Atuagagdliutit - 01.04.1992, Blaðsíða 3

NR. 2 • 1992
LoVe, loi/e, loi/e.........................................
Asannilemeq nuannersuuvoq. »Isumaallioqqajaanarsisarpoq« eqqumiivissunillu
iliortoqarsinnaalluni. Inuusuttut marluk asannilernerminnik oqaluttuarput
Inuusuttuaqqat utoqqaallu
asannilertarput. Asannilemer-
mi assorsuaq nukissaqalemar-
sisarpoq nalinginnaasumik
inuunermi sivisuumik piartu-
aarlugit aatsaat pineqarsinnaa-
saraluarluni. Peqqinnartunik
nerilluni, innajaartarluni il.il....
Asannileraannili tamakku
pisariaqarneq ajorput, nukis-
saq tassaniittaraaq.
tassaniittaraaq.
- Nuannareqaara asanniler-
tarneq, erinarsorusulertar-
punga, qitikkusullunga suaar-
tarlungalu, naatsumik oqaati-
galugu: silaarutivikkusuler-
sarpunga, 16-nik ukiulik Nette
Sørensen oqarpoq.
Nette nukappissamut ataat-
simut ukiut sisamat sinnerlu-
git asannilersimavoq. Peerari-
simallugulu ukioq ataaseq.
- Peqqaataani takuinnarlu-
gulu seeqqukka nukillaavittar-
put, aappillerlunga uummati-
galu tillerululersarluni. Sooru-
nami maannakkut taamaak-
kunnaareerpoq, sulili taassu-
munnga asannilersimallunga
nalunngilaralu taanna uannut
asannilersimasoq.
Tarnikkut nappaat
Asannilemeq ineriartomerup
ilagaa iserfigineqartartoq. So-
orlu tassa tarnikkut nappaate-
qaannalillarluni, Inge Hegeler,
nakorsaq tamersioorlu oqar-
poq. Inge Hegelerip 60’sikkut
70’sikkullu naalemeranni Ek-
stra Bladetimi atoqatigiinneq
pillugu allaffigineqartartoq
(sex-brevkasse) nuannarine-
qartorujussuaq aaqqissuisuuf-
figisimavaa. Ullumikkut
Nuummi Dronning Ingrids
Hospitalimi atorfeqarpoq.
- Ullulli ilaanni asannilemeq
peeruteqqissimassaaq, imalt.
asanninnivimmut nuussimas-
salluni imalt. naggataanut am-
mukariartuinnalissalluni nu-
anninngivissumik naggateqar-
luni. Asannilemeq taaneqar-
sinnaavoq, soorlu Malowip
60’sikkunni 70’sikkunnilu taa-
simagaa: »Peak-experience«-
mik, tassagooq »pavaniinnar-
miittutut« misigisimalluni pi-
viusuusaartitsinngivilluni. Ta-
manna misigissutsikkut pinn-
gortitamit tunissutaavoq. Me-
eraq erniaralugu aamma tassa
»peak-experience«-uvoq. Mis-
igisaq oqaasertassaqartinngi-
saq misigissuSerpassuit tak-
kussuullutik.
- Nukappiaqqat niviarsiaq-
qallu assigiinngilluinnartumik
asannilersarput. Niviarsiaqqat
sataniaraasinnaasarput. Nu-
kappiaqqat misigissusaat pinn-
guarisarlugit. Tamanna pissu-
teqamnarpoq niviarsiaqqat
asannilipallattartuugamik.
Tassa tulleriiaaginnarnik,
ilaannilu nukappissanut arla-
riinnut ataatsikkut. Imaanngi-
laq nukappiaqqat minnerusu-
mik asannilersartut, akerlia-
nilli. Nukappiaqqanuku iser-
tortaraat, niviarsiararlu asan-
nilerfigisartik nakkutileriarlu-
gu tiingalertaramik taamaalil-
lutillu saqqummiutiasaqalutik,
imalt. asannilemeq tassaasar-
mat »nakuinneq«, niviarsiaq-
qat kisimik taamaattamerarlu-
git, Inge Hegeler oqarpoq.
Siutterpaamik
- Arnaatinnut asannilersima-
vunga ukioq ataasinngorpoq
maanna. Imaasinnaavoq sivi-
sunerusumik taamaassima-
sunga, taava ilisimasimassann-
gilara, 17-nik ukiulik Peter
Schmidt oqarpoq.
Piitap Karina ukioq ataaseq
peerarisimavaa, imminnullu
assut asannilersimallutik.
- Amaatiga tunissutinik tu-
nissallugu assut nuannaraara,
ilaanni taamaaliortarpunga
asanninnera erseqqissarumal-
lugu, Piitaq oqarpoq.
Siornatigut Piitaq asanniler-
simanngilaq, aatsaat tassa, isu-
maqarporlu assut nuannersoq.
Siusinnerusukkut isumaqarta-
raluarpoq amaq »tassaaginnar-
toq pulu«, soqutigingaanngi-
laa, arnerigaangamilu isuma-
qartissanagu, imalt. ataasiaan-
nartumik pisussatut.
- Nivissat ajortorujussuu-
sinnaapput, eqqarsaatigineq
ajorpaat nukappissat qanoq eq-
qarsarnersut misigissuseqar-
nersullu. Nukappissap arnaq
qimappagu akiniaalluni pisin-
naasarpoq nukappiaq alla ila-
liuteriarlugu saanut pisarluni,
sangiatsinniarsaralugu. Amat
eqqarsaatigineq ajorpaat nu-
kappissap immaqa iliuuserisi-
masani peqqissimissutigisin-
naagaa, taamaalioraangamillu
puiuinnartariaqartassavaat an-
gutip uterteqqissinnaanera,
Piitaq oqarpoq.
Sex atoqatigiittamermi pin-
gaaqaaq, asannilemermulli at-
tuumassuteqarpallaarani.
Asannilersoqartarsinnaavoq
atoqatigiittanngikkaluarluni,
utoqqaliartortilluni sex pin-
gaamemleriartortarpoq.
- Isumaqarpungali sex nuan-
nersuusoq, minnerunngitsu-
mik atoqatigiinnermi, angutaa-
tigali asanerulemeq ajorpara
sex atuinnaraangatsigu, Nette
Sørensen oqarpoq.
Uto<(<(aat aamma
asannifersinnaapput
Inuusuttut asannilersarnerat
atajuarneq ajorpoq, taama isu-
maqartoqarpoq, ajunngiinnar-
porli inuusuttut asannilersuul-
lattaartarmata. Asannilersuul-
lattaartarnerit ima isumaqaan-
nanngillat piviusunngomavi-
anngitsut.
7 Inuusuttut asanninneq pil-
lugu paasiniaasariaqarput sa-
pinngisamik annerpaamik,
aammami utoqqaat, Inge He-
geler oqarpoq.
Utoqqaat, meeraat »ullumin-
niit tingereersimasut«, piffis-
salerujussuupput asannilertar-
nissamut, piffissaq tamaat
atorlugu asannilertariaqaralu-
arput. Uagut kulturerput tati-
saasimasoq pissutigalugu
ukioqqortusereerluni asanni-
lemissaq soorlumi inerteqqu-
Asannilerneq nuannersuuvoq. Allaammi niaqulaarnertul- Forelskelse er en dejlig ting. Det er en slags sindssygdom,
luunniit taaneqarsinnaavoq nukissarpassuaqalersitsisar- der giver et kæmpe overskud af energi. (Foto: Knud Josef-
toq. (Ass.: Knud Josefsen) sen)
taasutut ittoq. Taamaattaria-
qanngilaq, isumaqartoqaqinani
50-it sinnerlugit ukioqaleree-
rami tassa asu asannilemissaq
pisariaaruppoq.
- Utoqqaat asannilillattaar-
nerugaluarunik imminnut
aamma pitsaanerutissagaluar-
put, inuusunnemsutullu misi-
gisimallutik. Soorlu uanga as-
sersuutigalunga, maannakkut
suli asannilillattaarneruvunga
inuusunnerugallaminnit, as-
sullu tamanna iluarilluinnaqaa-
ra.
- Kukkulluinnartutut issori-
narpoq »utoqqaat«, tassa ua-
gut angajoqqaavut, uatsitulli
iliorsinnaammata, soomnami
taamaaliorsinnaatitaasariaqar-
put kisianniliuna eqqumiiku-
juttoq atoqatigiissinnaammata
aamma asannilertarlutik, im-
maqa tamatumunnga eqqume-
equtaavoq aamma uagut taa-
maaliortuaratta, oqarpoq Net-
te.
Bamse
Angutit takorloortarpaat nivi-
arsiaq kusanarluinnartoq ni-
vissallu takorloortarlugu nu-
kappiaq kusanarluinnartoq.
Nivissat nuannarisaqaat angu-
taatitik toqqammavigissallu-
git, nukappissallu nuannarisa-
qalugu arnaatimik usorsisi-
maarutiginissaat nittarsaan-
nissaallu.
- Nivissat nukappissallu ta-
marmik assigiinngitsunik nuli-
amik uimillu assersuutissaate-
qarput. Nivissat amerlanersaat
piumanemaat »bamse-før«,
tassa siunissami meerartaas-
saminnut paarsilluarsinnaasoq
angerlarsimaffinnilu toqqissi-
simanermik pilersitsisinnaa-
soq.
Nukappissat takorloortar-
paat »madonna« (amaq iluar-
toq). Peqatigaluguli nerisas-
siorluarsinnaasariaqarpoq, eq-
qiaalluni, asannilluni meeqqa-
nillu paarsilluartuuUuni.
- Takorluukkalli pissusiviu-
sunut eqquuttuaannanngillat:
Amap nukappiaq qaamasoq
asannilersoorfigissanganngi-
saraluani taamaattumut katit-
taraaq, nukappissallu arnanik
nerinnartunik nuannarisa-
qanngivissuugaluup arnaq ne-
rinnartoq atoqatigilersarpaa
inuunermilu sinnera inooqati-
gisarlugu, Inge Hegeler oqar-
poq.
- Siunissarput pillugu piler-
saamsioreerpugut. Eqqarsaa-
tigaarput katikkumalluta mee-
rartaarlutalu. Tassaassaagut
»kerne-familie« (ilaqutariit
ataqatigiissut) illorsuallit, Vol-
vo, vov-hund meeqqallu mar-
luk, Peter Schmidt oqarpoq,
Karina sanianiilluni qunguju-
laartoq anngaallunilu.
IppiKutik ajumartartut
1990-imi 1991-imilu meeqqat
inoorlaannit qulingiluanik ukiullit
qulingiluat ipillutik ajunaarput
1990-imi 1991-imilu inuit
114-it assigiinngitsumik
peqquteqarlutik ajunaar-
put. Danmarkimut sanil-
liullugu arfinileriaammik
amerlanerupput, taamaalil-
lunili qanoq sivisutigisu-
mik inuusarnermut aggua-
qatigiissillugu naatsorsui-
samermi ukiorpassuit an-
naaneqartarput, nakorsaq
Peter Bjerrregaard erseq-
qissaalluni oqarpoq. 114-
init 47-it ipillutik ajunaar-
put. Taakkunannga 33-t
20-t sinnerlugit ukioqar-
put, tallimat quliniit 20-t ti-
killugit ukioqarlutik, sinne-
rilu inoorlaaniit qulingiluat
tikillugit ukioqarlutik.
- Amerlaginarput, nakor-
saaneq Jens Misfeldt oqar-
poq. Ipilluni ajunaamemit
arfiniliinnaat inuutissar-
siummik ingerlatsinermut
atatillugu ajunaarnerupput.
Tassa avataani aalisartillu-
ni umiarsualivimmiluunniit
sulitilluni ajunaarnerullu-
tik.
Meeqqat sisamat inoor-
laaniit qulingiluat tikillugu
ukiullit umiarsualivimmi
pinnguartillutik ipillutik
ajunaarput, pingasut tatsini
ipillutik, ataaserlu anger-
larsimaffimmi ipilluni to-
qulluni.
- Soorunami nassueruti-
gisariaqarparput ajunaar-
nerit taakku ilaat immaqa
pinngitsoortussaanngitsu-
tut isigisariaqartut. Isuma-
qarpungali angajoqqaat me-
eqqaminnik perorsaaner-
minni immap tatsillu ulori-
anarsinnaanerat meeqqa-
nut paasitinniartariaqaraat.
Meeqqammi inersimasunit
nakkutigineqartuaannar-
sinnaanngillat, perorsaa-
nikkulli immap ilorianar-
sinnaanera paasitinneqar-
sinnaappat ipilluni ajunaar-
tarnerit ilaat pinngitsoor-
neqarsinnaagaluarput, Jens
Misfeldt oqarpoq.
Imiqassael
Nordisk Samarbjdskomite
for Arktist Medicinsk
Forskning ajunaartarnerit
pitsaaluisinnaannerlu pillu-
git ataatsimeersuartitseq-
qammerpoq. Tassani ima
erseqqitsigisumik oqaatigi-
neqarpoq: »Angajoqqaat
meeqqanut mikisunut aki-
sussaassuseqarnerannik
imigassamillu atuisarner-
minnik allanngortitsinis-
saannut ilinniartinneqarta-
riaqarput..’. Pitsaaliuisin-
naanemp tungaanit isigalu-
gu misilittakkat tamakku
(ajunaarnikkut toqusame-
rit pillugit misissuinertigut
- aaqqiss.) meeraaqqanik
nakkutilliinerusarnissamut
kajumissaarerusulersitsip-
put, ilaatigullu imigassa-
mik atuisamermi ileqqunik
pitsaanemsunik ileqqoqa-
lersitsiniarnermi suliner-
mik tapersersuerusulersit-
sillutik.«
Ajunnaamikkut toqar-
sarnerit 33 procentiini imi-
gassaq akuusarsimavoq.
Ajunaartut ilarpassui umi-
atsiaararsortillutik ajunaar-
tarsimapput, soorlu aalako-
ortut umitsiaaqamiit niuni-
artillutik ikiniartillutilluun-
niit imaanut nakkarner-
mikkut ipisarsimallutik.
Umiatsiaaqqat sukkaval-
laamik ingerlaatillugit ka-
tataasut aamma arlaliusi-
mapput.