Atuagagdliutit - 07.12.1993, Page 16

76
Nr. 113 • 1993
GRØNLANDSPOSTEN
tuussaaq, Maniitsorlu inis-
siffigissallugu piukkunnar-
luinnarpoq. Maniitsoq ti-
mersuutinik ingerlatsiffiul-
luartuuvoq, tappikalu Apus-
suit siunissaqarluartutut
nalilerneqareersoq.
ATI eqqaassanngikkaan-
ni Maniitsoq illoqarfinnut
allanut sanilerisatsinnullu
naleqqiulluni ilinniarflnnik
pUersitsivigineqarsimanngi-
laq. Nunaqarfiit eqqaassa-
gaanni Maniitsoq qeqqani
nunaqarfittunersaavoq
inuttoqisunik. Atuarfiup
ingerlannissaanut aningaa-
saajaataasartussat eqqar-
saatigalugit an galas arnis-
sat, juullisioriartarnissat,
aasami atuanngiffeqamer-
mi angalasarnissat eqqar-
saatigalugit Atuarfik inuu-
suit piorsarfiat Maniitsu-
miissaguni akikinnerpaas-
saaq.
Taamaalilluni aamma si-
ammasissumik ineriartor-
titsineq anguniagaasoq ti-
mitalerneqassagaluarmat.
Qeqqani efterskolissaq
Maniitsumiittariaqarpoq
All.: Ruth Heilmann
Uanga aamma isumaqarpu-
nga efterskolenik pilersitsi-
ortornissat nukinginnarsi-
sut, pilersaarusiorneqamis-
saallu suliarisariaqalersut
pimoorullugit.
Qanoq iluseqarnissaat,
atuartitsissutit suut imaris-
saneraat qanorlu ingerlan-
neqarsinnaaneri pimooruti-
villu git sammineqartaria-
qarput aalajangiisussat aa-
lajangiilertinnagit. Naleq-
quttuunasoraara ataaseq
Kujataaniissappat, ataaseq
Avannaaniissappat, isuma-
qavippungalu ataaseq Qeq-
qaniittariaqartoq, tassalu
Maniitsumi.
Kalaalinngorsaanerup
aqqani efterskolinik aamma
taagorneqartuarnissaat
apeqqusertariaqarsoraara.
Siunnersuutigineqarsin-
naavoq Inuusuit piorsarfi-
annik taaguuteqartinnis-
saat. Tassami qanga efter-
skolet ingerlanneqarnerisut
ingerlanneqarnissaat takor-
loorneqarsinnaanngimmal-
luunniit, kisiannili uUutsin-
nut siunissamullu naleq-
qussarlugit ingerlanneqar-
tariaqassammata. Atuartut
piginnaassusaat, soqutigi-
saat suullu atuartuuner-
minni ularussarisimasaat,
aallaaviginerullugit periar-
fissinneqarnissaat pigin-
nanngorsarnissaallu, uUu-
mikkut periarfissaqartinne-
qanngitsoq, atuartitsinermi
periarfissinneqassammat.
Taamaattumik atuartitsi-
nermi ingerlanneqartussat
sutigut tamatigut tamati-
goortuunissaat assigiinngi-
sitaartuunissaalllu pisaria-
qarluinnartuussaaq. Imaat-
tariaqanngilarmi piginnaas-
suseqarluartut kisimik ima-
luunniit piginnaassuseqar-
pianngitsut kisimik tigune-
qartassasut, isumaqarpu-
ngami kikkulluunniit soqu-
tiginnittunut tamanut am-
matinneqartariaqartoq.
Piorsarfigerusutat arla-
qarsinnaapput, inuusuillu
nipaat tusarniaavigisaria-
qarluni. Soorunami aamma
pilerinarpoq siunnersuute-
qassalluni: Oqaatsinik ilin-
niarneq, Kisitsinermik ilin-
niarneq, matematik, Qara-
saasialerineq, Fysik-Kemi,
Meeraqalernissamut-ilaqu-
taqalernissamut piareersar-
neq, Illumi suliassat, iganeq
mersorneq assassomeq, eq-
All.: Magnus Larsen
Ilagiit immikkut direktorateqartariaqarput
qumiitsuliorneq, Inuutis-
sarsiutaasinnaasunik paasi-
sassarsiorneq, Upperisarsi-
orneq, nipilersorneq erinar-
someq, Inuiaqatigiit inger-
laasiannik paasisassarsior-
neq, Timersorneq, Sisorar-
neq ilaalu ilanngullugit, Ti-
mersornermut sungiusaa-
sunngorniarneq ilaalu ilan-
ngullugit.
Taasannut kingullermut
tunngatillugu oqassaanga
Maniitsumi qangaJili angu-
niagaasoq Timersomermut
Højskole ullumimut suli pi-
lersinneqarsinnaanngim-
mat aningaasasaaleqineq
pissutaalluni.
Qeqqani pilersinneqar-
tussaq Timersornermut su-
ngiusaasunngomiarfiutigi-
nissaa naleqqulluinnar-
1. januar 1994 Ilagiit Siulersuisui atorunnaarsinneqassap-
put. Ullormiit tassannga amigaateqartoqalersussaavoq bi-
skoppeqarfinni allani pigineqartumik nakkutilliisuuneru-
sumik (stilløvrighed) KalaaUit Nunaata biskoppeqarliani
soqannginnatta maannakkut ilageeqarneq pillugu inatsi-
sartut peqqussutaanni ilanngunneqanngitsoorsimasumik,
provst Magnus Larsen allappoq.
Fra 1. januar 1994 nedlægges Grønlands Kirkenævn. Fra
denne dag mangler vi i Grønlands Kirke overtilsyn for kir-
keni Grønland, da vi ikke har stiftøvrighed i Grønlands Stift
i henhold til landstingsforordningen om kirken i Grønland,
skriver provst Magnus Larsen.
ALLU-mi inunnik
siunnersuisar-
tussarsiorpugut
ALLU Alluitsumiittoq Nanortallup Kommuniani
inunnik siunnersuinermik ilinniarsimasumik pis-
sarsiorpoq maannakkut atorfimmik tigumminnit-
tup allami atorfininneragut.
ALLU sulliviuvoq imminutpigisoq siulersuisoqar-
luni ingerlanneqartoq.
ALLU tapiiffigineqartarpoq Namminersornerullu-
tik Oqartussanit aammalu Danmarkimi KFUK-p
inunnik isumaginnilluni sullissivianit.
ALLU-p siunertaraa inuit ataasiakkaartut, ilaquta-
riit aappariilluunniit, inuttutatukaamikkuteqqissi-
nartumik avatangiiseqarlutik inuunermi ingerlaq-
qinniissaminnut siunnersorneqarnissaat.
Qaammatini marlunni pingasuniluunnit nalingin-
naasumik ALLU-miittoqartarpoq.
Atorfik manna inunnik siunersuinermik isumagi-
neqartussaq aamma pisortamuttaartaasarnissa-
mik imaqarpoq. Taamaattumik atorfinittussaq
inunnik siunersuinermik sullissinermut sungius-
sisimasuussaaq, naatsorsuutigissavaalu nike-
rartumik sulisarnissaq.
Illussaqartitsineqarpoq annertunngitsumik aki-
liuteqarfiusartumik.
Akissaatit (lønramme) 24-anni tapisiaqarfiusu-
mik (rådighedstillæg) atorfik akissaasigaavoq.
Nuunnermi akissaajaatit isumaqatigiissutit malil-
lugit akilerneqartussaapput annertunngikkalua-
mik.
Paasissutissat pineqarsinnaapput ALLU-p pisor-
taanit Grethe Møller-imit, telefon 3 90 06.
Qinnuteqaat nassiunneqassaaq ALLU-mi siuler-
suisut siulittaasuannut Magnus Larsen-imut,
Posbox 179, 3920 Qaqortoq, tiguneqarsimassal-
lunilu kingusinnerpaamik pingasunngorneq 22.
december 1993.
Atorfik inuttalerneqarsinnaavoq 1. februar 1994
imaluunniit siusinnerusukkut.
Ilagiit sinniiseqarfiini sin-
niisuusut 1: januar 1994 aal-
larnerfigalugu oqaasissa-
qartitaanerulissapput ilagiit
pillugit landstingip peqqus-
sutaa nutaaq atulerpat. Ul-
luinnarni ingerlatsineq ul-
luinnarni aqutsinerusoq an-
ingaasanut akisussaasumik
ingerlanneqalersussaavoq
provsteqarfinni ataatsimii-
titaliamit provsteqarfinni
tamani pilersinneqartumit
provsteqarfiup palaseqarfii-
nut nakkutiginnittuusussa-
mit. Ullumikkut decembe-
rip aallartinnerani suli
provsteqarfinni ataatsimii-
titaliat ilaasortassaanik qi-
nersisoqanngilaq aalajan-
gersagaq tamatumunnga
tunngasoq amigaatigineqar-
mat suli. Tamakku tamaasa
eqqarsaatigalugit aaqqis-
suussineq nutaaq ataatsi-
mut qiviarlugu assut kissaa-
tiginarpoq KalaaUit Nu-
naanni ilagiit immikkut di-
rektorateqarfimmik peqar-
nissaat KalaaUit Nunaata
biskoppeqarfianut atasu-
mik; tassami uagut biskop-
perput Danmarkimi biskop-
piusutulb uUuinnami aqut-
sinermut tunngasutigut pi-
ginnaatitaaffilerneqarsima-
suunngilaq. Taamaattumik
pisariaqarluinnarpoq ilage-
eqarnermi aqutsiUuarfeqar-
nissarput kiisami maanna
biskoppeqarfinngorluta in-
gerlasseriarsinnaalerfitsin-
ni.
1. januar 1994 Ilagiit Siu-
lersuisui atorunnaarsinne-
qassapput. UUormiit tas-
sannga amigaateqartoqaler-
sussaavoq biskoppeqarfinni
allani pigineqartumik nak-
kutilliisuunerusumik (stif-
tøvrighed) KalaaUit Nunaa-
ta biskoppeqarliani soqann-
ginnatta maannakkut ilage-
eqarneq piUugu inatsisartut
peqqussutaanni ilanngun-
neqanngitsoorsimasumik.
Pisariaqaluinnartuuvoq
uagut KalaaUit Nunatsin-
niittugut annertunngikka-
luamik direktorateqarfeqar-
nissarput ilageeqarnermi
poUtikkikkut suUarineqar-
tussat piareersarluarneqar-
tarfissaannik inatsisUiortu-
nut anngutsinnatik. Ullu-
mikkut ingerlatsinermit ila-
giit siulersuisuisa ingerlan-
neqarnerannit akisuneru-
jussuunngitsumik aamma-
lumi annertunerujussuunn-
gitsumik direktorateqarfi-
Uortoqarsinnaavoq nakku-
tUliiUuartussamik ilagee-
qarnermi inatsisit, peqqus-
sutit kaajallaasitaUu akisus-
saassuseqarluartumik suU
uUumikkornit pitsaaneru-
sumik suliassiissutigineqar-
lutiUu suliarineqaqqaarfigi-
sinnaasaannik. Suleqatise-
rineqassapput Danmarkimi
ilageeqarnermut ministere-
qarfimmeersut aammmalu-
mi Danmarkimi biskoppe-
qarfinneersut inatsisileri-
tuut NamminersorneruUu-
tik Oqartussat inatsisUeri-
tuuinittaaq suleqateqartin-
neqarsinnaasut ilageeqar-
nermi direktorateqarfik qi-
teralugu.
Naammanngilaq KalaaUit
Nunaat biskoppeqassaUuni
Uageeqarnermut tunnga-
suinnartigut biskoppiutin-
neqartumik. Pisariaqarluin-
narpoq aamma ilagiinnut
tunngassuteqartut allat
Danmarkimi biskoppeqar-
fittuUi biskoppip allaffianii-
tinneqassaUutik ukiorpas-
suarni kissaatigUoorsima-
satta KalaaUit Nunaata im-
mikkut biskoppeqalerfiani.
KalaaUit Nunaata pisaria-
qartippaa isertuanngitsu-
mik aammalu toqqissiallaa-
tissamik KalaalUt Nunaata
biskoppeqarfiata pitsaaner-
paamik naammassineqar-
nissaa ilagiit kalaaUit nam-
minneq kissaatigisatoqaat
maliUugu.
Der ønskes direktorat for kirkelige anliggender
Af. Magnus Larsen
Menighedsrepræsentatio-
nen efter den nye ordning
fra 1. januar 1994 får mere
kompetence i forhold tU tid-
ligere landstingsforordning
for kirken i Grønland. Drift-
administrationen flyttes tU
provstikontorerne på kys-
ten, hvor provsten sammen
med provstiudvalgsmedlem-
merae styrer delbevillinger-
ne tU samthge præstegæld i
sit provsti. Valg af prov-
stiudvalgsmedlemmerne
har vi ildte gennemført end-
nu, da vi mangler bekendt-
gørelse om det. Det kunne
være rart at have et liUe di-
rektorat under Grønlands
Stift, da Grønlands biskop
ikke har samme administra-
tive forpUgtelser som bi-
skopperne i Danmark.
Fra 1. januar 1994 ned-
lægges Grønlands Kirke-
nævn. Fra denne dag mang-
ler vi i Grønlands Kirke
overtilsyn for kirken i Grøn-
land, da vi ikke har stiftøv-
righed i Grønlands Stift i
henhold tU landstingsfor-
ordningen om kirken i
Grønland.
Det er en nødvendighed
for os i Grønland at have et
liUe direktorat, hvor de kir-
kepolitiske sager forarbej-
des og kanaUseres, inden de
kommer tU vore lovgivere i
Grønland. Ud fra kirkens di-
rektorat med næsten sam-
me udgifter som i dag under
Grønlands Kirkenævn får
lovene, bekendtgørelserne
og cirkulærerne for kirken i
Grønland en bedre muhg-
hed end i dag for at bUve be-
handlet på en mere forsvar-
Ug måde. SamarbejdsmuUg-
hederne til kirkeministeri-
ets embedsmænd og stift-
kontorcheferne i Danmark,
udover Grønlands Hjemme-
styres jurister vU åbne for et
bredere udsyn om kirkens
administration i dag under
Grønlands Stift.
Der er ikke nok at have
Grønlands biskop, der tager
sig af den kirkeUge del af ad-
ministration. Vi må også
indordne den øvrige del af
kirkens administration i bi-
spekontoret på samme måde
som i andre stifter i Dan-
mark, da vi endeUg efter
mange års ønske nu har
egen biskop i Grønlands
Stift.
Grønland har brug for en
sund debat, så man kan sik-
re den bedste løsning for
Grønlands Stift i overens-
stemmelse med krikens eg-
ne ønsker.