Atuagagdliutit - 14.05.1993, Blaðsíða 5

NR. 54 1993
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
5

mmmmimmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmms}.
mmmmm
mmmmssmmsmsi
mmmmmmmmmmmmimsmmm
All.: Morten Siegstad, Kangerlussuaq
Oktober-ip aallaqqaataani
Namminersornerullutik
Oqartussat Kangerlussuaq
ingerlattussanngorlugu ti-
gummassuk akikinnerpaa-
mik ingerlanneqarnissaa
anguniarlugu suliat assi-
giinngitsut sipaarniutigalu-
git piiarneqarput
Sipaarniarnerli tamanna
akisoqaaq, inuiaqatigiillu
aningaasaataannik asuli
atuinermik kinguneqarluni.
Maannakkut paasineqa-
lerpoq sipaarfiit tam akku
kingusinnerusukkut akisu-
neruliinnarlutik saqqum-
mertut. Assersuutigalugu
taaneqarsinnaavoq Kanger-
lussuup umiarsualiviata il-
lutaa 1987-imi atulersoq in-
naallagissiorfeqarmat (ge-
nerator) anginngitsunik
marlunnik minnerpaamillu
ataaseq ingerlajuaannar-
poq.
Ukiarmi oktober-ip qeq-
qata missaani Kangerlussu-
armut tikippunga ullut ta-
maasa motor-ip olie-aa (mo-
torolie) 5 liter-ip missaani
ilaneqartuaannartoq aam-
malu motor-i taanna assut
paaliorluni. Motor-it taa-
maattut paarilluarneqaru-
nik taamatut pisussaanngil-
luinnaraluarput. Marts-i qi-
teqquttoq paasineqarpoq
ima paaliorsimatigisut al-
laat umiarsualiviup illutaa-
ta affaa (uffarfeqarliit, neri-
sarfik kiisalu majuartarfe-
qarfiit) tamakkerluni paa-
mik poorsimasoq. Imami in-
gasatsigaaq supilaaraanni
paaq teqqalalertarluni.
Kangerlussuarmi tamakku-
nunnga pisortaasut paasi-
tinneqartaraluarput umiar-
sualivimmi innaallagissiutit
ajortut, kisiannili aningaa-
sartuutissatik sipaaramik-
kit suliarineqarneq ajorput.
Piaartumik suliarineqaralu-
arunik 50.000,-koruunit
missaanni akeqartussaaga-
luarput.
Maannakkut illu taanna
tam aat paaviarlugu asatas-
saavoq imaaliinnarlugulu
iluarsineq ajornarluni, ilisi-
masallit oqaatigaat immaqa
million-nit affaannik imma-
qaluunniit sinnerlugit nale-
qassasoq atulerseqqinne-
qassaguni, illu lu taamaat-
toq pinngitsoomeqarsin-
naanngilaq illoqarfik 13
km-itut ungasitsigimmat.
Ajortoq kisimiilluni takkun-
neq ajorpoq, aamma paasi-
neqarpoq ajomartoorfimmi
innaallagissiutit (nødgene-
rator), siornatigut qaammat
ataaseq qaangiukkaangat
misilinneqartartut maan-
nakkut misissorneqarneq
ajortut sunaafTa batteri-vi
panerlutik imaarussimasut.
Generatorit ilai aallarsin-
naanngitsut ilaalu aallara-
luarlutik innaallagissamik
tunisisinnaanatik. Batteri-t
taakku taarserneqassagu-
nik ataaseq 3000,-koruunit
5000,-koruunillu akornanni
akeqartartut 75000,-koruu-
nit 125.000,- koruunillu
akornanni akeqarsinnaap-
put immaqalu akisuneru-
sinnaallutik.
Oktober-ip qeqqata mis-
saani tikikkama oqarfigine-
qarpunga sullisinik atisas-
satsinnik kamippassatsin-
nillu oqortunik piniunne-
qartugut. Maannakkut
april-i tikippaa suli tikitto-
qanngitsoq, maannakku-
mullu pappiaqqat arfmeq-
pingasut immersornekuua-
gut atisat qanoq angitigisut
atortarnerigut paasiuma-
sarmatigit, uffalu silami -35
C -45 C angullugit issitsigi-
sumi sulisartugut, kamip-
paat tunniunneqartut nuui-
sigut saviminernik illersuu-
titallit silami sulinitsinni
atortarpagut. Taava aperi-
sariaqalerpoq silami sulisut
oqortunik atisassaqartin-
nissaat isumaqatigiissummi
allaqqasoq pingaaruteqann-
ginnersoq, imaluunniit
inuit qullersaasut allanik
taarserneqartariaqanngin-
nerlutik, inuit isumannaat-
sumik sulisinnissaat eqqor-
tissinnaanngikkunikku. Ta-
mannami soqutigittaatsu-
liornerummat.
Taamaattoq allaflimmi
pequtissat 90.000,-koruuni-
nik nalilillit tikisipallanne-
qarput. Kangerlussuarmilu
allaffimmi kiisalu Hotel-ip
pisortaata allaffiani radio
scaner-it timmisartut oqalo-
qatigiinnerannut tusamaa-
rutit allaflimmiut susassa-
rinngilluinnagaat pisatser-
suutinut ilaasut sumut
atorneqartarpammitaava?
Naluneqanngitsumik ta-
makku inatsisitigut inerteq-
qutaapput sunUluunniit tu-
sarnaarutaasinnaammata.
Imaannerluni qanga nuna-
siaagallarnerup nalaani
naalagarsuartulli suli inuit
tamakku qanorluunniit pi-
galuarpata akueriinnarne-
qassasut?
Kalaallit Nunaat sikunut
rekord-iliivoq marloriarlu-
ni, tassa siullermik Sisimiu-
ni nunarsuarmi sikut an-
nersaat, kingornatigullu
Kangerlussuarmi erngup
aqqutaa nunarsuarmi taki-
nersaat 3,5 km missaatut
takitigisoq qerimmat, ern-
gup aqqutaa qerimmat tan-
kersuit 150.000 gallon
(570.000 liter) imaqarsin-
naasut, ullut marluk pinga-
sullu missaannut naammat-
tut, imaarummata aatsaat
paasineqarpoq qerisimasoq,
kalerrisaarullu peerneqarsi-
mammat. Peerneqarsi-
manngikkaluarpat kalerri-
saarisimassagaluartoq qula-
rutigineqarsinnaanngilaq,
piaarnerrusumillu qanoq
iliuuseqartoqarsinnaagalu-
arluni.
Aperisoqarsinnaavoq
ukiorpassuarni kalerrisaa-
rut atasimasoq sooq peerne-
qarsimanersoq. Ilaatigut
oqartoqarpoq Tele Attave-
qaat tassani pisuusoq oqara-
suaatip aqqutaa peersimam-
magu, ilaatigullu oqartoqar-
luni 600,-koruunit qaam-
matinut pingasunut ukiu-
mullu 2400,-koruunit si-
paarniarlugit peerneqarsi-
masoq.
Erngup aqqutaata aattor-
sarneqarnerata nalaani ki-
assaatit sisamat ingerlaju-
artarsimapput ullormullu
diesel 1300 liter-it missaan-
ni atorneqartarlutik, taa-
maasillunilu ukiumut si-
paarniagaagaluaq ullormut
orsussaannarmulluunniit
amigarluni, taakkulu sania-
tigut sulisut orsiisartussat
ulloq unnuarlu sulisarput.
Imertaassuarnik biilinik in-
gerlatsisut inuit marluk ul-
loq unnuarlu sulisarput, kii-
salu innaallagisserisut ern-
gup aqqutaata kiassaatai
suliarivaat ullormut 14-16
time-t inuit marluullutik
sulisarlutik.
Kangerlussuaq iminippoq
april-ip 2-ni kisiannili imaa-
ruteqqilluni april-ip 4-ni
pump-i kissattoortarlutik
unittoortaqattaarpallaarne-
rat peqqutigalugu, erngup
aqqutaa qerinermi kingune-
risaanik putoqalersimavoq,
kisiannili teknik-imut pisor-
taasup peqqusineratigut su-
liarineqarsimanngillat aasa-
mut taarserneqartussaam-
mata. Erngullu aqqutaa taa-
ma nutaanngitsigigami pu-
tuisigut imeq tissalulermat
putui allisimapput taamaa-
lillunilu suliarinissaa pisa-
riunerulerluni. Kangerlus-
suarmi mittarfiup pisortaa-
ta radio-aviisikkut apersor-
neqarnermini teknik-imut
pisortaasup kukkussutaa-
nik toqqortuerpaluttumik
oqaaseqarneratigut paasi-
neqarsinnaavoq qanoq inuit
tamakku assamminnik er-
rortuiniutsigisut.
Sulisunik immikkoortit-
silluni periaaseqarneq aam-
ma takornartaanngilaq, pi-
sortaasunillu aaUarnernis-
saa perusunnanngikkaluar-
toq ajoraluartumik amerla-
soorpassuartigut malugisa-
ratsigu. Assersuutigalugu
sulisut ilaat sunngiffimmini
angerlarsimaffimmini qaaq-
qusilluni nereqatigiisitsisi-
mavoq unnussiuaarlutillu.
Aqaguani ullaakkut nalu-
naaqutaq aqqaneq suli ti-
kinngikkaa torers arlugu
naammassillugu. Ataasinn-
gornermi suliartorami mit-
tarfiup pisortaata aUaffim-
minut qaaqqusimavaa al-
lakkamillu mianersoqqus-
summik tunillugu atsioq-
qullugulu, atsiunngippat in-
gerlaannarlugu soraarsin-
neqassammat.
Kingusinnerusukkut alla
tikisitaq taamatut iliuuse-
qaraluarmat torersaananilu
suneqanngilaq. Isersimaar-
tarfik tukangaarmat allatut
ajornarmat najugaqataasut
suliarivaat qaaqqusinikoq
qanoq iliuuseqarumann-
gimmat.
Generatoreqarfimmut matu paaternikoq. (Morten Siegstad)