Tíminn - 15.07.1977, Page 9

Föstudagur 15.. júli 1977
9
GrÓð
Gestur Guðfinnsson:
HUNDRAÐ
SKOPKVÆÐI.
116. bls. Letur.
h.f. 1977.
Einhver leiöinlegasta árátta
manna er aö vera alltaf aö vitna
i sjálfa sig. Þaö er blátt áfram
ömurlegt, þegar menn geta
varla flutt ræöustúf eöa hripaö
greinarkorn, án þess aö vera si
og æ aö vitna i eitthvaö, sem
þeir hafa sagt eöa skrifaö sjálfir
— einhvern tíma.
Ég held ég veröi þó aö ganga i
flokk þessara þrautleiöinlegu
manna og hefja þetta greinar-
korn á þvi aö vitna til annarrar
greinar, sem ég skrifaöi i Tim-
ann um miöjan nóvember
siöastliöinn. Hún fjallaöi um ný-
útkomna ljóöabók eftir Gest
Guöfinnsson. Sú bók heitir
Undir þvi fjalli. Þar lét ég I ljós
undrun yfir þvi hve litiö bæri á
gamankvæöum eöa hreinum
skopkveölingum i bókinni, og
einhvers staöar siöast i greinar-
korninu bar ég fram þá ósk, —
aö visu undir rós, aö þvi er mig
minnir —aö Undir þvi fjalli yröi
ekki siöasta ljóöabók Gests
Guöfinnssonar.
Þetta hefur nú oröiö. Gestur
Guöfinnsson hefur gert þaö sem
vinir og velunnarar ljóöa hans
höföu lengi vænzt. Hann hefur
safnaö saman og sent frá sér i
bók úrval þeirra ljóöa, sem birt-
ust I Alþýöublaöinu um hart nær
tiu ára skeiö, undir dulnefninu
Lómur. öngvum gat dulizt, aö
þau væru eins manns verk, svo
sterk voru höfundareinkennin
og flestir sem eitthvaö þekktu
til, þóttust vita, aö sá maöur
væri Gestur Guöfinnsson blaöa-
maöur.
Þö gerist ekki oft hér I „tára-
dalnum,” aö óskir manna ræt-
ast eins fljótt og vel og hér varö
raunin á, og sizt datt mér i hug
aö ég yröi farinn aö lesa skop-
kvæöi Gests á b ók, áöur en áriö
yröi liöiö frá þvi ég bar fram
hina frómu ósk i siöasta nóvem-
bermánuöi. Þvi skulu Gesti nú
fluttar hinar beztu þakkir fyrir
framtakiö, — framtak, sem
reyndar sýnist ekki hafa veriö
vanþörf á, ef Drottinn ætlar nú
aö demba á okkur eínu sólar-
leysissumrinu enn, eftir allt
sem á undan var gengiö. Meö
þessari bók hefur okkur þó veriö
réttur einn „sólskinsblettur i
heiöi”, og sá hefur þaö til
sins ágætis, aö hann er hægt aö
taka meö sér i sumarfriiö, gripa
til hans, þegar henta þykir og
komast I sólskinsskap viö
lesturinn, þótt úti hrannist
óveöursský á himni.
Þessi kvæöi eru I raun og veru
blaöamennska. Þau eru bein-
linis ort handa tilteknu dagblaöi
og birtust þar reglulega um ára-
bil. Og þau fjalla um dægurmál,
stóra og smáa atburöi llöandi
stundar. Ætla mætti þvi aö þau
þyldu illa geymslu. Atburöir
gleymast meö tlmanum, og þar
meö tilefni kvæöisins. Viö þaö
missa slík kvæöi oftast eitthvaö
af gildi sinu. Ég held þvi, aö höf-
undur heföi átt aö birta örlitla
skýringargrein meö smáu letri
fyrir framan hvert kvæöi. Oft
heföi sjálfsagt dugaö ein lina
eöa svo. Til dæmis: A þingi
Noröurlandaráös mælti
menntamálaráönerra íslands á
islenzku. Eöa: A Búnaöarþingi
var rætt um...o.s.frv. Gott held
ég heföi lika veriö ef höfundur
heföi prentaö neöan viö hvert
kvæöi daginn og ártaliö, þegar
ljóöiö birtist I Alþýöublaöinu.
Meö þvi heföi þeim veriö gert
hægara um vik, sem vilja og
hafa aöstööu til aö fletta upp i
blööum frá þeim tima, þegar til-
tekiö kvæöi var ort, og finna þar
tilefni þess, og jafnvel hinir,
sem ekki eiga sliks kost, muna
betur gamla atburöi, þegar þeir
sjá á sama staö kvæöiö og dag-
setninguna. Nöfn kvæöanna
bjarga hér aö visu miklu, þvi aö
þau eru yfirleitt alltaf þannig
valin. Og ef dagsetning og ártal
heföu fylgt, heföi oröiö aö þvi
sending
enginn sé sannur húmoristi,
sem ekki kann aö gera grin aö
sjálfum sér. Sjálfsagt er þetta
rétt, og ekki væri Gestur Guö-
finnsson svo gamansamur
maöur sem raun er á, ef hann
ætti þaö ekki til aö skopast aö
sér og sinni eigin stétt, blaöa-
mönnunum. Þaö mun hafa veriö
þegar mest var rætt um blaöa-
mannaskóla hér um áriö, sem
Lómur karlinn sendi frá sér
kvæöi I blaöi sinu, þar sem þetta
erindi stendur 1 miöiö, en tvö
önnur álika, sitt til hvorrar
handar:
Og þaö er auövitaö margföld
minnkun og vömm
aö misþyrma tungunni I blaö-
anna fúkyröaspjalli
og einum og sérhverjum óaf-
máanleg skömm
ef ærumeiöingin stendur I
röngu falli.
Og þegar bandarisk rann-
sóknarstofnun kemst aö þeirri
niöurstööu, aö blaöamenn séu
meöal þeirra stétta, þar sem
menn eldást heldur ilía og veröa
gjarna skammlifir, þá kemst
Gestur Guöfinnsson aö þvi aö
þeir deyi „jafnvel bæöi fyrr og
oftar” en aörir menn (og mun
þar eiga viö fleiri en eina tegund
„dauöa”). Og aö lokum spyr
skáldiö, hvort nokkur kjósi aö
deyja fyrir TtMANN, og hefur
oröiö „timann” allt meö upp-
hafsstöfum, — blásaklaus aö
vanda, — þvi aö deyja fyrir tim-
ann þýöir auövitaö fyrst og
fremst aö deyja of fljótt, en i
leiöinni er okkur, Timamönnum
skorin hin laglegasta sneiö.
Hér erum viö einmitt komin
aö einum stærsta kostinum á
gamansemi Gests Guöfinnsson-
ar. Hún er svo græskulaus, aö
fáir munu veröa til þess aö reiö-
ast henni eöa fyrtast.
Margt veröur Gesti aö yrkis-
efni, eins og eölilegt er, þar sem
hann tók aö sér aö yrkja „um
daglegt lif og viöburöi”, svo
enn meiri stuöningur viö minni
lesendanna.
Hinu má ekkiheldurgleyma aö
mörg þessara ljoöa þurfa alls
ekki neinna skýringa viö. Þaö
þarf til dæmis ekki mikiö hug-
myndaflug til þess aö skilja, aö i
eftirfarandi visu er átt viö
hressilegt fylliri I Reykjavik á
þjóöhátiöardegi Islendinga:
Vel tókst meö sautjánda aö
vanda.
Þótt veörinu séum viö háöir
var borgin meö myndarbrag.
En seint fóru sumir I háttinn
og sungu .allt aö þvi gáöir:
Heyr mitt ljúfasta lag.
Tilbúnir undir tréverk
tóku þeir á sig náöir
eftir indælisdag.
Gestur Guöfinnsson
bókmenntir
Þeir sem einhvern tlma hafa
heyrt nefnda timburmenn, vita
sjálfsagt hvaö skáldiö á viö,
þegar þaö segir, aö menn hafi
veriö „tilbúnir undir tréverk”,
þegar þeir fóru aö hátta.
Ýmsum leiöist þaö háttalag,
sem margir iöka, aö láta segja
frá afmælinu sinu i útvarpi eöa
blööum, og taka fram um leiö,
aö þeir séu „aö heiman.” Þetta
hefur auövitaö ekki fariö fram-
hjá manni meö skopskyn Gests
Guöfinnssonar. Hann yrkir
kvæöi sem heitir Afmælis-
kveöja. Þaö hefst á þessum lin-
um:
TIu ára er hann Tryggur minn
og trúr er smalahundurinn
oft fór hann meö mér inn á
fjöil
óö og synti yfir jökulföll...
Þar næst er hundinum sungiö
maklegt lof, svo sem vera ber,
en kvæöiö endar þannig:
Og tikhollur þótti hann Trygg-
ur minn
til I fjöriö og gleöskapinn
enda er geltiö meö glæsibrag
og göfugrar ættar hans hjarta-
lag
Hann veröur aö heiman I dag.
Þetta er öldungis ljómandi
kveðskapur. Hér er ekki þörf á
skýringum, og þetta úreldist
ekki heldur, á meöan Islending-
ar halda þeim siö semfyrr var
efndur, og mörgum þykir heldur
leiöur.
Vitur maöur hefur sagt, aö
sem hann segir sjálfur I eftir-
mála. — Þaö liggur þvi i hlutar-
ins eöli, aö á fátt eitt er hægt aö
drepa i stuttri blaðaumsögn.
Yrkisefnin þurfa ekki alltaf aö
vera mikilfengleg til þess aö úr
veröi gott kvæöi. Skáldiö getur
veriö á leiö til vinnu sinnar meö
strætisvagni snemma morguns,
þegar:
A Flóanum er koppalogn og
Engey
oröin græn
og úti á Sundum damla tveir
á skel.
A leiöinni I vagninum les ég
■ morgunbæn
um litilræöi sem mér kæmi vel.
Já sllkur morgunn er milljón
króna viröi, og meira aö segja
danskra króna. Og skáldiö
skynjar umhverfi sitt ef til vill
örlitiö á annan hátt en aörir
menn:
1 stafalogni og sólskini ströndin
speglar sig
á stuttpilsi meö útitekna kinn
Hér skal staðar numiö. Þaö er
alltaf hálfgerö limlesting á
kvæöum aö búta þau níöur I til-
vitnanir.
Hafi Gestur Guöfinnsson þökk
fyrir aö gangast opinberlega viö
Lómi, sem var fyrir iöngu
oröinn góökunningi okkar, sem
lesum islenzk dagblöð að staö-
aldri. Þaö var reyndar óliklegt
annaö en aö einhver gengist viö
Lómi, fyrr eöa siöar, enda er
þaö snáöi, sem enginn „faöir”
þarf aö skammast sin fyrir.
—VS.
SUAAARHÚS
SUAAARHÚSA-
VIÐ SUNDABORG
Sýnum föstudag, laugardag, sunnu-
dag og mánudag frá kl. 2 til 7
alla þessa daga
Húsin eru tilbúin til
flutnings og íbúðar!
VERIÐ VELKOMIN!
Gísli Jónsson & Co hf
Sundaborg — Klettagöröum 11 — Sími 86644
Staða aðalbókara
við sýslumannsembætti Skaftafellssýslu,
Vik i Mýrdal, er laus til umsóknar frá 1.
september 1977. Laun samkvæmt launa-
kerfi starfsmanna rikisins.
Umsóknir ásamt upplýsingum um mennt-
un og fyrri störf sendist sýslumanni
Skaftafellssýslu fyrir 15. ágúst 1977.
Sýslumaður Skaftafellssýslu.
AUGLÝSIÐ í TÍMANUM