Mánudagsblaðið - 13.09.1971, Blaðsíða 2

2
Mánudagsblaðið
Mánudagur 13. september 1971
ÚR SÖGU LANDS OG LÝÐS
Sagan af Axlar-Birni og
Sveini skotta
Pétur hét madur, ættaður úr
Hraunhrepp á Mýrum; hann
kvongaðist í Breiðuvík á Snæ-
fellsnesi öndverðlega á dögum
Guðbrandar biskups. Pétur átti
tvö böm með konu sinni, er hér
vair komið, son og dóttuir; hétu
þau Magmús og Sigríður. Eftir
þetta varð kona Péturs með bami;
er þá sagt, að henni setti fá-
leika mikinn með þeim hætti, að
henni fannst hún gæti eikki kom-
izt af nema hún bergði manns-
blóði. Við þessa ílöngun átti hún
lengi að berjast, án þess nokk-
ur vissi, en loksins getur hún
ékki leynt henni fyrir mannisín-
um. Af því að samfarir þeirra
hjóna voru góðar og Pétur mátti
ekkert á móti henni láta, sem
hann gat veitt henni, vökvaði
hann sér blóð á fæti og lét hana
bergja. Þegar þessi ílöngun var
stillt, barst konu þessari í drauma
ýms óhæfa, sem ekki er á orði
hafandi, og gat hún þess við
vinnukonu sína, að hún væri
hrædd um, að bam það, sem hún
gengi með, mundi verða frá-
bmgðið í ýmsu öðmm mönnum
og gott, ef það yrði ekki einhver
óskapaskepna. Nú leið og beið,
til þess hún varð léttari; fer það
allt með felldi, og fæðir hún
sveinibarn; var það nefnt Björn;
óx hann svo og daifnaði. Pétur
Rafði áður verið vinnumaður hjá
Ormi Þorleifssyni ríka á Knerri;
en því var hann kallaður Orm-
ur ríki, að hann átti allar jar^jr
í Breiðuvík út að Sleggjubeinu;
hann hafði og bygigt Pétri Húsa-
nes og var vel til þeirra hjóna,
þó hann þætti svo harðdrægur í
viðskiptum við aðra, að umhann
var sagt:
„Enginn er verri
en Ormur á Knerri“.
Þegar þeir bræður, Magnús og
Björn vom sex og fimm vetra,
reið Ormur einu sinni á reka og
sá þá bræður leika sér á rifi
einu, og áttust heldur illt við, og
var Björn harðleiknari. Ormur
reið þá um í Húsanesi og býðst
til að taka Magnús á fóstur, því
hart var í ári. En móðir þeirra
biður hann að taka heldur Björn,
þvf hann sé óstýrilátur og þó
mannseini. og voni hún, að hjá
Ormi verði heldur maður úrhon-
um. Ormur lætur þá til leiðast,
og fer Björn með honum heim
að Knerri. Björn leggur þar vin-
áttulag við unglingsmann, fjósa-
mann Orms, og höfðust þeir ná-
lega við nætur og daga í fjósinu;
það var mikið hús og í þrjátíu
naut. Björn tók filjótum þroska
eftir að hann kom til Orms;en
dulur þótti hann í skapi ogharð-
ljmdur. Ormur átti launson, sem
Guðmundur hét; var hann áald-
ur við Björn og snemma mikill
fyrir sér sem faðir hans og- harö-
gjör; hann tamdi sér glimur og
aðrar íþróttir, sem þó vai*:þó elcki
alltítt, en við vinnu varJVhann
lítið hafður; vel féll á með þeim
Birni og honum. Kirkja var þá
sem nú á Knerri, og var Ormur
vandur að því, að heimilisfólk
hans rækti vel tíðir.
Það bar til einu sinni, aðBjörn
svaf um messutíma inni í rúmi
móti vilja og vitund Orms. Hann
dreymd þá, að ókunnugur mað-
ur kom til hans og. hélt ,& diski
með keti á skornu í bita, og býð-
*tH~»Birw.-™Bjr!rB^þáði~bitana ' og
át átján og þótti hver öðrum
lostætari, en við hinn nítjánda
varð honum óglatt og illt og
hættir við . svo búið. Ókunnugi
maðurinp segár þá: „Vel .gerðir
þú, að þú þáðir mat minn; en
nú vil ég leggja meira til við
þig; far þú á morgun, svo eng-
inn viti af, upp á Axlarhyrnu;
þar muntu sjá tvo sérkennilega
steina, nokkuð stóra; lyftu upp
minni steininum lítið eitt, og það
sem þú finnur norðan undrhon-
um, skaltu eiga og nota vei;fylg-
ir því sú náttúra, aó þú munt
verða nafnkunnur maður“.(*) Eft-
(*) Ein missögn er það, að
Björn dreymdi einu sinni, að
hann æti 19 mannaketsbita en
missti þann 20. út úr sér. Hann
var þá við slátt og sagði mamni
drauminn. Maðurinn þýddi svo
drauminn, að Bjöm mundi drepa
19 menn, en sá tuttugasti sleppa.
„Þá skalt þú verða sá fyrsti“, —
sagði Bjöm og drap hann.
ir það hvarf draummaðurinn, en
Björn vaknaði og fýsti mjög að
leita þess, sem honum var vísað
til.
Daginn eftir var Björn snemma
á fótum, fór upp á Hyrnuna, og
finnur steinana; undir minni
steininum var öx„ ekki mikil, en
biturlegt vopn. Þegar hann tók
hana upp, kom í hann vígahug-
ur. Snýr hann síðan þaðan og
ofan í fiskiver á Frambúðum;
hefúr hann öxina hulda í klæð-
um og lætur engan sjá og huldi
hana í hraungjótu; síðan rær
harnn þar með sjómönnum um
daginn. Spyr hann svo skipverja
sína, hvað þeir mundu vilja gefa
sér fyrir það, sem hann hefði
fundið nýlega undir steini uppá
Axlarhyrnu. Þeir sögðu, að það
mundi háfá verið ómerkilegt. En
um kvöldið þegar þeir Voru lent-
ir, hleypur Björn frá skipi, en
kemur bráðum aftur; hefurhann
þá í hendi sér öxi, og þegar
hann kemur til skipverja, reiðir
„hann hana.á .loft með vígahug og
segir með kuldahlátri: „Hver af
ykkur vill nú eiga náttstað und-
ir þessari?" Þeim varð heldur
bilt við, og emginn vildi til þess
verða. Einn aí skipverjum, gam-
ail rnaður og hygginn .sagði við
lagsmenn sína, en gegndi Birni
engu: „Takið öxina af honum,
því þetta er óhappaverkfæri".
Björn beið þá ekki boðanna og
Framhald á 6. síðu.
Einnar mínútu getraun:
Hve slyngur
rannsóknarí ertu?
Dauði í bókaherberginu
Með næstum yfirnáttúrulegu átaki tókst Cargo,
sergeant, að brjóta upp dyrnar á bókasafnsherbergi
Andrew Morse. Hinn aldraði og gjafmildi auðmaður
sat við skrifborð sitt — látinn. Whisky-flaska stóð á
litlu borði, stórt glas, næstum tómt, skál með ísmolum,
flaska af sódavatni — korktappalaus — en þó lokuð
með sérstökum gúmmítappa, og lítill en tómur belgur.
Á borðinu var lítill miði, en á honum var ritað með rit-
vél „Drukknaður í hafi vonleysis".
Prófessor Fordney fitlaði við eyrnarsnepilinn sinn,
en gekk síðan þvert yfir herbergið, að franska glugg-
anum, sem stóð opinn og út á veröndina. Hitamælir,
sem staðsettur var á vegnum úti, sýndi að hitastigið
var 5 stiga frost.
í eldhúsinu var Anna, ráðskona Morses, og sagði
sína stuttu sögu:
„Ég fór með whisky handa húsbóndanum klukkan
9:30 — það var hinn venjulegi tími — en hann virtist
taugáóstyrkur og eitthvað lasinn, svo fyrir 20 mínútum,
þá bankaði ég til þess að sjá hvort allt væri í lagi.
Þegar hann svaraði ekki, þá hringdi ég til þín pró-
fessor".
Þegar Fordney var að fara niður útidyratröppurnar,
kom systursonur Morse, Ted Terry, í leigubifreið að
húsinu. Klukkan var 11:14.
„Ég hefi vondar fréttir að færa, ungi maður. Við 1
fundum hann frænda þinn látinn í þókaherþerginu —
það hefur verið eitrað fyrir hann“.
„Eitrað? — eitrað? — þetta er voðalegt. En hvers
vegna voru dyrnar á bókaherberginu læstar? Var
frændi hræddur við einhvem?" /r H *• j w-iavx /
„Nei — ég held ekki — frönsku dyrnar voru opnar.
Varstu að horfa á boxkeppnina?"
„Nei ég hef verið að vinna í allt kvöld á skrifstof- i
unni“.
„Fékkstu ekki miða?“
„iú, og alveg við boxhringinn". Terry rétti Fordney
aðgöngumiðann“, ég hélt allt að síðustu mínútu að ég i
slyppi á leikinn en ..." I
Það fór hrollur um Fordney, þegar hann fór aftur i
inn í húsið. Það var óskemmtilegt verk framundan. t
Hvern grunaði Fordney. Svar á 6. síðu. /
axmTnster