
net kok til vor restau-
rant for snarlig tiltræ-
delse.
Udover en inspirerende
indstilling til madtilbe-
redelse, lægger vi vægt
på ædruelighed og en
fleksibel holdning til
virksomhedens øvrige
spændende aktiviteter.
Bolig kan anvises.
Ring og hør nærmere
mellem kl. 11-12 på
Tlf.: 4 24 02
(Michael Rygaard).
Box 29
3950 Aasiaat
Tlf.: 4 2121
Restaurant
NANOK

Kntreprenør- & Minørarbejde udføres
K & K Jespersen A/S
Postbox 382 • 3952 Ilulissat
Telefon 4 34 16 • Telefax 4 34 91