Mánudagsblaðið - 22.11.1948, Blaðsíða 2

2
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagur 22. nóv. 1948.
UNGUR
Hefur gert islenáan texia
Nýlega er kominn til lands leiksviðsins. Hlutverk kvik-
ins Einar Pálsson, Isólfsson- \ myndatexta er miklu fremm’
ar, leikari. Hann lauk í sum- 1 að skýra atburðarásina en að
ar námi við háskóladeild ' undirstrika skáldlegar líking-
Royal Academy of Dramatic ar, en samt hef ég reynt eftir
Art, þar sem hann lagði að- ! megni að styðjast við þá
allega. áherzlu á leikstjórn og
bókmenntir. Einar útskrifað-
ist frá Menntaskólanum í
Reykjavík árið 1945, en þar
lék hann í nokkrum skólaleik-
ritum, og voru dómar um leik
hans mjög góðir. Þegar ’hann
útskrifaðist úr Menntaskólan
um fór hann til Englands og
hefur nú útskrifast frá áður-
nefndu academyi þar. Blaðið
notaði tækifærið og spurði
Einar frétta um dvölina ytra
og nárnið.
— Eru aðrir Islendingar
við nám við háskóladeild þá,
sem þú varst við ?
— Nei, ekki við háskóla-
deildina en við academyið
sjálft eru þrír Islendingar,
Baldvin Halldórsson, Hólm-
fríður Pálsd. Steinun Bjarna-
dóttir en á öðrum skóla Rúrik
Haraldsson, allt mjög efnilegt
rólk, sem leggur stund á leiklist.
— Hefurðu ekki leikið í
ýmsum leikritum í Englandi ?
— Aðeíhs í leíkritum sem
„academyið“ hefur sjálft
sýnt. Þar lék ég í þrcmur
leikritum eftir Shakespeare
og einum átta eða tíu eftir
nýrri höfunda. Þar hef ég
einnig kynnt mér leik-
stjórn, en á hana lagði ég
sérstaka stund við námið.
Sökum þess að ekki var hægt
að fá atvinnuleyfi í Englar.di
tók ég aðeins þátt í skóla-
sýningum, en annars álít ég
það alls ekki neitt neyðarúr-
ræði að koma til ísland”, ]; •
að Starfsskilyrði hér fyrir
unga menn ættu að verðr
mjög ákjósanleg.. Eg hlakkr
mikið til að starfa hér meðal
íslenzku leikaranna.
— Mér hefur verið sa.gt að
þú hafir unnið að því að setja
íslenzkan texta við brezku
myndina Hamlet. Gætirðu
ekki skýrt dálítið nánar frá
þessu?
— Hamlet kvikmyndimii er
stjórnað af Laurence Olivier,
sem jafnframt leikur aðal-
hlutverkið og eitt annað hlut-
verk í myndinni. Það hlut-
verk er faðir Hamlets (draug-
urinn). Um textann er það að
segja, að ég studdist aðallega
við þýðingu Matthíasar Joc-
humssonar, en þó varð að
fella kafla úr í samræmi við
kröfur filmunnar, sem er
hvað framsetningu snertir í
ýmsu frábrugðnar kröfum
kafla, þar sem Matthías Joc-
humsson nytur sín bezt, bæði
hvað hrynjandi og skáldlegt
að hún verði sýnd hér um jól-
in.
— Ertu nokkuð byrjaður
að starfa hér, síðan þú komst
heim?
— Ekki ennþá, en ég ætla
að vinna að leik og leikstjórn
eins og ég hef búið rnig und-
ir.
Einar Pálsson, ieikar:.
mál snertir. En annars cr
setning kvikmyndatexta
rnjög eifitt verk og oflangt
mál að.skýra það, svo menn
fái glögga mynd af verkinu
sjálfu.
— En myndin sjálf og
mennirnir, sem þú vannst
með?
— Myndin er að mínum
dómi hreinasta listavcrk,
bæði hvað ieik, leikstjórn og
frágang allan snertir. Myndin
er allfrábrugðin Hinrik 5.,
sem hér var sýndur 1 fyrra,
bæði skemmtilegri og atburða
hraðinn meiri. Við setningu
textans vami ég hjá Rank-
félaginu (J. Arthur Rank
Or ^ganization), og voru þeir
mér mjög hjálpsamir, og það
var í alla staði ánægjulcgt að
vinna mcð þeim. Myndin er ó-
venjulega löng, hálfur þriðji
tími, og má gera ráð fyrir,
Eg spuroi nú Einar, hvort
ég mætti ekki líta á ummæli
þau, sem hann hefði fengið
fvrir síarf sitt við skólann,
,,Á rnnmælin máttu líta“,
segir Einar, ,,en þau eru ekki
til birtingar. Eg v.l helzt að
íslenzkir leikhúsgestir dæmi
mig eftir starfi mínu hér, en
ekki eftir því, sem aðrir
kunna að hafa sagt.“
Eftir að ég hef blaðað um
stund í þeim dómum, sem Ein
ar hefur fengið frá kennur-
um sínum, get ég ekki annað
sagt en að þeir séu mjög lof-
samlegir — nema það að
'hann talaði enskuna með dá-
litlum erlendmn hreim — og
það getur vart talizt löstur.
Þr.ð er mikil ánægja fyrir
okki;r að fá nýja og lærða
menn í leikarahópinn okkar.
V;ð • erðiun að hlúa betur að
þessum hóp, sem eftir mikla
Sigfús Halldórsson er
sennilega mörgum Islend-
ingum á fleiri sviðum
kunnur en sem leik-
tjaldamálari, því að hann
hefur lagt stund á söng-
list jafnframt málaralist-
inni og hafa mörg af lög-
um hans átt miklum vin-
sældum að fagna. Sigfús
lauk prófi við Slade lista-
skólann í Oxford vorið
1945 (með ágœtum vitnis-
burði), en hefur síðan
dvalið um ársskeið við
'leikhús á NorðurXöndum,
aðallega í Svíþjóð, Aðal-
kennari Sigfúsar í Eng-
landi var rússneski málar-
inn Vladimir Polunin, en
hann er einn af frægustu
sérfrœðigum heimsins í
þessari grein, svo að heims
frægir málarar eins og t.
d. Picasso og Braque hafa
leitað til hans um út-
fœrslu á hugmyndum sín-
um. Lauk Polunin miklu
lofsorði á Sigfús sem frum
legan og smekkvísan leik-
tjaldamálara.
í grein þeirri, sem hér
fer á eftir. bendir Sigfús
á helztu atriðin í listgrein
sem til skamms tíma hef-
ur verið of lítill gaumur
gefinn af íslenzkum leik-
húsgestum.
S.B.
Sjaldan er ritað um leik-
tjaldalist. Sjaldnast að fólk
geri sér fulla grein fvrir því,
hve indæl list það er.
■ í þessu greinarkorni ætla
ég að rabba á víð og dreif
um leiktjöld, rétt eins og ég
rabba við kunningja mína.
Við skulum fyrst og
fremst íhuga það vel að
rugla því ekki saman að
ðkapa leiktjöld og að vinna
þau. Eg legg áherzlu á þetta
vegna þess, að ég hef svo oft
rekið mig á fólk. sem heldur
að útfærsla leiktjaldanna (t.
d. uppsettra í Iðnó) sé eina
vinnu og oft litið kaup og ó-
nóg skilyrði, leggja %v.rk
sín fram fyrir okkur ti)
skemmtunar og fróðleiks.
Þegar þjóðleikhúsið tekur
til starfa skapast betii starfr
möguleikar — látum ekki þá
skömm henda okkur, að
beztu leikararnir okkar þurfi
að hafa önnur störf til þess
að lifa á en sinna köllun sinni
í hjáverkum.
A. B.
vandasama verkið. éf' vel á
að takast, en það er ekki. Hið
eina, sem er í sannleika
vandasamt, er að skapa úm-
bverfið, sem á við í það og
það skiptið. Vissulega er
haagt að eyðileggja góða
frummynd, sem samþykkt
hefur verið, með lélegri
vinnu, en slíkt á þó ekki að
geta komið fyrir hjá. sam-
vizkusömum verkmanpi.
Leiktjaldalistin er . mjög
breytileg. Stundum er;málar-
inn rígbundiníBi- v.ið tímatöl
og staðhætti, en hann.- fær
líka oft og tíðum að kasta af
sér öllum böndum og ■ fara
sínar eigin leiðir. í ópérum
og ballettum fellur hljóm-
listin og litirnir í faðma.
Hversu rnikið er ibá- ékki
undir því komið, að málarinn
sé ekki litblindur á tóna.
Einu sinni sá ég ' óperettu,
sem mér er minnisstæð fyr-
ir það, hve tjöldin eyðilögðu
öll heildaráhrifin. Tjöldin
voru út af fyrir sig'vel' ' úþp-
byggð, en litirnir enga'n veg-
inn í samræmi við hljómana.
Mikið útflúr og „pillirí" á
senum er 'mjög svo hættu-
legt og ætti á raun og veru
ekki að eiga sér stað.
Með útlínum einum óg
einföldiu formi er hægt að
bregða upp þeirri stemningu,
sem æskileg er, og þáð enda
þótt um allt útflúr Viktorfu-
tímabilsins væri að r'æða,
■svo að dæmi sé nefnt. Þeir
sem sjá „Galdra-Loft , sém
sýndur er um þessar mundii,
geta séð í þriðja þíéttr
(kirkjusenunni). h-vérsíi ém-
faldleikinn í tjöldúm' gérir
allt áhrifaríkara. Þar er ekk-
ert pirumpár né skraut, ékki
einu sinni bekkir (skyldi
ekki einihyerjum verða á að
soyrja. hvaða kirkja hafi
verið án þeirra?) Nei, við
erum einmitt stödd 'í leik-
húsi. og gerum okkur það
ljóst. að leikhús er ekki
sjálfur veruleikinn.
Maður nckkur sagði við
mitr. eftir að hann hafði séð
leiktiöldin. sem ég gerði við
leikritið „Tondeleyo“: .„Ekki
ert þú góður smiður, Sigfús
minn“. ..Nei, innbyggjamir
þarna í Afrlíku eru heldur ó-
laehentir.11 svaraði ég.
Leikurunum sjálfum er
mjög nauðsynlegt. að tjöldin
skapi heppilegt umhverfi.
Góð leiktjöld eru umgjörð
um leikarana, og eiga mik-
ingarinnar. Þau eiga að vera
Framhald á 7. síðu